ZABURZENIA PSYCHIATRYCZNE
Etiologia rodzaje zaburzeń psychicznych
Teoria kryzysu w psychiatrii
Sposoby terapii ruchowej z osobami o zaburzeniach Psychicznych
„Stan zdrowia psychicznego istnieje wtedy, kiedy nie ma objawów chorobowych oraz
kiedy zachowana jest umiejętność rozwiązywania trudnych sytuacji w sposób adekwatny do realnej rzeczywistości i z poczuciem dobrostanu”
ETOLOGIA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
złożona, wieloczynnikowa;
łańcuch następstw i skutków tworzących „błędne koło samowzmacniające" akcji i reakcji między jednostką a jej środowiskiem społecznym;
wynik kumulacji rożnych czynników.
Czynnik bezpośrednio poprzedzający wystąpienie zaburzeń psychicznych:
może być dopełnieniem w łańcuchu patogenetycznym;
może zmodyfikować obraz istniejącego już zaburzenia;
może odgrywać rolę podtrzymującą lub nasilająca, zaburzenia powstałe z innych przyczyn.
Czynniki uszkadzające
Biologiczno-fizyczne
Psychospołeczne
Podział zaburzeń wg mechanizmów leżących u ich podstaw (wg Miliona):
Działające na zasadzie stresu:
w naturalnych warunkach prowadzące do wyuczenia sic; pewnych zachowań poprzez
warunkowanie lub prze naśladownictwo
związane z niedostatecznym doświadczeniem, dającym możność wyuczenia się nabycia zachowań przystosowawczych, zdolności do radzenia sobie z trudnościami w otoczeniu.
Teoria Kryzysu (Caplan, 1964)
Podejmuję probe wyjaśnienia pewnych zjawisk normalnych i patologicznych zarówno odniesieniu
do jednostki. jak i grupy społecznej.
Znajomość może pomóc u zrozumieniu wielu zjawisk psychologicznych i psychopatologicznych u dzieci i młodzieży, a także niektórychh zasad oddziaływań
terapeutycznych.
Sytuacja kryzysowa (kryzys)
• stan stresu psychologicznego, który w pierwszym okresie cechuje się dezintegracją funkcji psychicznych następnie zmusza osobowość do zmierzenia się. radzenia sobie z trudną czy nieoczekiwaną sytuacją społeczną poprzez uruchomienie mechanizmów obronnych i technik zmagania:
Sytuacje kryzysowe:
Rozwojowe
Przypadkowe
Fazy w sytuacji kryzysowej:
wystąpienia napięcia emocjonalnego
narastanie napięcia emocjonalnego
mobilizacja wszelkich mechanizmów obronnych i sposobów działania, takie charakteryzuj
funkcjonowanie osobowości w stanach krańcowego zagrożenia
niemożność przezwyciężenia kryzysu i w związku z tym utrwalenie się objawów nerwicowych, psychozy, zaburzeń psychofizjologicznych lub zaburzeń osobowości;
Pierwszym i najważniejszym środowiskiem społecznym dla człowieka jest jego rodzina
Czynniki decydujące o stylu i atmosferze rodziny (wg Miliona):
uczucia i postawy rodziców:
metody nadzoru i kontroli zachowania (metody karzące, stale nagradzające, nadopiekuńcze);
styl komunikowania się w rodzinie;
treść uczenia
Szkoła - ważne środowisko społeczne oddziałujące na psychikę dziecka
wejście, włóczenie się w system szkolny;
koniaki z nieznanym środowiskiem;
oddziaływanie innych czynników stresowych
RODZAJE ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
Reaktywne zaburzenia psychiczne
Nerwice
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia psychofizjologiczne
Zaburzenia związane z organicznym uszkodzeniem mózgu
Problemy okresu dojrzewania
Choroby psychiczne - psychozy
I Reaktywne zaburzenia psychiczne
odpowiedz, reakcja na czynniki natury psychospołecznej wpływające ze środowiska;
mieszczą się tu różne wzorce zachowań i emocje nie występujące przy prawidłowym rozwoju dziecka;
trwają przeważnie krótko, od kilku dni do 6-8 tygodni;
czasem występują tylko wobec określonych sytuacji, osób. warunków i wtedy można wnioskować o ich przyczynie.
