Prezydent RP

Prezydent RP

2

dr Ryszard Balicki

Art. 10 Konstytucji RP

Art. 10 Konstytucji RP

(zasada trójpodzi

(zasada trójpodzi

ał

ał

u)

u)



władza ustawodawcza –

władza ustawodawcza –



Sejm i Senat

Sejm i Senat



władza wykonawcza –

władza wykonawcza –



Prezydent RP i Rada Ministrów

Prezydent RP i Rada Ministrów



władza s

władza s

ą

ą

downicza –

downicza –



sądy i trybunały

sądy i trybunały

3

dr Ryszard Balicki

Sejm RP

Sejm RP

Senat RP

Senat RP

4

dr Ryszard Balicki

Organy władzy

Organy władzy

wykonawczej

wykonawczej



Prezydent RP

Prezydent RP



Rada Ministrów RP

Rada Ministrów RP

5

dr Ryszard Balicki

WYBORY PREZYDENTA

WYBORY PREZYDENTA

6

dr Ryszard Balicki

Wybory Prezydenta cd.

Wybory Prezydenta cd.

7

dr Ryszard Balicki

Weryfikacja wyborów

Weryfikacja wyborów



Konstytucja stanowi (w art. 129 ust. 1),

Konstytucja stanowi (w art. 129 ust. 1),

iż ważność wyborów prezydenta

iż ważność wyborów prezydenta

“stwierdza” Sąd Najwyższy.

“stwierdza” Sąd Najwyższy.



Protesty przeciwko ważności wyborów

Protesty przeciwko ważności wyborów

można składać z powodu naruszenia

można składać z powodu naruszenia

przepisów ustawy oraz popełnienia

przepisów ustawy oraz popełnienia

przestępstwa przeciwko wyborom, z

przestępstwa przeciwko wyborom, z

ograniczeniem wymagającym wykazania,

ograniczeniem wymagającym wykazania,

iż „naruszenie lub przestępstwo mogło

iż „naruszenie lub przestępstwo mogło

wywrzeć wpływ na wynik wyborów”.

wywrzeć wpływ na wynik wyborów”.

8

dr Ryszard Balicki

Weryfikacja wyborów

Weryfikacja wyborów



Protest wnosi się na piśmie do Sądu

Protest wnosi się na piśmie do Sądu

Najwyższego nie później niż w ciągu 3

Najwyższego nie później niż w ciągu 3

dni od dnia podania wyników wyborów

dni od dnia podania wyników wyborów



Sąd Najwyższy rozpatruje protest w

Sąd Najwyższy rozpatruje protest w

składzie 3 sędziów w postępowaniu

składzie 3 sędziów w postępowaniu

nieprocesowym, stosując odpowiednio

nieprocesowym, stosując odpowiednio

przepisy kpc, i wydaje opinię w formie

przepisy kpc, i wydaje opinię w formie

postanowienia w sprawie protestu

postanowienia w sprawie protestu

9

dr Ryszard Balicki

Weryfikacja wyborów

Weryfikacja wyborów



Rozstrzygnięcie o ważności wyborów

Rozstrzygnięcie o ważności wyborów

podejmuje Sąd Najwyższy w składzie

podejmuje Sąd Najwyższy w składzie

całej Izby Pracy, Ubezpieczeń

całej Izby Pracy, Ubezpieczeń

Społecznych i Spraw Publicznych

Społecznych i Spraw Publicznych



Uchwała Sądu Najwyższego musi być

Uchwała Sądu Najwyższego musi być

podjęta nie później niż w 30 dniu po

podjęta nie później niż w 30 dniu po

wyborach.

wyborach.



W posiedzeniu uczestniczy Prokurator

W posiedzeniu uczestniczy Prokurator

Generalny oraz przewodniczący

Generalny oraz przewodniczący

Państwowej Komisji Wyborczej

Państwowej Komisji Wyborczej

10

dr Ryszard Balicki

Weryfikacja wyborów

Weryfikacja wyborów



W sytuacji stwierdzenia przez Sąd

W sytuacji stwierdzenia przez Sąd

Najwyższy nieważności wyborów

Najwyższy nieważności wyborów

powstaje konieczność

powstaje konieczność

przeprowadzenia nowych wyborów.

przeprowadzenia nowych wyborów.



Nowe wybory odbywają się wówczas

Nowe wybory odbywają się wówczas

na zasadach przewidzianych dla

na zasadach przewidzianych dla

opróżnienia urzędu.

opróżnienia urzędu.

