GIMNAZJUM NR 3
W śORACH NA LATA 2007 - 2010
I ZałoŜenia programu
W okresie zagroŜeń bezpieczeństwa Ŝycia i zdrowia człowieka, wynikającego z szybkiego rozwoju cywilizacji waŜnym zadaniem szkoły jest wyposaŜenie dzieci młodzieŜy w wiedzę i umiejętności umoŜliwiające podejmowanie działań przeciwdziałających współczesnym zagroŜeniom oraz kształtowanie czynnej postawy wobec własnego losu - planowania i podejmowania działań na rzecz własnego zdrowia i rozwoju.
Szkolny program profilaktyki stanowi integralną część Programu Wychowawczego Szkoły, jest spójny z treściami nauczania oraz realizowanymi w ramach ścieŜki prozdrowotnej i wychowania do Ŝycia w rodzinie.
II Podstawy prawne dla działań profilaktycznych
Szkołę w działaniach dotyczących edukacji prozdrowotnej wspomagają akty prawne takie jak:
•
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art.72
•
Konwencja o Prawach Dziecka - art.3, art.19, art.33
•
Ustawa z dnia 7 X 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 roku Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami)
•
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 II 2002 roku dotyczące kształcenia w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458)
•
Rozporządzenie MENiS z dnia 19 VII 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka, a zwłaszcza zasad świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, a wartości rodziny (Dz. U. Nr 121 z dnia 31 VII 2002 roku, poz. 1037
•
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia1994r.( Dz. U.z 1994Nr62,poz.265)
•
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 1231
•
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r o przeciwdziałaniu narkomani \(Dz. U. Nr75 poz.468), nowelizacja z 27 listopada2000r-Dz.U. Nr103, poz.1097
III. Diagnoza wstępna społeczności szkolnej
Ogólnie obserwowane negatywne tendencje w stylu Ŝycia nowoczesnego człowieka mają przejawy równieŜ w zachowaniach zdrowotnych młodzieŜy naszej szkoły i budzą pewne obawy.
Analiza dokumentacji zdrowotnej wykazała, Ŝe 61,4% przejawia zaburzenia statyki ciała. Jedna trzecia uczniów ze wskazaniami nie uczęszcza na gimnastykę korekcyjną. Nie wszyscy uczniowie mają wykonane badania bilansowe, co świadczy o braku zainteresowania rodziców zdrowiem swoich dzieci.
W szkole występują takŜe przypadku uczniów z nadwagą, otyłością oraz ze znacznymi niedoborami masy ciała. Uczennice stosują drastyczne metod odchudzania. Z obserwacji wynika, iŜ popularnością wśród młodzieŜy cieszy się niezdrowa Ŝywność.
W szkole stwierdzono takŜe uzaleŜnienie uczniów od środków psychoaktywnych. Z obserwacji wynika , iŜ najczęściej stosowaną przez naszych uczniów uŜywką są papierosy, a w dokumentacji zdrowotnej za rok szkolny 2006/2007 stwierdzono, Ŝe 30 uczniów naszej szkoły jest uzaleŜnionych od papierosów. Picie alkoholu oraz zaŜywanie narkotyków zdarzają się incydentalnie.
W roku szkolnym 2006/2007 przeprowadzony został przegląd stanu bezpieczeństwa uczniów w naszej szkole. Zespół diagnozujący ten problem stwierdził, iŜ nasza szkoła jest bezpieczna dla uczniów. Badanie ankietowe wśród uczniów takŜe wykazało, iŜ zdecydowana większość z nich czuje się bezpiecznie w naszej szkole. Z obserwacji nauczycieli wynika jednak, iŜ zdarzają się przypadki stosowania agresji przez naszych uczniów. Jest to głównie przemoc psychiczna, a najczęstsze jej formy to wyśmiewanie, obraŜanie lub zastraszanie ze strony starszych uczniów wobec młodszych.