II. Nerwice
chorobliwe, przesadne, utrwalone reakcje na stres psychologiczny
u podłoża leża konflikty emocjonalne, zazwyczaj głęboko zakorzenione w dzieciństwie;
prawie zawsze podłożem nerwic jest lęk, poczucie zagrożenia, frustracja;
Stanowią jeden z najważniejszych - ilościowo -problemów współczesnej medycyny.
Rodzaje nerwic
Nerwicowe zaburzenia zachowania (u uczniów są to najczęściej dwa krańcowo różne zachowania - agresja i apatia)
Nerwica lękowa (lek objawem dominującym)
Nerwica fobii (lęk nakierowany na zjawisko zewnętrzne)
Fobia szkolna (awersyjna niechęć pójścia do szkoły z powodu nieracjonalnego lęku i tendencja do pozostanie w domu z matką)
Nerwica natręctw (obsesje i kompulsje)
Hipochondria ( natrętne myśli odnosi się do stanu zdrowia)
i Neurastenia (nadmierna wrażliwość na wszystkie niepowodzenia)
Histeria(naśladowanie obserwowanych przez siebie schorzeń)
Hospitalizm (zaburzenia psychiczne występujące jako konsekwencja izolacji dziecka od nutki)
' Nerwice narządowe (manifestacja ogólnego zaburzenia uwidacznia się poprzez dysfunkcję danego narządu )
III. Zaburzenia osobowości
cechują się przewlekłymi, utrwalonymi wzorcami zachowania nieprzystosowawczego lub
patologicznego;
typy: lękowa, kompulsywna, histeryczna, nadmiernie zależna, opozycyjna, nadmiernie zahamowana, nadmiernie zależna, izolująca się. nieufna, ukazująca zaburzenia służące
wyładowaniu napięcia, zaburzenia osobowości typu socjosyntonicznego, dewiacje seksualne i inne zaburzenia osobowości.
IV. Zaburzenia psychofizjologiczne
stan wywołany najczęściej tymi samymi czynnikami, które spowodowały nerwicę, jednak stwierdza się już poważne zaburzenia, a często także zmiany anatomiczne;
zaburzenia cielesne, na których powstawanie i podtrzymywanie mają wpływ czynniki emocjonalne; są wynikiem przewlekłego i nasilonego stanu emocjonalnego ze stłumioną subiektywną składową emocji, a wyeksponowaną -trzewną:
dotyczą narządów unerwionych przez układ wegetatywny;
zaburzenia – bóle glowy. zaburzenia z zakresu układu krążenia, układu oddechowego, układu trawiennego oraz niektóre przypadki otyłości, jadłowstręt psychiczny. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy; choroba wieńcowa z zawałem serca, a sima oskrzelowa, moczenie mimowolne i nietrzymanie stolca.
zaburzenia związane z organicznym uszkodzeniem mózgu
ostry zespół mózgowy ma najczęściej postać majaczenia zaburzeniami przytomności, orientacji, towarzyszącymi im zaburzeniami postrzegania, jak omamy i iluzje z zaburzeniami nastroju, lęki*-m;
przewlekły zespół mózgowy cechuj zaburzenia pamięci, wnioskowania ,rozumienia spadek zdolności uczenia się, zaburzenia afektu.
