„

„

Bogu

Bogu

dziękujcie,

dziękujcie,

ducha nie

ducha nie

gaście”

gaście”

IV Podróż Apostolska

IV Podróż Apostolska

Jana Pawła II

Jana Pawła II

do Polski w 1991r.

do Polski w 1991r.

Hasło IV papieskiej

pielgrzymki

"Bogu dziękujcie,

Ducha nie gaście"

sygnalizowało radość z

odzyskanej wolności, ale

także niepokój, jak ta

wolność będzie dalej

pielęgnowana i

wykorzystana do

pokonania kryzysów

społeczno-ekonomicznych

i moralnych polskiego

społeczeństwa. Słowa

Papieża brzmią aktualnie

także dzisiaj.

Trasa pielgrzymki:

1-9 VI oraz 13-16 VIII 1991

• 1 czerwca - Koszalin (przylot)

• 2 czerwca - Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów

• 3 czerwca - Lubaczów, Kielce

• 4 czerwca - Radom, Łomża

• 5 czerwca - Łomża, Białystok, Olsztyn

• 6 czerwca - Olsztyn, Włocławek

• 7 czerwca - Włocławek, Płock, Warszawa

• 8 - 9 czerwca - Warszawa

• 13 sierpnia - Kraków

• 14 sierpnia - Kraków, Wadowice, Częstochowa

• 15 sierpnia - Częstochowa

• 16 sierpnia - Częstochowa, Kraków -(pożegnanie)

Witając Polskę na lotnisku

pod Koszalinem, Papież

powiedział:

"Raduję się z tego

"Raduję się z tego

wielkiego dobra, jakie się

wielkiego dobra, jakie się

stało i wciąż się dokonuje

stało i wciąż się dokonuje

w mojej Ojczyźnie.

w mojej Ojczyźnie.

Serdecznym moim

Serdecznym moim

pragnieniem jest głosić

pragnieniem jest głosić

pokój moim Rodakom.

pokój moim Rodakom.

Ten pokój, który

Ten pokój, który

umniejsza zwątpienie,

umniejsza zwątpienie,

przywraca zgodę i

przywraca zgodę i

pobudza do miłości.”

pobudza do miłości.”

Głównym celem wizyty były

Głównym celem wizyty były

VI Światowe Dni Młodzieży

VI Światowe Dni Młodzieży

w Częstochowie

w Częstochowie

• Na Jasnej Górze, gdzie

papież przebywał od
14 do 16 sierpnia,
zgromadziło się 1,7
mln ludzi głównie
młodych. Po raz
pierwszy w
Światowych Dniach
Młodzieży udział
wzięła liczna grupa
młodzieży z ZSRR (100
tys. młodych).

VI Światowy Dzień Młodzieży był wyjątkowy. Różnił się od

poprzednich m.in. tym, że po raz pierwszy uczestniczyła w nim
młodzież Wschodu i Zachodu. Byli Rosjanie, Białorusini,
Ukraińcy, Litwini, Rumuni, Węgrzy i mieszkańcy
Czechosłowacji, czyli krajów, które uwolniły się od rządów
komunistycznych.

"Serce moje napełnia się radością

"Serce moje napełnia się radością - mówił papież w

homilii -

gdy widzę was razem, drodzy młodzi przyjaciele

gdy widzę was razem, drodzy młodzi przyjaciele

ze Wschodu i Zachodu, z Północy i Południa, gdy widzę

ze Wschodu i Zachodu, z Północy i Południa, gdy widzę

was zjednoczonych wiarą w Chrystusa. Jesteście

was zjednoczonych wiarą w Chrystusa. Jesteście

Kościołem jutra, Kościołem nadziei".

Kościołem jutra, Kościołem nadziei".

Ojciec Święty wezwał młodzież do budowania
"braterstwa między ludźmi, wśród narodów, w wielkodusznym

niesieniem pomocy najuboższym",

a także do budowania "cywilizacji miłości".

