Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia

dotyczące ochrony zdrowia

dotyczące ochrony zdrowia

zwierząt

zwierząt

Plan badania klinicznego

Plan badania klinicznego

Plan sekcji zwierząt

Plan sekcji zwierząt

•

Stado - zwierzę albo zwierzęta tego samego

Stado - zwierzę albo zwierzęta tego samego

gatunku przebywające na terenie tego

gatunku przebywające na terenie tego

samego gospodarstwa i mające ten sam

samego gospodarstwa i mające ten sam

status epizootyczny, przy czym w

status epizootyczny, przy czym w

przypadku drobiu są to zwierzęta

przypadku drobiu są to zwierzęta

przebywające w tym samym pomieszczeniu

przebywające w tym samym pomieszczeniu

lub ogrodzonym miejscu

lub ogrodzonym miejscu

•

Gospodarstwo - obiekty budowlane,

Gospodarstwo - obiekty budowlane,

przestrzenie wolne lub inne miejsca, gdzie

przestrzenie wolne lub inne miejsca, gdzie

przebywają zwierzęta gospodarskie, a w

przebywają zwierzęta gospodarskie, a w

przypadku zwierząt akwakultury - obiekty

przypadku zwierząt akwakultury - obiekty

budowlane lub inne miejsca, gdzie

budowlane lub inne miejsca, gdzie

zwierzęta te są utrzymywane w celu

zwierzęta te są utrzymywane w celu

umieszczenia na rynku

umieszczenia na rynku

•

Obrót - przywóz, umieszczanie na rynku

Obrót - przywóz, umieszczanie na rynku

oraz wywóz do państw trzecich

oraz wywóz do państw trzecich

•

Państwo trzecie - państwo nie będące

Państwo trzecie - państwo nie będące

członkiem Unii Europejskiej

członkiem Unii Europejskiej

•

Świadectwo zdrowia - świadectwo

Świadectwo zdrowia - świadectwo

weterynaryjne w rozumieniu przepisów o

weterynaryjne w rozumieniu przepisów o

weterynaryjnej kontroli granicznej,

weterynaryjnej kontroli granicznej,

dokument wydany przez urzędowego

dokument wydany przez urzędowego

lekarza weterynarii poświadczający stan

lekarza weterynarii poświadczający stan

zdrowia zwierzęcia lub zwierząt, stan

zdrowia zwierzęcia lub zwierząt, stan

zdrowotny stada, z którego zwierzęta

zdrowotny stada, z którego zwierzęta

pochodzą, albo jakość zdrowotną

pochodzą, albo jakość zdrowotną

niejadalnego produktu pochodzenia

niejadalnego produktu pochodzenia

zwierzęcego

zwierzęcego

(głównie jaja wylęgowe)

(głównie jaja wylęgowe)

