Osłabienie pamięci w zakresie uczenia się nowych informacji.
Trudności z odtwarzaniem wcześniej nabytych wiadomości.
Pogorszenie sądzenia i myślenia, zwłaszcza w zakresie przetwarzania informacji oraz organizowania i planowania działań.
Zachowana świadomość otoczenia.
Obniżenie kontroli emocjonalnej, spadek motywacji i zmiana w obszarze zachowań społecznych.
Osoba musi przejawiać przynajmniej jeden z następujących objawów: chwiejność emocjonalną, drażliwość, apatię lub prymitywizację zachowań społecznych.
Rozpoznanie może nastąpić wówczas, gdy osłabienie pamięci występuje co najmniej 6 miesięcy.
Zespół spowodowany chorobą mózgu, zwykle o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są wyższe funkcje korowe, jak: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność uczenia się, język i ocena.
Organiczne zaburzenia psychiczne.
Zaburzenia świadomości i uwagi (od przymglenia do śpiączki).
Zmniejszona zdolność ukierunkowania, skupiania, utrzymywania i przerzucania uwagi.
Uogólnione zaburzenia procesów poznawczych: zaburzenia percepcji, iluzje i omamy.
Upośledzenie myślenia abstrakcyjnego i pojmowania z przemijającymi urojeniami lub bez nich.
Zaburzenia bezpośredniego odtwarzania i pamięci świeżej, ale ze względnie zachowaną pamięcią dawną, dezorientacja w czasie, a w przypadku głębszego nasilenia – w miejscu i otoczeniu.
Zaburzenia psychoruchowe: niedostateczna lub nadmierna aktywność i nieprzewidywalne zmiany pomiędzy jednym i drugim z tych stanów.
Zaburzenia rytmu sen-czuwanie: bezsenność lub w wyjątkowych sytuacjach całkowita utrata snu, lub odwrócenie rytmu sen-czuwanie.
Zaburzenia emocjonalne, np. depresja, lęk lub strach, drażliwość, euforia, apatia, uczucie zaskoczenia lub zagubienia.
Początek jest zwykle szybki, przebieg zmienny w ciągu dnia, a czas trwania zaburzeń krótszy niż 6 miesięcy.
Zespół charakteryzujący się równolegle występującymi zaburzeniami świadomości i uwagi, spostrzegania, myślenia, pamięci, aktywności psychoruchowej, emocji i rytmu sen-czuwanie.
Najczęściej pojawia się po 60 roku życia.
Majaczenie nie wywołane alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi.
Przemijający stan, powstały po wypiciu alkoholu lub przyjęciu innej substancji psychoaktywnej, powodujący zaburzenia świadomości, procesów poznawczych, spostrzegania, afektu lub zachowania albo innych funkcji lub reakcji psychofizjologicznych.
Ostre zatrucie.
Kompleks zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, wśród których przyjmowanie substancji dominuje nad innymi zachowaniami, które miały poprzednio dla pacjenta większą wartość.
Silne pragnienie przyjmowania substancji albo poczucie przymusu jej przyjmowania.
Stwierdzenie tolerancji.
Trudności kontrolowania zachowania związanego z przyjmowaniem substancji, jego rozpoczęcia, zakończenia lub ilości.
Fizjologiczne objawy stanu odstawienia, występujące po przerwaniu lub zmniejszeniu ilości przyjmowanej substancji.
Silne pragnienie przyjmowania substancji albo poczucie przymusu jej przyjmowania.
Narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań.
Zespół uzależnienia.
Grupa objawów występujących po całkowitym lub częściowym wycofaniu substancji używanej w sposób powtarzany, zwykle długotrwały i/lub w wysokich dawkach.
Zespół abstynencyjny.
Objawy „negatywne”, jak: apatia, zubożenie wypowiedzi i spłycenie lub niespójność reakcji emocjonalnych.
Echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli oraz rozgłaśnianie (odsłonięcie) myśli.
Urojenia oddziaływania, wpływu lub owładnięcia, wyraźnie odnoszone do ruchów ciała lub kończyny lub do szczególnych myśli, działań, czy odczuć.