Po analizie zebranych informacji, biorąc pod uwagę fakt, iŜ skuteczność oddziaływań profilaktycznych zaleŜy od redukcji czynników ryzyka oraz wzmacnianiu czynników chroniących, tkwiących w środowisku rodzinnym, szkolnym oraz cechach osobowości ucznia, zaplanowano realizację zadań mających na celu przeciwdziałanie wyŜej wymienionym zagroŜeniom
1
Cel główny : Kształtowanie osobowości młodego człowieka, który potrafi poradzić sobie z zagroŜeniami bezpieczeństwa i zdrowia. Ma poczucie własnej wartości i jest odpowiedzialny za własne zdrowie.
Cele zoperacjonalizowane:
Uczniowie:
• potrafią radzić sobie z własnymi emocjami, uczuciami, dbać o zdrowie psychiczne
• wybierają właściwe sposoby komunikacji z otoczeniem, znają zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych
• przewidują zagroŜenia i niebezpieczeństwa w róŜnych sytuacjach Ŝyciowych
• rozumieją pojęcie i stosują zasady zdrowego stylu Ŝycia
• uświadamiają sobie znaczenie prawidłowego odŜywiania dla zdrowia,
• wiedzą o szkodliwości zaŜywania narkotyków, naduŜywania leków, palenia papierosów, picia alkoholu
• poznają zasady racjonalnego Ŝywienia
• wybierają właściwe formy wypoczynku
• potrafią planować własne zajęcia
• poznają zasady postępowania w sytuacjach zagroŜenia, udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w róŜnego rodzaju wypadkach
• potrafią znaleźć pomoc w przypadku róŜnych problemów Ŝyciowych
• znają konsekwencje niebezpiecznych zachowań ( antykoncepcja, choroby weneryczne) Rodzice:
• doskonalą swoje umiejętności wychowawcze
• korzystają z rad i pomocy wychowawcy
• współdziałają z wychowawcą
• dostrzegają problem dziecka
• konsultują się z wychowawcami , nauczycielami poszczególnych przedmiotów, pielęgniarką szkolną oraz pedagogiem szkolnym
Nauczyciele:
• podnoszą swoją wiedzę i doskonalą swoje kompetencje wychowawcze poprzez udział w szkoleniach Rady Pedagogicznej i warsztatach .
• wspierają rodziców w wychowaniu
• integrują zespół uczniowski
• podejmują konkretne działania mające na celu realizację zadań
Szkoła jako instytucja:
• stwarza bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole
• prowadzi rozpoznanie zagroŜeń dla bezpiecznego pobytu w szkole
• organizuje zajęcia w wybranych dziedzinach rekreacyjno-sportowych
V Odbiorcy programu:
1.
Uczniowie
2.
Nauczyciele
2
Rodzice
VI Strategie, metody i formy realizacji
1. Uczniowie:
• prowadzenie lekcji wychowawczych metodami aktywnymi
• prowadzenie warsztatów, pogadanek, prelekcji przez wychowawców, pedagoga szkonego, psychologów PPP oraz specjalistów ds. uzaleŜnień
• prowadzenie zajęć integrujących uczniów przez wychowawców i pedagogów
• prowadzenie indywidualnych porad uczniom i rodzicom przez pedagoga i wychowawców
• prowadzenie pedagogizacji rodziców w ramach spotkań, zebrań i konsultacji
• udział w uroczystościach, imprezach i konkursach szkolnych
• udział w zajęciach pozalekcyjnych (kółka zainteresowań, SKS, wyjazdy na basen, udział w zawodach sportowych na róŜnym szczeblu)
2. Nauczyciele:
• doskonalenie poprzez udział w kursach, warsztatach, szkoleniach z zakresu profilaktyki
• zespoły samokształceniowe
• samodoskonalenie poprzez studiowanie literatury fachowej.
3. Rodzice:
• spotkania klasowe - pogadanki, dyskusje,
• indywidualne rozmowy i doradztwo pedagogiczne,
• włączanie rodziców do wspólnych działań.
VI Podnoszenie kompetencji wychowawczo- profilaktycznych nauczycieli.
Proponowana tematyka szkoleń dla rady pedagogicznej w latach 2007-2010.
• Jak wychować do odpowiedzialności i samodzielności. Dialog z dzieckiem.
• Metody kontaktu nauczyciela z uczniem. Zasady postępowania nauczyciela przy rozwiązywaniu problemów ucznia.
