Modele organizacji i usług w
Modele organizacji i usług w
opiece zdrowotnej
opiece zdrowotnej
wg E. Freidsona
wg E. Freidsona
Modele
Modele
Wolnorynkowy
Wolnorynkowy
Specjalistyczny
Specjalistyczny
Biurokratyczny
Biurokratyczny
Model wolnorynkowy
Model wolnorynkowy
Jawna rywalizacja o pacjentów na wolnym rynku
Jawna rywalizacja o pacjentów na wolnym rynku
pomiędzy tymi wszystkimi, którzy pragną
pomiędzy tymi wszystkimi, którzy pragną
sprzedawać usługi dotyczące zdrowia (lekarze,
sprzedawać usługi dotyczące zdrowia (lekarze,
zielarze, homeopaci itp.);
zielarze, homeopaci itp.);
Zakłada się, że usługi efektywne zyskają
Zakłada się, że usługi efektywne zyskają
powodzenie, natomiast nieefektywne nie znajdą
powodzenie, natomiast nieefektywne nie znajdą
nabywców i zanikną;
nabywców i zanikną;
Nabywca nie jest w stanie ocenić jakości usługi ani
Nabywca nie jest w stanie ocenić jakości usługi ani
rozpoznać usługi nierzetelnej;
rozpoznać usługi nierzetelnej;
Sprzedający zabiega o wysoką jakość usługi,
Sprzedający zabiega o wysoką jakość usługi,
kierując się dobrze rozumianym własnym
kierując się dobrze rozumianym własnym
interesem ekonomicznym.
interesem ekonomicznym.
Model specjalistyczny
Model specjalistyczny
Jego podstawą jest chroniony przez prawo
Jego podstawą jest chroniony przez prawo
rynek usług, do którego dopuszcza się
rynek usług, do którego dopuszcza się
tylko pewne osoby, spełniające określone
tylko pewne osoby, spełniające określone
warunki (licencjonowany sprzedawca
warunki (licencjonowany sprzedawca
usług- lekarz)
usług- lekarz)
Swobodna konkurencja w zabieganiu o
Swobodna konkurencja w zabieganiu o
pacjentów między osobami uprawnionymi
pacjentów między osobami uprawnionymi
Model biurokratyczny
Model biurokratyczny
Jest tworem polityki rządowej, przyjmuje te same formy, co
Jest tworem polityki rządowej, przyjmuje te same formy, co
inne instytucje państwowe
inne instytucje państwowe
Pracownicy powinni być zabezpieczeni przed ekonomicznymi
Pracownicy powinni być zabezpieczeni przed ekonomicznymi
naciskami i pokusami dodatkowych zarobków
naciskami i pokusami dodatkowych zarobków
Rywalizacja o wynagrodzenie jest czynnikiem korumpującym
Rywalizacja o wynagrodzenie jest czynnikiem korumpującym
Pracownicy powinni być opłacani wedle określonego schematu
Pracownicy powinni być opłacani wedle określonego schematu
(ubezpieczenie i awans)
(ubezpieczenie i awans)
Zbiór przepisów (prawa i obowiązki) ma chronić pracownika i
Zbiór przepisów (prawa i obowiązki) ma chronić pracownika i
pacjenta
pacjenta
Usługi przestają zależeć od pieniędzy, zależą od przepisów
Usługi przestają zależeć od pieniędzy, zależą od przepisów
Procedury postępowania, systematyczna sprawozdawczość
Procedury postępowania, systematyczna sprawozdawczość
Krytyka modeli
Krytyka modeli
Każdy z wymienionych modeli charakteryzuje się pewnym
Każdy z wymienionych modeli charakteryzuje się pewnym
stopniem patologii.
stopniem patologii.
Model wolnorynkowy: brak gwarancji, że ważniejsza będzie jakość
Model wolnorynkowy: brak gwarancji, że ważniejsza będzie jakość
usługi niż własny interes, został wyparty przez model
usługi niż własny interes, został wyparty przez model
specjalistyczny.
specjalistyczny.
Model specjalistyczny: patologią jest wyłączność uprawnień,
Model specjalistyczny: patologią jest wyłączność uprawnień,
ograniczona swoboda wyboru specjalisty, brak starań o
ograniczona swoboda wyboru specjalisty, brak starań o
klientelę, pacjent przestaje stać w centrum zainteresowania,
klientelę, pacjent przestaje stać w centrum zainteresowania,
liczą się honoraria i awans, obowiązuje zasada profesjonalnej
liczą się honoraria i awans, obowiązuje zasada profesjonalnej
lojalności.
lojalności.
Model biurokratyczny: dehumanizacja stosunków międzyludzkich,
Model biurokratyczny: dehumanizacja stosunków międzyludzkich,
wysoka sprawozdawczość, przeniesienie aktywności z celów na
wysoka sprawozdawczość, przeniesienie aktywności z celów na
środki, potrzeby systemu ponad potrzebami klienta.
środki, potrzeby systemu ponad potrzebami klienta.
Nowy model- model
Nowy model- model
konsumenta
konsumenta
Model, który zrywa z tradycyjną bierną rolą pacjenta i
Model, który zrywa z tradycyjną bierną rolą pacjenta i
konsumenta.
konsumenta.
Pacjent- aktywnym uczestnikiem procesu leczenia- posiada
Pacjent- aktywnym uczestnikiem procesu leczenia- posiada
dostęp do informacji, na podstawie których podejmuje decyzję
dostęp do informacji, na podstawie których podejmuje decyzję
„
„
Subiektywne” reakcje konsumenta (zachowania,
Subiektywne” reakcje konsumenta (zachowania,
funkcjonowanie, ocena usługi) są „obiektywnym” elementem
funkcjonowanie, ocena usługi) są „obiektywnym” elementem
skuteczności terapii
skuteczności terapii
Model nie zakłada z góry „dobra pacjenta”- jest nastawiony na
Model nie zakłada z góry „dobra pacjenta”- jest nastawiony na
realizację jego oczekiwań i żądań.
realizację jego oczekiwań i żądań.
Maksymalna realizacja preferencji konsumenta i minimalizowanie
Maksymalna realizacja preferencji konsumenta i minimalizowanie
poufności, tajności specjalistycznej i administracyjnej
poufności, tajności specjalistycznej i administracyjnej