RYZYKO CHORÓB PRZEWLEKŁYCH A BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ

RYZYKO CHORÓB

PRZEWLEKŁYCH A BRAK

AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ



Blisko 70% dorosłych w USA nie

podejmuje aktywności fizycznej , albo

jest zbyt mało aktywna !



Jeden na 10ciu Amerykanów umiera z

tego powodu !

Brak aktywności a

starzenie się



Trzy tygodnie nieprzerwanego

leżenia w łóżku powoduje u

zdrowych ochotników :



Utratę masy mięśniowej



Masy kostnej



Zmniejszenie pojemności minutowej

i rzutu serca o 30%



zaburzenia ortostatyczne



Upośledzenie układu odpornościowego



Wzrost oporności na insulinę



Oraz zmniejszenie wydolności fizycznej



DO PODOBNYCH ZMIAN DOCHODZI

WRAZ Z WIEKIEM ,A BRAK AKTYWNOŚCI

JEST TEGO PRZYCZYNĄ

CHOROBY

PRZEWLEKŁE , GENY

CZY ŚRODOWISKO ?

Geny ZMIENIAJĄ SIĘ WOLNO !

Natomiast środowisko może

ulegać szybkim , gwałtownym

zmianom .



ŚRODOWISKO, W KTÓTYM ŻYJEMY I NASZ

STYL ŻYCIA WPŁYWA NA NASZE

ŚRODKOWISKO KOMÓRKOWE, A NASZE

GENY REAGUJĄ NA TE SUBKOMÓRKOWE

ZMIANY PATOLOGICZNĄ NADMIERNĄ LUB

ZMNIEJSZONĄ EKSPRESJĄ RÓŻNYCH

PRODUKTÓW GENOWYCH I W

KONSEKWENCJI KLINICZNĄ MANIFESTACJĄ

CHOROBY.

UMIARKOWANA

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W

CELU ZAPOBIEGANIA

CHOROBOM PRZEWLEKŁYM



WYNIKI BADAŃ

EKSPERYMENTALNYCH I

INTERWENCYJNYCH WSKAZUJĄ

JEDNOZNACZNIE, ŻE U OSÓB,

KTÓRE WYKAZUJĄ NAWET

MINIMALNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ

DOCHODZI DO ISTOTNEGO

ZMNIEJSZENIA CZĘSTOŚCI CHORÓB

PRZEWLEKŁYCH.

OTYŁOŚĆ

Korzyści ze zwiększenia

codziennej aktywności fizycznej:

zmniejszenie otyłości brzusznej i

trzewnej w sposób zależny od

zakresu aktywności.

Potencjalne mechanizmy -

nieznane.

CUKRZYCA TYPU 2

KORZYŚCI - zwiększenie wrażliwości

mięśni szkieletowych biorących

udział w ćwiczeniach na insulinę

oraz tolerancji glukozy w całym

organizmie.

MECHANIZM – zwiększenie

translokacji białka GLUT4 do

sarkolemmy.

DYSLIPIDEMIA

KORZYŚCI - zwiększenie

oczyszczania krwi z trójglicerydów,

chylomikronów i VLDL przez mięśnie

aktywne w czasie ćwiczeń.

MECHANIZM – zwiększenie

transkrypcji genów i białek

odpowiedzialnych za wychwyt

kwasów tłuszczowych, transport i

utlenianie.

MIAŻDŻYCA

KORZYŚCI – zwiększenie średnicy

światła tętnic wieńcowych.

MECHANIZM – tlenek azotu hamuje

proliferację mięśni gładkich naczyń,

agregację płytek krwi i przyleganie

monocytów

NADCIŚNIENIE

TĘTNICZE

KORZYŚCI – regularne ćwiczenia

zmniejszają spoczynkowe ciśnienie

krwi i przerost lewej komory u

mężczyzn rasy czarnej z ciężkim

nadciśnieniem.

MECHANIZM – rozszerzający wpływ

na mięśnie gładkie, w których

pośredniczy tlenek azotu.

1.NACZYNIOWE

KORZYŚCI – zwiększenie

spoczynkowej i wysiłkowej

pojemności wyrzutowej,

zmniejszenie spoczynkowej i w

czasie submaksymalnego

wysiłku fizycznego częstości

akcji serca oraz zwiększenie

gęstości naczyń włosowatych.

2. KRĄŻENIOWE

dusznica bolesna/ zawał serca/

zastoinowa niewydolność serca

KORZYŚCI – zmniejszenie ryzyka zgonu o

20-25% po zawale serca. Poprawa

czynności śródbłonka, tlenowego

metabolizmu mięśni szkieletowych,

pojemności wyrzutowej (poprzez

zmniejszenie obciążenia następczego).

MECHANIZM – tlenek azotu pochodzący ze

śródbłonka powoduje relaksację

przylegających komórek mięśni gładkich.

3. NACZYNIA

MÓZGOWE

UDAR NIEDOKRWIENNY MÓZGU

KORZYŚCI – zmniejszenie

całkowitego ryzyka udaru oraz udaru

niedokrwiennego w sposób zależny

od zakresu aktywności u kobiet.

MECHANIZM – obniżenie ciśnienia

krwi, zmniejszenie stężenia

fibrynogenu w osoczu, agregacji

płytek i aktywności tPA w osoczu.

4. CHOROBA NACZYŃ

OBWODOWYCH

CHROMANIE PRZESTANKOWE

KORZYŚCI – zwiększenie

maksymalnego dystansu na bieżni o

179m

MECHANIZM – nasilenie rozkurczu

naczyń przy udziale tlenku azotu;

aktywność fizyczna sprzyja

rozwojowi krążenia obocznego.