Głosy omamowe komentujące na bieżąco zachowanie pacjenta lub dyskutujące o pacjencie między sobą.
Przerwy lub wstawki w toku myślenia, prowadzące do rozkojarzenia lub niedostosowanych wypowiedzi, neologizmy.
Znacząca, konsekwentna i szeroko zakrojona, jakościowa zmiana niektórych aspektów indywidualnego zachowania, przejawiająca się utratą zainteresowań, bezcelowością, bezczynnością, postawą zaabsorbowania sobą i społecznym wycofaniem się.
Schizofrenia.
Urojenia prześladowcze, odnoszące, wysokiego pochodzenia, szczególnego posłannictwa, zmiany cielesnej lub niewiary małżeńskiej.
Omamowe głosy, które grożą pacjentowi lub wydają mu polecenia, albo omamy słuchowe bezsłowne.
Omamy węchowe lub smakowe, lub w zakresie doznań cielesnych.
Schizofrenia paranoidalna.
Podstawowymi zaburzeniami są zmiany nastroju lub afektu zazwyczaj w postaci depresji lub wzmożonego samopoczucia.
Zaburzenia nastroju (afektywne).
Bardzo dobremu samopoczuciu towarzyszy wzmożona energia, będąca źródłem nadmiernej aktywności, wielomówności, zmniejszonej potrzeby snu.
Wszelkie normalne w kontaktach z ludźmi zahamowania są zniesione, występują trudności w utrzymywaniu uwagi oraz znaczne roztargnienie.
Samoocena jest wyraźnie zawyżona, pojawiają się oceny wielkościowe i sądy nader optymistyczne.
Pojawiać się mogą zaburzenia percepcji, np. postrzeganie kolorów jako nader żywych, nadwrażliwość na dźwięki.
Epizod powinien utrzymywać się co najmniej 1 tydzień, jego nasilenie powinno uniemożliwiać wykonywanie codziennej pracy i zaburzać aktywność w środowisku.
Mania bez objawów psychotycznych.
Zaburzenia charakteryzujące się nawrotami epizodów chorobowych z wyraźnie zaburzonym nastrojem i aktywnością, w postaci podwyższenia nastroju i obniżenia nastroju.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe.
Utrata zainteresowań lub brak przyjemności przy wykonywaniu czynności, które zazwyczaj radują.
Brak reaktywności emocjonalnej na wydarzenia, które zazwyczaj sprawiają przyjemność.
Wczesne budzenie się rano (2 i więcej godzin przedwcześnie).
Obiektywne przejawy wyraźnego spowolnienia lub pobudzenia psychoruchowego.
Wyraźna utrata apetytu, ubytek masy ciała.
Epizod depresyjny.
W tej grupie zaburzeń lęk wywoływany jest tylko lub przede wszystkim przez pewne określone sytuacje, czy przedmioty, które nie są obiektywnie niebezpieczne.
Zaburzenia lękowe w postaci fobii.
Termin ten odnosi się do grupy powiązanych ze sobą i często nakładających się fobii, obejmujących strach przed wyjściem z domu, do sklepu, w tłum, w miejsca publiczne, itp.
Agorafobia.
Istotną cechą tego zaburzenia jest lęk występujący niezależnie od jakichkolwiek szczególnych okoliczności zewnętrznych, ani nawet nie nasilający się pod ich wpływem (tzn. jest „wolnopłynący”).
Obawy (martwienie się przyszłymi niepowodzeniami, uczucie napięcia, trudności w koncentracji).
Napięcie ruchowe (niemożność spokojnego siedzenia, bóle napięciowe głowy, drżenie, niemożność odprężenia się).
Wzmożona aktywność układu autonomicznego (zawroty głowy, pocenie się, tachykardia, przyspieszenie oddechu…).
Zaburzenia lękowe uogólnione.
Istotną cechą tego zaburzenia są nawracające myśli natrętne (obsesje) lub czynności przymusowe (kompulsje).
Zaburzenia obsesyjno – kompulsywne (nerwica natręctw).
