Cykle życiowe kobiet a

Cykle życiowe kobiet a

zaburzenia psychiczne

zaburzenia psychiczne

ZESPÓŁ NAPIĘCIA

ZESPÓŁ NAPIĘCIA

PRZEDMIESIĄCZKOWEGO -PMS

PRZEDMIESIĄCZKOWEGO -PMS

ZABURZENIA DYSFORYCZNE

ZABURZENIA DYSFORYCZNE

PRZEDMIESIĄCZKOWE -PMDD

PRZEDMIESIĄCZKOWE -PMDD



- 75 %

- 75 %

kobiet miewa różnego typu

kobiet miewa różnego typu

zaburzenia w okresie

zaburzenia w okresie

przedmiesiączkowym (PMS)

przedmiesiączkowym (PMS)



-3-8%

-3-8%

zgłasza objawy o większym

zgłasza objawy o większym

nasileniu w tym dysforię, napięcie

nasileniu w tym dysforię, napięcie

zmienność nastroju (PDD)

zmienność nastroju (PDD)

Etiologia

Etiologia



niedoczynność tarczycy

niedoczynność tarczycy



podwyższenie poziomu estrogenu

podwyższenie poziomu estrogenu



spadek poziomu progesteronu

spadek poziomu progesteronu



zaburzenie stosunku pomiędzy

zaburzenie stosunku pomiędzy

poziomem estrogenu a poziomem

poziomem estrogenu a poziomem

progesteronu

progesteronu



cykl miesiączkowy ( zanik miesiączki

cykl miesiączkowy ( zanik miesiączki

=zanik objawów PDD, PMS)

=zanik objawów PDD, PMS)

Etiologia

Etiologia



fluktuacja poziomów estrogenu i

fluktuacja poziomów estrogenu i

progesteronu wpływa na

progesteronu wpływa na

aktywność układu

aktywność układu

serotoninergicznego, który u

serotoninergicznego, który u

pacjentek z PMS może być

pacjentek z PMS może być

pierwotnie mniej wydolny

pierwotnie mniej wydolny

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka



wywiad w kierunku chorób

wywiad w kierunku chorób

afektywnych

afektywnych



obciążenie rodzinne zespołami

obciążenie rodzinne zespołami

przedmiesiączkowymi

przedmiesiączkowymi



czynniki genetyczne

czynniki genetyczne

Diagnozowanie

Diagnozowanie



kobiety powinny rejestrować objawy

kobiety powinny rejestrować objawy

premenstrualne przynajmniej przez dwa

premenstrualne przynajmniej przez dwa

cykle

cykle



można zastosować odpowiednie skale, ktore

można zastosować odpowiednie skale, ktore

oprócz symptomów oceniają funkcjonowanie

oprócz symptomów oceniają funkcjonowanie

pacjentek w sferze socjalnej i zawodowej

pacjentek w sferze socjalnej i zawodowej



DRSP

DRSP

(The Daily Record of Severity of

(The Daily Record of Severity of

Problems)

Problems)



PRISM

PRISM

(Premenstrual Record of Impact

(Premenstrual Record of Impact

and Severity of Menstruation)

and Severity of Menstruation)



COPE

COPE

( Calendar of Premenstrual

( Calendar of Premenstrual

Experiences)

Experiences)

Diagnozowanie

Diagnozowanie

powinno być przeprowadzne

powinno być przeprowadzne

badanie

badanie



ginekologiczne

ginekologiczne



endokrynologiczne

endokrynologiczne



alergologiczne

alergologiczne



internistyczne (anemia,

internistyczne (anemia,

niedoczynność tarczycy)

niedoczynność tarczycy)

PMDD

PMDD



A. SYMPTOMY TYDZIEŃ PRZED MIESIĄCZKĄ,

A. SYMPTOMY TYDZIEŃ PRZED MIESIĄCZKĄ,

USTĘPUJĄ W CIĄGU KILKU DNI PO MIESIĄCZCE

USTĘPUJĄ W CIĄGU KILKU DNI PO MIESIĄCZCE

(przynajmniej 5 objawów w tym przynajmniej jeden z

(przynajmniej 5 objawów w tym przynajmniej jeden z

nr. 1, 2, 3 albo 4)

nr. 1, 2, 3 albo 4)