11

dr Ryszard Balicki



Kadencja prezydenta rozpoczyna się

Kadencja prezydenta rozpoczyna się

w dniu objęcia przez niego urzędu,

w dniu objęcia przez niego urzędu,



Oznacza to, iż rozpocznie

Oznacza to, iż rozpocznie

się ona w dniu,

się ona w dniu,

w którym złoży

w którym złoży

on przysięgę

on przysięgę

(wobec Zgromadzenia

(wobec Zgromadzenia

Narodowego).

Narodowego).

Początek kadencji

Początek kadencji

12

dr Ryszard Balicki

INAUGURACJA

INAUGURACJA

6 sierpnia 2010 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

6 sierpnia 2010 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Bronisław Komorowski złożył przysięgę przed

Bronisław Komorowski złożył przysięgę przed

Zgromadzeniem Narodowym i formalnie objął urząd na

Zgromadzeniem Narodowym i formalnie objął urząd na

najbliższą pięcioletnią kadencję. Do gmachu Sejmu przybył

najbliższą pięcioletnią kadencję. Do gmachu Sejmu przybył

wraz z Małżonką.

wraz z Małżonką.

"Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta

"Obejmując z woli Narodu urząd Prezydenta

Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam,

Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście przysięgam,

że dochowam wierności postanowieniom

że dochowam wierności postanowieniom

Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności

Konstytucji, będę strzegł niezłomnie godności

Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa,

Narodu, niepodległości i bezpieczeństwa Państwa,

a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą

a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą

dla mnie zawsze najwyższym nakazem. Tak mi

dla mnie zawsze najwyższym nakazem. Tak mi

dopomóż Bóg”.

dopomóż Bóg”.

13

dr Ryszard Balicki

INAUGURACJA

INAUGURACJA

14

dr Ryszard Balicki

Zastępstwo Prezydenta RP -

Zastępstwo Prezydenta RP -

Art. 131 ust. 1

Art. 131 ust. 1



 

 

Jeżeli Prezydent RP nie może przejściowo

Jeżeli Prezydent RP nie może przejściowo

sprawować urzędu, zawiadamia o tym

sprawować urzędu, zawiadamia o tym

Marszałka Sejmu, który tymczasowo

Marszałka Sejmu, który tymczasowo

przejmuje jego obowiązku

przejmuje jego obowiązku



Gdy Prezydent Rzeczypospolitej nie może

Gdy Prezydent Rzeczypospolitej nie może

zawiadomić Marszałka Sejmu, wówczas o

zawiadomić Marszałka Sejmu, wówczas o

stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu

stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu

urzędu rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny

urzędu rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny

na wniosek Marszałka Sejmu.

na wniosek Marszałka Sejmu.

15

dr Ryszard Balicki

Opróżnienie urzędu

Opróżnienie urzędu

Marszałek Sejmu – tymczasowo - wykonuje

obowiązki Prezydenta RP w razie:



śmierci



zrzeczenia się urzędu



stwierdzenia nieważności wyboru lub innych

przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze,



uznania przez ZN trwałej niezdolności Prezydenta

do sprawowania urzędu ze względu na stan

zdrowia (uchwała podjętą większością co

najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków

ZN),



złożenia Prezydenta Rzeczypospolitej z urzędu

orzeczeniem Trybunału Stanu

16

dr Ryszard Balicki

Pozycja prawna

Pozycja prawna

Prezydenta RP

Prezydenta RP

Art. 10 Konstytucji RP –

Art. 10 Konstytucji RP –

dwuczłonowa władza wykonawcza

dwuczłonowa władza wykonawcza



Art. 144 ust. 2 – kontrasygnata

Art. 144 ust. 2 – kontrasygnata



Art. 144 ust. 3 – prerogatywy

Art. 144 ust. 3 – prerogatywy



incompatibilitas,

incompatibilitas,

czyli zakaz

czyli zakaz

pełnienia jakiegokolwiek innego

pełnienia jakiegokolwiek innego

urzędu lub też funkcji

urzędu lub też funkcji

17

dr Ryszard Balicki

Kompetencje Prezydenta

Kompetencje Prezydenta

RP

RP



W odniesieniu do parlamentu

W odniesieniu do parlamentu



W odniesieniu do rządu

W odniesieniu do rządu



W odniesieniu do władzy

W odniesieniu do władzy

sądowniczej

sądowniczej



Tradycyjne uprawnienia głowy państwa

Tradycyjne uprawnienia głowy państwa

18

dr Ryszard Balicki

Kompetencje Prezydenta w

Kompetencje Prezydenta w

odniesieniu do parlamentu

odniesieniu do parlamentu



zarządza wybory

zarządza wybory



zwołuje pierwsze posiedzenia izb,

zwołuje pierwsze posiedzenia izb,



skr

skr

a

a

c

c

a

a

kadencj

kadencj

ę

ę

Sejmu (w

Sejmu (w

sytuacjach

sytuacjach

określonych w Konstytucji)

