Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Organizacja produkcji
- procesów produkcji
Przygotował: Bartłomiej Kobalczyk
SGGW Logistyka
Zarządzanie produkcją i usługami
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Organizacja produkcji
- procesów produkcji
Przygotował: Bartłomiej Kobalczyk
SGGW Logistyka
Zarządzanie produkcją i usługami
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Proces produkcyjny – uporządkowany
zespół działań (operacji, czynności),
• którego
celem
jest
wykonanie
określonych wyrobów
• w
wyniku
którego
konsument
(użytkownik)
otrzymuje
produkty
(wyroby lub usługi).
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
W warunkach gospodarki zorientowanej
na rynek proces produkcji staje się
odpowiedzialny za:
• Marketing
• Prognozowanie i planowanie
• Zaopatrzenie
• Sterowanie procesami przekształcania
surowców w produkt gotowy
• Dystrybucję
• Serwis
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Rozróżnia się proces produkcyjny
(production) i proces wytwórczy
(manufacturing).
Proces
produkcyjny
Proces
wytwórczy
Proces badań i
rozwoju
gromadzenie
kapitału, prognozowanie i
planowanie strategiczne,
projektowanie strategii
zarządzania, proj.
produktu, proj. procesu,
proj. lokalizacji
Proces dystrybucji i
obsługi klienta
zorganizowanie i obsługa
sieci sprzedaży, obsługa
serwisowa, badania
marketingowe
Proces wytwórczy
podstawowy
wytwarzanie produktu
Proces
wytwórczy
pomocniczy
utrzymanie ruchu i
remontów,
funkcjonowanie
infrastruktury
Proces obsługi
wytwarzania
ochrona i utrzymanie
czystości obiektu, BHP,
obsługa administracyjna
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Cechy procesu produkcyjnego:
• Celowość
• Dynamika
• Ekonomiczność
Warunkiem
koniecznym
istnienia
procesu produkcyjnego jest przepływ
ludzi,
materiałów,
informacji
i
czynników energetycznych.
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Elementy składowe procesu
produkcyjnego
• Fazy technologiczne:
Faza przygotowawcza
Faza wytwórcza
Faza końcowa
• Operacje:
Operacja produkcyjna
Operacja technologiczna
Operacja kontroli
Operacja transportu
Operacja magazynowania i składowania
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Klasyfikacje procesu
produkcyjnego
1.
Kryterium podstawowych form procesu:
–
Procesy wydobywcze
–
Procesy przetwórcze
–
Procesy wytwórcze lub obróbczo-integracyjne
2.
Kryterium cech technologicznych
–
Procesy technologiczne proste
–
Procesy technologiczne złożone
3.
Kryterium stosowanych środków pracy
–
Procesy ręczne
–
Procesy maszynowe
–
Procesy aparaturowe
4.
Kryterium czasów przebiegu procesów produkcyjnych
–
Procesy przerywane
–
Procesy nieprzerywane
–
Procesy ciągłe
–
Procesy nieciągłe
5.
Kryterium podziału pracy
–
Procesy podstawowe
–
Procesy pomocnicze
–
Procesy uboczne
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Cykl produkcyjny
Jest to okres przebiegu procesu
produkcyjnego, czyli czas od rozpoczęcia tego
procesu do jego zakończenia i przekazania
gotowego wyrobu do dyspozycji odbiorcy.
Składniki cyklu:
1. Czas trwania operacji cyklu produkcyjnego
(Cp)
2. Czas przerw w realizacji operacji procesu
produkcyjnego (Cr)
3. Długość cyklu produkcyjnego (Cp+Cr)
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Schemat struktury cyklu
produkcyjnego
Okres cyklu
produkcyjnego
Okres roboczy
Okres
przerw
Operacje technologiczne
Procesy naturalne
Operacje kontrolne
Operacje transportu
Okres roboczy występujący
w procesie magazynowania
Przerwy wynikające z
organizacji procesu
produkcyjnego:
Przerwy wynikające z
organizacji dnia
roboczego:
W związku z obróbką
partii
W oczekiwaniu na
zwolnienie
stanowiska roboczego
Czas oczekiwania w
magazynach
Planowane
przerwy
wewnątrz
zmiany
Przerwy
międzyzmianow
e
Wolne zmiany i
dni wolne od
pracy
Inne przerwy
Inne przerwy
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Typy organizacji produkcji
Typ organizacji produkcji – system
organizacji produkcji na stanowiskach
roboczych obejmujący zespół
stosowanych środków i metod produkcji
wyrobów, określany przez stopień
specjalizacji poszczególnych stanowisk.
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Wyróżnia się stanowiska robocze o:
• masowym
typie
organizacji
produkcji
–
wykonywanie tylko jednej, ściśle określonej części
i operacji
• seryjnym typie organizacji produkcji – okresowe
wytwarzanie
oznaczonej
serii
jednakowych
wyrobów
- wielkoseryjne (2 do 5-10 operacji)
- średnioseryjne (5 do 25 operacji)
- małoseryjne (25 do 50-100 operacji)
• jednostkowym typie organizacji produkcji –
niepowtarzające
się
lub
powtarzające
się
nieregularnie wykonywanie nieograniczonej liczby
operacji
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Porównanie podstawowych typów
produkcji:
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Formy organizacji produkcji
Jest to sposób powiązania
poszczególnych stanowisk roboczych
w zakresie wszystkich wyrobów na
nich wytwarzanych.
