Historia
Integracji
Europejskiej
PLAN MARSHALLA
PLAN MARSHALLA
5 czerwca 1947 r. Sekretarz Stanu USA, generał
5 czerwca 1947 r. Sekretarz Stanu USA, generał
George Marshall w trakcie wystąpienia na
George Marshall w trakcie wystąpienia na
Uniwersytecie Harvarda zwrócił się do państw
Uniwersytecie Harvarda zwrócił się do państw
Europy z propozycją pomocy finansowej.
Europy z propozycją pomocy finansowej.
Pomoc miałaby być uwarunkowana
Pomoc miałaby być uwarunkowana
stworzeniem międzynarodowej organizacji
stworzeniem międzynarodowej organizacji
zajmującej się nadzorem i koordynacją
zajmującej się nadzorem i koordynacją
programów odbudowy w poszczególnych
programów odbudowy w poszczególnych
państwach oraz środków finansowych na
państwach oraz środków finansowych na
nią przekazywanych.
nią przekazywanych.
Plan Marshalla był w istocie pierwszą próbą integracji
Plan Marshalla był w istocie pierwszą próbą integracji
europejskiej. Służyły temu takie posunięcia, jak
europejskiej. Służyły temu takie posunięcia, jak
zobowiązanie państw do współpracy politycznej i
zobowiązanie państw do współpracy politycznej i
gospodarczej, liberalizacji i rozwoju handlu.
gospodarczej, liberalizacji i rozwoju handlu.
16.04.1948 r. powołano do życia Organizację
16.04.1948 r. powołano do życia Organizację
Europejskiej Współpracy Ekonomicznej (OEEC).
Europejskiej Współpracy Ekonomicznej (OEEC).
Początkowo swe zainteresowanie Planem
Początkowo swe zainteresowanie Planem
Marshalla zadeklarowały państwa leżące na
Marshalla zadeklarowały państwa leżące na
wschód od „żelaznej kurtyny” – Polska,
wschód od „żelaznej kurtyny” – Polska,
Czechosłowacja, Węgry. Zdecydowany sprzeciw
Czechosłowacja, Węgry. Zdecydowany sprzeciw
ZSRR sprawił, że musiały one wycofać się z
ZSRR sprawił, że musiały one wycofać się z
planów wejścia do OEEC.
planów wejścia do OEEC.
14 grudnia 1960 r. w miejsce OEEC powołano
14 grudnia 1960 r. w miejsce OEEC powołano
Organizację Współpracy Gospodarczej i
Organizację Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju (OECD). W jej skład wchodzi obecnie
Rozwoju (OECD). W jej skład wchodzi obecnie
kilkadziesiąt najbardziej rozwiniętych państw
kilkadziesiąt najbardziej rozwiniętych państw
na świecie, w tym Polska.
na świecie, w tym Polska.
RADA EUROPY
RADA EUROPY
5 maja 1949 roku
5 maja 1949 roku
Była pierwszą próbą politycznego
Była pierwszą próbą politycznego
zjednoczenia Europy. Główny jej
zjednoczenia Europy. Główny jej
twórca, były premier Wielkiej Brytanii,
twórca, były premier Wielkiej Brytanii,
Winston Churchill zakładał stworzenie
Winston Churchill zakładał stworzenie
organizacji demokratycznych państw
organizacji demokratycznych państw
Europy współpracujących za sobą w
Europy współpracujących za sobą w
zakresie ochrony ideałów politycznych
zakresie ochrony ideałów politycznych
i wolności krajów o ustroju
i wolności krajów o ustroju
demokratycznym.
demokratycznym.
Rada Europy jest odrębną organizacją
Rada Europy jest odrębną organizacją
międzynarodową – nie stanowi części
międzynarodową – nie stanowi części
Wspólnot Europejskich
Wspólnot Europejskich
.
.
Dzień 5 maja jest obchodzony jako Dzień
Dzień 5 maja jest obchodzony jako Dzień
Europy
Europy
W połowie lat 80 -ych Unia Europejska
W połowie lat 80 -ych Unia Europejska
przyjęła symbole Rady Europy– hymn i
przyjęła symbole Rady Europy– hymn i
flagę jako własne.
flagę jako własne.
Od 1991 roku członkiem Rady Europy jest
Od 1991 roku członkiem Rady Europy jest
Polska.
Polska.
PLAN SCHUMANA
PLAN SCHUMANA
Za oficjalny początek historii Wspólnot
Za oficjalny początek historii Wspólnot
Europejskich uważa się wystąpienie
Europejskich uważa się wystąpienie
francuskiego ministra spraw zagranicznych
francuskiego ministra spraw zagranicznych
Roberta Schumana, który dnia
Roberta Schumana, który dnia
9 maja 1950 roku ogłosił deklarację,
9 maja 1950 roku ogłosił deklarację,
będącą podstawą tzw. „Planu Schumana”.
będącą podstawą tzw. „Planu Schumana”.
Inspiratorem i faktycznym twórcą zawartej
Inspiratorem i faktycznym twórcą zawartej
w powyższej deklaracji koncepcji wspólnoty
w powyższej deklaracji koncepcji wspólnoty
był inny francuski polityk Jean Monnet.
był inny francuski polityk Jean Monnet.
