Szkolny Program Profilaktyczny w Gimnazjum

Temat ogólny: „Postawa asertywna pomaga czy przeszkadza w życiu?”

Adresat: uczniowie II klasy gimnazjum

Czas realizacji: 3 lekcje po 45 minut

Realizatorzy: nauczyciel, wychowawca

Cel główny:

• zrozumienie przez uczniów istoty asertywności i jej znaczenia w życiu codziennym,

• zrozumienie siebie i motywów swoich zachowań

• rozpoznawanie możliwości zmian i uwolnienia potencjału bycia sobą,

• stosowanie asertywności w życiu,

Cele szczegółowe:

• Dostarczenie wychowankom wiedzy na temat postawy asertywnej

• Kształcenie postawy asertywnej

• Wykształcenie umiejętności rozwiązywania konfliktów

Metody pracy:

• Dyskusja

• Pogadanka

• Odtworzenie scenek

• Praca w małych (3-osobowych) grupach

• Mapa asertywności

• Burza mózgów

Środki dydaktyczne:

• Flamastry

• Brystole

• Nożyczki

• Materiały biurowe

Temat zajęć	Przebieg zajęć	Oczekiwane osiągnięcia
Lekcja 1: Wyjaśnienie istoty pojęcia asertywność i w jaki sposób może wpłynąć na nasze życie.	- przeprowadzenie burzy mózgów na temat pojęcia „asertywność” - zapoznanie uczniów z konkretną formułą asertywności - dyskusja w celu odróżnienia zachowania egoistycznego od asertywnego -rozwiązywanie arkuszu „Mapa asertywności” - wytłumaczenie pojęcia samoocena i jak ona działa w naszym życiu - pogadanka na temat sposobu komunikowania się z innymi w sposób asertywny - podzielenie klasy na 3-osobowe grupy, rozdanie im flamastrów i brystoli, aby wypisali plusy i minusy bycia asertywnym	Uczeń wie, że: - asertywność, to obrona własnych praw bez naruszania praw innych, - zachowania asertywne oznaczają komfort psychiczny, pewność siebie i samokontrolę, - asertywność wpływa pozytywnie na naszą samoocenę, ponieważ dbamy o własne potrzeby, asertywne porozumiewanie się jest bezpośrednie, świadczy o elastyczności, polega na mówieniu w swoim imieniu, wymaga spokoju i nastawione jest na słuchanie, - asertywność umożliwia lepsze rozumienie siebie, - wszyscy mamy prawa; rozumienie tego umożliwia nam rozumienie siebie nawzajem i szanowanie potrzeb innych, - osobista karta praw sprzyja samoafirmacji i wzmacnia dążenie do bycia asertywnym, - podstawą zachowań jest szanowanie praw – tak swoich, jak i innych, - warto być swoim przyjacielem, starać się lubić siebie i być dla siebie miłym, - ma prawo być asertywny, ponieważ jest tego wart, samodoskonalenie polega na rozpoznawaniu swoich mocnych i słabych stron; na rozwijaniu pierwszych i eliminowaniu drugich
Lekcja 2: Zachowania nieasertywne i ich następstwa; Jak radzić sobie z konfliktem i jak odmawiać?	- burza mózgów, jakie wobec klasy są zachowania nieasertywne - przedstawienie uczniom ogólnych zachowań nieasertywnych i dokładne ich opisanie; zachowanie bierne, agresywne manipulacja - wyjaśnienie klasie co się dzieje w poszczególnych fazach zachowania nieasertywnego - nauczenie dzieci postawy, aby w przyszłości nie unikały one konfliktów - dyskusja z uczniami na temat konfliktów; jakie są i dlaczego się pojawiają? - przedstawienie klasie trzech strategii odmawiania; „zdarta płyta”, „zasłona dymna”, „wypytywanie o strony dodatnie”	Uczeń wie, że: - osoby które zachowują się agresywnie skupiają się na zaspokajaniu jedynie swoich potrzeb, - Osoby, które zachowują się biernie, nad własne potrzeby przekładają zadowolenie innych, - Osoby, które manipulują innymi, obarczają ich winą za swoje frustracje i nieszczęście, - Osoby, które zachowują się asertywnie, pokazują, że szanują prawa swoje i innych - konflikt nie zawsze oznacza sytuację kryzysową albo niebezpieczeństwo, którego należy unikać, konflikt może mieć pozytywne skutki i spowodować obopólne lepsze zrozumienie, należy skupiać się na treści, a nie na zachowaniu danej osoby, jedynie kompromis może przynieść takie rozwiązanie konfliktu, aby obie strony wygrały - Ćwiczy czteroetapową asertywną reakcję na konflikt, - Stara się zrozumieć siebie i konflikt - odmawianie bywa trudne, lecz jeszcze trudniejsze są konsekwencje mówienia „tak”, kiedy naprawdę myśli się „nie”’ - Ma prawo odmawiać, i że inni mają je również, jest świadomy granic ustalonych przez siebie, mówi o nich wtedy, gdy zajdzie potrzeba, szanuje granice ustalone przez innych.
Lekcja 3: Wprowadzenie w życie niektórych asertywnych zachowań	- odgrywanie scenek; radzenie sobie z agresją słowną, przyjmowaniem krytyki, odmawianiem. - Strategie zachowań asertywnych: zdarta płyta, zasłona dymna, asertywna, uznanie błędu, kompromis, - wypytywanie o strony dodatnie, - wypytywanie o strony ujemne -uczenie pozytywnego nastawienia do konfliktu	- Uczeń wie, że postępując asertywnie, razem z drugą osobą, wychodzić sytuacji obronną ręką, kiedy zachowuje się asertywnie, nie ma poczucia winy ani wstydu, nie jest sfrustrowany, determinacja, aby postępować asertywnie wzrasta, jeśli będzie świadom korzyści z takiej postawy. - Uczeń potrafi dostosować wybraną strategię do sytuacji i posłużyć się nią.

Bibliografia:

Maria Król – Fijewska „Trening asertywności”

Jan Ferguson „Asertywność doskonała”, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań 2000

Herbert Fensterheim, jean Baer, „Jak nauczyć się asertywności, Nie mów „TAK”, gdy chcesz powiedzieć „NIE”, Książka i Wiedza, Warszawa 1999

Alberti R., Emmans M., „Asertywność”, Gdańsk 2002.