•

Choroby zakaźne zwierząt - wywołane przez

Choroby zakaźne zwierząt - wywołane przez

czynniki zakaźne choroby zwierząt, które ze

czynniki zakaźne choroby zwierząt, które ze

względu na charakter, sposób powstawania i

względu na charakter, sposób powstawania i

szerzenia się stanowią zagrożenie dla zdrowia

szerzenia się stanowią zagrożenie dla zdrowia

zwierząt lub ludzi

zwierząt lub ludzi

•

Zwierzę podejrzane o zakażenie - zwierzę z

Zwierzę podejrzane o zakażenie - zwierzę z

gatunku wrażliwego, które mogło mieć pośredni

gatunku wrażliwego, które mogło mieć pośredni

lub bezpośredni kontakt z czynnikiem zakaźnym

lub bezpośredni kontakt z czynnikiem zakaźnym

wywołującym chorobę zakaźną zwierząt

wywołującym chorobę zakaźną zwierząt

•

Zwierzę podejrzane o chorobę - zwierzę z

Zwierzę podejrzane o chorobę - zwierzę z

gatunku wrażliwego, u którego występują

gatunku wrażliwego, u którego występują

objawy kliniczne lub zmiany pośmiertne

objawy kliniczne lub zmiany pośmiertne

wskazujące na wystąpienie choroby zakaźnej

wskazujące na wystąpienie choroby zakaźnej

zwierząt; zwierzę uznaje się za podejrzane o

zwierząt; zwierzę uznaje się za podejrzane o

chorobę także w przypadku, gdy wyniki badań

chorobę także w przypadku, gdy wyniki badań

diagnostycznych są niejednoznaczne

diagnostycznych są niejednoznaczne

•

Zwierzę chore lub zakażone - zwierzę, u

Zwierzę chore lub zakażone - zwierzę, u

którego za życia lub po śmierci urzędowy

którego za życia lub po śmierci urzędowy

lekarz weterynarii stwierdził chorobę

lekarz weterynarii stwierdził chorobę

zakaźną zwierząt;

zakaźną zwierząt;

•

Zwierzę z gatunku wrażliwego - zwierzę z

Zwierzę z gatunku wrażliwego - zwierzę z

danego gatunku, które może zostać

danego gatunku, które może zostać

zakażone lub może skażać lub zakażać;

zakażone lub może skażać lub zakażać;

•

Zwłoki zwierzęce - zwierzęta padłe lub

Zwłoki zwierzęce - zwierzęta padłe lub

zabite w celu innym niż spożycie przez

zabite w celu innym niż spożycie przez

ludzi

ludzi

•

Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt -

Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt -

zgłaszanie, zapobieganie dalszemu

zgłaszanie, zapobieganie dalszemu

szerzeniu się, wykrywanie, kontrola i

szerzeniu się, wykrywanie, kontrola i

likwidowanie chorób zakaźnych zwierząt,

likwidowanie chorób zakaźnych zwierząt,

czyszczenie i odkażanie oraz postępowanie

czyszczenie i odkażanie oraz postępowanie

przy ponownym umieszczaniu zwierząt w

przy ponownym umieszczaniu zwierząt w

gospodarstwie

gospodarstwie

•

Ognisko choroby - gospodarstwo lub inne

Ognisko choroby - gospodarstwo lub inne

miejsce, w którym przebywają zwierzęta, gdzie

miejsce, w którym przebywają zwierzęta, gdzie

urzędowy lekarz weterynarii stwierdził jeden lub

urzędowy lekarz weterynarii stwierdził jeden lub

więcej przypadków choroby zakaźnej zwierząt;

więcej przypadków choroby zakaźnej zwierząt;

•

Obszar zapowietrzony - obszar bezpośrednio

Obszar zapowietrzony - obszar bezpośrednio

wokół ogniska choroby, podlegający

wokół ogniska choroby, podlegający

ograniczeniom, w szczególności zakazom,

ograniczeniom, w szczególności zakazom,

nakazom oraz środkom kontroli, podejmowanym

nakazom oraz środkom kontroli, podejmowanym

przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

•

Obszar zagrożony - obszar wokół obszaru

Obszar zagrożony - obszar wokół obszaru

zapowietrzonego, podlegający ograniczeniom, w

zapowietrzonego, podlegający ograniczeniom, w

szczególności zakazom, nakazom oraz środkom

szczególności zakazom, nakazom oraz środkom

kontroli, podejmowanym przy zwalczaniu chorób

kontroli, podejmowanym przy zwalczaniu chorób

zakaźnych zwierząt;

zakaźnych zwierząt;

•

Obszar buforowy - obszar wokół obszaru

Obszar buforowy - obszar wokół obszaru

zagrożonego, podlegający ograniczeniom, w

zagrożonego, podlegający ograniczeniom, w

szczególności zakazom lub nakazom dotyczącym

szczególności zakazom lub nakazom dotyczącym

przemieszczania zwierząt;

przemieszczania zwierząt;