• Ochrona zdrowia jako podstawowe zadanie profilaktyki.
• Analiza krytycznego zdarzenia. Jak sobie radzić z sytuacjami trudnymi.
• Portret psychologiczny dziecka zagroŜonego uzaleŜnieniami.
• Jak zakończyć konflikt sukcesem.
• Jak poprawić współpracę z rodzicami uczniów.
• Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki.
VII Procedura ewaluacji
Szkolny program profilaktyki będzie częściowo ewaluowany po kaŜdym semestrze roku szkolnego.
Cele ewaluacji częściowej
• uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu,
• poznanie ewentualnych braków i trudności, które występują w czasie realizacji programu,
• diagnoza nastawienia odbiorców programu i zainteresowania jego realizacją.
Metody ewaluacji częściowej:
• sprawozdania nauczycieli z realizacji szkolnego programu profilaktyki składane w I i II semestrze kaŜdego roku szkolnego,
• rozmowa z odbiorcami programu ( uczniami w czasie zajęć lekcyjnych i rodzicami w czasie zebrań klasowych)
Końcowa ewaluacja szkolnego programu profilaktyki będzie po 3 latach jego realizacji.
3
Cele ewaluacji końcowej
• uzyskanie informacji o poziomie wiedzy i umiejętnościach uczniów po realizacji programu,
• poznanie oczekiwań odbiorów programu w następnych latach jego realizacji,
Mierzalne wskaźniki ewaluacji
-
Prawidłowa reakcja uczniów w sytuacjach zagroŜenia.
-
Umiejętność udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
-
Posiadanie wiedzy na temat zasad racjonalnego Ŝywienia.
-
Zachowanie higieny osobistej prze ucznia.
-
Umiejętność dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne.
-
Zmniejszenie zachowań agresywnych wśród uczniów.
-
Stosowanie zasad zdrowego stylu Ŝycia, unikanie nałogów.
-
Umiejętność organizowania prze uczniów czasu wolnego.
-
Posiadanie wiedzy na temat konsekwencji niebezpiecznych zachowań.
-
Doskonalenie umiejętności wychowawczo-profilaktycznych nauczycieli.
-
Posiadanie umiejętności przekazywania wiedzy uczniom z zakresu profilaktyki.
-
Współpraca rodziców ze szkołą i dostrzeganie problemów własnego dziecka.
Metody zbierania informacji.
-
obserwacja pod katem zachowań prospołecznych i prozdrowotnych,
-
analiza dokumentacji szkolnej,
-
analiza frekwencji uczniów,
-
wywiady z uczniami,
-
wywiady z rodzicami uczniów,
-
ankiety uczniów
-
rozmowy z uczniami, rodzicami,
-
hospitacja diagnozująca.
Po ewaluacji końcowej wyniki badań zostaną opracowane prze zespół wychowawczy nauczycieli i zaprezentowane na posiedzeniu rady pedagogicznej.
Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji będą podstawa do opracowania szkolnego programu profilaktyki na kolejne lata nauki w gimnazjum.
VII Szczegółowy plan działań profilaktycznych w klasach I – III
Cel
Środki realizacji
Adresat
Odpowiedzialni
Termin
1. Przeprowadzenie lekcji wychowawczej
Uczniowie kl. I-III
Wychowawcy klas II semestr
na temat konstruktywnego rozwiązywania
konfliktów interpersonalnych
2. Szkolenie dotyczące pierwszej pomocy
Uczniowie kl. I
Pielęgniarka
III-IV
przedlekarskiej
Nauczyciele w-f
3. Realizowanie ścieŜki prozdrowotnej i
Uczniowie kl. II-III
Wychowawcy klas II-IV
Przygotowanie obrony cywilnej – Pierwsza pomoc w
Nauczyciele w-f
do radzenia
najczęstszych przypadkach zagroŜenia
sobie w
zdrowia i Ŝycia
sytuacjach
trudnych
4.Realizowanie elementów programów
cały rok
profilaktycznych:
Wychowawcy klas
• „Spróbuję”,
Uczniowie kl. I
Pedagog szkolny
• „Myślę nie, mówię nie”,
Uczniowie kl. II
• „Sekty religijne i grupy kultowe”.
