Politechnika Warszawska – Wydział Inżynierii Produkcji

Politechnika Warszawska – Wydział Inżynierii Produkcji

Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych

Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych

Zakład Organizacji Procesów Produkcyjnych

Zakład Organizacji Procesów Produkcyjnych

Organizacja produkcji

4 sem. – studia inż.

Ćwiczenie 3:

Obliczanie wielkości partii produkcyjnej

mgr inż. Bartłomiej Gładysz

Partia produkcyjna

Partia produkcyjna (obróbcza, obróbkowa)

to zbiór wyrobów prostych (stopnia

zerowego – W

0

), który jest wykonywany

przy jednorazowym nakładzie czasu

przygotowawczo-zakończeniowego tpz.

Wielkość partii

produkcyjnej

Zwiększanie partii produkcyjnej prowadzi do:
+ zmniejszenia czasu tpz przypadającego na

jeden wyrób,

+ wykorzystania w większym stopniu

funduszu czasu na realizację operacji

technologicznych, a w mniejszym na

przezbrojenia,

+ wzrostu wydajności i poprawy jakości w

wyniku nabierania wprawy przez robotnika

(produkcyjnego uczenia się).

Wielkość partii

produkcyjnej

Zwiększanie partii produkcyjnej

prowadzi do:

- wydłużenia cyklu produkcyjnego,
- zwiększenia potrzebnej powierzchni

magazynowej,

- wzrostu kosztów utrzymania zapasów,
- wzrostu kosztów zamrożenia środków

obrotowych.

Obliczanie wielkości partii

produkcyjnej

Najczęściej stosowane metody to:
• metoda minimalnych kosztów

produkcji,

• metoda dopuszczalnego

stosunku tpz do tj,

• metoda oparta o kryteria

organizacyjne.

Metoda minimalnych

kosztów produkcji

wielkość partii
produkcyjnej

koszty
jednostkowe

koszt materiału m

koszt robocizny r

narzut stały Ns

Kp/n

K - koszty
sumaryczne

Kz

n

0

Kmin

Koszty jednostkowe

Kz – koszt zamrożenia środków

obrotowych wzrasta wraz ze
zwiększeniem partii prod..

Kp – koszt przygotowania stanowiska do

produkcji partii prod. maleje wraz ze
zwiększeniem partii prod. (Kp/n).

Koszty materiałów, robocizny oraz

narzutów stałych nie zależą od
wielkości partii.

Koszt całkowity

K = m + r + Ns +Kp/n + Kz

K – całkowity koszt jednostkowy
m – koszt jednostkowy materiału
r – koszt jednostkowy robocizny
Ns – jednostkowe narzuty stałe
Kp – koszt przygotowania stanowisk do

produkcji partii prod. o liczebności n sztuk

n – liczebność partii prod.
Kz – koszt jedn. zamrożenia środków

obrotowych

Koszt jednostkowy stały

Ks = m + r + Ns

Ks – koszt jednostkowy stały

K = Ks + Kp/n + Kz

Koszt jednostkowy

zamrożenia środków

obrotowych

ts – średni okres zamrożenia wyrobu

(przed i po obróbce)

p – stopa procentowa płacona z

tytułu zamrożenia środków
obrotowych

100

p

ts

n

Kp

Ks

Kz

















Koszt jednostkowy

zamrożenia środków

obrotowych

Detale

w

partii

Oczekiwanie

na obróbkę

Czas

obróbki

Oczekiwa

nie po

obróbce

Oczekiwan

ie łącznie

przed i po

obróbce

Łącznie

oczekiwani

e i obróbka

1

0

t

0

0

t

2

t

t

– t



+ t

3

2t

t

2– 2t

2



 + t

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

n

(n-1)t

t

(n-1)(-

t)

(n-1) (n-1)+

t

Czas zamrożenia detalu

Koszt jednostkowy

zamrożenia środków

obrotowych

 – takt produkcji
 = F / I
F – fundusz czasu ujednolicony dla KP
I – program produkcyjny detalu

I

pF

n

n

Kp

Ks

Kz

200

)

1

( 

















2

)

1

(

2

)

1

(

0















n

n

ts





















1

200

0

0

pF

I

Ks

Kp

n

dn

dK

I

pF

n

n

Kp

Ks

n

Kp

Ks

K

200

)

1

( 

































Uznając składnik Kp/Ks za pomijalnie mały
otrzymujemy:

pF

I

Ks

Kp

n

200

0



Otrzymana wielkość n

0

jest wielkością

średnią, gdyż obliczenia opierają się

na danych sumarycznych:

- Kp – sumaryczny koszt przygotowania

stanowisk dla wszystkich operacji

wyrobu,

- Ks – koszty stałe dla wszystkich

operacji wyrobu,

- takt  oraz ts to wartości średnie.

Metoda dopuszczalnego

stosunku tpz do tj

Stosunek tpz do tj nie powinien

przekraczać empirycznie wyznaczonej
granicy.

n – ilość sztuk w partii
tj – czas jednostkowy
tpz – czas przygotowawczo-
-zakończeniowy
q – wskaźnik empiryczny

q

tj

tpz

n

tpz

q

tj

n











Wskaźnik q

W praktyce:
- dla części tanich – od 0,02 do 0,05;
- dla części drogich – od 0,05 do 0,15;
- niższy dla niższych typów produkcji.

Obliczenia prowadzi się dla każdej

operacji osobno, a na koniec

dokonuje się wyboru wspólnej

wielkości partii produkcyjnej

(możliwa korekta z uwagi na

trwałość narzędzi, wielkość

powierzchni odkładczych itp.).

Metoda oparta o kryteria

organizacyjne

Stosowana w produkcji rytmicznej

powtarzalnej.

Xp – okres powtarzalności [h/partię]
I – program produkcyjny [szt./rok]
F – dysponowany fundusz czasu [h/rok]
zg – zadanie godzinowe [szt./h]

Xp

zg

Xp

F

I

n







Czas na rozpoczęcie

projektu