NASTRÓJ DEPRESYJNY

NASTRÓJ DEPRESYJNY



NIEPOKÓJ I NAPIĘCIE

NIEPOKÓJ I NAPIĘCIE



LABILNOŚĆ AFEKTYWNA

LABILNOŚĆ AFEKTYWNA



DRAŻLIWOŚĆ

DRAŻLIWOŚĆ



OBNIŻENIE ZAINTERESOWANIA CODZIENNĄ

OBNIŻENIE ZAINTERESOWANIA CODZIENNĄ

AKTYWNOŚCIĄ

AKTYWNOŚCIĄ



ZABURZENIA KONCENTRACJI

ZABURZENIA KONCENTRACJI



UTRATA ENERGII

UTRATA ENERGII



SPADEK APETYTU ALBO NADMIERNY APETYT

SPADEK APETYTU ALBO NADMIERNY APETYT



SENNOŚĆ, BEZSENNOŚĆ

SENNOŚĆ, BEZSENNOŚĆ



UCZUCIE “PRZYTŁOCZENIA”

UCZUCIE “PRZYTŁOCZENIA”



INNE: BOLESNOŚĆ DOTYKOWA PIERSI,

INNE: BOLESNOŚĆ DOTYKOWA PIERSI,

OBRZMIENIE

OBRZMIENIE



B.

B.

SYMPTOMY WPŁYWAJĄ NEGATYWNIE NA

SYMPTOMY WPŁYWAJĄ NEGATYWNIE NA

FUNKCJONOWANIE W OBSZARZE ZAWODOWYM,

FUNKCJONOWANIE W OBSZARZE ZAWODOWYM,

SZKOLNYM, SPOŁECZNYM

SZKOLNYM, SPOŁECZNYM



-nasilen

-nasilen

ie objaów 50% > niż w fazie folikularnej

ie objaów 50% > niż w fazie folikularnej



PMS – Nieliczne symptomy, mniej nasilone

PMS – Nieliczne symptomy, mniej nasilone



PDD

PDD

–

–

5, brak innych

5, brak innych

zaburzeń i chorób

zaburzeń i chorób

psychicznych

psychicznych



PMS

PMS

- 1 symptom

- 1 symptom

Rozpoznanie

Rozpoznanie



OBJAWY PDD + zaburzenia

OBJAWY PDD + zaburzenia

psychiczne

psychiczne

> nasilenie zaburzeń

> nasilenie zaburzeń

depresyjnych i lękowych w okresie

depresyjnych i lękowych w okresie

premenstrualnym > nie

premenstrualnym > nie

rozpoznajemy PDD

rozpoznajemy PDD

Leczenie PMS, PDD

Leczenie PMS, PDD



1. Dieta

1. Dieta



Należy wyeliminować

Należy wyeliminować

- czekoladę

- czekoladę

-

-

NaCl

NaCl

- kawę

- kawę



Witaminy : B6, E, calcium 1000mg

Witaminy : B6, E, calcium 1000mg

/dziennie, Magnesium 360mg od 15 dnia

/dziennie, Magnesium 360mg od 15 dnia

cyklu,

cyklu,



Olej z pierwiosnka lekarskiego

Olej z pierwiosnka lekarskiego



Naproxen 550mg Bid 7 dni przed

Naproxen 550mg Bid 7 dni przed

miesiączką do 4 dnia po

miesiączką do 4 dnia po

zakończeniu krwawienia

zakończeniu krwawienia



Spironolacton 100mg dziennie (12

Spironolacton 100mg dziennie (12

dni po miesiączką do 1 dnia

dni po miesiączką do 1 dnia

kolejnej)

kolejnej)



2. Ćwiczenia

2. Ćwiczenia

- aerobik

- aerobik



3. Redukcja stresu

3. Redukcja stresu



4. Relaksacja

4. Relaksacja



5. Relacje – terapia małżeńska

5. Relacje – terapia małżeńska



2/3 PDD oporni na

2/3 PDD oporni na

leczenie typowe

leczenie typowe

Leki psychotropowe

Leki psychotropowe



Floxetyna -

Floxetyna -

20mg/dobę

20mg/dobę



Sertralina -

Sertralina -

50 – 150 mg/dobę

50 – 150 mg/dobę



Paroksetyna-

Paroksetyna-

10 –

10 –

30mg/dobę

30mg/dobę



Clomipramina

Clomipramina

25 –75mg/dobę

25 –75mg/dobę



Codziennie albo 14 dni przed

Codziennie albo 14 dni przed

miesiączką

miesiączką

Terapia hormonalna

Terapia hormonalna



Agoniści GnRH

Agoniści GnRH

-(medyczna ovariectomia)

-(medyczna ovariectomia)