•

Wektor - człowieka, zwierzę lub rzecz mogące

Wektor - człowieka, zwierzę lub rzecz mogące

przenosić czynnik chorobotwórczy

przenosić czynnik chorobotwórczy

•

Posiadacz zwierzęcia - osobę fizyczną, osobę

Posiadacz zwierzęcia - osobę fizyczną, osobę

prawną lub jednostkę organizacyjną nie

prawną lub jednostkę organizacyjną nie

posiadającą osobowości prawnej władającą

posiadającą osobowości prawnej władającą

zwierzęciem, również tymczasowo

zwierzęciem, również tymczasowo

•

Kwarantanna - odosobnienie zwierząt w celu

Kwarantanna - odosobnienie zwierząt w celu

ich obserwacji lub badania, które ma na celu

ich obserwacji lub badania, które ma na celu

wykluczenie możliwości przeniesienia lub

wykluczenie możliwości przeniesienia lub

rozprzestrzenienia choroby zakaźnej zwierząt

rozprzestrzenienia choroby zakaźnej zwierząt

•

Stacja kwarantanny - odrębny obiekt

Stacja kwarantanny - odrębny obiekt

budowlany czasowego pobytu zwierząt, w

budowlany czasowego pobytu zwierząt, w

którym prowadzi się kwarantannę

którym prowadzi się kwarantannę

•

Miejsce gromadzenia zwierząt - punkt

Miejsce gromadzenia zwierząt - punkt

zbiorczy i punkt skupu, w których bydło,

zbiorczy i punkt skupu, w których bydło,

świnie, owce, kozy i koniowate pochodzące z

świnie, owce, kozy i koniowate pochodzące z

różnych gospodarstw są grupowane dla

różnych gospodarstw są grupowane dla

sformowania przesyłek zwierząt

sformowania przesyłek zwierząt

przeznaczonych do handlu, przy czym w

przeznaczonych do handlu, przy czym w

przypadku bydła i świń może to być również

przypadku bydła i świń może to być również

gospodarstwo pochodzenia tych zwierząt

gospodarstwo pochodzenia tych zwierząt

BADANIE KLINICZNE – PLAN

BADANIE KLINICZNE – PLAN

BADANIA

BADANIA

1.

1.

Opis zwierzęcia

Opis zwierzęcia

2.

2.

Wywiad

Wywiad

3.

3.

Ogólne badanie stanu

Ogólne badanie stanu

obecnego

obecnego

4.

4.

Szczegółowe badanie stanu

Szczegółowe badanie stanu

obecnego

obecnego

5.

5.

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe

6.

6.

Podsumowanie wyników

Podsumowanie wyników

badania

badania

7.

7.

Rozpoznanie

Rozpoznanie

8.

8.

Rokowanie

Rokowanie

9.

9.

Leczenie

Leczenie

Szczegółowy plan badania

Szczegółowy plan badania

klinicznego

klinicznego

1. Opis zwierzęcia (gatunek, rasa, płeć, maść, wiek, wielkość, masa ciała,

1. Opis zwierzęcia (gatunek, rasa, płeć, maść, wiek, wielkość, masa ciała,

użytkowość, oznakowanie)

użytkowość, oznakowanie)

2. Wywiad

2. Wywiad

3. Ogólne badanie stanu obecnego (oglądanie, omacywanie, opukiwanie,

3. Ogólne badanie stanu obecnego (oglądanie, omacywanie, opukiwanie,

osłuchiwanie)

osłuchiwanie)

3.1. pomiar wybranych wskaźników

3.1. pomiar wybranych wskaźników

- ciepłota wewnętrzna ciała

- ciepłota wewnętrzna ciała

- liczba tętna

- liczba tętna

- liczba oddechów

- liczba oddechów

- liczba ruchów żwacza

- liczba ruchów żwacza

3.2. pobieżna ocena

3.2. pobieżna ocena

- budowy ciała

- budowy ciała

- stanu odżywienia (wychudzenie, otyłość)

- stanu odżywienia (wychudzenie, otyłość)

