Prawo starożytne

Rozwój prawa starożytnego

Prawo

starożytnej

Mezopota

mii

Prawo

starożytnej

Grecji

Prawo

starożytne

go Egiptu

Prawo

starożytne

go

Rzymu

Sumer

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Formalne

nierówność

społeczna(pełnopra

wni obywatele,

muszkenum,

niewolnicy)

•Najwyższy sędzia-

monarcha, pełnia

władzy

sądowniczej,

•Wspólna własność

ziemi (rodowa i

gminna), część

ziemi

przeznaczona

monarsze

•Władza w rękach

monarchy

(despoty)

•Kapłani –

sądownictwo

świątynne

•Występowanie

umowy w formie

pisanej

•Teokratyczna

podstawa władzy

monarchy

•Z czasem

pojawienie się

świeckich sędziów

•Kapłani

wspomagali

monarchę

•Źródłem prawa

karnego: zwyczaj i

kodyfikacje

królewskie

(kodeks Urakaginy)

Babilonia

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Identyczny jak w

Sumerze

•Kodyfikacja przez

kodeks

Hammurabiego

•Kodyfikacja przez

kodeks

Hammurabiego

•Przedstawienie w

Prologu Kodeksu

Hammurabiego

króla jako

wybrańca bogów.

•Prawo oparte na

przykładach, brak

ogólnych

stwierdzeń

•Kodyfikacja prawa

rodzinnego, spraw

dziedziczenia

•Usystematyzowan

ie wcześniejszego

prawa

•Rozwiązanie

zagadnień

handlowych

•Określenie

przestępstw i

sankcji

•Uregulowanie

kwestii zobowiązań

(umów)

•Prawo karne

oparte na zasadzie

talionu i mutylacji

•Ustalenie cen

podstawowych

towarów i usług

Egipt

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Dziedziczna

monarchia

despotyczna

•Faraon –

najwyższy boski

sędzia, stanowił

prawo, ale mu nie

podlegała

•Początkowo

własność ziemi

wspólnot

rodowych, potem

własność faraona

•Nieograniczona

władza faraona,

sakralizacja władzy

•6 izb sądowych na

czele z Wezyrem

•Chłopi za

użytkowanie ziemi

płacili podatki

•Najwyższy

urzędnik-wezyr,

zastępca faraona

•Źródło prawa:

Hebe

•Podział państwa

na nomy (powiaty)
•Udział w

sprawowaniu

władzy przez

kapłanów
•„Piramida

Społeczna”

struktura społeczna
starożytnego Egiptu

Grecja-Sparta

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Ustrój stworzony

przez mędrca

Likurga

•Bardzo

rygorystyczne

prawo karne

•Własność ziemi

wyłącznie dla

Spartan

•Oligarcha

•Prawo oparte na

karności

•Ograniczone

prawa osobiste

•Podział ludności

na spartan,

helotów i prejojków

•Zasadniczym

celem prawa było

utrzymanie

dyscypliny wśród

Spartan

•Za wychowanie

dzieci

odpowiedzialne

było państwo

•Na czele państwa

stało dwóch królów

( z ograniczoną

władzą)
•Realna władza

sprawowana przez

geruzję (28) i

eforów(5)
•Formalnie

najwyższa władza

należała do

zgromadzenia-

apella

Grecja – Ateny - Drakon

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Początkowo pełnia

władzy króla

•Prawo oparte na

pierwszym

kodeksie ateńskim

•Prywatna

własność ziemi

•Podział kraju na

fyle

•Kodeks

sformułowany

przed Drakona

•Rozwinięty

system zobowiązań

•Arystokracja

ograniczająca

władze króla

•Bardzo

rygorystyczne kary

za praktycznie

wszystkie

przestępstwa

•Pożyczki z

zabezpieczeniem

na własnej

wolności

•Obalenie

monarchii, władza

w rękach

•archontów i

areopagu

•Pojęcie

„kary drakońskiej”