-

-

buserelin,

buserelin,

- leuprolide

- leuprolide

objawy uboczne podobne do

objawy uboczne podobne do

menopauzy

menopauzy

ryzyko hipoestrogenizmu i osteoporozy

ryzyko hipoestrogenizmu i osteoporozy

wymagana jest suplementacja estradiolem

wymagana jest suplementacja estradiolem



Estradiol

Estradiol

(plastry) hamuje ewulację

(plastry) hamuje ewulację

2* w tyg od dnia 17 – 26 dnia cyklu

2* w tyg od dnia 17 – 26 dnia cyklu

- wymagana jest suplementacja progesteronem aby

- wymagana jest suplementacja progesteronem aby

przeciwdziałać hiperplazji endometrium

przeciwdziałać hiperplazji endometrium

Terapia hormonalna

Terapia hormonalna



Progesteron

Progesteron

– brak efektywności

– brak efektywności



Danazol-

Danazol-

syntetyczny androgen

syntetyczny androgen

(wydłuża cykl miesiączkowy)

(wydłuża cykl miesiączkowy)



200 – 400mg dziennie

200 – 400mg dziennie



Środki antykoncepcyjne –

Środki antykoncepcyjne –

brak

brak

efektywności

efektywności

Algorytm leczenia zaburzeń

Algorytm leczenia zaburzeń

przedmenstrualnych

przedmenstrualnych



Zaczynamy

Zaczynamy

Leczenie podstawowe

Leczenie o małym ryzyku

Algorytm leczenia

Algorytm leczenia

zaburzeń

zaburzeń

premenstrualnych

premenstrualnych



Dalej

Dalej

SSRI w fazie lutealnej

SSRI w pełnym cyklu

Algorytm leczenia zaburzeń

Algorytm leczenia zaburzeń

przedmenstrualnych

przedmenstrualnych



Dalej

Dalej

Dodać agonistów GnRH, estradiol, danazol

Zaburzenia afektywne

Zaburzenia afektywne



1. Zaburzenia depresyjne w

1. Zaburzenia depresyjne w

przebiegu ciąży

przebiegu ciąży

25 –

25 –

35%

35%



2. - “Postpartum blues”

2. - “Postpartum blues”

50 –85%

50 –85%



- Depresja poporodowa (F53.0)

- Depresja poporodowa (F53.0)

10 –20%

10 –20%



3. Psychoza połogowa (F53.1)

3. Psychoza połogowa (F53.1)

0.1 –

0.1 –

0.2%

0.2%

Etiologia:

Etiologia:



-

-

Zaburzenia czynności tarczycy

Zaburzenia czynności tarczycy



- Spadek B –endorfin

- Spadek B –endorfin



- Spadek poziomu estrogenu

- Spadek poziomu estrogenu

Czynniki ryzyka:

Czynniki ryzyka:



-

-

brak wsparcia w rodzinie

brak wsparcia w rodzinie



-negatywne wydarzenia życiowe

-negatywne wydarzenia życiowe



-niepewna sytuacja życiowa

-niepewna sytuacja życiowa



- ciąża nieplanowana

- ciąża nieplanowana



- konfliktowa sytuacja małżeńska

- konfliktowa sytuacja małżeńska

THE “BLUES”

THE “BLUES”



-

-

łagodne zaburzenia depresyjne –

łagodne zaburzenia depresyjne –

największe nasilenie w piątym dniu

największe nasilenie w piątym dniu

poporodzie

poporodzie

DEPRESJA POPORODOWA

DEPRESJA POPORODOWA



-

-

rozwija się do 30 dni po porodzie,

rozwija się do 30 dni po porodzie,

może utrzymywać się do 3 lat

może utrzymywać się do 3 lat



- typowe objawy dla depresji

- typowe objawy dla depresji

PSYCHOZA POPORODOWA

PSYCHOZA POPORODOWA



-

-

ujawnia się w krótkim czasie od

ujawnia się w krótkim czasie od

porodu

porodu



- czynniki ryzyka: pierwiastka,

- czynniki ryzyka: pierwiastka,

wywiad rodzinny w kierunku chorób

wywiad rodzinny w kierunku chorób

psychicznych

psychicznych



- przebieg typowy dla zaburzeń

- przebieg typowy dla zaburzeń

afektywnych dwubiegunowych

afektywnych dwubiegunowych

Symptomy dodatkowe:

Symptomy dodatkowe:



a). zaburzenia świadomości

a). zaburzenia świadomości



b). zaburzenia uwagi

b). zaburzenia uwagi



c). majaczenie

c). majaczenie

DUŻE RYZYKO ZABICIA

DUŻE RYZYKO ZABICIA

DZIECKA

DZIECKA

Depresja - Ciąża. Leki

Depresja - Ciąża. Leki



-

-

Brak teratogenności

Brak teratogenności



- Krótki okres półtrwania

- Krótki okres półtrwania



- Brak objawów odstawienia

- Brak objawów odstawienia



Używamy ich tylko wtedy, kiedy

Używamy ich tylko wtedy, kiedy

ryzyko choroby przewyższa ryzyko

ryzyko choroby przewyższa ryzyko

ewentualnego uszkodzenia płodu

ewentualnego uszkodzenia płodu



Leki trójpierścieniowe –

Leki trójpierścieniowe –

względnie bezpieczne

względnie bezpieczne



SSRI – względnie bezpieczne

SSRI – względnie bezpieczne



Lit – bezpieczny od II trymestru

Lit – bezpieczny od II trymestru



Neuroleptyki –

Neuroleptyki –

najbezpieczniejsze

najbezpieczniejsze

butyrofenony

butyrofenony



Bezodiazepiny – ostrożnie

Bezodiazepiny – ostrożnie



EW – metoda bezpieczna dla matki i

EW – metoda bezpieczna dla matki i

płodu

płodu

Depresja - Laktacja

Depresja - Laktacja



Leki trójpierścieniowe – względnie

Leki trójpierścieniowe – względnie

bezpieczne

bezpieczne



SSRI – względnie bezpieczne

SSRI – względnie bezpieczne



Lit – możliwość zatrucia

Lit – możliwość zatrucia



Neuroleptyki – najbezpieczniejsza

Neuroleptyki – najbezpieczniejsza

perfenazyna

perfenazyna



Bezodiazepiny – nie zaleca się

Bezodiazepiny – nie zaleca się



EW – metoda bezpieczna dla matki i

EW – metoda bezpieczna dla matki i

płodu

płodu

Menopauza i depresja

Menopauza i depresja



kobiety po operacjach ginekologicznych

kobiety po operacjach ginekologicznych



Etiologia:

Etiologia:



Zmiana wydzielania gonadotropin

Zmiana wydzielania gonadotropin

“stały, niski poziom”

“stały, niski poziom”



Spadek estrogenu i androgenów we krwi

Spadek estrogenu i androgenów we krwi



estrogen powoduje wzrost aktywności

estrogen powoduje wzrost aktywności

układu cholinergicznego i

układu cholinergicznego i

adrenergicznego

adrenergicznego



estrogen działa neuroprotekcyjnie

estrogen działa neuroprotekcyjnie

Objawy:

Objawy:



Drażliwość

Drażliwość



Płaczliwość

Płaczliwość



Niepokój

Niepokój



Brak energii, motywacji

Brak energii, motywacji



Zaburzenia koncentracji i snu

Zaburzenia koncentracji i snu

1. EWA

1. EWA



Co miesiąc Ewa przeżywała koszmar. Często

Co miesiąc Ewa przeżywała koszmar. Często

zadawała sobie pytanie dlaczego bycie

zadawała sobie pytanie dlaczego bycie

kobietą wiąże się z bólem, niewygodą,

kobietą wiąże się z bólem, niewygodą,

obolałymi piersiami i wzdętym brzuchem.

obolałymi piersiami i wzdętym brzuchem.

Mężczyźni mają lepiej- myślała. Nie muszą

Mężczyźni mają lepiej- myślała. Nie muszą

rodzić, nie chodzą w ciąży, nie karmią

rodzić, nie chodzą w ciąży, nie karmią

piersią. Nie muszą uważać, że zajdą w ciążę

piersią. Nie muszą uważać, że zajdą w ciążę

i dbać o wygląd. I na dodatek te zmiany

i dbać o wygląd. I na dodatek te zmiany

humoru od radości do smutku, od zachwytu

humoru od radości do smutku, od zachwytu

do apatii. Od kilku dni miała problemy ze

do apatii. Od kilku dni miała problemy ze

snem. Jedzenie, które zwykle pochłaniała w

snem. Jedzenie, które zwykle pochłaniała w

dużej ilości, teraz zalegało na stole, razem z

dużej ilości, teraz zalegało na stole, razem z

czekoladą, której była wierną fanką.

czekoladą, której była wierną fanką.



Wszystkie te myśli dopadały Ewę przed

Wszystkie te myśli dopadały Ewę przed

miesiączką. Jestem taka smutna i bezsilna -

miesiączką. Jestem taka smutna i bezsilna -

myślała. Nie mogę się skupić a jutro egzamin z

myślała. Nie mogę się skupić a jutro egzamin z

patoanatomii. Mam ochotę wpaść w szał.

patoanatomii. Mam ochotę wpaść w szał.