„
„
Plan Schumana” przewidywał, że:
Plan Schumana” przewidywał, że:
produkcja strategicznych surowców węgla i stali
produkcja strategicznych surowców węgla i stali
powinna odbywać się pod kontrolą
powinna odbywać się pod kontrolą
międzynarodowego organu niezależnego od
międzynarodowego organu niezależnego od
władz państwowych krajów członkowskich,
władz państwowych krajów członkowskich,
przekazanie przemysłu ciężkiego pod kontrolę
przekazanie przemysłu ciężkiego pod kontrolę
ponadnarodowej organizacji zapobiegnie
ponadnarodowej organizacji zapobiegnie
wybuchowi wojny w Europie,
wybuchowi wojny w Europie,
Wspólnota będzie być pierwszym etapem „…
Wspólnota będzie być pierwszym etapem „…
stworzenia federacji europejskiej, jaka jest
stworzenia federacji europejskiej, jaka jest
potrzebna dla ochrony pokoju”.
potrzebna dla ochrony pokoju”.
Deklaracja Schumana” zastała przychylnie
Deklaracja Schumana” zastała przychylnie
przyjęta przez państwa Europy Zachodniej -
przyjęta przez państwa Europy Zachodniej -
RFN, Belgię, Holandię, Luksemburg, Włochy i
RFN, Belgię, Holandię, Luksemburg, Włochy i
Francję. Stała się podstawą prowadzonych
Francję. Stała się podstawą prowadzonych
przez prawie dziewięć miesięcy (10.06.1950
przez prawie dziewięć miesięcy (10.06.1950
r. - 19.03.1951 r.) negocjacji w sprawie
r. - 19.03.1951 r.) negocjacji w sprawie
stworzenia międzynarodowej organizacji
stworzenia międzynarodowej organizacji
kontrolującej produkcję węgla i stali w
kontrolującej produkcję węgla i stali w
Europie Zachodniej - nazwanej ostatecznie
Europie Zachodniej - nazwanej ostatecznie
Europejską Wspólnotą Węgla i Stali (EWWiS).
Europejską Wspólnotą Węgla i Stali (EWWiS).
Europejska Wspólnota
Europejska Wspólnota
Węgla i Stali
Węgla i Stali
Negocjacje o powstaniu EWWiS
Negocjacje o powstaniu EWWiS
zakończyły się podpisaniem 18
zakończyły się podpisaniem 18
kwietnia 1951 roku w Paryżu Traktatu o
kwietnia 1951 roku w Paryżu Traktatu o
Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali.
Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali.
Traktat paryski został przyjęty przez
Traktat paryski został przyjęty przez
parlamenty narodowe państw
parlamenty narodowe państw
członkowskich i wszedł w życie 22 lipca
członkowskich i wszedł w życie 22 lipca
1952 roku.
1952 roku.
Główne postanowienia Traktatu Paryskiego:
Główne postanowienia Traktatu Paryskiego:
utworzenie wspólnego rynku węgla i stali,
utworzenie wspólnego rynku węgla i stali,
obrotu żelazem i złomem i powierzenie
obrotu żelazem i złomem i powierzenie
kontroli jego funkcjonowania
kontroli jego funkcjonowania
ponadnarodowej organizacji,
ponadnarodowej organizacji,
koordynacja procesu modernizacji i rozwoju
koordynacja procesu modernizacji i rozwoju
przemysłu ciężkiego,
przemysłu ciężkiego,
powierzenie Wspólnocie spraw związanych
powierzenie Wspólnocie spraw związanych
z poprawą warunków bytowych
z poprawą warunków bytowych
zatrudnionych w przemyśle ciężkim
zatrudnionych w przemyśle ciężkim
pracowników,
pracowników,
Traktat o EWWiS zostaje zawarty na 50 lat.
Traktat o EWWiS zostaje zawarty na 50 lat.
Traktat wygasł 25 lipca 2002 r. a Państwa
Traktat wygasł 25 lipca 2002 r. a Państwa
Członkowskie Unii Europejskiej zdecydowały o
Członkowskie Unii Europejskiej zdecydowały o
nie przedłużaniu go, jednak wszystkie jego
nie przedłużaniu go, jednak wszystkie jego
kompetencje przeszły na rzecz Wspólnoty
kompetencje przeszły na rzecz Wspólnoty
Europejskiej.
Europejskiej.
Sukces polityczny i gospodarczy pierwszych
Sukces polityczny i gospodarczy pierwszych
lat funkcjonowania Wspólnoty sprawił, że
lat funkcjonowania Wspólnoty sprawił, że
politycy sześciu państw członkowskich
politycy sześciu państw członkowskich
rozpoczęli myśleć o poszerzeniu współpracy
rozpoczęli myśleć o poszerzeniu współpracy
na zagadnienia polityki obronnej i
na zagadnienia polityki obronnej i
zagranicznej.
zagranicznej.
W praktyce oznaczało to przedstawienie
W praktyce oznaczało to przedstawienie
projektu porozumienia o stworzeniu
projektu porozumienia o stworzeniu
Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO)
Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO)
i Europejskiej Wspólnoty Politycznej (EWP).
i Europejskiej Wspólnoty Politycznej (EWP).
Oba projekty nie weszły w życie ze
Oba projekty nie weszły w życie ze
względu na opór polityków i obywateli
względu na opór polityków i obywateli
państw europejskich.
państw europejskich.