Określany jest przez dwa kryteria:
• Stałość kierunków przebiegu
(przepływu) przedmiotów pracy
• Równomierność tego przepływu
między stanowiskami pracy
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Kryterium stałości
przepływu
Produkcja
potokowa
–
kierunek
przebiegu przedmiotów pracy pomiędzy
stanowiskami jest stały – stanowiska
pracy są rozmieszczone w kolejności
odpowiadającej poszczególnym etapom
przebiegu procesu.
Produkcja niepotokowa - kierunek
przebiegu przedmiotów pracy pomiędzy
stanowiskami jest zmienny – każde
stanowisko pracy może współpracować z
różnymi stanowiskami i kolejność operacji
technologicznych jest zmienna.
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Równomierność i rytmiczność
produkcji
Równomierność
produkcji
–
wytwarzanie w równych jednostkach
czasu jednakowych wielkości produkcji,
co związane jest z równomiernym
rozłożeniem
w
czasie
nakładów
materiałowych i pracy ludzkiej oraz
równomiernym
wykorzystaniem
maszyn i urządzeń.
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Równomierność i rytmiczność
produkcji
Rytmiczność produkcji – wyższa forma
równomierności, odnosi się do produkcji o
wyższym
stopniu
powtarzalności
organizowanej na sposób potokowy.
Rytmiczność procesu produkcyjnego –
systematyczne
wykonywanie
przez
przedsiębiorstwo
realnego
planu
wytwarzania
wyrobów
zgodnie
z
ustalonym
asortymentem,
jakością
i
terminem realizacji.
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Odmiany organizacji
produkcji
Są one wynikiem nałożenia się
(skrzyżowania) typów produkcji i
form jej organizacji. Znając typ i
formę organizacji produkcji, odmianę
znajduje się na przecięciu ich kolumn
i rzędów.
Tabela: Formy i odmiany
organizacji produkcji
podstawowej
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Forma
organizacji
produkcji i
charakter
przepływu
wyrobów
Według kryterium techniczno-ekonomicznego
Niepotokowa
Potokowa
Produkcja niepowtarzalna
wyrobów pojedynczych
lub w krótkich seriach
Asynchroni
czny
powtarzaln
y przepływ
wyrobów
Synchroniczny przepływ wyrobów produkowanych wielkoseryjnie i masowo
W komórkach
technologiczn
ych
W komórkach
przedmiotowy
ch
W komórkach
technologiczn
ych
W komórkach przedmiotowych
Gniazda
przedmioto
we
Linie
produkcyj
ne
Potoki
asynchronicz
ne
Potoki z
synchroniz
acją
naturalną
Potoki z
przymusow
ym taktem
Potoki
zautomatyzow
ane
Typ
produkcji
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Jednostkowy
Jednostkowa
technologicz
na
niepowtarza
lna
Jednostkowa
przedmiotow
a
niepowtarzal
na
Jednostkowa
technologicz
na
powtarzalna
Jednostkow
a grupowa
Małoseryjny
Małoseryjna
technologicz
na
niepowtarza
lna
Małoseryjna
przedmiotow
a
niepowtarzal
na
Małoseryjna
technologicz
na
powtarzalna
Małoseryjn
a grupowa
Małoseryj
na liniowa
Średnioseryj
ny
Średnioseryj
na
technologicz
na
powtarzalna
Średniosery
jna
grupowa
Średniose
ryjna
liniowa
Potok
złożony
Wielkoseryjn
y
Wielkoseryj
na grupowa
Wielkoser
yjna
liniowa
Potok
zmienny
asynchronicz
ny
Potok
zmienny
zsynchroniz
owany z
naturalną
synchroniz
acją
Potok z
przymusow
ym taktem
Potok zmienny
zautomatyzow
any
Masowy
Masowa
liniowa
Potok stały
asynchronicz
ny
Potok stały
zsynchroniz
owany z
naturalną
synchroniz
acją
Potok stały
z
przymusow
ym taktem
Potok stały
zautomatyzow
any
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Kierunki ulepszania typów,
form i odmian organizacji
produkcji
Przyjmuje się (w obrębie określonego kryterium),
że odmiany leżące w lewym górnym rogu tabeli
są najbardziej tradycyjne i niepostępowe,
natomiast odmiany leżące w prawym dolnym
rogu są najbardziej progresywne.
W miarę doskonalenia typów, form i odmian
następuje:
- wzrost stopni oprzyrządowania
- uproszczenie transportu
- wzrost wydajności i ekonomiczności produkcji
- skracanie cykli produkcyjnych
Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)
Bibliografia:
1. Ireneusz Durlik: Inżynieria
zarządzania. Strategia i projektowanie
systemów produkcyjnych. Część 1
2. Kazimierz Pasternak: Zarys
zarządzania produkcją