Ojciec Święty w przemówieniu powitalnym

skierowanym do młodzieży z całego świata

powiedział wówczas:

"

"

Wy, młodzi, jesteście przyszłością i

Wy, młodzi, jesteście przyszłością i

nadzieją tego świata. Chrystus potrzebuje

nadzieją tego świata. Chrystus potrzebuje

was. Pragnie bowiem, aby ewangelia

was. Pragnie bowiem, aby ewangelia

zbawienia dotarła do wszystkich zakątków

zbawienia dotarła do wszystkich zakątków

ziemi. Bądźcie gotowi i chętni do spełnienia

ziemi. Bądźcie gotowi i chętni do spełnienia

tej misji w duchu prawdziwego synostwa.

tej misji w duchu prawdziwego synostwa.

Bądźcie apostołami, bądźcie

Bądźcie apostołami, bądźcie

wielkodusznymi głosicielami

wielkodusznymi głosicielami

nadprzyrodzonej nadziei, która wspiera

nadprzyrodzonej nadziei, która wspiera

człowieka w jego wędrówce".

człowieka w jego wędrówce".

W przemówieniu pożegnalnym do młodzieży Ojciec

Święty powiedział:

"Drodzy młodzi przyjaciele, otrzymaliście

"Drodzy młodzi przyjaciele, otrzymaliście

ducha przybrania za synów. Nie zmarnujcie

ducha przybrania za synów. Nie zmarnujcie

tego wspaniałego dziedzictwa! Bądźcie

tego wspaniałego dziedzictwa! Bądźcie

wymagający wobec otaczającego was

wymagający wobec otaczającego was

świata, ale przede wszystkim wymagajcie

świata, ale przede wszystkim wymagajcie

od siebie samych. Jesteście synami Bożymi:

od siebie samych. Jesteście synami Bożymi:

bądźcie z tego dumni!"

bądźcie z tego dumni!"

Papież zaapelował do młodzieży, aby nie popadała w

przeciętność, nie ulegała dyktatom zmieniającej się mody,

która

"narzuca styl życia niezgodny z

"narzuca styl życia niezgodny z

chrześcijańskimi ideałami"

chrześcijańskimi ideałami" i aby nie pozwoliła

się mamić

"złudzeniom konsumizmu".

"złudzeniom konsumizmu".

I dodał, że

„Chrystus wzywa młodych do

„Chrystus wzywa młodych do

rzeczy wielkich.”

rzeczy wielkich.”

Podczas tej pielgrzymki

Jan Paweł II mógł po raz

pierwszy przemawiać do

żołnierzy, nauczycieli,

więźniów, mógł spotkać

się w szpitalu z chorymi

dziećmi, ich rodzicami i

personelem, po raz

pierwszy przekroczył próg

świątyni prawosławnej i

protestanckiej. Przemawiał

do przedstawicieli świata

kultury w Teatrze

Narodowym oraz korpusu

dyplomatycznego w nowo

utworzonej Nuncjaturze

Apostolskiej.

Jan Paweł II wygłosił na Jasnej Górze

Jan Paweł II wygłosił na Jasnej Górze

6 przemówień skierowanych do

6 przemówień skierowanych do

młodych:

młodych:

Przemówienie powitalne do uczestników 6. Światowego Dnia

Młodzieży

(14 sierpnia): Cel pielgrzymowania: słuchać i spełniać słowo Boże;

Rozważanie podczas Apelu Jasnogórskiego (14 sierpnia): Jestem

przy Tobie, pamiętam, czuwam;

Homilia podczas Mszy Świętej kończącej 6. Światowe Dni

Młodzieży (15 sierpnia): Jest z wami Maryja;

Przemówienie na zakończenie Mszy św. (15 sierpnia): Maryja

wzorem na drodze ku pełnej dojrzałości (przemówienie wygłoszone w

20 językach);

Przemówienie podczas Apelu Jasnogórskiego (15 sierpnia): Tobie,

Pani jasnogórska...

Przemówienie pożegnalne (16 sierpnia): Trzeba olbrzymiej

modlitwy;

Warto zwrócić uwagę nad homilią Jana Pawła II do młodzieży.