VII Choroby psychiczne - psychozy
Schizofrenia
zaczyna się w 6-12 roku życia objawami nerwicowymi:
cechuje sic bardzo głębokim odchyleniem od normalnego rozwoju osobowości z poważnymi zaburzeniami w myśleniu, percepcji świata i siebie, uczuciowości, zachowaniu, mowie, procesie indywidualizacji, zdolności komunikowania się i kontaktu z innymi, ocenie rzeczywistości:
poważny problem społeczny- choruje na nią blisko 1% ludności; choroba prowadzi do trwałych defektów psychicznych; trwa długo, może przebiegać ostro, z gwałtownym nasileniem objawów, albo powoli, ze stopniowym narastaniem objawów.
Paranoja
tzw. psychoza endogenna - przyczyny tkwią, w nieprawidłowym funkcjonowaniu struktur czy układów somatycznych:
polega na występowaniu urojeń, to jest sadów nie mających uzasadnienia w sytuacji rzeczywistej;
poza rym paranoik nie wykazuje odchyleń od normy; często przejaw ia dużą inteligencje, wysoki poziom intelektualny, prawidłowy sposób rozumowania;
Parafrenia (halucynoza)
paranoja, której towarzysza halucynacje;
wśród występujących omamów nie występują halucynacje wzrokowe, często spotyka się omamy słuchowe, smakowe, węchowe i dotykowe;
urojenia mają zwykle charakter prześladowczy;
choroba zaczyna się zwykle w 40-60 roku życia
może trwać długo, wymaga przewlekłego leczenia;
Psychoza maniakalno-depresyjna (cyklofrenia)
rozpoczyna się na ogół w okresie dojrzewania;
jest to psychoza endogenna; podkreśla się także możliwość
występowania czynnika środowiskowego:
występowanie zespołów depresyjnych czasem na przemian z zespołem maniakalnym. odznaczającym się podnieceniem ruchowym, wielomównością. podwyższeniem nastroju często z agresywnością, drażliwością. dokuczliwością. zaburzeniami snu;
Psychozy zakaźne, psychozy toksyczne
w przebiegu niektórych ostrych chorób gorączkowych, a także w przypadkach zatruć chemicznych czy też roślinami trującymi mogą występować objawy, które w normalnych warunkach sugerowałyby rozpoznanie psychoz;
usunięcie zasadniczej przyczyny oraz właściwe leczenie dają dobre efekty.
KONSEKWENCJE CHORÓB PSYCHICZNYCH
Spadek zdolności uczenia się zaburzania pamięci. Wnioskowania rozumienia- trudności w szkoła (organiczna uszkodzenia mózgu)
Nadpobudliwość psychoruchowa (organiczna uszkodzenia mózgu)
Agresywna zachowania
Zmienność i wahania nastrojów
Działania przestępcze
Nadużywanie środków odurzających np. alkoholu, narkotyków itp.
Ekscesy seksualne
Przejawy buntu i sprzeciwu
Gesty samobójcze często udramatyzowane (problemy związane z okresem dojrzewania)
Uzależniania
Odizolowanie od społeczeństwa (rzadko wychodzą z domu lub umieszczani są w zakładach dla osób chorych psychicznie)
Ubezwłasnowolnienie- pozbawienie chorego decydowania o sobie z powodu jego nieświadomości ponoszenia konsekwencji
Ograniczony dostęp do pracy (renta) oraz zwolnienie mężczyzn ze służby wojskowej
Dodatkowe otępienie lekami psychotropowymi
BUDOWA CIAŁA I SPRAWNOŚĆ CHORYCH PSYCHICZNIE
Otyłość
Niedowaga, anemia, anoreksja
Zahamowania czynności pewnych organów, wzmocnienie funkcji innych na skutek ich
nadmiernego użytkowania (tiki, przyruchy, natręctwa ruchowe)
Dysplastyczna budowa ciała
„każdy proces psychiczny objawia się somatycznie a somatyczny psychicznie „(nerwice wegetatywne, psychonerwice )
Osłabienie, wyczerpanie
Ospałość (reakcje zbył długotrwałe w stosunku do bodźca) nadpobudliwość (zbyt silne reakcja w stosunku do bodźca)
Często brak koordynacji ruchów
Nieprawidłowe postawa na skutek przyjmowania przygarbionej, skulonej sylwetki ciała
Napięcia przykurcze mięśni
Sposoby terapii z osobami o zaburzeniach psychicznych
podstawowym warunkiem skuteczności rewalidacji jest zrozumienie sytuacji emocjonalnej chorego
granica miedzy profilaktyką, leczeniem i rehabilitacją jest często sztuczna;
w leczeniu i rewalidacji osób z zaburzeniami psychicznymi stosuje sic szereg metod.
