background image

 

 

Franciszek Rosiek
Instytut Górnictwa
Politechniki Wrocławskiej

Wentylacja i 

pożary I

Wykład 5

Depresja naturalna

Depresja naturalna

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

background image

 

 

Depresja naturalna

Depresja naturalna

 jest to praca wszystkich 

czynników natural-nych (zmiany cieplne w 
prądzie powietrza, zmiana składu powietrza 
kopalnianego, mechaniczne porywanie cząstek 
powietrza przez spadającą wodę w szybach i 
szybikach, działanie wiatru w atmosferze 
zewnętrznej w sąsiedztwie szybów, sztolni lub 
upadowych) odniesiona do 1 kg lub 1 m

3

 

powietrza.

 

Jej wartość liczbowa odpowiada takiej wielkości depresji 
mechanicznej, przy której przez daną kopalnię przepływa 
taka sama ilość powietrza jak pod wpływem depresji 
naturalnej.

 

Depresja powstająca wskutek zmian cieplnych w powietrzu 
kopalnianym ma największe znaczenie praktyczne spośród 
wszystkich depresji wywołanych czynnikami naturalnymi. 
Depresję tę za W. Budrykiem nazywa się 

depresją cieplną. 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

background image

 

 

Elementarna  depresja  naturalna

    generowana  w  elemencie 

bocznicy    równa  się  różnicy  między  elementarną  pracą 
techniczną  powietrza  kopalnianego  ulegającego  przemianie 
politropowej  a  elementarną  pracą  powietrza  atmosferycznego 
ulegającego przemianie izentropowej.
 

 (73)

dp

v

vdp

dl

dl

dl

s

ts

t

n

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

background image

 

 

Dla przemiany izentropowej
 

(74)

Dla przemiany politropowej

(75)
 

Przekształcając kolejno równanie (75) otrzymamy zależność 
na wykładnik politropy  

(76)
 

pv

p v

p v

p v

v v p p

n

d d

n

w w

n

o o

n

d

d

n

n

1

1

n

v

v

p

p

d

w

n

w

d



 

d

w

d

w

d

w

d

w

p

p

v

v

p

p

n

ln

ln

ln

ln

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

pv

p v

v

v p p

s

o o

s

o

o

1

1

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Wstawiając do równania (73) zależności (74) i (75) 
otrzymamy:
 

(77)

 

(78)

dl

v p p

v p p

dp

n

o

o

d

d

n

n





1

1

1

1

 

 

l

dl

v p p

v p p

dp

n

n

d

w

o

o

d

d

n

n

p

p

d

w





1

1

1

1

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

(79)

 

gdzie:

 - depresja naturalna generowana w bocznicy sieci 

wentylacyjnej, J/kg, 

 - wykładnik izentropy;       = 1.4,

 - objętość właściwa powietrza na zrębie szybu 

wdechowego, m

3

/kg,

 - ciśnienie statyczne bezwzględne na zrębie szybu 

wdechowego, Pa,

- objętość właściwa powietrza w przekroju dopływu 

bocznicy, m

3

/kg,

 - odpowiednio ciśnienie statyczne bezwzględne w 

przekroju dopływu (d) 

   i wypływu (w) bocznicy, Pa.

l

v

p

p

p

p

p

p

nv

n

p

p

p

p

n

o

w

o

w

d

o

d

d

w

d

w

n

d



 





 

1

1

1

1

1

l

n

v

o

p

o

v

d

p p

d

w

,

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

W literaturze (wg H. Bystronia), wychodząc z teorii potencjału 
izentropowego, zależność na depresję naturalną odniesioną do 
1 m

3

 powietrza można napisać w postaci:

 

(80)

Wiedząc,  że  atmosferę  uwarstwioną  izentropowo  opisują 
równania
 

(81)

oraz

(82)

l

g

dz

nv

s

z

z

d

w



 

dp

ds

g

dz

ds

dp
gdz

s

s

s

s



0

p

idem

p

s

s

o

o

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

 

 

ciśnienie atmosfery uwarstwionej izentropowo będzie równe:
 
 

(83)

 

Uwzględniając we wzorze (80) zależność (81) otrzymamy wzór 
na depresję naturalną w postaci:

 

(84)

gdzie:

 - depresja naturalna w bocznicy, J/m

3

p

p

g

p

z z

s

o

o

o

o



1

1

1

l

g

dz

dp

nv

m

s

p

p

z

z

sd

sw

d

w



d

w

m

sd

sw

v

n

z

z

g

p

p

l

l

nv

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Depresja naturalna wg W. Budryka

Depresja naturalna wg W. Budryka

 

(85)

gdzie:

 - depresja naturalna, m 

lub

(86)

gdzie:

 - depresja naturalna, 

J/m

3

h

dp

n

h

n

h

vdp

dp

g

dp

n

m

m

m







h

n

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Rys. 72. Schemat jednooczkowej sieci wentylacyjnej

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Rys. 73. Depresja cieplna w oczku sieci wentylacyjnej (rys. 72) wg W. Budryka

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Rys. 74. Lokalne depresje naturalne (cieplne)

a) – schemat przestrzenny sieci wentylacyjnej
b) – depresja cieplna kopalni, lokalne depresje cieplne 
       w poszczególnych bocznicach tej sieci

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Depresja naturalna w świetle I i II zasady termodynamiki

Depresja naturalna w świetle I i II zasady termodynamiki

l

vdp

n



l

Tds

n

 

(87)

  

(88)

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

(89)

gdzie:

H

 - głębokość kopalni, m,

  -  odpowiednio  ciężary  słupów  powietrza  w 

szybach, N/m

3

,

             

s

 - entropia (właściwa) powietrza, J/(kgK).

2

1

H

h

n

 

1

2

,

D

D

epresja naturalna wg metody 

epresja naturalna wg metody 

hydrostatycznej

hydrostatycznej

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Definicje

Definicje

Rys. 76. Prognostyczne określenie zmian depresji cieplnej kopalni

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

 Zgodnie ze wzorem (87) 
depresja naturalna jest 
równa

l

vdp

n



2

2

2

3

2

8

n

m

n

n

m

n

f

V

R

V

A

BL

l









Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

Dyssypacja energii, zgodnie ze wzorem (31), wynosi

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

Przyjmując, że

dyssypacja energii jest równa
 

 
Dla sztolni przedstawionych na rysunku z równania ruchu 
wynika, że 
 

Wobec tego strumień objętości powietrza przepływający przez 
sztolnie wyznacza się ze wzoru:

R

R

w

n

m

i

i



2

2

n

w

f

V

R

l

l

l

f

n

w

n

szt

n

R

l

V

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie

Przewietrzanie

 wyrobisk górniczych 

 wyrobisk górniczych 

tylko pod wpływem działania 

tylko pod wpływem działania 

depresji naturalnej jest niezgodne z 

depresji naturalnej jest niezgodne z 

polskimi przepisami górniczymi

polskimi przepisami górniczymi

!!!

!!!

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

 

 

background image

 

 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

Depresja naturalna generowana w elemencie 

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

bocznicy sieci wentylacyjnej i całej bocznicy

Przewietrzanie naturalne

Przewietrzanie naturalne

 

 


Document Outline