Konstruowanie

zdrowotnego programu

edukacyjnego w oparciu

o procedurę Fundacji

Dreyfus’a

Podstawowe założenia

budowania zdrowotnych

programów edukacyjnych

1.

globalność

–

zakładająca

możliwość

dotarcia

do

jak

największej

liczby

bezpośrednich adresatów,

2.

dynamiczność

–

charakteryzująca

się

elastycznością

doboru

celów

do

poszczególnych

grup

odbiorców,

z

uwzględnieniem lokalnych możliwości i

warunków,

3.

terytorialność – jako pewnego rodzaju

sztywność proponowanych rozwiązań, co

do określonego obszaru, która łączy się z

wcześniejszym przeprowadzeniem potrzeb

społeczności na konkretnym terenie

Te trzy podstawowe cechy
są ściśle związane z faktem,
że najlepsze rezultaty
działań prozdrowotnych
uzyskuje się wówczas, kiedy
łączy się je z
wykorzystywaniem sił
środowiskowych
istniejących na danym
obszarze społecznym.

Tego rodzaju podejście nazywane

jest tworzeniem koalicji w

środowisku lokalnym, a jego

najistotniejszymi walorami są:



umożliwianie ludziom i instytucjom udziału w nowych
formach działania, bez przyjmowania na siebie
wyłącznej odpowiedzialności za ich prowadzenie i
rozwój,



podejmowanie i rozwijanie działania na szeroką skalę,
przy jednoczesnym pozyskiwaniu wsparcia społecznego i
zaspokajaniu potrzeb społecznych,



maksymalizowanie sił oraz potencjału jednostek i grup,



minimalizowanie dublowania wysiłków, świadczeń i
działań,



mobilizowanie talentów, środków i rozwiązań,



umożliwianie rekrutowania uczestników działań z
różnych instytucji i organizacji,



umożliwienie wykorzystywania nowych środków w
zmieniającej się sytuacji dzięki elastycznej strukturze
koalicji

Spektrum zainteresowań Fundacji

Dreyfus’a

w dziedzinie promocji zdrowia

Rok założenia Fundacji – 1988
Działalność ma na celu ułatwiać
jednostkom i społecznościom wdrażanie
procesu rozwiązywania problemów
zdrowotnych.
Fundacja angażuje swoje wysiłki w pomoc
ludziom, aby potrafili pomagać samym
sobie i innym, poprzez wzmacnianie
realizowanych programów zdrowotnych
oraz korzystanie z dostępnych zasobów we
wdrażaniu nowych projektów lub
powielaniu wcześniej zrealizowanych.

Spektrum zainteresowań Fundacji

Dreyfus’a

w dziedzinie promocji zdrowia

Program „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia” (Problem Solving
for Better Health – PSPH), mający na celu wyposażenia jednostek w środek
umożliwiający tworzenie pozytywnych zmian w społecznościach.

Strategia „Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia” (PSBH)

Główna założenie przyświecające jej twórcom -

ludzie najbardziej narażeni na problemy

zdrowotne zazwyczaj oczekują na ich

rozwiązanie z zewnątrz, zamiast stawać się

elementem procesu identyfikacji rozwiązań dla

siebie samych. Postępowanie w tym podejściu

opiera się na wierze, że poświęcenie oraz

wytrwałość zaangażowanych w projekt osób

stanowi najistotniejszy element ewentualnego

rozwiązania mniejszego czy większego

problemu. Istotnie mniejsze znaczenie odgrywa

ich status związany z wykształceniem,

wykonywanym zawodem, sytuacją ekonomiczną

czy polityczną.

Strategia „Rozwiązywanie

problemów dla poprawy zdrowia”

(PSBH)

Podejście to zachęca do aktywnego
udziału i poświęcenia
zainteresowanych osób oraz przenosi
odpowiedzialność za zmiany na
pojedyncze osoby, dając im w ten
sposób możliwości rozpoznawania
lokalnych rozwiązań dla lokalnych
problemów.

