Marek Grzybicki

1

Pył przemysłowy

Pył przemysłowy

2

Pyły – definicje



Pył

– cząstki ciała stałego różnej wielkości i różnego

pochodzenia zawieszone w gazie.



Pył drobnoziarnisty

– małe cząstki ciała stałego o średnicy

poniżej

75 μm

, osiadające pod wpływem swojego ciężaru, ale

mogące przez pewien czas pozostawać w zawieszeniu.



Włókna respirabilne

– włókna o długości

> 5 μm

o maksymalnej

średnicy

< 3 μm

i o stosunku długości do średnicy

> 3.



PN – ISO 4225 : 1999 Jakość powietrza. Zagadnienia ogólne.
Terminologia.



Rozporządzenie MP i PS z dnia 29.11.2002r. w sprawie NDS i NDN
czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy

(Dz. U. Nr 217,

poz. 1833, zm. Dz. U. z 2005r. Nr 212, poz.1769)

3

Pyły – definicje



Pył całkowity

– jist to zbiór cząstek pyłu, który w procesie

oddychania może wtargnąć do organizmu człowieka.



Pył respirabilny

– jest to zbiór cząstek poniżej 5 mikrometrów.



PN – ISO 4225 : 1999 Jakość powietrza. Zagadnienia ogólne.
Terminologia.



Rozporządzenie MP i PS z dnia 29.11.2002r. w sprawie NDS i NDN
czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy

(Dz. U. Nr 217,

poz. 1833, zm. Dz. U. z 2005r. Nr 212, poz.1769)

4

5

Szkodliwe działanie pyłów na

człowieka



Pylicotwórcze



Alergizujące



Drażniące



Toksyczne



Rakotwórcze



Radioaktywne

6

Klasyfikacja pyłów



Pyły o działaniu pylicotwórczym

– pyły pochodzenia mineralnego,

zawierające

wolną krystaliczną krzemionkę

, której cząstki, po

wniknięciu do układu oddechowego, mogą powodować silny

rozrost tkanki łącznej w płucach, prowadzący do

pylicy

krzemowej

. Rozwój choroby trwa kilka do kilkunastu lat. Do tych

pyłów zalicza się również pyły niektórych krzemianów: azbestu,

kaolinu, talku a także krzemionki bezpostaciowej.



Pyły o działaniu alergizującym

– są to głównie pyły pochodzenia

organicznego (bawełny, lnu, konopi, tytoniu, zboża, jedwabiu,

sierści itp.) oraz pyły pochodzenia chemicznego ( leki, tworzywa

sztuczne, itp.). Pyły te, po wniknięciu do układu oddechowego,

mogą powodować różnego rodzaju

choroby o podłożu

uczuleniowym

: dychawicę oskrzelową, odczyny skórne, nieżyty

dróg oddechowych.

7

Klasyfikacja pyłów



Pyły o działaniu drażniącym

– należą do nich pyły pochodzące

z nierozpuszczalnych ciał stałych, które po wniknięciu do
płuc zostają zatrzymane na błonach śluzowych wyściełających
drogi oddechowe, wywołując

nieżyty i nieswoiste choroby układu

oddechowego

. Należą do nich pyły nie zawierające wolnej

krzemionki, np. korundu, szkła, żelaza, węgla.



Pyły o działaniu toksycznym

– są to głównie pyły związków

toksycznych, które mogą być rozpuszczane w płynach
ustrojowych. Zatrucie następuje przede wszystkim na skutek
wdychania aerozoli pyłów powstających podczas produkcji. Do tej
grupy należą pyły związków berylu, ołowiu, manganu, arsenu i
wielu innych.

8

Klasyfikacja pyłów



Pyły o działaniu rakotwórczym

– to przede wszystkim pyły

azbestu (aktynolitu, amozytu, antofilitu, chryzotylu, krokidolitu,
tremolitu), talku zawierającego włókna azbestu, pyły drewna
twardego (dębu, buka), pyły skór (produkcja i naprawa obuwia).



Pyły radioaktywne

– grupa ta obejmuje pyły zawierające

pierwiastki promieniotwórcze. Działanie tych pyłów zależy od
emitowanego promieniowania.

9

10

11

12

13

14

Profilaktyka techniczna

Profilaktyka techniczna

Ssawka podwieszona na elastycznym

przewodzie wentylacyjnym na

stanowisku spawania

Środki ochrony zbiorowej



wentylacja ogólna pomieszczeń



obudowy częściowe



instalacje wentylacji miejscowej wyposażone w
ssawki



odciągi przestawne



hermetyzacja aparatów
i urządzeń zapobiegających
emisji pyłów



nawilżanie, koagulacja

15

Profilaktyka techniczna

Profilaktyka techniczna

Środki ochrony
indywidualnej

Środki ochrony indywidualnej



Sprzęt ochronny układu oddechowego



Odzież ochronna

16

Profilaktyka organizacyjna



ograniczenie, w miarę możliwości, liczby osób oraz
czasu pracy w warunkach narażenia na czynniki
chemiczne, ze szczególnym uwzględnieniem
czynników rakotwórczych i mutagennych



ograniczanie obszarów zagrożenia czynnikami
rakotwórczymi i mutagennymi oraz
zaopatrywanie ich znaki ostrzegawcze



zapewnienie bezpiecznego przechowywania oraz
oznakowania preparatów chemicznych

Marek Grzybicki

17

Profilaktyka organizacyjna



udostępnienie kart charakterystyk niebezpiecznych
preparatów chemicznych



przeszkolenie pracowników w zakresie sposobu postępowania
z preparatami chemicznymi, ze szczególnym
uwzględnieniem czynników rakotwórczych i mutagennych



poinformowanie pracowników o źródłach narażenia na
substancje rakotwórcze i mutagenne, ryzyku zawodowym oraz
rodzaju potencjalnych skutków zdrowotnych i
prawdopodobieństwie ich

wystąpienia.