Gerontologia

Cz. 7.

Wybrane problemy profilaktyki i

rehabilitacji geriatrycznej

Definicja zdrowia



Zdrowie to całkowity dobrostan fizyczny,
psychiczny i społeczny.

(definicja WHO)



„Jeśli zdrowie zdefiniujemy jako dobrostan w
sferze fizycznej, psychicznej i społecznej, to
celem rehabilitacji ruchowej jest przywrócenie
tego dobrostanu poprzez kinezyterapię.”





(-) Sylwia Konopka – studentka

Pojęcie „normy” fizjologicznej



W późnej starości trudne jest ustalenie
granicy między zdrowiem (fizjologia) i
chorobą (patologia) oraz między
następstwami starzenia się i
następstwami choroby.



Choroby w starości („in old age”) {np. miażdżyca}
oraz choroby ze starości („of old age”) {np.
osteoporoza, starcza rozedma płuc}

Relacja choroba – leki



Spirala chorób i terapii



wielochorobowość



niepożądane
polipragmazja



działania



leków



interakcja leków

Odmienności reakcji na leki



Zmiana farmakodynamiki i farmakokinetyki leków



Podwyższone ryzyko stosowania leków



Polipragmazja – (czy uzasadniona ? czy tolerowana ?)



Kontrola stosowania leków w domu



-

wyłudzanie leków (zazdrość, konkurencja)

- ukrywanie leków (na czarną godzinę),
- odmowa przyjęcia leku (czasami trudności

obiektywne)

W profilaktyce starzenia nie ma „leków

geriatrycznych” – stąd wartość kinezy-profilaktyki
gerontologicznej.

Cele leczenia geriatrycznego



Utrzymanie niezależności ludzi starych
jest głównym zadaniem geriatrii

-



- utrzymanie człowieka starego w jego dotychczasowym
środowisku przez jak najdłuższy okres, w stanie jak
największej sprawności i niezależności, możliwej do
osiągnięcia w danym przypadku.



- nie zniechęcać się powolnością lub brakiem
uzyskiwanych efektów

Usprawnianie w częstych sytuacjach

geriatrycznych



Złamania kończyn

(zwłaszcza szyjki kości

udowej)



Złamania żeber

(niebezpieczeństwo

unieruchomienia klatki piersiowej, ćwiczenia
oddechowe)



Stan po porażeniu mózgowym

(rehabilitacja

mózgowa, zapobieganie odleżynom i przykurczom)



Stan po zawale serca

(wczesna rehabilitacja

ruchowa pod kontrolą lekarską)



Odleżyny

(zapobieganie)

Rehabilitacja geriatryczna po leczeniu

zabiegowym



Ocena ryzyka operacyjnego

(ryzyko odstąpienia

od zabiegu; uwzględniać oczekiwane dalsze trwanie życia



(life expectancy)



Wskazania i przeciwwskazania

(przygotowanie

psychiczne, kondycja pacjenta przed zabiegiem, rola
obserwacji pielęgniarskiej)



Rehabilitacja pooperacyjna

(ostrożność i

mniejsza intensywność zabiegów rehabilitacyjnych;
szczególna rola oddziałów rehabilitacji geriatrycznej w
późniejszym okresie rekonwalescencji)

Geriatryczna rehabilitacja uzdrowiskowa



Uzdrowisko Inowrocław



Sanatorium geriatryczne powstało w 1956 roku –



Dr med. Bogdan Snarski.



Ośrodek naukowy AMB od 1973 r. przez okres 10 lat.





Koncepcja wielokierunkowego postępowania
zapobiegawczo-leczniczego (wypoczynek,
kinezyterapia, dietoterapia, balneoterapia,
psychoterapia) bez ograniczeń ze względu na
zaawansowanie starości.

Wnioski z badań klinicznych w sanatorium

geriatrycznym w Inowrocławiu



* Ludzie starzy dobrze tolerowali leczenie
uzdrowiskowe nawet w zaawansowanej starości.



* Jednorazowy turnus uzdrowiskowy może przynieść
jedynie przejściową poprawę sprawności na okres kilku
tygodni lub miesięcy, bez istotnego wpływu na przebieg
procesu starzenia się.



* Wielokrotne pobyty w sanatorium utrwalały
korzystny wpływ na sprawność fizyczną i jej wskaźniki
metaboliczne.



* Sanatorium nie jest odpowiednikiem ośrodka odnowy
biologicznej.

Rehabilitacja w opiece paliatywnej



Wyniszczenie starcze

(„uwiąd starczy”, „zespół

starczej kruchości”, „zespół wypalenia”) – małe
możliwości postępowania usprawniającego – konieczna
ocena lekarza geriatry, podejście wielo-dyscyplinarne



Cele rehabilitacji w opiece paliatywnej

(zapobieganie przykurczom i odleżynom, poprawa
komfortu życiowego, wspomaganie psychiczne).

Podejście geriatryczne



„Zintegrowane postępowanie w geriatrii”

–

(comprehensive geriatric approach) – realizacja zasady
kompleksowego postępowania leczniczego i opiekuńczego.



Współpraca

miedzy personelem medycznym, personelem

usprawniającym, personelem socjalnym i opiekunami
rodzinnymi.



Całościowa Opieka Geriatryczna (COG) wymaga
zreformowania systemu ochrony zdrowia.



(według określenia specjalisty krajowego z
geriatrii)

Marzenie optymistyczne



„Medycyna powinna nauczyć człowieka
żyć długo i umierać bez strachu

” ( I.

Miecznikow, koniec XIX wieku)



Współczesna modyfikacja: ”...

żyć długo i

umierać bez cierpień”

Zalecana lektura uzupełniająca



1. Hanna Jędrkiewicz

,



Rehabilitacja ruchowa osób w wieku podeszłym.



2. Danuta Szałtynis i T. Kochańczyk, TKKF, Warszawa, 1997.



Aktywność fizyczna w promocji zdrowego starzenia.



3. Ewa Kozdroń – AWF Warszawa, 2006



Zorganizowana rehabilitacja ruchowa ...



Koniec zajęć z podstaw gerontologii – życzę udanego egzaminu



xxxXXXxxx

Filmy