Psychoterapia powierzchowna:
zapewnienie choremu opieki osoby rozumiejącej go i darzącej sympatią, ale jednocześnie zapewnienie opieki osoby, która słucha, dodaje otuchy, wyjaśnia, odpowiada na pytania. sugeruje sposób postępowania w trudnych sytuacjach;
Psychoterapia wglądowa:
zmierza do osiągnięcia przez leczonego wglądu w zaistniałą chorobę, zrozumienia dlaczego reaguje tak a nie inaczej na bodźce, by następnie korzystać z tego w sytuacjach życiowych;
Terapia behawioralna
oparta na zasadach teorii uczenia i wychodząca z założeń, że objawy zaburzeń psychicznych
powstały w wyniku uczenia się w sytuacjach życiowych, z tą różnicą, że skutki tego uczenia stały się z jakichś względów nieprzystosowawcze;
stosowanie zaprogramowanego systemu wzmocnień pozytywnych - dla zachowań pożądanych i wzmocnień negatywnych – dla niepożądanych.
Poradnictwo
mniej wnikliwe i intymne działanie od psychoterapii;
daje możliwość rozszyfrowania przez chorego swych uczuć zrozumienia innych, ukazania drogi wyboru właściwych decyzji, dostarczenia wsparcia emocjonalnego;
Terapia edukacyjna
nauczanie jako czynnik rewalidujący;
zaburzenia emocjonalne pogarszają zdolność uczenia się trudności uzyskiwania osiągnięć szkolnych są powodem
zaburzeń emocjonalnych;
nacisk na wymagania realności zewnętrznej, zmniejszenie poziomu lęku przez jasne ukazanie oczekiwań, rozróżnianie sytuacji. bodźców w czasie, na naukę wyrażania uczuć i myśli w słowach, na koordynację aktywności ruchowej;
mogą być wykorzystane skutecznie różne zajęcia szkolne - sport, rozrywka, organizacja wolnego czasu, praca, koła zainteresowań, grupy zadaniowe.
Techniki grupowe
Grupy organizowane są na wzór społeczności i różny charakter:
• społeczność pracy;
• społeczność przeżywająca
• społeczność samorządowa;
społeczność wypowiadająca się
• społeczność udzielająca pomocy.
terapia rodzinna
specjalna postać psychoterapii grupowej;
terapia obejmuje wszystkich członków rodziny, a w działalności swej zmierza do tego. aby wszyscy jej członkowie lepiej rozumieli siebie, poznali swój obraz, role jaka odgrywają w tej społeczności, doceniali swą wartość;
łatwiej zwalczać zarówno wewnętrzne siły destrukcyjne jak i zewnętrzne zagrożenia.
Psychiatria środowiskowa
celem jest rozeznanie potrzeb zdrowotnych środowiska, zintegrowanie wszelkich wysiłków dla zapewnienia jak najlepszej opieki nad zdrowiem człowieka, organizacja różnych służb, które byłyby na różnych etapach zachwiana się stanu zdrowia najbardziej odpowiednie dla potrzeb;
mają ze szkoły uczynić główne narzędzie działań leczniczo-rewalidacyjnych.
Sposoby terapii aktywnością fizyczną
Ogólne usprawnianie
Choreoterapia
Terapia zajęciowa
Dogo terapia
Art terapia
Sport
Rekreacja
ćwiczenia relaksacyjne i koncentrujące
joga