Unia
Unia
Zachodnioeuropejska
Zachodnioeuropejska
Niepowodzenie projektów utworzenia EWO i EWP
Niepowodzenie projektów utworzenia EWO i EWP
skłoniło polityków europejskich do podpisania
skłoniło polityków europejskich do podpisania
w Paryżu 23.10.1954 r. Traktatu o Unii
w Paryżu 23.10.1954 r. Traktatu o Unii
Zachodnioeuropejskiej (UZE) – na 50 lat.
Zachodnioeuropejskiej (UZE) – na 50 lat.
Od
Od
2004 roku – integralna część Unii Europejskiej.
2004 roku – integralna część Unii Europejskiej.
Jego sygnatariuszami były państwa EWWiS i
Jego sygnatariuszami były państwa EWWiS i
Wielka Brytania. UZE stało się luźną
Wielka Brytania. UZE stało się luźną
organizacją koordynującą polityki obronne
organizacją koordynującą polityki obronne
państw członkowskich.
państw członkowskich.
Nie stanowiło części
Nie stanowiło części
WE – przewidziano ją jako zupełnie odrębną
WE – przewidziano ją jako zupełnie odrębną
organizację europejską.
organizację europejską.
Konferencja w Messynie
Konferencja w Messynie
Następnym krokiem procesu integracji
Następnym krokiem procesu integracji
europejskiej było nieformalne spotkanie
europejskiej było nieformalne spotkanie
ministrów spraw zagranicznych w
ministrów spraw zagranicznych w
Messynie na Sycylii
Messynie na Sycylii
(czerwiec 1955r.).
(czerwiec 1955r.).
Bezpośrednią przyczyną zwołania
Bezpośrednią przyczyną zwołania
konferencji był kryzys instytucji
konferencji był kryzys instytucji
wspólnoty wywołany dymisją ze
wspólnoty wywołany dymisją ze
stanowiska przewodniczącego Wysokiej
stanowiska przewodniczącego Wysokiej
Rady EWWiS Jeana Monneta.
Rady EWWiS Jeana Monneta.
Efektem szczytu było powołanie międzyrządowej
Efektem szczytu było powołanie międzyrządowej
komisji, której przewodniczył minister spraw
komisji, której przewodniczył minister spraw
zagranicznych Belgii Paul Henri Spaak. Do prac w
zagranicznych Belgii Paul Henri Spaak. Do prac w
komisji została zaproszona również Wielka Brytania,
komisji została zaproszona również Wielka Brytania,
która odmówiła, obawiając się, że w udział w obecnej i
która odmówiła, obawiając się, że w udział w obecnej i
planowanych wspólnotach ograniczy lub pozbawi ją
planowanych wspólnotach ograniczy lub pozbawi ją
suwerenności.
suwerenności.
Wynikiem prac komisji było opracowanie
Wynikiem prac komisji było opracowanie
sprawozdania zwanego „Raportem Spaaka”, które
sprawozdania zwanego „Raportem Spaaka”, które
zawierało koncepcje wspólnoty gospodarczej i
zawierało koncepcje wspólnoty gospodarczej i
współpracy w dziedzinie energii atomowej. Raport
współpracy w dziedzinie energii atomowej. Raport
stał się podstawą przyszłych negocjacji
stał się podstawą przyszłych negocjacji
zmierzających do rozbudowy dotychczasowych
zmierzających do rozbudowy dotychczasowych
więzi między państwami EWWiS.
więzi między państwami EWWiS.
Negocjacje trwały prawie rok (czerwiec 1956 r.
Negocjacje trwały prawie rok (czerwiec 1956 r.
- marzec 1957 r.). Efektem często burzliwych
- marzec 1957 r.). Efektem często burzliwych
rozmów było podpisanie w stolicy Włoch -
rozmów było podpisanie w stolicy Włoch -
Rzymie dwóch traktatów: o utworzeniu:
Rzymie dwóch traktatów: o utworzeniu:
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
(EWG)
(EWG)
Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
(
(
EWEA)
EWEA)
Europejska Wspólnota
Europejska Wspólnota
Gospodarcza
Gospodarcza
Celem utworzenia organizacji było:
Celem utworzenia organizacji było:
wspieranie rozwoju gospodarczego,
wspieranie rozwoju gospodarczego,
podniesienie poziomu życia
podniesienie poziomu życia
mieszkańców, zbliżenie polityk
mieszkańców, zbliżenie polityk
gospodarczych, stopniowe stworzenie
gospodarczych, stopniowe stworzenie
wspólnego rynku dla wszystkich
wspólnego rynku dla wszystkich
towarów i usług państw członkowskich.
towarów i usług państw członkowskich.
Gospodarka państw członkowskich miała
Gospodarka państw członkowskich miała
funkcjonować w oparciu o cztery
funkcjonować w oparciu o cztery
swobody:
swobody:
swobodny przepływ osób,
swobodny przepływ osób,
swobodny przepływ usług,
swobodny przepływ usług,
swobodny przepływ towarów,
swobodny przepływ towarów,
swobodny przepływ kapitału.
swobodny przepływ kapitału.
Dalsze zbliżenie gospodarek państw
Dalsze zbliżenie gospodarek państw
EWG miało nastąpić przez ustanowienie
EWG miało nastąpić przez ustanowienie
wspólnej polityki rolnej, transportowej.
wspólnej polityki rolnej, transportowej.