Marek jak zwykle się spóźnia. Czuję jak

Marek jak zwykle się spóźnia. Czuję jak

narasta we mnie złość. Znowu dzisiaj będzie

narasta we mnie złość. Znowu dzisiaj będzie

awantura. Moje piersi są takie bolesne, ale

awantura. Moje piersi są takie bolesne, ale

jego to nic nie obchodzi. Pewnie, żeby mnie nie

jego to nic nie obchodzi. Pewnie, żeby mnie nie

słuchać wybierze się z kolegami na piwo. Jak

słuchać wybierze się z kolegami na piwo. Jak

zaczynam chodzić jest jeszcze gorzej. Przecież

zaczynam chodzić jest jeszcze gorzej. Przecież

nie mogę leżeć ciągle w łóżku. Boże muszę się

nie mogę leżeć ciągle w łóżku. Boże muszę się

uczyć. Jak ja nienawidzę tej patoanatomii. Po

uczyć. Jak ja nienawidzę tej patoanatomii. Po

co mam się tego uczyć, przecież chcę się

co mam się tego uczyć, przecież chcę się

zajmować żywymi pacjentami. Zresztą wszyscy

zajmować żywymi pacjentami. Zresztą wszyscy

mnie wkurzają, a dzisiaj szczególnie.

mnie wkurzają, a dzisiaj szczególnie.



Najchętniej wyrzuciłabym tę książkę

Najchętniej wyrzuciłabym tę książkę

przez okno. Chyba zwariuję jak Boga

przez okno. Chyba zwariuję jak Boga

kocham. Co mi odbiło, żeby

kocham. Co mi odbiło, żeby

studiować medycynę. Gdyby on teraz

studiować medycynę. Gdyby on teraz

wszedł, ten spóźnialski to .........O,

wszedł, ten spóźnialski to .........O,

ktoś puka. Gdzie byłeś...........ja cię

ktoś puka. Gdzie byłeś...........ja cię

chyba zamorduje, czy ty potrafisz

chyba zamorduje, czy ty potrafisz

dotrzymać słowa?

dotrzymać słowa?

2.

2.

ANNA

ANNA



Anna po porodzie czuła się dziwniej niż

Anna po porodzie czuła się dziwniej niż

zwykle. Nie cieszyła się dzieckiem,

zwykle. Nie cieszyła się dzieckiem,

najgorzej jedna zaczęła się czuć w 3 dniu

najgorzej jedna zaczęła się czuć w 3 dniu

połogu. Przyglądała się Jasiowi rzadziej, ale

połogu. Przyglądała się Jasiowi rzadziej, ale

za każdym razem miała wrażenie, że lepiej

za każdym razem miała wrażenie, że lepiej

aby nigdy się nie urodził. Przypomniał się

aby nigdy się nie urodził. Przypomniał się

jej kawał o Iżinku. O swoim Jasiu tak

jej kawał o Iżinku. O swoim Jasiu tak

właśnie pomyślała - brzydki jak Iżinek.

właśnie pomyślała - brzydki jak Iżinek.

Wstrętny. Potworek. Teściowa się nim

Wstrętny. Potworek. Teściowa się nim

zachwyca, ale ja wiem swoje. Później

zachwyca, ale ja wiem swoje. Później

pojawiły się myśli o tym, że Jaś nie jest jej

pojawiły się myśli o tym, że Jaś nie jest jej

synem, że go zamieniono w szpitalu

synem, że go zamieniono w szpitalu

.

.



Anna obudziła się 2 tygodnie później

Anna obudziła się 2 tygodnie później

w szpitalu psychiatrycznym. Nic nie

w szpitalu psychiatrycznym. Nic nie

pamiętała. Lekarz powiedział jej, że

pamiętała. Lekarz powiedział jej, że

miała zaburzenia świadomości.

miała zaburzenia świadomości.

Dziecko jest bezpieczne . Pozostaje z

Dziecko jest bezpieczne . Pozostaje z

teściową. Informacje te nie przyniosły

teściową. Informacje te nie przyniosły

Annie ulgi. Nie chcę wrócić do domu.

Annie ulgi. Nie chcę wrócić do domu.

Nie chcę zobaczyć Jasia, już nigdy nie

Nie chcę zobaczyć Jasia, już nigdy nie

chcę go widzieć.

chcę go widzieć.