- stanu utrzymania

- stanu utrzymania

- temperamentu

- temperamentu

- typu konstytucji

- typu konstytucji

- pozycji oraz postawy ciała

- pozycji oraz postawy ciała

- sposobu przyjmowania pokarmu i wody

- sposobu przyjmowania pokarmu i wody

- zachowania się zwierzęcia

- zachowania się zwierzęcia

Szczegółowy plan badania

Szczegółowy plan badania

klinicznego

klinicznego

3.3. pobieżne oględziny i omacywanie

3.3. pobieżne oględziny i omacywanie

- węzłów chłonnych

- węzłów chłonnych

- błon śluzowych

- błon śluzowych

- badanie oka

- badanie oka

4. Szczegółowe badanie stanu obecnego

4. Szczegółowe badanie stanu obecnego

4.1. powłoki ciała

4.1. powłoki ciała

4.2. naskórek i skóra właściwa

4.2. naskórek i skóra właściwa

4.3. układ oddechowy

4.3. układ oddechowy

4.4. układ krążenia

4.4. układ krążenia

4.5. układ pokarmowy

4.5. układ pokarmowy

4.6. badanie brzucha i narządów jamy brzusznej

4.6. badanie brzucha i narządów jamy brzusznej

4.7. badanie przez prostnicę

4.7. badanie przez prostnicę

4.8. sondowanie żołądka

4.8. sondowanie żołądka

4.9. punkcje jamy brzusznej

4.9. punkcje jamy brzusznej

4.10. układ moczowy

4.10. układ moczowy

4.11. narząd ruchu

4.11. narząd ruchu

4.12. układ nerwowy

4.12. układ nerwowy

Szczegółowy plan badania

Szczegółowy plan badania

klinicznego

klinicznego

5. Badania dodatkowe

5. Badania dodatkowe

- aparaturowe

- aparaturowe

- testy na zwierzętach

- testy na zwierzętach

- Laboratoryjne (antybiogram)

- Laboratoryjne (antybiogram)

6

6

.

.

Podsumowanie wyników badania

Podsumowanie wyników badania

7.

7.

Rozpoznanie

Rozpoznanie

8.

8.

Rokowanie

Rokowanie

9.

9.

Leczenie

Leczenie

Pomiar wybranych wskaźników fizjologii ciała

Pomiar wybranych wskaźników fizjologii ciała

zwierząt

zwierząt

3

3

Gatunek zwierzęcia

Gatunek zwierzęcia

Ciepłota ciała

Ciepłota ciała

Ilość tętna

Ilość tętna

Liczba

Liczba

oddechów

oddechów

o C

o C

uderzeń/min.

uderzeń/min.

oddechów/min.

oddechów/min.

1. konie dorosłe

1. konie dorosłe

37,5-38,5

37,5-38,5

28- 40

28- 40

9-10

9-10

źrebięta

źrebięta

~ 39 C

~ 39 C

40-128

40-128

14-15

14-15

2. bydło

2. bydło

> 1 roku

> 1 roku

37,5-39,5

37,5-39,5

40- 60

40- 60

12-18

12-18

< 1 roku

< 1 roku

38,5-40,0

38,5-40,0

91- 96

91- 96

27-30

27-30

cielę 2-6 mies.

cielę 2-6 mies.

38,5-40,5

38,5-40,5

99-108

99-108

37-56

37-56

3. owce

3. owce

> 1 roku

> 1 roku

38,5-40,0

38,5-40,0

55- 80

55- 80

9-15

9-15

jagnię

jagnię

38,5-40,5

38,5-40,5

90-100

90-100

15-18

15-18

4. świnie

4. świnie

38,0-40,0

38,0-40,0

60-100

60-100

8-18

8-18

prosię

prosię

39,0-40,5

39,0-40,5

110-140

110-140

8-18

8-18

5. pies

5. pies

37,5-39,5

37,5-39,5

70-90

70-90

14-22

14-22

6. ptaki

6. ptaki

39,5-44,0

39,5-44,0

~ 312

~ 312

12-40

12-40

Plan sekcji

Plan sekcji

Plan sekcji

Plan sekcji

- Oględziny przy rozbiorze zwłok mają 2 fazy.

- Oględziny przy rozbiorze zwłok mają 2 fazy.