Uczniowie kl III
4
5. Lekcje wychowawcze na temat stresu
Wychowawcy klas
w Ŝyciu człowieka
Pedagog szkolny
Styczeń
• Definicja stresu, objawy
Uczniowie kl. I
psychiczne i fizjologiczne
Uczniowie kl. II
• Sposoby radzenia sobie z
napięciem emocjonalnym
Uczniowie kl. III
• Stres jako czynnik motywujący
1.Prowadzenie treningów integracyjnych
Uczniowie kl. I
Wychowawcy klas IX
Pedagog szkolny
2. Wykorzystywanie na lekcjach
Uczniowie kl. I-III
Wychowawcy klas cały rok
wychowawczych elementów programów
Pedagog szkolny
profilaktycznych: „Zostańmy przyjaciółmi”,
„Jak Ŝyć z ludźmi”, „Rozwiązuje spory bez
przemocy. Mediacje szkolne”.
Zapobieganie
3. Diagnoza poczucia bezpiecze
Uczniowie kl. I- III
Pedagog szkolny
ństwa
IX-X
powstawaniu
uczniów w szkole
zachowań
agresywnych
4. Wdra
Uczniowie kl. I-III
Wychowawcy klas
Ŝanie załoŜeń Programu
cały rok
wśród
Naprawczego oraz Programu „Zero
Nauczyciele
młodzieŜy
Tolerancji dla przemocy w szkole”
Pedagog szkolny
5. Zorganizowanie festynu integracyjnego
Uczniowie kl. I-III
Nauczyciele w-f
XI
Pedagog szkolny
6. Pomoc terapeutyczna dla ofiar oraz
Uczniowie kl. I-III
Pedagog szkolny cały rok
sprawców przemocy w szkole
7. Prowadzenie zaj
Uczniowie kl. I-III
Nauczyciele w-f
ęć ruchowych w ramach
cały rok
SKS oraz UKS
WdraŜanie do
1. Przeprowadzenie lekcji wychowawczej
Uczniowie kl. I-III
Wychowawcy klas II sestr
zdrowego stylu na temat szkodliwości palenia papierosów
Ŝycia i
harmonijnego
2. Udział w turniejach oraz rozrywkach
Uczniowie kl. I-III Nauczyciele w-f
cały rok
rozwoju
sportowych
3. Zorganizowanie wycieczki rowerowej
Uczniowie kl. I-III
Nauczyciele w-f
V/VI
4. Wystawy prac plastycznych n/t
Uczniowie kl. I-III
Nauczyciele w-f
IV
propagowania zdrowego trybu Ŝycia,
szkodliwości środków psychoaktywnych
5. Lekcja n/t „Zasad racjonalnego
Uczniowie kl. I-III
Nauczyciele w-f
II semstr
odŜywiania”
Nauczyciel
biologi
6. Pogadanki na temat „Patologia
Uczniowie kl. II
Pielęgniarka
II
odŜywiania –anoreksja, bulimia”
szkolna
7. Zorganizowanie prelekcji dla rodziców z
Rodzice uczniów Pedagog szkolny II semestr
udziałem przedstawiciela Punktu
kl. I-III
Konsultacyjnego ds. Narkomani
8.Konkurs I pomocy przedlekarskiej
Uczniowie kl. I
Nauczyciele w-f
IV
5
9. Utworzenie Szkolnego Teatru
Uczniowie kl. I-III
Pedagog szkolny XI
Profilaktycznego
10. Prelekcja z udziałem podopiecznych
Uczniowie kl. I
Pedagog szkolny III
Klubu AA „Ster”
11. Zajęcia psychoedukacyjne z udziałem
Uczniowie kl. II i III Pedagog szkolny XI
przedstawiciela Punktu Konsultacyjnego ds.
Narkomani
12. Prowadzenie ścieŜki prozdrowotnej,
Uczniowie kl. I-III Wg planu
Wg planu
ekologicznej i obrony cywilnej - zachowania
realizacji ścieŜek
realizacji
sprzyjające i zagraŜające zdrowiu –
ścieŜek
podejmowanie odpowiednich wyborów
6