Zagwarantowane przez Traktat
Zagwarantowane przez Traktat
stworzenie Europejskiego Funduszu
stworzenie Europejskiego Funduszu
Socjalnego i Banku Inwestycyjnego miało
Socjalnego i Banku Inwestycyjnego miało
przyczynić się do podniesienia poziomu
przyczynić się do podniesienia poziomu
życia mieszkańców i przyspieszyć rozwój
życia mieszkańców i przyspieszyć rozwój
gospodarczy państw EWG.
gospodarczy państw EWG.
Europejska Wspólnota
Europejska Wspólnota
Energii Atomowej
Energii Atomowej
(Euratom)
(Euratom)
Celem
Celem
Euratomu
Euratomu
było stworzenie
było stworzenie
organizacji koordynującej pokojowe
organizacji koordynującej pokojowe
wykorzystanie energii atomowej przez
wykorzystanie energii atomowej przez
państwa członkowskie. W tym celu
państwa członkowskie. W tym celu
państwa miały zakładać wspólne
państwa miały zakładać wspólne
przedsiębiorstwa wykorzystujące energię
przedsiębiorstwa wykorzystujące energię
atomową, prowadzić badania naukowe
atomową, prowadzić badania naukowe
i wymieniać się uzyskanymi wynikami,
i wymieniać się uzyskanymi wynikami,
ustanowić jednolite normy
ustanowić jednolite normy
bezpieczeństwa
bezpieczeństwa
i kontroli materiałów rozszczepialnych.
i kontroli materiałów rozszczepialnych.
Traktat fuzyjny
Traktat fuzyjny
Funkcjonowanie dla trzech Wspólnot
Funkcjonowanie dla trzech Wspólnot
Europejskich (WE) odrębnych organów
Europejskich (WE) odrębnych organów
zarządzających okazało się bardzo kosztowne
zarządzających okazało się bardzo kosztowne
i nieefektywne. Stąd pomysł połączenia
i nieefektywne. Stąd pomysł połączenia
instytucji trzech Wspólnot, który przeszedł do
instytucji trzech Wspólnot, który przeszedł do
historii pod nazwą
historii pod nazwą
Traktatu Fuzyjnego (
Traktatu Fuzyjnego (
1965
1965
rok
rok
)
)
W miejsce Wysokiej Władzy EWWiS, Rady
W miejsce Wysokiej Władzy EWWiS, Rady
Ministrów EWG i EWEA, powstała jedna Rada
Ministrów EWG i EWEA, powstała jedna Rada
WE jako miejsce stanowienia prawa.
WE jako miejsce stanowienia prawa.
Wspólne były też Zgromadzenie
Wspólne były też Zgromadzenie
Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości.
Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości.
Koncepcje przyszłości
Koncepcje przyszłości
Europy
Europy
Koncepcja Monneta
Koncepcja Monneta
- „Europa ludów” polegająca
- „Europa ludów” polegająca
na dalszym pogłębianiu integracji w stronę
na dalszym pogłębianiu integracji w stronę
stworzenia federacji europejskiej ze wspólną
stworzenia federacji europejskiej ze wspólną
polityką gospodarczą, obronną i zagraniczną.
polityką gospodarczą, obronną i zagraniczną.
Koncepcja Charlesa de Gaulle'a, który uważał, że
Koncepcja Charlesa de Gaulle'a, który uważał, że
należy zatrzymać dalszą integrację europejską na
należy zatrzymać dalszą integrację europejską na
obecnym poziomie.
obecnym poziomie.
Koncepcja angielska - Europa widziana jako strefa
Koncepcja angielska - Europa widziana jako strefa
wolnego handlu. Angielską odpowiedzią na
wolnego handlu. Angielską odpowiedzią na
utworzenie EWG i Euratomu było powstanie
utworzenie EWG i Euratomu było powstanie
Europejskiego towarzyszenia Wolnego Handlu
Europejskiego towarzyszenia Wolnego Handlu
(EFTA).
(EFTA).
Nieudane próby rozszerzenia
Nieudane próby rozszerzenia
WE
WE
o Wielką Brytanię, Danię i
o Wielką Brytanię, Danię i
Irlandię
Irlandię
Na drodze do rozszerzenia Wspólnot
Na drodze do rozszerzenia Wspólnot
stanął generał de Gaulle, który na
stanął generał de Gaulle, który na
specjalnie w tym celu zorganizowanej
specjalnie w tym celu zorganizowanej
konferencji prasowej
konferencji prasowej
(w styczniu 1963 roku) stwierdził, że
(w styczniu 1963 roku) stwierdził, że
Wielka Brytania nie jest gotowa do
Wielka Brytania nie jest gotowa do
członkostwa. Swego stanowiska nie
członkostwa. Swego stanowiska nie
zmienił do końca swej prezydentury.
zmienił do końca swej prezydentury.
Rozszerzenie Wspólnot o
Rozszerzenie Wspólnot o
kolejne państwa
kolejne państwa
Zmiana na stanowisku prezydenta Francji
Zmiana na stanowisku prezydenta Francji
oznaczała otwarcie drzwi dla innych państw
oznaczała otwarcie drzwi dla innych państw
próbujących, jak dotąd bezskutecznie,
próbujących, jak dotąd bezskutecznie,
dołączyć do grona
dołączyć do grona
Państw Szóstki
Państw Szóstki
.