Papież mówił wiele o walce, jaka toczy się między dobrem a

złem o duszę człowieka. Ojciec Święty powiedział m.in. :

"Nasze stulecie było i dalej jest szczególnym poligonem tej

"Nasze stulecie było i dalej jest szczególnym poligonem tej

walki. Pokolenia całe przez nią przechodzą, a równocześnie

walki. Pokolenia całe przez nią przechodzą, a równocześnie

podmiotem właściwym jest każda i każdy z nas. Człowiek w

podmiotem właściwym jest każda i każdy z nas. Człowiek w

prawdzie stworzenia na obraz i podobieństwo Boże - a

prawdzie stworzenia na obraz i podobieństwo Boże - a

równocześnie człowiek kuszony, aby ten obraz i

równocześnie człowiek kuszony, aby ten obraz i

podobieństwo przemienił w wyzwanie rzucane swemu

podobieństwo przemienił w wyzwanie rzucane swemu

Stwórcy i Odkupicielowi. Aby Go odrzucił. Aby swe życie na

Stwórcy i Odkupicielowi. Aby Go odrzucił. Aby swe życie na

ziemi kształtował tu tak, jakby Bóg nie istniał. Jakby nie

ziemi kształtował tu tak, jakby Bóg nie istniał. Jakby nie

istniał Bóg w całej swojej transcendentnej rzeczywistości.

istniał Bóg w całej swojej transcendentnej rzeczywistości.

Jakby nie istniał w swojej miłości do człowieka, która Ojcu

Jakby nie istniał w swojej miłości do człowieka, która Ojcu

kazała dać Syna Jednorodzonego, dać Syna, ażeby człowiek

kazała dać Syna Jednorodzonego, dać Syna, ażeby człowiek

- przez tego Syna - miał życie wieczne w Bogu. Wśród tej

- przez tego Syna - miał życie wieczne w Bogu. Wśród tej

walki, wśród tych duchowych zmagań, tyle środków pracuje

walki, wśród tych duchowych zmagań, tyle środków pracuje

nad tym, ażeby człowieka wyzuć z przybrania za synów. Wy,

nad tym, ażeby człowieka wyzuć z przybrania za synów. Wy,

młodzi, przybyliście tutaj w pielgrzymce, ażeby potwierdzić

młodzi, przybyliście tutaj w pielgrzymce, ażeby potwierdzić

to przybranie za synów, aby je na nowo wybrać. Aby z niego

to przybranie za synów, aby je na nowo wybrać. Aby z niego

kształtować swą ludzką egzystencję. Aby do niego

kształtować swą ludzką egzystencję. Aby do niego

przybliżać i pociągać innych."

przybliżać i pociągać innych."

Papież mówił Polakom, że podstawą prawdziwej

przebudowy i nowego ładu w Polsce musi być odnowiona

moralność.

W Radomiu powiedział:

"Budujmy wspólną przyszłość naszej Ojczyzny wedle

"Budujmy wspólną przyszłość naszej Ojczyzny wedle

prawa Bożego. (...) Raczej odbudowujmy, bo wiele

prawa Bożego. (...) Raczej odbudowujmy, bo wiele

zostało zrujnowane (...) w ludziach, w ludzkich

zostało zrujnowane (...) w ludziach, w ludzkich

sumieniach, w obyczajach, w opinii zbiorowej, w

sumieniach, w obyczajach, w opinii zbiorowej, w

środkach przekazu".

środkach przekazu".

Uspokajał też tych, którzy obawiali się państwa

wyznaniowego. W Olsztynie powiedział:

"Kościół pragnie (...) uczestniczyć w życiu

"Kościół pragnie (...) uczestniczyć w życiu

społeczeństw tylko jako świadek Ewangelii i

społeczeństw tylko jako świadek Ewangelii i

obce mu są dzisiaj dążenia do zawładnięcia

obce mu są dzisiaj dążenia do zawładnięcia

jakąkolwiek dziedziną życia publicznego,

jakąkolwiek dziedziną życia publicznego,

która do niego nie należy".

która do niego nie należy".

