PORCELANA
PORCELANA
STOMATOLOGICZNA
STOMATOLOGICZNA
Rys Historyczny
Rys Historyczny
Na początku XX wieku wprowadzono
korony
korony
żakietowe-
żakietowe- porcelana skaleniowa lub glinowa
napalana na cienkiej folii platynowej, szybko
wycofana ze względu na mała
wytrzymałość;stosowana do zębów przednich
W latach 60. XX do porcelany skaleniowej
zaczęto dodawać leucyt, co umożliwiło
dostosowanie współczynnika ekspansji
termicznej porcelany do metalu
Obecnie wprowadzane są nowe materiały do
uzupełnień ceramicznych co związane jest z
wzrastająca popularnością tego materiału w
stomatologii
Porcelany dzielą się ze względu
Porcelany dzielą się ze względu
na temperaturę topnienia na :
na temperaturę topnienia na :
- wysokotopliwe 1315-1370
o
C
- średniotopliwe 1093-1260
o
C
- niskotopliwe 871-1066
o
C
○ Do wykonywania zębów w protezach używa się
ceramik
wysoko- i średniotopliwych
○ Wysokotopliwe porcelany uważane są za
najbardziej wytrzymałe
Porcelana średnio- i niskotopliwa
○
Modyfikowana przez dodawanie topników-
tlenków o niskiej temperaturze topnienia
○ Skutkiem dodania topniów jest zawężenie
zakresu topnienia oraz zwiekszenie tendencji
porcelany do zapadnięcia oraz odkształcenia
podczas naprawy, przy dodawaniu materiału,
glazurowaniu, barwieniu
Skład
Skład
Porcelana stosowana w laboratorium
protetycznym , zawiera głównie: krzemionkę
skaleń
trójtelnek glinu
Składniki krystaliczne topi się wraz z topnikami
Produktem jest niskotopliwe szkło z dodatkiem
kryształów leucytu
Tak powstała porcelana nadaje się do
modyfikacji, poprzez dodawanie innych
substancji np. zmieniających jej kolor
Gotową porcelanę rozdrabnia się do postaci
proszku
Zastosowanie
Zastosowanie
Ceramiki do koron ceramiczno-metalowych i
stałych protez częściowych
Pełnoceramiczne korony, wkłady, licówki
Ceramiczne zęby do protez
Właściwości
Właściwości
Wytrzymałość poprzeczna
Wytrzymałość poprzeczna- wypadkowa dwóch sił- na
zgniatanie i rozciąganie; zdolność do wytrzymywania
obciążeń łamiących
Współczynnik rozszerzalności termicznej
Współczynnik rozszerzalności termicznej- określa
stopień ekspansji w trakcie podgrzewania porcelany i
wielkość jej skurczu podczas ochładzania. Tylko
właściwe dobrany współczynnik rozszerzalności
zapobiega pękaniu porcelany podczas jej ochładzania w
procesie łączenia z metalem. Jego wartość powinna być
nieznacznie mniejsza niż w przypadku metalu. Oznacza
to, że podczas ogrzewania metal bardziej zwiększa
swoją objętość, natomiast podczas ochładzania silniej
się kurczy, przez co porcelana znajduje się w stanie
kompresji
kompresji, a to zapobiega powstawaniu pęknięć.
Ceramiki są bardziej odporne na ściskanie niż
rozciąganie.
Połączenie porcelany z metalem
Połączenie porcelany z metalem
Warunkiem jest zachodzenie
reakcji chemicznej
reakcji chemicznej
między metalem a porcelaną
Na powierzchni metalu dochodzi do wytworzenia
warstwy tlenków, po nałożeniu warstwy porcelany i
jej wypaleniu dochodzi do trwałego połączenia
metal- porcelana
Należy jednak pamiętać, że nie każda porcelana
może być stosowana z każdym stopem metalu
Uzupełnienia ceramiczno-
Uzupełnienia ceramiczno-
metalowe
metalowe
Uszkodzenie połączenia porcelana- metal
Uszkodzenie połączenia porcelana- metal
Zbyt mała lub zbyt gruba warstwa tlenków na
powierzchni metalu
Zły dobór współczynników ekspansji termicznej
porcelany i metalu
Mikropęknięcia porcelany powstają najczęściej w
miejscach dużych naprężeń, ich powiększanie
prowadzi w konsekwencji do odpadania porcelany od
metalu
Uzupełnienia ceramiczno- metalowe
Uzupełnienia ceramiczno- metalowe
Aplikacja i kondensacja porcelany
○ przygotowanie
struktury metalowej
struktury metalowej techniką
odlewania stopów ( grubość do 0,5 mm )
○ warstwa porcelany opakerowej- maskowanie
struktury metalowej.Porcelana ta występuje w formie
pasty
○ wypalanie w piecu
○ warstwa porcelany zębinowej- metodą wibracji
uzyskuje się jak najwiekszą kondensację porcelany
○ warstwa porcelany szkliwnej
Suszenie
○ Trwa od 5- 8 min, w otwartym piecu
○ Pozwala na usunięcie nadmiaru wody z mieszaniny
porcelany
Wypalanie/ spiekanie
○Spiekanie- proces polegający na rozgrzaniu
ceramiki, aby zapewnić zgęstnienie, po
osiągnięciu temp. wypalania materiał robi się
lepki i płynny
○ Porcelana jest słabym przewodnikiem
termicznym, stąd proces wypalania zachodzi
w piecach, w których temperatura rośnie w
ustalonym tempie, tak by wszystkie warstwy
zostały właściwie spieczone. Porcelana
wypalana jest w próżni.
Glazurowanie
○ Etap bardzo krótki, po osiągnięciu odpowiedniej
temperatury, wskutek lepkiej płynności
porcelany, na powierzchni tworzy się cienki
szklisty film.
Oziębianie
Właściwe oziębianie( wolne) uzyskuje się przez
stopniowe otwieranie pieca
○Zbyt szybkie może powodować pękanie
powierzchni zewnętrznych porcelany (szok
termiczny)
○Zbyt wolne może prowadzić do gromadzenia
się nadmiaru leucytu i zwiększenia
współczynnika ekspansji, co także powoduje
pękanie
Uzupełnienia
pełnoceramiczne
Uzupełnienia tego typu są wykonywane następującymi
technikami:
○ tłoczenie na gorąco
○ odlewanie z gęstwy
○ obróbka skrawaniem
Materiały pełnoceramiczne
tłoczone na gorąco
Tłoczenie na gorąco polega na aplikacji
zewnętrznego ciśnienia podczas procesu
spiekania i nadawania kształtu ceramice w
wysokiej temperaturze. Tłoczenie na gorąco
pomaga uniknąć dużych porów i skutkuje
korzystną dyspersją fazy krystalicznej w
macierzy szklistej.
Materiały pełnoceramiczne
odlewane z gęstwy
Polega na kondensacji płynnej gęstwy
porcelanowej na modelu ogniotrwałym.
Porowatość takiego modelu pomaga w
kondensacji poprzez absorbowanie wody.
Następnie porcelana na modelu jest wypalana
w piecu. Zazwyczaj model się kurczy, co
ułatwia zdjęcie struktury ceramicznej z
modelu. Wypalony rdzeń następnie infiltruje
się szkłem. Materiały przetwarzane metodą
odlewania z gęstwy wykazują zmniejszoną
porowatość oraz większą twardość niż
konwencjonalna porcelana skaleniowa.
Technologia CAD/CAM
Umożliwia wykonanie uzupełnienia na jednej wizycie. Po
oszlifowaniu zęba preparacja jest skanowana optycznie, a
obraz trafia do komputera, gdzie projektowane jest
uzupełnienie. Następnie jest ono skrawane z
ceramicznego bloczka za pomocą komputerowo
sterowanego urządzenia frezującego.
Innym sposobem obróbki ceramiki metodą skrawania jest
formowanie wkładów i licówek za pomocą kopiujących
frezarek. W tym systemie wzornik z twardej żywicy
wykonuje się tradycyjnie, na modelu gipsowym. Ręcznie
przygotowany wzornik jest następnie kopiowany i
skrawany z bloczka ceramicznego przy użyciu urządzenia
pantograficznego.
Wadami tych metod są: duży koszt wyposażenia,
słaba dokładność brzeżna.
Licówki porcelanowe
Licówki porcelanowe
Należą do uzupełnień kosmetycznych
Mocowane do wargowej powierzchni zębów
Licówki osadza się za pomocą żywic adhezyjnych do
szkliwa wytrawionego z zastosowaniem kwasów
Wykonuje się głównie metodą tłoczenia na gorąco,
wcześniej metodą napalania na płytkę platynową
Mimo że są bardzo cienkie są relatywnie trwałe
dzięki dobremu związaniu z zębem
Wkłady
Wkłady
Wykonuje się najczęściej poprzez napalanie porcelany na
model gipsowy, metodą odlewania lub metoda CAD
Zęby porcelanowe do protez
Zęby porcelanowe do protez
○ Stosowane do protez całkowitych
○ Przednie zęby maja 1-2 piny pokryte złotem
stanowiące retencję dla płyty protezy
○ Zęby tylne są wyposażone w otwory
zlokalizowane po spodniej stronie dla retencji
płyty
○ Główną ich zaleta jest estetyka, odporność na
ścieranie i stabilność odcienia
○ Główną wadą jest trudność wypolerowania
powierzchni okluzyjnej po dostosowaniu do
zwarcia co powoduje znaczne starcie zębów
przeciwstawnych
Zalety porcelany
Odporność na ścieranie
Odporność na warunki jakie panują w
jamie ustnej
Nie powoduje skutków ubocznych
Ma bardzo wysoką estetykę
Najlepiej imituje naturalne zęby
Wady porcelany
○ kruchość
○ powstawanie inkluzji- na etapie
kondensacji lub generowane w procesie
spiekania puste przestrzenie. Mogą
powstawać jako efekt nieprawidłowego
czyszczenia szkieletu metalowego lub
stosowania brudnych narzędzi
○ powstawanie pęknięć powierzchniowych