.
Jedną z pierwszych decyzji prezydenta
Jedną z pierwszych decyzji prezydenta
Georgesa Pompidou była publiczna
Georgesa Pompidou była publiczna
deklaracja na dalsze powiększenie WE o
deklaracja na dalsze powiększenie WE o
nowe państwa.
nowe państwa.
1 stycznia 1973 r.
1 stycznia 1973 r.
– akces Wielkiej Brytanii, Danii
– akces Wielkiej Brytanii, Danii
i Irlandii.
i Irlandii.
26 czerwca 1975 r.
26 czerwca 1975 r.
– wniosek o wejście do
– wniosek o wejście do
Wspólnot złożyła Grecja (przyjęta 01.01.1981r.).
Wspólnot złożyła Grecja (przyjęta 01.01.1981r.).
W 1977 roku
W 1977 roku
podobne wnioski złożyły Hiszpania
podobne wnioski złożyły Hiszpania
i Portugalia (przyjęci 01.01.1986r.).
i Portugalia (przyjęci 01.01.1986r.).
Norwegia także prowadziła wówczas negocjacje
Norwegia także prowadziła wówczas negocjacje
w sprawie przystąpienia do Wspólnot. Jednak
w sprawie przystąpienia do Wspólnot. Jednak
w referendum akcesyjnym obywatele Norwegii
w referendum akcesyjnym obywatele Norwegii
opowiedzieli się przeciwko przystąpieniu. Norwegia
opowiedzieli się przeciwko przystąpieniu. Norwegia
nie przystąpiła więc do Wspólnot.
nie przystąpiła więc do Wspólnot.
Unia celna
Unia celna
Jednym z podstawowych założeń
Jednym z podstawowych założeń
Traktatu
Traktatu
o
o
Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej
Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej
było stopniowe znoszenie barier celnych
było stopniowe znoszenie barier celnych
aż do ich całkowitej eliminacji.
aż do ich całkowitej eliminacji.
Proces ten rozpoczął się 1 stycznia 1959 i
Proces ten rozpoczął się 1 stycznia 1959 i
polegał na równoczesnym zniesieniu o 10%
polegał na równoczesnym zniesieniu o 10%
stawek celnych na wszystkie towary
stawek celnych na wszystkie towary
przemysłowe pochodzące i wyprodukowane
przemysłowe pochodzące i wyprodukowane
przez państwa Szóstki
przez państwa Szóstki
.
.
Jednolity Akt Europejski
Jednolity Akt Europejski
W 1985 roku
W 1985 roku
na szczycie szefów rządów
na szczycie szefów rządów
państw WE
państw WE
w Mediolanie
w Mediolanie
opublikowano
opublikowano
tzw.
tzw.
„Białą księgę”.
„Białą księgę”.
Stanowiła ona
Stanowiła ona
program wewnętrznych reform precyzując
program wewnętrznych reform precyzując
ramy czasowe wprowadzenia zasad
ramy czasowe wprowadzenia zasad
wspólnego rynku.
wspólnego rynku.
„
„
Biała księga”
Biała księga”
stała się podstawą
stała się podstawą
negocjacji i bazą dla podpisanego 17 lutego
negocjacji i bazą dla podpisanego 17 lutego
1986 roku Jednolitego Aktu Europejskiego
1986 roku Jednolitego Aktu Europejskiego
(JAE).
(JAE).
Najważniejsze postanowienia
Najważniejsze postanowienia
Jednolitego Aktu Europejskiego:
Jednolitego Aktu Europejskiego:
Deklaracja utworzenia w przyszłości Unii Europejskiej
Deklaracja utworzenia w przyszłości Unii Europejskiej
obejmującej dotychczasowe państwa WE,
obejmującej dotychczasowe państwa WE,
Zwiększenie uprawnień i kompetencji organów Wspólnot,
Zwiększenie uprawnień i kompetencji organów Wspólnot,
Ograniczenie zasady jednomyślnego podejmowania
Ograniczenie zasady jednomyślnego podejmowania
decyzji,
decyzji,
Zadeklarowanie, że do 31.12.1992 roku należy zakończyć
Zadeklarowanie, że do 31.12.1992 roku należy zakończyć
budowę wspólnego rynku polegającą na swobodnym
budowę wspólnego rynku polegającą na swobodnym
przepływie towarów, osób, usług i kapitału.
przepływie towarów, osób, usług i kapitału.
Stworzenie podstaw prawnych działania Rady
Stworzenie podstaw prawnych działania Rady
Europejskiej
Europejskiej
i Europejskiej Współpracy Politycznej.
i Europejskiej Współpracy Politycznej.
Jednolity Akt Europejski był wstępem na
Jednolity Akt Europejski był wstępem na
drodze ku dalszego pogłębienia integracji
drodze ku dalszego pogłębienia integracji
europejskiej. Wspominano o tym zresztą
europejskiej. Wspominano o tym zresztą
w samym traktacie, wskazując na Unię
w samym traktacie, wskazując na Unię
Europejską jako kolejny etap budowy
Europejską jako kolejny etap budowy
wspólnej Europy.
wspólnej Europy.