Niezgoda w Polsce dotknęła osobiście papieża. Niektóry

poddawali w wątpliwość orientację papieża w procesach

dokonujących się w Polsce i rzetelność informacji o sytuacji w

kraju, jakie przekazuje mu Episkopat.

W swojej homilii Ojciec Święty powiedział:

"Postulat neutralności światopoglądowej jest

"Postulat neutralności światopoglądowej jest

słuszny głównie w tym zakresie, że państwo

słuszny głównie w tym zakresie, że państwo

powinno chronić wolność sumienia i wyznania

powinno chronić wolność sumienia i wyznania

wszystkich swoich obywateli, niezależnie od

wszystkich swoich obywateli, niezależnie od

tego, jaką religię lub światopogląd oni

tego, jaką religię lub światopogląd oni

wyznają. Ale postulat, ażeby do życia

wyznają. Ale postulat, ażeby do życia

społecznego i państwowego w żaden sposób

społecznego i państwowego w żaden sposób

nie dopuszczać wymiaru świętości, jest

nie dopuszczać wymiaru świętości, jest

postulatem ateizowania państwa i życia

postulatem ateizowania państwa i życia

społecznego".

społecznego".

Papież nie stronił od tematów trudnych.

W Radomiu nawiązał do kwestii aborcji:

"Do tego cmentarzyska ofiar ludzkiego

"Do tego cmentarzyska ofiar ludzkiego

okrucieństwa w naszym stuleciu dołącza się

okrucieństwa w naszym stuleciu dołącza się

inny wielki cmentarz: cmentarz nie

inny wielki cmentarz: cmentarz nie

narodzonych, cmentarz bezbronnych, których

narodzonych, cmentarz bezbronnych, których

twarzy nie poznała nawet własna matka,

twarzy nie poznała nawet własna matka,

godząc się lub ulegając presji, aby zabrano im

godząc się lub ulegając presji, aby zabrano im

życie, zanim jeszcze się narodzą (...) Czy jest

życie, zanim jeszcze się narodzą (...) Czy jest

taka ludzka instancja, czy jest taki parlament,

taka ludzka instancja, czy jest taki parlament,

który ma prawo zalegalizować zabójstwo

który ma prawo zalegalizować zabójstwo

niewinnej i bezbronnej ludzkiej istoty?".

niewinnej i bezbronnej ludzkiej istoty?".

Nauczanie Papieża oparte na
Dekalogu były – jak mówiono -

"wielkimi narodowymi
rekolekcjami"

na progu wolności.

W

W

"

"

Przesłaniu do Biskupów z Konferencji

Przesłaniu do Biskupów z Konferencji

Episkopatu

Episkopatu

Polski

Polski

„

„

Ojciec Święty zwrócił uwagę na

Ojciec Święty zwrócił uwagę na

potrzebę odczytania

potrzebę odczytania

"znaków czasu"

"znaków czasu"

jakie dziś stają

jakie dziś stają

przed Kościołem w Polsce.

przed Kościołem w Polsce.

"Nasze polskie znaki czasu uległy

"Nasze polskie znaki czasu uległy

wyraźnemu przesunięciu wraz z załamaniem

wyraźnemu przesunięciu wraz z załamaniem

się systemu marksistowskiego i totalitarnego,

się systemu marksistowskiego i totalitarnego,

który warunkował świadomość i postawy ludzi

który warunkował świadomość i postawy ludzi

w naszym kraju (...).

w naszym kraju (...).

W poprzednim układzie (...) Kościół stwarzał

W poprzednim układzie (...) Kościół stwarzał

jakby przestrzeń, w której człowiek i naród

jakby przestrzeń, w której człowiek i naród

mógł bronić swoich praw (...) W tej chwili (....)

mógł bronić swoich praw (...) W tej chwili (....)

człowiek musi znaleźć w Kościele przestrzeń

człowiek musi znaleźć w Kościele przestrzeń

do obrony poniekąd przed samym sobą: przed

do obrony poniekąd przed samym sobą: przed

złym użyciem swej wolności, przed

złym użyciem swej wolności, przed

zmarnowaniem wielkiej historycznej szansy."

zmarnowaniem wielkiej historycznej szansy."