Pierwsza to

Pierwsza to

oględziny zewnętrzne

oględziny zewnętrzne

oraz

oraz

czynności przygotowawcze, które polegają na

czynności przygotowawcze, które polegają na

otwieraniu jam ciała. Druga faza sekcji

otwieraniu jam ciała. Druga faza sekcji

(

(

oględziny wewnętrzne

oględziny wewnętrzne

) sprowadza się do

) sprowadza się do

wyjmowania oraz sekcji narządów. W

wyjmowania oraz sekcji narządów. W

instytucjach naukowych i większych zakładach

instytucjach naukowych i większych zakładach

leczniczych dla zwierząt są odpowiednio

leczniczych dla zwierząt są odpowiednio

wyposażone sale sekcyjne, jednakże większość

wyposażone sale sekcyjne, jednakże większość

praktykujących w terenie lekarzy wykonuje w

praktykujących w terenie lekarzy wykonuje w

warunkach, które nie zawsze sprzyjają do tego

warunkach, które nie zawsze sprzyjają do tego

a) Oględziny zewnętrzne mają część wstępną i

a) Oględziny zewnętrzne mają część wstępną i

szczegółową. Pierwsza z nich dotyczy:

szczegółową. Pierwsza z nich dotyczy:

- ogólnych informacji identyfikujących badanego

- ogólnych informacji identyfikujących badanego

osobnika

osobnika

- cech budowy jego ciała (konstytucja)

- cech budowy jego ciała (konstytucja)

- stanu odżywienia (kondycja)

- stanu odżywienia (kondycja)

- widocznych zmian pośmiertnych

- widocznych zmian pośmiertnych

b) Oznaki śmierci

b) Oznaki śmierci

- Ważne znaczenie mają przy ustalaniu

- Ważne znaczenie mają przy ustalaniu

okoliczności i czasu zgonu oraz dotyczą:

okoliczności i czasu zgonu oraz dotyczą:

ochłodzenia, bladości powłok, stężenia, plam,

ochłodzenia, bladości powłok, stężenia, plam,

przekrwienia pośmiertnego oraz zachodzących

przekrwienia pośmiertnego oraz zachodzących

procesów gnilnych

procesów gnilnych

c) Ochłodzenie zwłok

c) Ochłodzenie zwłok

- Temperatura zwłok obniża się w pierwszej

- Temperatura zwłok obniża się w pierwszej

dobie po śmierci o 1

dobie po śmierci o 1

°

°

C na godzinę, a o 0.2

C na godzinę, a o 0.2

°

°

C

C

na godzinę w następnej. Chociaż wspomniany

na godzinę w następnej. Chociaż wspomniany

proces przyśpiesza chłód, a wysoka

proces przyśpiesza chłód, a wysoka

temperatura zewnętrzna spowalnia go.

temperatura zewnętrzna spowalnia go.

Ponadto nieco inaczej przebiega ten proces w

Ponadto nieco inaczej przebiega ten proces w

takich chorobach jak tężec i wąglik

takich chorobach jak tężec i wąglik

(przyspieszony rozkład)

(przyspieszony rozkład)