Powstanie Unii
Powstanie Unii
Europejskiej
Europejskiej
Traktat o Unii Europejskiej został podpisany
Traktat o Unii Europejskiej został podpisany
7 lutego 1992 r.
7 lutego 1992 r.
w Maastricht (wszedł w życie
w Maastricht (wszedł w życie
1 listopada 1993 r.).
1 listopada 1993 r.).
Traktat z Maastricht dokonuje znacznej rewizji
Traktat z Maastricht dokonuje znacznej rewizji
Traktatu Rzymskiego z 1957r. Powołuje do życia
Traktatu Rzymskiego z 1957r. Powołuje do życia
Unię Europejską, która oprócz zagadnień
Unię Europejską, która oprócz zagadnień
gospodarczych rozszerza się o nowe
gospodarczych rozszerza się o nowe
zagadnienia - współpracę w polityce
zagadnienia - współpracę w polityce
zagranicznej
zagranicznej
i bezpieczeństwa oraz spraw wewnętrznych
i bezpieczeństwa oraz spraw wewnętrznych
i wymiaru sprawiedliwości.
i wymiaru sprawiedliwości.
Do najważniejszych postanowień Traktatu
Do najważniejszych postanowień Traktatu
z Maastricht należy zaliczyć:
z Maastricht należy zaliczyć:
utworzenie Unii Europejskiej,
utworzenie Unii Europejskiej,
zastąpienie nazwy EWG nazwą Wspólnota
zastąpienie nazwy EWG nazwą Wspólnota
Europejska,
Europejska,
zwiększenie uprawnień Parlamentu
zwiększenie uprawnień Parlamentu
Europejskiego,
Europejskiego,
utworzenie nowego organu WE - Trybunału
utworzenie nowego organu WE - Trybunału
Obrachunkowego, urzędu rzecznika praw
Obrachunkowego, urzędu rzecznika praw
obywatelskich -
obywatelskich -
Ombudsmana.
Ombudsmana.
FILARY UNII
FILARY UNII
EUROPEJSKIEJ
EUROPEJSKIEJ
I FILAR
I FILAR
- dotychczasowe Wspólnoty: EWG, Euratom, EWWiS
- dotychczasowe Wspólnoty: EWG, Euratom, EWWiS
poszerzone o nowe kompetencje.
poszerzone o nowe kompetencje.
II FILAR
II FILAR
- Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa.
- Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa.
Zadania:
Zadania:
Umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich,
Umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich,
Zachowanie pokoju i umacnianie państw członkowskich,
Zachowanie pokoju i umacnianie państw członkowskich,
Rozwijanie demokracji oraz prawa, poszanowanie praw
Rozwijanie demokracji oraz prawa, poszanowanie praw
człowieka i podstawowych wolności w Europie i na świecie
człowieka i podstawowych wolności w Europie i na świecie
.
.
III FILAR - wymiar sprawiedliwości i sprawy
III FILAR - wymiar sprawiedliwości i sprawy
wewnętrzne.
wewnętrzne.
Zadania:
Zadania:
Zwalczanie terroryzmu, zorganizowanej
Zwalczanie terroryzmu, zorganizowanej
przestępczości, handlu ludźmi
przestępczości, handlu ludźmi
Walka z produkcją i przemytem narkotyków
Walka z produkcją i przemytem narkotyków
Zwalczanie przestępstw wobec dzieci
Zwalczanie przestępstw wobec dzieci
Współpraca władz sądowniczych, celnych i
Współpraca władz sądowniczych, celnych i
policyjnych - bezpośrednia, jak również w
policyjnych - bezpośrednia, jak również w
ramach Europejskiego Biura Policyjnego
ramach Europejskiego Biura Policyjnego
(Europolu).
(Europolu).
Obywatelstwo UE
Obywatelstwo UE
Każdy obywatel państw członkowskich jest obywatelem
Każdy obywatel państw członkowskich jest obywatelem
Unii Europejskiej .
Unii Europejskiej .
Z faktu posiadania obywatelstwa wynikają następujące
Z faktu posiadania obywatelstwa wynikają następujące
prawa:
prawa:
Wolność przemieszczania się i podejmowania pracy
Wolność przemieszczania się i podejmowania pracy
w dowolnym państwie UE,
w dowolnym państwie UE,
Bierne i czynne prawo wyborcze do władz lokalnych
Bierne i czynne prawo wyborcze do władz lokalnych
i Parlamentu Europejskiego bez względu na miejsce
i Parlamentu Europejskiego bez względu na miejsce
zamieszkania,
zamieszkania,
Opieka dyplomatyczna i konsularna przez władze
Opieka dyplomatyczna i konsularna przez władze
każdego z państw piętnastki,
każdego z państw piętnastki,
Prawo do występowania z wnioskami do Europejskiego
Prawo do występowania z wnioskami do Europejskiego
Rzecznika Obywatelskich (Ombudsmana).
Rzecznika Obywatelskich (Ombudsmana).
Obywatelstwo europejskie nie zastępuje obywatelstwa
Obywatelstwo europejskie nie zastępuje obywatelstwa
kraju narodowego, a jedynie je uzupełnia.
kraju narodowego, a jedynie je uzupełnia.