Zaburzenie to rozpoznawane jest na podstawie jednego z dwóch czynników przyczynowych: wyjątkowo stresującego wydarzenia życiowego, albo istotnej zmiany życiowej prowadzącej do pojawienia się stałych, nieprzyjemnych okoliczności, które są przyczyną zaburzeń adaptacyjnych.
Epizody powtarzającego się przeżywania urazu na nowo w natrętnych wspomnieniach lub w snach.
Uporczywie utrzymujące się poczucie „odrętwienia” i otępienia uczuciowego odizolowania od innych ludzi, niereagowania na otoczenie.
Początek zaburzenia następuje po urazie, ale po okresie utajenia, który może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Zaburzenie stresowe pourazowe.
Jest zaburzeniem charakteryzującym się celową utratą wagi wywołaną i/albo podtrzymywaną przez pacjenta.
Wyobrażenie własnego ciała jest zaburzone, a obawa przed otyłością występuje w formie natrętnej myśli nadwartościowej, powodującej narzucenie sobie niskiego limitu masy ciała.
Jadłowstręt psychiczny.
Charakteryzuje się okresowymi napadami obżarstwa i nadmierną koncentracją na kontroli masy ciała.
Stałe zaabsorbowanie jedzeniem i niepowstrzymane pragnienie jedzenia.
Żarłoczność psychiczna.
Zaburzenia odżywiania się.
Pojawiają się w okresie późnego dzieciństwa lub w wieku młodzieńczym i trwają nadal w wieku dojrzałym.
Wyraźnie dysharmonijne postawy i zachowania, obejmujące zazwyczaj wiele zakresów funkcjonowania, np. uczuciowość, pobudliwość, kontrolę popędów… .
Wzorzec nieprawidłowego zachowania jest długotrwały, nie ogranicza się do epizodów choroby psychicznej.
Wzorzec nieprawidłowego zachowania jest całościowy i wyraźnie niedostosowany w stosunku do rozmaitych sytuacji indywidualnych i społecznych.
Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych.
Nadmierna wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie.
Tendencja do długotrwałego przeżywania przykrości, np. niewybaczania krzywd, niesprawiedliwości czy lekceważenia.
Podejrzliwość i stała tendencja do zniekształcania codziennych doświadczeń poprzez błędne ujmowanie obojętnych lub przyjaznych działań otoczenia, jako działań wrogich czy pogardliwych.
Prowokujące do walki, sztywne poczucie własnych praw, niewspółmierne do potrzeb wynikających z aktualnej sytuacji.
Nawracające, nieuzasadnione podejrzenia dotyczące wierności seksualnej współmałżonka lub partnera seksualnego.
Tendencja do nadmiernego przeceniania własnego znaczenia, wyrażająca się utrwaloną postawą ksobną.
Pochłonięcie nie potwierdzonymi „spiskowymi” wyjaśnieniami wydarzeń dotyczących zarówno bezpośrednio pacjenta, jak i całego świata.
Osobowość paranoiczna.
Brak lub znikome działania służące przyjemności.
Chłód emocjonalny, wycofanie się lub spłycenie uczuciowości.
Ograniczona zdolność wyrażania przyjaznych, ciepłych uczuć lub gniewu wobec innych.
Niezainteresowanie zarówno pochwałami, jak i krytyką.
Słabe zainteresowanie doświadczeniami seksualnymi z innymi osobami.
Prawie stała preferencja do samotnictwa.
Brak bliskich przyjaciół lub zaufanych związków oraz brak potrzeby takich związków z ludźmi.
Osobowość schizoidalna.
Bezwzględne nieliczenie się z uczuciami innych.
Silna i utrwalona postawa nieodpowiedzialności i lekceważenia norm, reguł i zobowiązań społecznych.
Niemożność utrzymania trwałych związków z innymi, chociaż nie ma trudności w ich nawiązywaniu.
Bardzo niska tolerancja frustracji i niski próg wyzwalania agresji, w tym zachowań gwałtownych.
