MOTYWY W UZALEŻNIENIACH
1.
Ucieczkowe:
• w celu zapomnienia o kłopotach,
• zredukowania napięcia,
• poprawy nastroju i odprężenia się,
2.
Społeczne:
• spowodowane panującymi obyczajami,
• ułatwianiem w nawiązywaniu kontaktów i
ich
utrzymywaniu,
3.
Poszukiwanie przyjemności:
• smak,
• przekonanie o zdrowotnych skutkach,
• doraźne akceptowane skutki używania.
Czynniki psychologiczne
• niedojrzałość emocjonalna,
• trudności w ekspresji emocji,
• podwyższony poziom niepokoju i napięcia,
• nadmierna zależność,
• przewaga poczucia kontroli zewnętrznej,
• niska odporność na frustrację i poczucie
izolacji,
• nieumiejętność przeżywania wzmocnień i
pokonywania trudności,
• a przede wszystkim nieadekwatna samoocena
(zbyt niska lub zbyt wysoka).
NADUŻYWANIE – diagnoza:
• nie wypełnianie ważnych obowiązków, np.
porzucenie pracy, zaniedbywanie dzieci, itp.,
• narażanie siebie lub innych na
niebezpieczeństwo, np. prowadzenie
samochodu czy wykonywanie czynności
wymagających absolutnej sprawności,
• kłopoty z prawem z powodu niestosownego
zachowania,
• stałe problemy społeczne lub
interpersonalne, np. w rodzinie, w
sąsiedztwie, w pracy.
UZALEŻNIENIE - DIAGNOZA
1. Wzrost tolerancji na dany środek objawiający się
poprzez:
– zwiększenie dawki potrzebnej do uzyskania tego samego
efektu, skutki działania substancji stają się znacząco
mniejsze przy spożyciu dotychczasowej ilości,
– w fazie końcowej - niewielkie dawki są wystarczające do
spowodowania szkodliwych skutków.
2. Występowanie objawów odstawienia, gdy
osoba przerywa lub redukuje spożycie środka
uzależniającego. Uzależniony poszukuje środka
uzależniającego dla uniknięcia lub złagodzenia
uciążliwych objawów odstawienia.
3. Delikwent spożywa więcej środka lub trwa to
znacznie dłużej niż zamierzał pierwotnie.
4. Bezskuteczne usiłowanie ograniczenia
konsumpcji.
UZALEŻNIENIE – DIAGNOZA - 2
5. Poświęcanie znacznej ilości czasu na
zdobywanie środka lub na łagodzenie jego
działania. Z głodem wiążą się
niekontrolowane zachowania poszukiwawcze.
6. Utrzymywanie się konsumpcji mimo
występowania problemów natury
fizycznej lub psychicznej spowodowanych
nadużywaniem środka. Człowiek uzależniony
nie jest w stanie kierować swoim
zachowaniem. Liczy się tylko zdobycie
następnej dawki.
7. Zaniedbanie lub zredukowanie wielu
dziedzin dotychczasowej aktywności (praca,
wypoczynek, kontakty towarzyskie,
zainteresowania, wartości).
Objawy uzależnienia od
komputera i internetu:
• problemy w ważnych dziedzinach życia
(w rodzinie, pracy, szkole, życiu towarzyskim),
• kłamstwa na temat czasu spędzonego przed
komputerem/w internecie,
• próby kontroli i/lub ograniczania czasu
spędzonego przed komputerem/w internecie,
• angażowanie się w aktywności, których nie
pochwalałaby rodzina lub bliscy,
• potrzeba wydłużania czasu spędzonego przed
komputerem/w internecie, by osiągnąć
pożądany poziom satysfakcji lub podniecenia,
Objawy uzależnienia od
komputera i internetu - 2:
• używanie komputera/internetu, by uciec od uczuć,
• doświadczanie stanów euforycznych oraz poczucia
winy
w wyniku ilości czasu spędzonego przed komputerem,
• doświadczanie niepokoju, bezsenności, rozdrażnienia,
zmian nastroju lub depresji, gdy niemożliwe jest
użycie komputera/internetu zgodnie z wcześniejszym
planem lub gdy używanie komputera/internetu
zostanie przerwane,
• bycie silnie zaabsorbowanym kupowaniem nowych
programów, akcesoriów, dodatków komputerowych,
• finansowe problemy spowodowane nadmiernym
korzystaniem z komputera/internetu.
KOMPUTER – ATRAKCYJNY
PARTNER
• jest zawsze dyspozycyjny – nie męczy się, nie
odmawia,
• daje możliwość wielokrotnego przerabiania tych
samych scenariuszy i doskonalenia umiejętności,
• nie ocenia, nie krytykuje, nie złości się, a przy tym
jest sprawiedliwy,
• daje pozorne poczucie władzy i skuteczności,
• umożliwia własną dowolną aktywność,
• umożliwia rozładowanie emocji,
• daje szanse zaspokojenia różnorodnych potrzeb
i popędów niemożliwych do zrealizowania
w rzeczywistym wymiarze.
SKUTKI NADMIARU GIER
KOMPUTEROWYCH
• zaburzenia koncentracji uwagi,
• niepokój i stany napięcia,
• nieadekwatne do bodźca reakcje emocjonalne,
• fantazjowanie i kłamstwa,
• zanik wrażliwości na potrzeby innych, wzrost
egocentryzmu,
• utrata dotychczasowych kolegów i
ograniczenie kontaktów, tendencje do
izolowania się,
• niekorzystna zmiana zainteresowań.
PRACOHOLIZM
• osoby bardzo silnie zaangażowane w pracę,
• odczuwające wewnętrzny przymus pracy,
• nie potrafiące czerpać z niej satysfakcji i
radości,
• wewnętrzna presja sprawia, że osoby te
czują się zestresowane,
• przeżywające poczucie winy, gdy tylko nie
pracują,
• zaniedbujące wiele innych dziedzin życia.
Skutki pracoholizmu
• zdrowotne: bezsenność, przemęczenie,
permanentna irytacja, zaburzenia układu
krążenia, zaburzenia hormonalne i in.,
• moralne: zaniedbanie dotychczas
ważnych wartości, nieliczenie się z
ludźmi,
• społeczne: izolacja, wyobcowanie,
poczucie obcości i osamotnienia,
• rodzinne: zaniedbanie członków
rodziny, brak kontaktu z nimi, konflikty.
LECZENIE UZALEŻNIEŃ
• z jednej strony należy uwzględnić
indywidualność osoby leczonej,
• z drugiej historię osobistą samego
procesu uzależnienia,
• skutki spowodowane określonym
środkiem lub rodzajem i stopniem
uzależnienia.