Kolejne rozszerzenie UE
Kolejne rozszerzenie UE
Rozpad Związku Radzieckiego oznaczał
Rozpad Związku Radzieckiego oznaczał
likwidacje politycznych barier dla Finlandii i
likwidacje politycznych barier dla Finlandii i
Austrii.
Austrii.
Państwa te po II wojnie światowej, za cenę pełnej
Państwa te po II wojnie światowej, za cenę pełnej
suwerenności wewnętrznej, musiały
suwerenności wewnętrznej, musiały
zrezygnować z przynależności do struktur
zrezygnować z przynależności do struktur
gospodarczych
gospodarczych
i militarnych Europy Zachodniej.
i militarnych Europy Zachodniej.
Rosja nie mogła przeciwstawić się dążeniom
Rosja nie mogła przeciwstawić się dążeniom
społeczeństw tych państw chcących być częścią
społeczeństw tych państw chcących być częścią
wspólnej Europy. Do nich dołączyły Szwecja i
wspólnej Europy. Do nich dołączyły Szwecja i
ponownie Norwegia.
ponownie Norwegia.
W wyniku przeprowadzonych referendów
W wyniku przeprowadzonych referendów
01 stycznia 1995 roku
01 stycznia 1995 roku
nastąpiło rozszerzenie
nastąpiło rozszerzenie
UE
UE
o Finlandię, Austrię i Szwecję.
o Finlandię, Austrię i Szwecję.
Norwegia – ponownie - w wyniku zwycięstwa
Norwegia – ponownie - w wyniku zwycięstwa
w referendum przeciwników integracji nie
w referendum przeciwników integracji nie
stała się częścią Wspólnot Europejskich.
stała się częścią Wspólnot Europejskich.
Traktat Amsterdamski
Traktat Amsterdamski
Traktat Amsterdamski został podpisany
Traktat Amsterdamski został podpisany
02.10.1997
02.10.1997
r.
r.
(wszedł w życie 01.05.1999 r.).
(wszedł w życie 01.05.1999 r.).
Jego sygnatariusze zdecydowali między innymi o:
Jego sygnatariusze zdecydowali między innymi o:
zwiększeniu współpracy państw UE w obrębie II i III
zwiększeniu współpracy państw UE w obrębie II i III
filaru;
filaru;
wprowadzeniu wspólnej polityki w sprawach azylu,
wprowadzeniu wspólnej polityki w sprawach azylu,
imigracji, przekraczania granic zewnętrznych - te
imigracji, przekraczania granic zewnętrznych - te
zagadnienia z obecnego III filaru przeszły do I filaru
zagadnienia z obecnego III filaru przeszły do I filaru
UE. Obecnie w III filarze UE znajduje się wyłącznie
UE. Obecnie w III filarze UE znajduje się wyłącznie
współpraca policji i sądów w sprawach karnych.
współpraca policji i sądów w sprawach karnych.
W traktacie znajdujemy również punkty
W traktacie znajdujemy również punkty
dotyczącego wzmocnienia działań na rzecz
dotyczącego wzmocnienia działań na rzecz
ochrony środowiska, zdrowia, ochrony
ochrony środowiska, zdrowia, ochrony
konsumenta i obywatelstwa UE
konsumenta i obywatelstwa UE
Traktat z Nicei
Traktat z Nicei
Szczyt Rady Europejskiej, który odbył się w
Szczyt Rady Europejskiej, który odbył się w
dniach
dniach
7-11 grudnia 2000 roku
7-11 grudnia 2000 roku
w Nicei, miał
w Nicei, miał
przygotować Unię Europejską do rozszerzenia
przygotować Unię Europejską do rozszerzenia
o kraje Europy Środkowej i Wschodniej.
o kraje Europy Środkowej i Wschodniej.
Traktat w Nicei został podpisany
Traktat w Nicei został podpisany
26 lutego
26 lutego
2001
2001
r. wszedł w życie 1 lutego 2003 r., po
r. wszedł w życie 1 lutego 2003 r., po
ratyfikacji w państwach członkowskich,
ratyfikacji w państwach członkowskich,
1 maja 2004 r. Unia Europejska rozszerzyła
1 maja 2004 r. Unia Europejska rozszerzyła
się
się
o dalsze 10 państw, w tym Polskę.
o dalsze 10 państw, w tym Polskę.
Rumunia i Bułgaria i Turcja nie zakończyły
Rumunia i Bułgaria i Turcja nie zakończyły
jeszcze negocjacji akcesyjnych.
jeszcze negocjacji akcesyjnych.
INSTYTUCJE WE
INSTYTUCJE WE
1.
1.
Rada Europy
Rada Europy
2.
2.
Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej
3.
3.
Parlament Europejski
Parlament Europejski
4.
4.
Komisja Europejska
Komisja Europejska
5.
5.
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości
6.
6.
Trybunał Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy
7.
7.
Komitet Społeczno-
Komitet Społeczno-
Ekonomiczny
Ekonomiczny
8.
8.
Komitet Regionów
Komitet Regionów
RADA EUROPY
RADA EUROPY
Rada Europy to regularne w Brukseli - dwa razy do
roku - spotkania szefów państw i rządów,
ministrów spraw zagranicznych krajów
członkowskich Wspólnoty .
Pełni rolę nadrzędną wobec Rady UE.
