Badania izotopowe

układu dokrewnego

dr n med. Monika Buziak-

Bereza

Badania izotopowe układu

dokrewnego

• scyntygrafia tarczycy
• scyntygrafia przytarczyc
• scyntygrafia nadnerczy
• scyntygrafia receptorowa całego

ciała znakowanym analogiem
somatostatyny

SCYNTYGRAFIA TARCZYCY

Radiofarmaceutyki:

• 131-I

• 99mTc

• 123-I

131-I

• emiter promieniowania
γ - 364 keV
β - 0.606 MeV
• T1/2- 8,2 dnia
• droga podania – p.o. aktywność 4 MBq
• obrazowanie po 24 godzinach
• ulega organifikacji i wbudowaniu do Tg
• wada w diagnostyce- zbyt duża energia

promieniowania, zbyt długi T1/2,

• bardzo przydatny w diagnostyce wola

zamostkowego i jedyny do planowaniu terapii

radiojodem

99 mTc

• czysty emiter promieniowania γ
• energia 140 keV

• T1/2 - 6 godzin
• droga podania- i.v. aktywność 74 MBq
• obrazowanie po 20-30 min
• bierze udział tylko w nieorganicznej

przemianie jodu, bo nie ulega

wbudowaniu do tyrozyny

• wada- duża radioaktywność tła

123-I

• izotop cyklotronowy
• energia 159 kEV
• T 1/2- 13,3 godz.
• droga podania- p.o.
• obrazowanie po 6 i 24 godzinach
• ulega organifikacji podobnie jak 131-I
• wada- drogi

Wskazania do wykonania

badania

scyntygraficznego tarczycy

• wole guzkowe
• wole zamostkowe
• kontrola po wykonanej operacji
• podejrzenie ektopii tarczycy
• podejrzenie autonomii tarczycy
• podejrzenie wznowy lub przerzutów

nowotworowych raka tarczycy –

scyntygrafia całego ciała

PRAWIDŁOWE WYNIKI

SCYNTYGRAFII

TARCZYCY

WOLE GUZKOWE

Izotopy gromadzą się w miąższu

tarczycy i w jej guzkach, tym

lepiej, im bardziej różnicowana (tj.

dojrzała czynnościowo i

morfologicznie) jest tkanka guzka

Typy gromadzenia znacznika

w guzkach tarczycy:

• guzki obojętne-

wychwytują znacznik w

stopniu identycznym jak reszta gruczołu

• guzki ciepłe-

większy wychwyt niż pozostały

gruczoł

• guzki gorące-

gruczolaki autonomiczne,

niezależne od hormonu tyreotropowego (TSH),

wychwytują całość podanego radioznacznika

• guzki chłodne-

gromadzą radioznacznik słabiej

w porównaniu z resztą miąższu tarczycy

• guzki zimne-

nie gromadzą izotopu

przysadka   TSH

czynnościowy blok

wychwytu

izotopu

wzrost FT4 i FT3 produkowanych w guzku

•łagodne

– guzki koloidalne
– torbiele proste
– torbiele

krwotoczne

– gruczolaki
– ogniskowe

zapalenie

– ropień
– gruczolak

przytarczyc

złośliwe

– rak tarczycy
– chłoniak
– przerzut

• raka płuc
• raka sutka
• czerniaka
• raka przewodu

pokarmowego

• raka nerki

GUZKI ZIMNE W SCYNTYGRAFII
TARCZYCY

ZAPALENIA TARCZYCY

SCYNTYGRAFIA CAŁEGO

CIAŁA Z UŻYCIEM 131-I

Po podaniu 74 MBq 131-I w warunkach

endogennej stymulacji TSH lub po

podaniu rekombinowanego TSH u

chorych ze zróżnicowanym rakiem

tarczycy po leczeniu operacyjnym i po

leczeniu radiojodem wykonywana

• rutynowo po 6-12 m-cach w celu oceny

skuteczności leczenia

• w przypadku podejrzenia wznowy

choroby nowotworowej

SCYTYGRAFIA

PRZYTARCZYC

Wskazania do wykonania

badania

Podejrzenie nadczynności

przytarczyc:

• gruczolak przytarczyc (85%)
• hiperplazja przytarczyc (15%)
• rak przytarczyc (0,5-1%)

• czułość scyntygrafii przytarczyc w

wykrywaniu

gruczolaków 70-80%
układowego przerostu 50%
• trafność scyntygrafii przytarczyc w

połączeniu z badaniem USG sięga 94 %

• większość gruczolaków położona jest w

rzucie dolnego bieguna płata tarczycy

• w 75 % przytarczyce położone są typowo,

w 25% ektopowo, a w 5% przypadków

istnieje więcej niż 4 przytarczyce.

RADIOFARMACEUTYK

• MIBI (metoksy-izo-butulo-izonitryl)

znakowany 99mTc

• znacznik ten wychwytywany jest

również przez tarczycę

• wskazane jest odstawienie niektórych

leków - tyroksyny, kortykoidów,
amiodaronu, butazolidyny, bromków,
pochodnych rtęci i azotanów na 4
tygodnie przed badaniem

TECHNIKI BADANIA

:

• badanie dwufazowe

• scyntygrafia subtrakcyjna

• scyntygrafia metodą SPECT

• śródoperacyjne – na 20-30 min przed

zabiegiem 40-100 MBq Tc-MIBI

DWUFAZOWA SCYNTYGRAFIA

PRZYTARCZYC

•

Podanie i.v. 550 MBq 99mTc-MIBI,

•

akwizycja w 20 i 120 min przez 10 min.

•

99mTc - MIBI wychwytywany jest przez

tarczycę oraz przez przytarczyce. Z dobrze

ukrwionej tarczycy zazwyczaj jest szybciej

wypłukiwany niż z przytarczyc, dlatego na

opóźnionych scyntygramach można uwidocznić

gruczolaka przytarczyc.

•

Nie zawsze MIBI jest wypłukiwane z tarczycy i z

jej guzków.

•

Rozrost przytarczyc, rzadziej gruczolaki – brak

przedłużonej retencji MIBI

SUBTRAKCYJNA SCYNTYGRAFIA

PRZYTARCZYC

• W pierwszej kolejności pacjentowi podawany jest 99mTc

(80 MBq) , który gromadzi się w tarczycy.

• Po około 15-20 minutach wykonywane jest obrazowanie

tarczycy

• po czym podaje się pacjentowi 99mTc-MIBI i wykonywane

są dwa obrazowania przytarczyc - pierwsze około 5 minut
po podaniu znacznika (obrazowanie trwa około 10 minut),
drugie po upływie 2-3 godzin.

• W procesie opracowywania wyników obrazy otrzymane

przy pomocy 99mTc i 99mTc-MIBI są od siebie
odejmowane, co pozwala uwidocznić przytarczyce
znajdujące się w pobliżu tarczycy.

SCYNTYGRAFIA PRZYTARCZYC-

METODA SPECT

Szczególne zastosowanie

trójwymiarowej rekonstrukcji obrazu

• gdy badania planarne są negatywne, a

obraz kliniczny przemawia
jednoznacznie za nadczynnością
przytarczycy

• u pacjentów z nawrotem nadczynności

tarczycy po leczeniu operacyjnym

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Monika Buziak- Bereza