•Polemarchos-

zajmował się

sprawami

wojskowymi
•Podział ludzi na

obywateli i nie

obywatli

Grecja – Ateny - Solon

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Podział obywateli

na 4 klasy

majątkowe

•Zakaz udzielania

pożyczek pod

zastaw osoby

•Powołanie buli

(401) i

zgromadzenia

obywateli

(ekklesia)

•Umorzenia

długów już

zaciągniętych

•Powołanie sądów

przysięgłych

•Zatracie części

prawnych różnic

społecznych

Grecja – Ateny - Klejstenos

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Utworzenia rady

500 – zarząd

państwem

•Najwyższą władzą

sądowniczą 6 tys.

Sędziów

•Zatarcie ostanich

prawnych różnic

społecznych

•Podział państw na

10 fyli, podział na

gminy

•Ostracyzm

•Utworzenie

urzędu 10

strategów
•Utworzenie sądów

skorupkowy
•Najwyższa

władza-

Zgromadzenie

Ludowe
•Losowo wybierani

urzędnicy (na 1

rok)

Rzym - chronologia prawa

•okres archaiczny od założenia Rzymu (około 753 p.n.e.) do
pierwszej wojny punickiej – 264 p.n.e.

•okres przedklasyczny od połowy III w.p.n.e. do końca
republiki – 27 p.n.e.

•okres klasyczny od początku pryncypatu do objęcia władzy
przez Dioklecjana – 284 rok n.e.

•okres poklasyczny od początków panowania cesarza
Dioklecjana do śmierci Justyniana I Wielkiego – 565 r.

Rzym – okres archaiczny

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Początkowa

władza w rekach

króla

•Podstawą prawa

ustawa XII tablic

•Podstawą prawa

ustawa XII tablic

•Obalenia

monarchii władza

w rękach

patrycjuszy

(senatu)

•Spisanie prawa

procesowego

•Spisanie prawa

rodzinnego

•Udział we władzy

zgromadzenia

ludowe

•Podział praw na

przestępstwa

przeciw

obywatelom

•Spisanie prawa

dotyczącego umów

•Powstanie

urzędów konsula,

dyktatora,

•Podział praw na

przestępstwa

przeciw sprawom

publicznym

•Spisanie praw

sąsiedzkich

•Duże znaczenia

praw

zwyczajowego

•Duże znaczenie

prawa

zwyczajowego

Rzym – okres

przedklasyczny

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Powstanie urzędu

pretora i edyla

•Edykty pretorskie

– regulatorem

prawa

procesowego i

karnego

•Edykty pretorskie

– regulatorem

prawa cywilnego

•Duże znaczenie

działalności

jurystów

•Duże znaczenie

działalności

jurystów

Rzym – okres klasyczny

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Pryncypat

•Dominacja

jurystów

•Dominacja

jurystów

•Dominacja senatu

i cesarz

•Cesarz-najwyższy

sędzia

•Instytucje Gajusa

– skodyfikowanie

prawa cywilnego

•Formy aktów

cesarskich: edykt ,

dekret, mandat,

reskrypty.

Rzym – okres poklasyczny

Ustrój

Prawo karne

Prawo cywilne

•Dominat

•Podstawą prawa

kodyfikacja

Justyniana

•Podstawą prawa

kodyfikacja

Justynina

•Formalna

monarchia

absolutna

•Ostateczna

definicja

podstawowych

pojęć prawa

karnego

•Ostateczna

definicja

podstawowych

pojęć prawa

cywilnego

•Podział cesarstwa

w 395

•Usystematyzowan

ie prawa karnego

•Usystematyzowan

ie prawa cywilnego

Kodeks

Justyniana

Digesta seu Pandecta

Codex

Institutiones

Novellae

Znaczenie prawa

rzymskiego

Prawo

rzymskie

Prawo

średniowieczn

e

Prawo

nowożytne