Programy znajdujące się pod

parasolem PSBH



Rozwiązywanie problemów dla

inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI)



Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia – inicjatywa

pielęgniarska (PSBHN)



Komunikacja dla poprawy zdrowia

(CBH)

Rozwiązywanie problemów dla

inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI)



kładzie największy nacisk na budowaniu szerokich koalicji i zespołów mających

wpływ na zdrowie i jakość życia.



próba rozwiązywania problemów zdrowotnych poprzez wykorzystywanie

międzysektorowej współpracy i rozwiązań oraz udziału szeroko rozumianej

społeczności.



uczestnicy tego programu mogą reprezentować różne sektory, takie jak: władze

samorządowe, instytucje edukacyjne, organizacje kulturalne, organizacje

pozarządowe, prywatni przedsiębiorcy, kluby sportowe i inni przedstawiciele

społeczności.

Rozwiązywanie problemów dla inicjatyw poprawy zdrowia (PSBHI) – zasadnicze

pytania



jakimi sposobami można dotrzeć do większej liczby osób, które mogłyby zostać

objęte programem dla poprawy zdrowia?;



jakie są możliwości połączenia sił i wykorzystania funkcjonującego programu

PSBH, aby mógł on efektywniej służyć ludziom?;



czy taki skoordynowany wysiłek wielu instytucji może być nakierowany na

szersze społeczne problemy zdrowotne?

Rozwiązywanie problemów dla poprawy zdrowia – inicjatywa pielęgniarska

(PSBHN)

Punktem wyjścia była zachęta pielęgniarek do spożytkowania swojego
potencjału w zakresie rozwiązywania problemów zdrowotnych. Zakres ich

działań dotyczyć może kwestii ochrony zdrowia nakierowanych na pojedyncze

osoby, całe rodziny i społeczności. Pielęgniarki tworzą wielką, jednak rzadko

wykorzystywaną i niedocenianą siłę w dziedzinie systemu ochrony zdrowia.

Właśnie z tego powodu oraz z przyczyn dotyczących najczęstszego

bezpośredniego kontaktu z pacjentem, to ta grupa zawodowa może w

olbrzymim stopniu wpływać na poprawę stanu zdrowotnego.

Komunikacja dla poprawy zdrow)ia (CBH

Głównym celem jest tworzenie innowacyjnych, dynamicznych i interakcyjnych

centrów informacji zdrowotnych. Ich zadaniem ma być rozpowszechnianie

regionalnych i międzynarodowych informacji z zakresu zdrowia oraz zbieranie,

organizowanie i wymiana odpowiednich doświadczeń i rozwiązań z dziedziny

problemów zdrowia poprzez wykonywanie regionalnych opracowań dostępnych

szerokiej społeczności. Upowszechnianie takich raportów powinno odbywać się

z wykorzystaniem dostępnych mediów.

Główne założenia konstrukcji zdrowotnych programów społecznych według

metodologii Fundacji Dreyfus’a

Proces PSBH ogniskuje się na etapowym rozwiązywaniu problemów
zdrowotnych w małych społecznościach, opartym na metodzie „krok po
kroku”.

Metodologia programu „Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia” – PSBH

Krok I – Definiowanie problemu zdrowotnego

Krok II – Wybór priorytetów

Krok III – Definiowanie rozwiązania

Krok IV – Konstruowanie planu działania

Krok V – Realizacja przygotowanego projektu

Krok I – Definiowanie problemu zdrowotnego, w którym
głównym zadaniem jest rozpoznanie natury, rozmiaru i
przyczyn podjętego problemu oraz czynników sprzyjających
jego przezwyciężeniu.

Krok II – Wybór priorytetów, co jest związane z przeglądem
konkretnych, rzeczywistych elementów cząstkowych problemu i
rozstrzygnięcie ich istotności oraz kolejności ewentualnego
rozwiązywania.

Krok III – Definiowanie rozwiązania, które jest najistotniejszą
częścią działań koncepcyjnych. W tym celu należy określić
możliwości rozwiązania problemu. Następować to powinno
poprzez przegląd rodzajów rozwiązań, np: przez edukację,
oddziaływania psychologiczne, prawne, biomedyczne itp.
Jednocześnie pod uwagę powinny być brane dostępne środki,
którymi aktualnie dysponujemy lub będziemy dysponować w
niedalekiej przyszłości, podczas realizacji projektu. Do
najważniejszych z nich należą zasoby ludzkie, środki techniczne,
logistyczne czy finansowe. Zasadniczą częścią trzeciego kroku
jest logiczne i precyzyjne sformułowanie rozwiązania. Przybiera
ono postać tzw. „dobrego pytania”.