PŁUCNE

ASTMA

KORZYŚCI – może zmniejszyć

ryzyko rozwoju astmy.

MECHANIZM – trening fizyczny

poprawia wydolność układu

krążenia i oddechowego bez

zmiany czynności płuc.

1. POChP

KORZYŚCI – duszność może się

zmniejszyć pomimo obecności

utrwalonych zmian strukturalnych w

płucach.

MECHANIZM – poprawa czynności

mięśni oddechowych, sposobu

oddychania, a także zmniejszenie

niepokoju.

2. OBTURACYJNY

ZESPÓŁ BEZDECHU

W CZASIE SNU

KORZYŚCI – zmniejszenie masy

ciała.

MECHANIZM - nieznane

NOWOTWORU

ZŁOŚLIWE

SUTEK, OKRĘZNICA, TRZUSTKA

KORZYŚCI – zmniejszone

ryzyko.

MECHANIZM – nieznany

ZMIANY

ZWYRODNIENIOWE

zanik komórek mięśniowych

KORZYŚCI – trening oporowy zwiększa

wielkość i siłę mięśni, poprawia ruchomość

i zwiększa samoistną aktywność.

MECHANIZM – poprawia przed wszystkim

rekrutację istniejących, ale nieużywanych

włókien mięśniowych, zwiększając

równocześnie masę mięśniową.

OSŁABIENIE I

PODATNOŚĆ NA

URAZY

OSTEOPENIA/OSTEOPOROZA

KORZYŚCI – opóźnienie inwalidztwa i

poprawa niezależności nawet

najstarszych osób. Opóźnienie

spadku gęstości mineralnej kości.

MECHANIZM – zwiększenie siły

mięśni, obciążenie kości.

ZAKAŻENIE/ODPORNOŚĆ

HIV/ AIDS

KORZYŚCI – zwiększenie wydolności

układu krążenia i oddechowego,

liczby komórek CD4, poprawa stanu

psychicznego i jakości życia.

MECHANIZM – nieznany, wiadomo

jednak, że umiarkowanie nasilone

ćwiczenia zwiększają sprawność

układu odpornościowego, a

intensywne ćwiczenia zmniejszają

ją.

MIĘŚNIE I UKŁAD

SZKIELETOWY

REUMATOIDALNE ZAPALENIE

STAWÓW

KORZYŚCI – regularny wysiłek

fizyczny nie powoduje

zaostrzenia bólu i nie

przyspiesza choroby.

MECHANIZM – nieznany.

1. BÓL KRZYŻA

KORZYŚCI – aktywność fizyczna

pomaga chorym z bólem krzyża

powrócić do normalnych

codziennych czynności i pracy.

MECHANIZM – nieznany.

NEUROLOGICZNE

KORZYŚCI – bieganie nasila neurogenezę,

sprawnośc w testach z labiryntem

wodnym i długookresowe wzmacnianie

reakcji.

MECHANIZM – ćwiczenia indukują

wytwarzanie IGF-I w mózgu; on z kolei

wywiera działanie ochronne poprzez

nasilanie angiogenezymóżdżkowej,

zwiększanie przeżycia młodych komórek w

hipokampie, zwiększa stężenie

norepinefryny, serotoniny,

mózgowopochodnego czynnika

neurotropowego i FGF-2.

1. CHOROBA

ALZHEIMERA

KORZYŚCI – kobiety wykazujące

większy poziom podstawowej

aktywności fizycznej sa mniej

podatne na rozwój zaburzeń

czynności poznawczych.

MECHANIZM - nieznany

2. STWARDNIENIE

ROZSIANE

KORZYŚCI – poprawa

czynnościowej jakości życia i

zmniejszenie zmęczenia

wynikającego z choroby.

MECHANIZM – nieznany.

REKONWALESCENCJA PO

ZABIEGU CHIRURGICZNYM,

UNIERUCHOMIENIE, URAZY,

CHOROBY UPOŚLEDZAJĄCE

SPRAWNOŚĆ

KORZYŚCI – zmniejszenie chorobowości,

umieralności i częstych powtórnych

hospitalizacji, a równocześnie poprawa

jakości życia, wyników testów na depresję

i sprawności fizycznej.

MECHANIZM – nieznany.

ZAPRZESTANIE

PALENIA

Nie wydaje się aby ćwiczenia

fizyczne jako jedyna

interwencja sprzyjały

zaprzestania palenia tytoniu.

PSYCHIATRYCZNE/

PSYCHOLOGICZNE/

DEPRESJA

KORZYŚCI – efekt

przeciwdepresyjny i

zmniejszanie lęku.

MECHANIZM – nieznany.

KORZYŚCI ZDROWOTNE UZYSKIWANE

PRZEZ CHORYCH PROWADZĄCYCH

CAŁKOWICIE NIEAKTYWNY TRYB ŻYCIA ,

KTÓRZY PODJĘLI UMIARKOWANĄ

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ rutynowejSĄ

RÓWNOWAŻNE LUB NAWET WIĘKSZE NIŻ

KORZYŚCI OSÓB, KTÓRE ZWIĘKSZYŁY

SWOJA AKTYWNOŚĆ BĘDĄC JUŻ WCZEŚNIEJ

AKTYWNYMI FIZYCZNIE. Dlatego tez,

zalecenie aktywności fizycznej powinno być

integralnym elementem codziennej

praktyki w placówkach słuzby zdrowia.

Document Outline