29 maja 1991 r. pielgrzymka

"Solidarności" Małopolskiej

W czasie

pielgrzymki

„Solidarności”

Małopolskiej

prorektor prof.

Stanisław

Mitkowski

i dyrektor

Instytutu Nauk

Społecznych dr.

Julian Kwiek

wręczyli Ojcu

Świętemu medal

70-lecia AGH.

Awers i rewers
medalu 70-lecia
AGH wg
projektu J.
Nowakowskiego

Główne myśli nauczania Jana

Pawła II podczas pielgrzymki do

ojczyzny:

• Papież informował swoich

rodaków jak mają rozumieć

słowo „wolność”.

Twierdził:

"Poza prawdą

"Poza prawdą

wolność nie jest

wolność nie jest

wolnością. Jest

wolnością. Jest

pozorem. Jest

pozorem. Jest

nawet

nawet

zniewoleniem”

zniewoleniem”

Następca św. Piotra będąc w Polsce
wielce przejmował się również
Kościołem Lokalnym w kraju.
Reformy, jakie doradzał
przeprowadzić poparł słowami:

"W poprzednim

"W poprzednim

układzie (...) Kościół

układzie (...) Kościół

stwarzał jakby

stwarzał jakby

przestrzeń, w której

przestrzeń, w której

człowiek i naród mógł

człowiek i naród mógł

bronić swoich praw (...)

bronić swoich praw (...)

W tej chwili (....)

W tej chwili (....)

człowiek musi znaleźć

człowiek musi znaleźć

w Kościele przestrzeń

w Kościele przestrzeń

do obrony poniekąd

do obrony poniekąd

przed samym sobą:

przed samym sobą:

przed złym użyciem

przed złym użyciem

swej wolności, przed

swej wolności, przed

zmarnowaniem wielkiej

zmarnowaniem wielkiej

historycznej szansy"

historycznej szansy"

(Płock, 1991)

„

„

Nigdy nie jest tak,

Nigdy nie jest tak,

żeby człowiek,

żeby człowiek,

czyniąc dobrze

czyniąc dobrze

drugiemu, tylko

drugiemu, tylko

sam był

sam był

dobroczyńcą. Jest

dobroczyńcą. Jest

równocześnie

równocześnie

obdarowywany,

obdarowywany,

obdarowany tym, co

obdarowany tym, co

ten drugi przyjmuje

ten drugi przyjmuje

z miłością”

z miłością”

"Transplantacja

"Transplantacja

zakłada uzyskanie

zakłada uzyskanie

wcześniejszej, jasno

wcześniejszej, jasno

wyrażonej,

wyrażonej,

dobrowolnej i w pełni

dobrowolnej i w pełni

świadomej zgody

świadomej zgody

dawcy ... na

dawcy ... na

darowanie bez

darowanie bez

wynagrodzenia, części

wynagrodzenia, części

swego ciała dla

swego ciała dla

przywrócenia zdrowia

przywrócenia zdrowia

lub lepszej jakości

lub lepszej jakości

życia innej osobie„

życia innej osobie„

(Bolletino,

1991r.)

"Niech się odrodzi

"Niech się odrodzi

w Bogu ludzkie

w Bogu ludzkie

ojcostwo i ludzkie

ojcostwo i ludzkie

macierzyństwo,

macierzyństwo,

niech się odrodzi

niech się odrodzi

rodzina,

rodzina,

szczególne miejsce

szczególne miejsce

przymierza Boga z

przymierza Boga z

ludźmi. Imię jego:

ludźmi. Imię jego:

Kościół domowy„

Kościół domowy„

(Kielce,

(Kielce,

1991r.)

1991r.)

Pamiątkowy obrazek z pielgrzymki do

Polski w 1991 roku załączony do listu od
Ojca Świętego.

Opracowanie: