Porcelana

Stomatologiczna

Bardzo popularny materiał

stomatologiczny, kiedyś

stosowany do wykonywania

zębów do protez ruchomych.

Obecnie używana do wyrobu

koron złożonych metalowo-

porcelanowych oraz koron

porcelanowych pełnych.

Skład



Krzemionka (SiO2)



Skaleń (K2O*Al2O3*6SiO2)



Trójtlenek glinu (Al2O3)

Wytwarzanie

Wymienione składniki krystaliczne są

ogrzewane do wysokiej temperatury

razem z topnikami (tlenki lub węglany

sodu, potasu, litu i boru). Skutkuje to

powstaniem szkła, które nie ulega

krystalizacji i topi się w stosunkowo

niskiej temperaturze. W odpowiednich

okolicznościach szkło może ulec

krystalizacji, czemu towarzyszy

wytworzenie leucytu.

Powstała w ten sposób porcelana może

być ponownie topiona celem dodania

innych składników (np. tlenków metali).

Po ochłodzeniu porcelana jest

rozdrabiana do postaci proszku.

Podział porcelany ze

względu na temperaturę

topnienia



Wysokotopliwe (1288-1371°C)



Średniotopliwe (1093-1260°C)



Niskotopliwe (871-1066°C)

Właściwości

porcelany



Wytrzymałość poprzeczna



Współczynnik ekspansji
termicznej



Kolor

Wytrzymałość

poprzeczna

Jest do zdolność porcelany do

wytrzymywania obciążeń łamiących. Jest

wypadkową dwóch wytrzymałości – na

zgniatanie i na rozciąganie. Im większa

wytrzymałość poprzeczna, tym większa

odporność na złamania. W zależności od

rodzaju porcelany, wytrzymałość

poprzeczna wynosi od 56-446 MPa.

Współczynnik

rozszerzalności

termicznej

Określa stopień ekspansji w trakcie

podgrzewania porcelany i wielkość

skurczu podczas ochładzania. Im większy

tym porcelana ulega większej ekspansji w

trakcie ogrzewania. Typowo dla porcelan

wynosi 12*10^-6 °C. Ma duże znaczenie

gdy potrzeba połączyć porcelanę z

metalem lub inną porcelaną.

Kolor

Cechy koloru



Barwa



Kontrast (określa ilość szarości w barwie)



Nasycenie (określa intensywność lub
saturację koloru)

Połączenia porcelany z

metalem

Są to najczęściej stosowane uzupełnienia

protetyczne. Porcelana składa się z kliku

warstw różnego rodzaju, napalanych na

strukturę metalową, podtrzymującą

porcelanę i poprawiającą jej odporność na

siły zgryzowe w jamie ustnej. Połączenia

metalu z porcelaną wykorzystuje się do

sporządzenia mostów o dużej szerokości

przęsła, a także uzupełnień protetycznych w

zębach bocznych.

Warunkiem uzyskania trwałego

połączenia porcelany z metalem

jest wystąpienie reakcji chemicznej

między nimi. Bez niej połączenie

jest nietrwałe, szybko ulega

zniszczeniu w jamie ustnej, co

prowadzi do dużego defektu

estetycznego.

Połączenie między porcelaną a

metalem zachodzi dzięki

warstwie tlenków na powierzchni

metalu. W związku z tym do

wytworzenia części metalowej

protezy często stosuje się stopy

na powierzchni których

samoczynnie dochodzi do

uformowania warstwy tlenków.

Dobre połączenie pomiędzy

metalem a porcelaną wymaga

doboru materiałów o

odpowiednich współczynnikach

ekspansji termicznej. Najlepiej

jest gdy współczynnik ekspansji

porcelany jest nieznacznie

mniejszy od współczynnika

metalu.

Nakładanie warstw

porcelany



Porcelana opakerowa ( maskuje kolor

struktury metalowej) – miesza się ją z

wodą aż do otrzymania konsystencji

pasty, którą nakłada się na metal i

kondensuje, stosując wibrację (umożliwia

usunięcie wody z powierzchni). Następnie

całość wypala się w piecu, co powoduje

połączenie składników ze sobą (proces

spiekania)



Kolejną warstwą jest porcelana

przydziąsłowa, którą nakłada się od

strony dziąsła do połowy wysokości

korony. Jest ona bardziej żółta niż

porcelana przeznaczona na brzegi

sieczne, przypomina kolor zębiny.

Technika nakładania jest identyczna jak

przy opakerze. Po nałożeniu warsty

korona ponownie jest wypalana (dalsze

spiekanie składników).



Porcelanę do brzegów siecznych

nakłada się na 1/3 długości korony od

strony w okolicy brzegu siecznego.

Kolor porcelany jest bardziej

przezroczysty, lepiej uwidacznia

naturalną budowę zęba.



Ostatnią warstwą jest glazura, nałożona

w niewielkiej grubości, pokrywa

powierzchnię korony i zapewnia jej

wysoki połysk. Czasami dodaje się

także barwników, upodabniających

koronę lub most porcelanowy do

sąsiadujących zębów.

Korony porcelanowe pełne są stosowane

stosunkowo od niedawna. Charakteryzują

się doskonałą estetyką (brak struktury

metalowej) oraz grubszą warstwą

porcelany, co umożliwia doskonalsze

upodobnienie korony do naturalnych

zębów pacjenta.

Początkowo korony tego typu

wykonywano z porcelan niskotopliwych

na folii platynowej. Korony te, zwane

pochewkowymi, cechowały się dobrą

estetyką, ale był mało wytrzymałe.

Stosowane były głównie w przednim

odcinku szczęki.

Jednym ze sposobów wykonywania koron

pochewkowych jest zastosowanie bardzo

wytrzymałej porcelany rdzeniowej

(wykonanej na bazie glinu, magnezu lub

porcelany glinowej wzmacnianej szkłem)

jako pierwszej warstwy pod normalną

porcelanę. Kolejne warstwy warstwy

porcelany powinny mieć zbliżony

współczynnik ekspansji termicznej.

Licówki porcelanowe należą do grupy

uzupełnień protetycznych mocowanych do

wargowej powierzchni zębów w celu

poprawy wyglądu. Ich przyklejanie jest

możliwe dzięki wytrawianiu szkliwa

kwasem i zastosowania czynników

wiążących na bazie żywic. Licówki

wykonuje się przez napalanie porcelany

na folię platynową lub na modele składem

podobne do mas odlewowych na bazie

fosforanów.

Licówki

Zęby do protez

ruchomych

Wykonywane są na skalę przemysłową,

stosując wyżarzanie porcelany na

metalowych formach. Zęby takie,

produkowane w standaryzowanych

kolorach i kształtach, nie wążą z

tworzywem akrylowym protezy,

utrzymują się wyłącznie dzięki retencji

mechanicznej. Zęby porcelanowe są

wypierane przez zęby akrylanowe.