Rada Europy nie ma formalnego statusu organu
Unii Europejskiej.
Posiedzeniom Rady przewodniczy szef rządu tego
państwa członkowskiego, który w danym półroczu
przewodniczy Unii Europejskiej.
Zadania Rady Europy
Zadania Rady Europy
wytycza główne kierunki polityki UE
ustala priorytety polityki
rozwiązuje problemy sporne, którym nie
podołała Rada Ministrów
rozstrzyga problemy Wspólnej Polityki
Zagranicznej i Bezpieczeństwa
Po każdym szczycie przewodniczący Rady
Europejskiej składa sprawozdanie Parlamentowi
Europejskiemu, a co roku przedkłada pisemny raport
na temat postępów integracji.
Zadania Rady Europy
Zadania Rady Europy
Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej jest najważniejszym organem
decyzyjnym Wspólnot Europejskich. Tworzą ją
ministrowie poszczególnych resortów każdego z
państw członkowskich.
Rada Generalna zbiera się co miesiąc, pozostałe
rady - 2-4 razy w roku. Spotkania odbywają się w
Brukseli lub w Luksemburgu (w kwietniu, czerwcu i
październiku).
Rada tworzy prawodawstwo dla Unii (niektóre
decyzje podejmuje wspólnie z Parlamentem
Europejskim ) - ustala cele polityczne - koordynuje
politykę gospodarczą państw członkowskich -
zawiera porozumienia międzynarodowe w imieniu
UE - podejmuje decyzje w kwestiach Wspólnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
Parlamenet Europejski
Parlamenet Europejski
Teraz Unia liczy 454 milionów obywateli, a liczba
europarlamentarzystów - po wyborach 10-13
czerwca 2004 r. - wzrosła do 732.
Kadencja Parlamentu Europejskiego trwa pięć lat i
nie może on być rozwiązany przed jej upływem.
Siedziba PE mieści się w Strasburgu.
Sekretariat Generalny w Luksemburgu
Komisje spotykają się w Brukseli.
W PE po rozszerzeniu jest 20 stałych komisji.
Komisja Europejska
Komisja Europejska
Komisja jest głównym organem wykonawczym
Wspólnot Europejskich. Proponuje wspólną
politykę i zarządza działalnością Unii.
Na czele Komisji Europejskiej stoi
przewodniczący obecnie Jose Barroso
(Portugalia) i pięciu wiceprzewodniczących.
Kierują oni pracą 25 komisarzy, z których
każdy jest odpowiedzialny za jeden lub kilka
obszarów polityki.
Komisarzom podlega 26 dyrekcji generalnych.
Na czele dyrekcji stoi dyrektor generalny
(odpowiednik najwyższego szczeblem urzędnika
służby cywilnej w ministerstwie).
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości
Utworzony w 1953 roku. Od 1989 roku jest
wspomagany przez Sąd Pierwszej Instancji.
Siedziba w Luksemburgu.
Składa się z 25 sędziów, mianowanych na 6-
letnią kadencję przez państwa członkowskie
(po jednym z każdego kraju).
Sędziowie wybierają spośród siebie
przewodniczącego na 3-letnią kadencję
.
Wspomaga ich 9 adwokatów generalnych,
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Sprawiedliwości
rozpatruje skargi wnoszone przez państwa
członkowskie, instytucje UE, przedsiębiorstwa lub
obywateli państw UE, orzekając, czy nastąpiło
naruszenie unijnego prawa,
wydaje orzeczenia wstępne na wniosek sądów
krajowych o interpretację lub stwierdzenie
prawomocności ustawodawstwa wspólnotowego,
rozpatruje odwołania od decyzji Sądu Pierwszej
Instancji.
Trybunał Obrachunkowy
Trybunał Obrachunkowy
W skład Trybunału Rewidentów Księgowych
wchodzi 25 kontrolerów ze wszystkich państw
WE. Są oni mianowani przez Radę Europejską.
Kadencja Trybunału trwa 6 lat.
Zadania:
-kontroluje finanse Unii,
-nadzoruje wykorzystanie budżetu Wspólnot,
-ocenia prawidłowość wykorzystania wydatków
WE,
Komitet Społeczno-
Komitet Społeczno-
Ekonomiczny
Ekonomiczny
Jest organem doradczym Unii.
Składa się łącznie z 317 członków (po
przystąpieniu Bułgarii Rumunii- 344).
Doradcy przebywają w Brukseli cztery lata - tyle
bowiem trwa kadencja Komitetu. Mogą jednak być
wybrani po raz drugi.
Członkowie KES zebrani są w trzech grupach:
pracodawców, pracobiorców i przedstawicieli
różnych środowisk.
Komitet Regionów
Komitet Regionów
Jest organem doradczym Komisji Europejskiej oraz
Parlamentu Europejskiego.
Składa się łącznie z 317 członków (po przystąpieniu
Bułgarii Rumunii - 344).
Doradcy przebywają w Brukseli cztery lata - tyle
bowiem trwa kadencja Komitetu. Mogą jednak być
wybrani po raz drugi.
Trzonem Komitetu jest Prezydium. W jego skład wchodzi
36 członków, w tym przewodniczący i 15-tu
wiceprzewodniczących. Prezydium przygotowuje
posiedzenia plenarne Komitetu i kieruje jego pracami
między posiedzeniami.