określonych w Konstytucji)



uczestniczy w procesie ustawodawczym

uczestniczy w procesie ustawodawczym

(prawo inicjatywy ustawodawczej, prawo

(prawo inicjatywy ustawodawczej, prawo

weta zawieszającego oraz możliwość

weta zawieszającego oraz możliwość

zwrócenia się do TK z wnioskiem o

zwrócenia się do TK z wnioskiem o

stwierdzenie zgodności ustawy z konstytucją)

stwierdzenie zgodności ustawy z konstytucją)



posiada prawo wygłoszenia orędzia

posiada prawo wygłoszenia orędzia

19

dr Ryszard Balicki

Kompetencje Prezydenta w

Kompetencje Prezydenta w

odniesieniu do rządu

odniesieniu do rządu



uczestniczy w powołaniu rządu

uczestniczy w powołaniu rządu



dokonuje (na wniosek premiera)

dokonuje (na wniosek premiera)

zmian w składzie rządu,

zmian w składzie rządu,



przyjmuje dymisję Rady Ministrów,

przyjmuje dymisję Rady Ministrów,



może zwołać Radę Gabinetową,

może zwołać Radę Gabinetową,

której przewodniczy (Radzie

której przewodniczy (Radzie

Gabinetowej nie przysługują

Gabinetowej nie przysługują

kompetencje Rady Ministrów)

kompetencje Rady Ministrów)

20

dr Ryszard Balicki

Kompetencje Prezydenta w

Kompetencje Prezydenta w

odniesieniu do władzy

odniesieniu do władzy

sądowniczej

sądowniczej



powołuje sędziów,

powołuje sędziów,



powołuje organy kierownicze sądów

powołuje organy kierownicze sądów

(

(

Pierwszego Prezesa

Pierwszego Prezesa

i

i

prezesów SN,

prezesów SN,

Prezesa i wiceprezesów NSA

Prezesa i wiceprezesów NSA

) oraz

) oraz

Trybunału Konstytucyjnego

Trybunału Konstytucyjnego

(

(

Prezesa i

Prezesa i

Wiceprezesa TK

Wiceprezesa TK

)

)

21

dr Ryszard Balicki

Tradycyjne uprawnienia

Tradycyjne uprawnienia

głowy państwa

głowy państwa



reprezentuje państw

reprezentuje państw

o

o



sprawuje zwierzchnictwo nad siłami

sprawuje zwierzchnictwo nad siłami

zbrojnymi oraz posiada inne

zbrojnymi oraz posiada inne

kompetencje w dziedzinie obronności

kompetencje w dziedzinie obronności



wprowadzana stan wojenny i wyjątkowy

wprowadzana stan wojenny i wyjątkowy



nadaje obywatelstwa polskie oraz

nadaje obywatelstwa polskie oraz

wyraża zgodę na jego zrzeczenie się

wyraża zgodę na jego zrzeczenie się



stosuje prawo łaski

stosuje prawo łaski



nadaje ordery i odznaczenia

nadaje ordery i odznaczenia

22

dr Ryszard Balicki

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

Prezydenta RP

Prezydenta RP

Art. 145 Konstytucji RP

Art. 145 Konstytucji RP



Prezydent RP za naruszenie Konstytucji,

Prezydent RP za naruszenie Konstytucji,

ustawy lub za popełnienie przestępstwa

ustawy lub za popełnienie przestępstwa

może być pociągnięty do odpowiedzialności

może być pociągnięty do odpowiedzialności

przed Trybunałem Stanu.

przed Trybunałem Stanu.



Postawienie w stan oskarżenia - uchwała ZN

Postawienie w stan oskarżenia - uchwała ZN



Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu

Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu

Prezydenta RP w stan oskarżenia przed

Prezydenta RP w stan oskarżenia przed

Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu

Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu

ulega zawieszeniu

ulega zawieszeniu

Co zmienić ?

Co zmienić ?



Sposób wyboru,

Sposób wyboru,



Weto

Weto



Kompetencje w zakresie polityki

Kompetencje w zakresie polityki

zagranicznej

zagranicznej



RBN

RBN



Zastępstwo

Zastępstwo



Powoływanie sędziów

Powoływanie sędziów

23

dr Ryszard Balicki

24

dr Ryszard Balicki

Dziękuję

Dziękuję

i do zobaczenia

i do zobaczenia