Niezdolność przeżywania poczucia winy i korzystania z doświadczeń, a w szczególności – z doświadczanych kar.
Wyraźna skłonność do obwiniania innych lub wysuwania pozornie możliwych do uznania racjonalizacji zachowań, które są źródłem konfliktów z otoczeniem.
Osobowość dyssocjalna.
Zaburzenie z wyraźną tendencją do działań impulsywnych bez uwzględniania ich konsekwencji oraz z niestabilnością emocjonalną.
Zdolność do planowania przyszłości bywa znikoma, a wybuchy gwałtownego gniewu często prowadzą do zachowań gwałtownych lub „behawioralnych eksplozji”.
Osobowość chwiejna emocjonalnie.
Dramatyzowanie siebie, teatralność, przesadny wyraz emocjonalny.
Sugestywność, łatwość ulegania wpływowi innych osób lub okoliczności.
Płytka i chwiejna uczuciowość.
Stałe poszukiwanie podniet, doceniania przez innych i działań, dzięki którym pacjent staje się centrum uwagi.
Niestosowna uwodzicielskość w wyglądzie czy zachowaniu.
Nadmierna koncentracja na atrakcyjności fizycznej.
Osobowość histrioniczna.
Nadmiar ostrożności i wątpliwości.
Pochłonięcie przez szczegóły, regulaminy, inwentaryzowanie, porządkowanie, organizowanie lub schematy postępowania.
Perfekcjonizm, który przeszkadza w wypełnianiu zadań.
Nadmierna sumienność, skrupulatność i nadmierne skupianie się na produktywności – z zaniedbaniem przyjemności i związków międzyludzkich.
Nadmierna pedanteria i uległość wobec konwencji społecznych.
Osobowość anankastyczna.
Uporczywe i wszechogarniające uczucie napięcia i niepokoju.
Poczucie społecznego nieprzystawania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób.
Nadmierna koncentracja na byciu krytykowanym lub odrzucanym w sytuacjach społecznych.
Niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludźmi, o ile nie zapewniają akceptacji.
Ograniczony styl życia z powodu potrzeby zapewniania sobie fizycznego bezpieczeństwa.
Unikanie kontaktów społecznych lub zawodowych, które pociągają za sobą istotny kontakt z ludźmi, z powodu obawy przed krytyką, nieakceptacją lub odrzuceniem.
Osobowość lękliwa (unikająca).
Zachęcanie innych lub dozwalanie im na przejęcie odpowiedzialności za swoje ważne decyzje życiowe.
Podporządkowanie własnych potrzeb potrzebom innych, od których jest się zależnym oraz nadmierne uleganie ich życzeniom.
Niechęć do stawiania nawet racjonalnych wymagań osobom, od których jest się zależnym.
Poczucie niewygody i bezradności w sytuacji osamotnienia z powodu nadmiernej obawy przed niezdolnością do zatroszczenia się o siebie.
Nadmierna obawa przed opuszczeniem przez osobę pozostającą w bliskim związku i osamotnieniem, wobec konieczności zajęcia się swoimi sprawami.
Ograniczona zdolność podejmowania codziennych decyzji bez zbędnego radzenia się innych osób i upewniania przez nie.
Osobowość zależna.
Konieczność posiadania pewnych przedmiotów jako bodźców do uzyskania pobudzenia oraz satysfakcji seksualnej.
Fetyszyzm.
Noszenie ubiorów płci przeciwnej głównie dla uzyskania podniecenia seksualnego.
Transwestytyzm fetyszystyczny.
Nawracająca lub utrwalona tendencja do pokazywania narządów płciowych obcym osobom lub ludziom przebywającym w miejscach publicznych.
Ekshibicjonizm.
Nawracająca lub utrwalona tendencja do podglądania ludzi w czasie ich seksualnych zbliżeń lub zachowań intymnych, np. rozbierania się.
Oglądactwo.
Preferowanie aktywności seksualnej, w której dochodzi do zniewolenia, zadawania bólu lub upokorzenia.
Sadomasochizm.
Zaburzenia preferencji seksualnych.