Dobre pytanie powinno spełniać następujące warunki:



być istotne,



być prawidłowo sformułowane,



dawać możliwość udzielenia na nie odpowiedzi.

Schemat „dobrego pytania” według Fundacji Dreyfus’s

CZY ZROBIENIE

CZEGO?

Z KIM?

GDZIE?

W JAKIM CZASIE?

DOPROWADZI DO ROZWIĄZANIA KONKRETNEGO PROBLEMU

CZEGO?

Z KIM?

GDZIE?

W JAKIM CZASIE?

DOPROWADZI DO ROZWIĄZANIA KONKRETNEGO PROBLEMU

Krok IV – Konstruowanie planu działania, który stanowi
praktyczne narzędzie organizacyjne, dzięki któremu inni mają
możliwość zapoznania się z zamiarami i drogami dochodzenia
do konkretnych rozwiązań. Zatem można go uznać za
narzędzie komunikowania się z innymi.

Dobry plan powinien składać się z czterech części,

odpowiadających na następujące pytania:

1.

Dlaczego problem został podjęty?
W odpowiedzi należy nakreślić tło problemu, jego znaczenie
dla społeczności do której jest skierowany oraz ewentualne
uzasadnienie, poparte np. danymi statystycznymi.

2.

Co zostało zaplanowane?
Odpowiedź z reguły jest zawarta w „dobrym pytaniu”,
jednakże wszystkie działania w tym miejscu powinny zostać
uściślone i precyzyjnie zaprezentowane.

Dobry plan powinien składać się z czterech części,

odpowiadających na następujące pytania:

3.

W jaki sposób będzie następowała realizacja przyjętych do

wykonania zadań?
Odpowiadając na to pytanie należy szczegółowo podać

informacje dotyczące wykonawców oraz planowanej pracy,

która przyniesie założone rozwiązywanie problemu. Zasada

przyświecająca tej części planu postuluje prezentacje jak

największej ilości szczegółów.

4.

Jak zostanie oceniona efektywność projektu?
Z oceną realizacji projektu łączy się możliwość weryfikacji

sukcesu bądź niepowodzenia rozwiązania konkretnego

problemu zdrowotnego. Mierzenie efektów wiąże się z

obiektywną ewaluacją stopnia osiągnięcia celu i wyciagnięcia

wniosków na przyszłość dla samego siebie bądź dla innych,

którzy w przyszłości mogą uniknąć podobnych błędów lub

potknięć.

Harmonogram działań zawierający odpowiedzi na następujące

pytania:



kiedy będą realizowane poszczególne punkty
planowanego projektu?



kto będzie odpowiedzialny za konkretne działania?



kiedy projekt zostanie zakończony?

Krok V – Realizacja przygotowanego projektu, która opiera się
na powrocie do środowiska dla którego przygotowywany był
projekt i zaangażowanie energii i umiejętności wdrażanie
całego planu w życie. Generalna zasada, przyświecająca
aktywności promującej zdrowie według pomysłodawców,
ogniskuje się na stwierdzeniu, że nawet rozwiązywanie małych
problemów zdrowotnych ułatwia rozwiązywanie problemów
większych o szerszym znaczeniu społecznym. Istotne jest
podjęcie działania.

Korzyści wdrażania programu „Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia”



możliwość realizacji problemów zdrowotnych o

zróżnicowanej naturze,



możliwość kierowania projektów do zróżnicowanej liczby

adresatów (zarówno małe grupy, jak i całe społeczności

lokalne),



możliwość korzystania z doświadczeń płynących z

projektów realizowanych w przeszłości,



możliwość zdiagnozowania potrzeb zdrowotnych poprzez

badanie tła konkretnego problemu zdrowotnego,

Korzyści wdrażania programu „Rozwiązywanie problemów dla

poprawy zdrowia”



możliwość priorytetowego podejścia do cząstkowych

zagadnień zawartych w przezwyciężanym problemie

zdrowotnym,



możliwość realizacji projektu przy niewielkich nakładach

finansowych,



możliwość szczegółowego przygotowania planu poprzez

prawidłowe sformułowanie „dobrego pytania”,



możliwość angażowania sił społeczności lokalnych

funkcjonujących w siedlisku, którego dotyczy konkretny

problem zdrowotny,



możliwość ewaluacji stopnia przezwyciężenia podjętego

problemu zdrowotnego.