Stężenie pośmiertne

Stężenie pośmiertne

- Rozpoczyna się już od 1 godziny po śmierci i postępuje od

- Rozpoczyna się już od 1 godziny po śmierci i postępuje od

przodu ku tyłowi ciała obejmując zarówno mięśnie

przodu ku tyłowi ciała obejmując zarówno mięśnie

poprzecznie prążkowane, jak i gładkie. Nasilenie tego

poprzecznie prążkowane, jak i gładkie. Nasilenie tego

stężenia zależy od stanu mięśni już za życia. Dlatego mięśnie

stężenia zależy od stanu mięśni już za życia. Dlatego mięśnie

uwstecznione w następstwie zwyrodnienia lub rozpadu

uwstecznione w następstwie zwyrodnienia lub rozpadu

włókien, a także zwierząt padłych z powodu wąglika, chorób

włókien, a także zwierząt padłych z powodu wąglika, chorób

posocznicowych, charłactwa oraz zatrucia tlenkiem węgla lub

posocznicowych, charłactwa oraz zatrucia tlenkiem węgla lub

cyjanowodorem, nie ulegają stężeniu pośmiertnemu lub brak

cyjanowodorem, nie ulegają stężeniu pośmiertnemu lub brak

go z powodu wysokiej temperatury ciała lub ciepłoty

go z powodu wysokiej temperatury ciała lub ciepłoty

zewnętrznej. Natomiast tężec, zatrucie strychniną lub

zewnętrznej. Natomiast tężec, zatrucie strychniną lub

kamforą, czy atropiną przyśpieszają szybkość stężenia

kamforą, czy atropiną przyśpieszają szybkość stężenia

pośmiertnego. Podobnie nagła śmierć zwierzęcia poprzedzona

pośmiertnego. Podobnie nagła śmierć zwierzęcia poprzedzona

dużym wysiłkiem fizycznym przyśpiesza przebieg stężenia

dużym wysiłkiem fizycznym przyśpiesza przebieg stężenia

pośmiertnego. Miśnie gładkie ulegają stężeniu pośmiertnemu

pośmiertnego. Miśnie gładkie ulegają stężeniu pośmiertnemu

szybciej niż poprzecznie prążkowane, osiąga ono w nich bswój

szybciej niż poprzecznie prążkowane, osiąga ono w nich bswój

szczyt po upływie 20-30nminut, po czym ustępuje w ciągu

szczyt po upływie 20-30nminut, po czym ustępuje w ciągu

najbliższych 2 godzin. Stężeniu temu ulega też mięsień

najbliższych 2 godzin. Stężeniu temu ulega też mięsień

sercowy, który zatrzymuje swą pracę w fazie rozkurczu.

sercowy, który zatrzymuje swą pracę w fazie rozkurczu.

Ustępowanie stężenia pośmiertnego odbywa się wolniej niż

Ustępowanie stężenia pośmiertnego odbywa się wolniej niż

jego narastanie, i przebiega ono w tym samym porządku, jak

jego narastanie, i przebiega ono w tym samym porządku, jak

następowało. Zazwyczaj stężenie pośmiertne utrzymuje się

następowało. Zazwyczaj stężenie pośmiertne utrzymuje się

24-48 godzin (w normalnej temperaturze)

24-48 godzin (w normalnej temperaturze)

Plamy pośmiertne

Plamy pośmiertne

- Wyraźne są jedynie u zwierząt o skórze bez

- Wyraźne są jedynie u zwierząt o skórze bez

pigmentu (świnie, króliki, drób). U zwierząt o

pigmentu (świnie, króliki, drób). U zwierząt o

skórze pigmentowanej widoczne stają się dopiero

skórze pigmentowanej widoczne stają się dopiero

po zdjęciu z nich skóry. Występują jako rozlane

po zdjęciu z nich skóry. Występują jako rozlane

plamy o niewyraźnie zaznaczonych brzegach

plamy o niewyraźnie zaznaczonych brzegach

Przekrwienie pośmiertne

Przekrwienie pośmiertne

- Zjawia się z chwilą ustania akcji serca. W

- Zjawia się z chwilą ustania akcji serca. W

następstwie działania siły ciężkości krew spada do

następstwie działania siły ciężkości krew spada do

miejsc niżej położonych. Zjawisko to występuje już

miejsc niżej położonych. Zjawisko to występuje już

po upływie 30-60 minut po śmierci, gdy zwłoki

po upływie 30-60 minut po śmierci, gdy zwłoki

leżą w tej samej pozycji jak w chwili śmierci

leżą w tej samej pozycji jak w chwili śmierci

Gnicie

Gnicie

- Charakterystyczna gnilna woń wynika przede

- Charakterystyczna gnilna woń wynika przede

wszystkim z bakteryjnego rozkładu substancji

wszystkim z bakteryjnego rozkładu substancji

białkowych. Przebieg tego procesu zależy od

białkowych. Przebieg tego procesu zależy od

warunków przechowywania zwłok. Przyśpieszony

warunków przechowywania zwłok. Przyśpieszony

rozkład gnilny towarzyszy posocznicom oraz

rozkład gnilny towarzyszy posocznicom oraz

ciężkim chorobom przewodu pokarmowego

ciężkim chorobom przewodu pokarmowego

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę