Jednostki podległe i nadzorowane
przez
Ministra Obrony
Narodowej
Monika Szajder
BN2-11-Z1-g
Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 roku
o urzędzie Ministra Obrony
Narodowej
Minister
Obrony
Narodowej
jest
naczelnym
organem
administracji państwowej w dziedzinie obronności państwa. W
świetle
art.
4
ustawy
o
urzędzie
Ministra
Obrony
Narodowej
,
sprawuje
on
bezpośrednio lub za pośrednictwem wyznaczonego sekretarza
lub podsekretarza stanu nadzór nad:
gospodarką finansową;
polityką kadrową;
jednostkami kontroli gospodarczo-finansowej;
jednostkami kontroli wyszkolenia i gotowości bojowej sił zbrojnych;
działalnością obsługi prawnej;
kontaktami międzynarodowymi;
duszpasterstwem wojskowym.
Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 roku
o urzędzie Ministra Obrony
Narodowej
Żandarmeria
Wojskowa
Żandarmeria
Wojskowa
Służba Wywiadu
Wojskowego
Służba Wywiadu
Wojskowego
Służba
Kontrwywiadu
Wojskowego
Służba
Kontrwywiadu
Wojskowego
Agencji Mienia
Wojskowego
Agencji Mienia
Wojskowego
Zgodnie z
art. 5
Ministrowi Obrony Narodowej podlegają
bezpośrednio:
Ponadto, Minister Obrony Narodowej, na zasadach określonych
w odrębnych ustawach, sprawuje nadzór nad działalnością:
Wojskowej
Agencji
Mieszkaniowej
Wojskowej
Agencji
Mieszkaniowej
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku
o Radzie Ministrów
Minister kieruje, nadzoruje i kontroluje działalność
podporządkowanych organów, urzędów i jednostek. W
szczególności w tym zakresie:
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku
o Radzie Ministrów
Minister kierujący określonym działem administracji rządowej
ustala,
w
drodze
obwieszczenia,
wykaz
jednostek
organizacyjnych jemu podległych. Obwieszczenie ogłasza się
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor
Polski”.
Dlatego 31 maja 2011 roku Minister Obrony Narodowej wydał:
Obwieszczenie w sprawie wykazu jednostek
organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony
Narodowej lub przez niego nadzorowanych
Jednostki organizacyjne podległe
Ministrowi Obrony Narodowej:
Dowództwo Wojsk Lądowych;
Dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwpowietrznej;
Dowództwo Marynarki Wojennej;
Dowództwo Wojsk Specjalnych;
Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych;
Inspektorat Wojskowej Służby Zdrowia;
Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych;
Inspektorat Uzbrojenia;
Szefostwo Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia;
Szefostwo Obrony Przeciwlotniczej;
Inspektorat Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej;
Wojskowe Centrum Metrologii;
Wojskowa Inspekcja Gospodarki Energetycznej;
Jednostki organizacyjne podległe
Ministrowi Obrony Narodowej:
Wojskowy Dozór Techniczny;
Biuro Infrastruktury Specjalnej;
Resortowe Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi;
Resortowe Centrum Zarządzania Sieciami i Usługami
Teleinformatycznymi;
Resortowe Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Sieci i
Usług Teleinformatycznych;
Centralny Węzeł Łączności Ministerstwa Obrony Narodowej;
Wojskowe Centrum Geograficzne;
Wojskowy Ośrodek Kartograficzny;
Centrum Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Obrony
Narodowej;
Zespół do Spraw Profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP;
Zespół do Spraw Służby w Międzynarodowych Strukturach
Wojskowych.
Jednostki organizacyjne
nadzorowane przez Ministrowa
Obrony Narodowej:
Akademia Obrony Narodowej;
Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie;
Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni;
Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu;
Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie;
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie;
Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii w Warszawie;
Wojskowy Instytut Łączności w Zegrzu;
Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej;
Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia;
Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej;
Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Jednostki organizacyjne nadzorowane
przez Ministrowa Obrony Narodowej z
tytułu pełnienia
w nich służby wojskowej przez żołnierzy
zawodowych:
Naczelna Prokuratura Wojskowa;
Wojskowa Prokuratura Okręgowa;
Wojskowa Prokuratura Garnizonowa;
Ordynariat Polowy Wojska Polskiego;
Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego;
Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe.
Jednostki organizacyjne nadzorowane, dla
których Minister Obrony Narodowej jest
organem założycielskim lub wykonuje
uprawnienia majątkowe Skarbu Państwa
Wojskowe Biuro Projektów Budowlanych;
Wojskowe Centralne Biuro Konstrukcyjno – Technologiczne;
Wojskowe Zakłady Elektroniczne;
Wojskowe Zakłady Inżynieryjne;
Wojskowe Zakłady Kartograficzne;
Wojskowe Zakłady Lotnicze;
Wojskowe Zakłady Łączności;
Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne;
Wojskowe Zakłady Mechaniczne;
Wojskowe Zakłady Uzbrojenia;
Muzeum Wojska Polskiego;
Muzeum Marynarki Wojennej;
Muzeum Sił Powietrznych;
Muzeum Wojsk Lądowych.
Bibliografia
Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 roku o urzędzie Ministra
Obrony Narodowej (Dz. U. z 1996 r., Nr 10, poz. 56, z
późn. zm.)
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 roku o Radzie Ministrów
(Dz. U. Nr 106, poz. 492, z późn. zm.)
Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 31
maja 2011 roku w sprawie wykazu jednostek
organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony
Narodowej lub przez niego nadzorowanych (Monitor
Polski Nr 45, poz. 506)
Ministerstwo Obrony Narodowej jako
urząd obsługujący
Ministra Obrony
Narodowej
Sylwia Soroczyńska
BN2-11-Z1-g
Statut
Ministerstwa Obrony Narodowej
Ministerstwo Obrony Narodowej
, jest urzędem administracji
rządowej obsługującym Ministra Obrony Narodowej, działającym
zgodnie z jego rozporządzeniami, zarządzeniami, decyzjami,
poleceniami
i
wytycznymi
oraz
pod
jego
bezpośrednim
kierownictwem i nadzorem.
W skład Ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz
następujące komórki organizacyjne:
1.
Sekretariat Ministra Obrony Narodowej;
2.
Departament Administracyjny;
3.
Departament Budżetowy;
4.
Departament Informatyki i
Telekomunikacji;
5.
Departament Kadr;
6.
Departament Kontroli;
7.
Departament Nauki i Szkolnictwa
Wojskowego;
8.
Departament Ochrony Informacji
Niejawnych;
9.
Departament Polityki Bezpieczeństwa
Międzynarodowego;
1.
Sekretariat Ministra Obrony Narodowej;
2.
Departament Administracyjny;
3.
Departament Budżetowy;
4.
Departament Informatyki i
Telekomunikacji;
5.
Departament Kadr;
6.
Departament Kontroli;
7.
Departament Nauki i Szkolnictwa
Wojskowego;
8.
Departament Ochrony Informacji
Niejawnych;
9.
Departament Polityki Bezpieczeństwa
Międzynarodowego;
10. Departament Polityki Zbrojeniowej;
11. Departament Prasowo-Informacyjny;
12. Departament Prawny;
13. Departament Spraw Socjalnych;
14. Departament Strategii i Planowania
Obronnego;
15. Departament Transformacji;
16. Departament Wojskowych Spraw
Zagranicznych;
17. Departament Wychowania i Promocji
Obronności;
18. Departament Zaopatrywania Sił
Zbrojnych.
10. Departament Polityki Zbrojeniowej;
11. Departament Prasowo-Informacyjny;
12. Departament Prawny;
13. Departament Spraw Socjalnych;
14. Departament Strategii i Planowania
Obronnego;
15. Departament Transformacji;
16. Departament Wojskowych Spraw
Zagranicznych;
17. Departament Wychowania i Promocji
Obronności;
18. Departament Zaopatrywania Sił
Zbrojnych.
Sztab Generalny WP
1. Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1;
2. Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych -
P2;
3. Zarząd Planowania Operacyjnego - P3;
4. Zarząd Planowania Logistyki - P4;
5. Zarząd Planowania Strategicznego - P5;
6. Zarząd Planowania Systemów Dowodzenia i
Łączności - P6;
7. Zarząd Szkolenia - P7;
8. Zarząd Planowania Rzeczowego - P8;
9. Biuro Koordynacyjne;
1. Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1;
2. Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych -
P2;
3. Zarząd Planowania Operacyjnego - P3;
4. Zarząd Planowania Logistyki - P4;
5. Zarząd Planowania Strategicznego - P5;
6. Zarząd Planowania Systemów Dowodzenia i
Łączności - P6;
7. Zarząd Szkolenia - P7;
8. Zarząd Planowania Rzeczowego - P8;
9. Biuro Koordynacyjne;
Biura w ramach
Ministerstwa Obrony Narodowej
1. Biuro do spraw Procedur
Antykorupcyjnych;
2. Biuro Audytu Wewnętrznego;
3. Biuro Skarg i Wniosków;
4. Biuro Obrony Przeciwrakietowej;
1. Biuro do spraw Procedur
Antykorupcyjnych;
2. Biuro Audytu Wewnętrznego;
3. Biuro Skarg i Wniosków;
4. Biuro Obrony Przeciwrakietowej;
Kierownicze stanowiska
Ministerstwa
Minister
Sekretarz Stanu
Szef Sztabu Generalnego WP
Podsekretarze Stanu
Dyrektor Generalny
Gabinet polityczny Ministra
Radca generalny – rzecznik prasowy MON
Departament Transformacji:
przekształcenia SZ, w tym: określania
strategicznych
kierunków
transformacji
Sił
Zbrojnych,
planowania,
koordynowania, wsparcia i harmonizacji procesu transformacji resortu, a także
przeprowadzania
Strategicznych
Przeglądów
Obronnych
i monitorowania implementacji decyzji Ministra wynikających z tych Przeglądów
Sekretariat Ministra Obrony Narodowej:
organizuje i bezpośrednio obsługuje
pracę
Ministra,
w tym nadzoruje procedury protokolarne, organizuje i realizuje zadania
wynikające z kontaktów Ministra z Prezydentem RP, Sejmem RP, Senatem RP,
Radą Ministrów i ich organami oraz zadania wewnątrz resortowe Ministra, a
także koordynuje prace nad przygotowaniem koncepcji, ocen i analiz, sporządza
syntetyczne opracowania i wnioski w sprawach zleconych przez Ministra
Departament Budżetowy
kształtuje budżet resortu, rachunkowość oraz system
finansowania jednostek organizacyjnych resortu. Odpowiada za organizację
służby finansowej w resorcie oraz za współpracę z właściwymi organami
budżetowymi i ekonomicznymi NATO i UE
Departament Kadr
nadzoruje i planuje przebieg służby wojskowej żołnierzy
zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych, kształtuje resortowy
system uposażeń żołnierzy, kieruje bieżącą działalnością kadrową w resorcie
Departament Kontroli
planuje, koordynuje, organizuje i prowadzi
działalność kontrolną w resorcie oraz analizuje jej wyniki. Informuje
Ministra o stopniu utrzymania zdolności operacyjnej wojsk, przygotowania
jednostek organizacyjnych do działania w składzie NATO i w ramach UE
oraz
gospodarowaniu
majątkiem
resortu
i
wykorzystywaniu
przydzielonego budżetu
Departament Prawny
zapewnia pomoc prawną w resorcie, opiniuje pod
względem prawnym i redakcyjnym projekty aktów prawnych oraz umów
międzynarodowych zawieranych w bieżącej działalności resortu, opracowuje
projekty aktów prawnych oraz umów międzynarodowych przygotowywanych
przez inne organy państwowe, udziela porad i sporządza opinie prawne,
zapewnia zastępstwo prawne oraz sprawuje merytoryczny nadzór nad
świadczeniem pomocy prawnej w resorcie
Departament
Prasowo-Informacyjny
planuje
i
koordynuje
politykę
informacyjną resortu, określa jej priorytety i kierunki, tworzy warunki do
zaspokajania informacyjnych potrzeb społeczeństwa, współdziała ze środkami
masowej informacji i buduje wzajemnie korzystne relacje, opracowuje i wdraża
zasady polityki informacyjnej w czasie pokoju, kryzysu i wojny, informuje opinię
publiczną - poprzez media - o sprawach wojska i obronności państwa
Biuro do spraw Procedur Antykorupcyjnych
: zapobieganie zjawiskom
korupcyjnym w resorcie
Sekretarz Stanu
ds. Społecznych i Profesjonalizacji
Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego
kształtuje politykę naukową i
naukowo-techniczną, koordynuje realizację badań naukowych i Wymagań
Długoterminowych
dla
RP
z
obszaru
techniki
i technologii obronnych, a także wskazuje kierunki rozwoju zaplecza naukowo-
badawczego
resortu
i wyższego szkolnictwa wojskowego
Departament Spraw Socjalnych
realizuje zadania związane z wojskowym
systemem emerytalnym, koordynuje proces planowania i realizacji budżetu
wojskowych biur emerytalnych, opracowuje rozwiązania w zakresie świadczeń
socjalnych, organizuje wypoczynek krajowy i zagraniczny, nadzoruje i organizuje
system rekonwersji kadr, organizuje współpracę ze związkami zawodowymi
pracowników wojska, opracowuje kierunki polityki zatrudnieniowo-płacowej
pracowników wojska
Departament Wychowania i Promocji Obronności:
jest właściwy w zakresie:
analizowania, programowania i realizowania zadań wychowawczych, dyscypliny
wojskowej, edukacji obywatelskiej, promocji obronności w kraju i poza jego
granicami, współdziałania z instytucjami państwowymi, monitorowania i
analizowania społecznych problemów służby, organizowania szkoleń dla
żołnierzy zawodowych i pracowników wojska w zakresie doskonalenia
zawodowego w obszarze: działalności wychowawczej, kształtowania dyscypliny,
psychoprofilaktyki i kultury oraz promocji obronności
Biuro Skarg i Wniosków
: rozpatrywanie skarg i wniosków kierowanych do
Ministra
Podsekretarz Stanu
ds. Polityki Obronnej
Departament Strategii i Planowania Obronnego
przygotowuje projekty założeń
kształtujących system obronny państwa oraz projekty decyzji i wytycznych Rady Ministrów
dotyczące obrony państwa i organizacji systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym.
Realizuje zadania Ministra w zakresie strategii i planowania obronnego,
Departament
Wojskowych
Spraw
Zagranicznych:
organizacja
współpracy
międzynarodowej resortu, a w szczególności: wojskowej współpracy dwu i wielostronnej,
realizacji zadań związanych z udziałem przedstawicieli resortu w misjach organizacji
międzynarodowych, protokolarnego zabezpieczenia międzynarodowych kontaktów osób,
weryfikacji międzynarodowych porozumień dotyczących kontroli zbrojeń, organizowania i
kierowania działalnością ataszatów obrony przy przedstawicielstwach dyplomatycznych RP,
a także reprezentowania resortu w stosunku do korpusu attache obrony akredytowanych w
RP, oraz utrzymywania kontaktów resortu z MSZ
Departament Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego
: określa założenia, cele i
zadania polskiej polityki obronnej i bezpieczeństwa w aspekcie międzynarodowym.
Opracowuje wytyczne w odniesieniu do prezentowania polityki obronnej państwa zarówno w
międzynarodowych kontaktach bilateralnych, jak i multilateralnych, ze szczególnym
uwzględnieniem NATO oraz UE. Przygotowuje analizy, prognozy, plany i wnioski w
odniesieniu do międzynarodowych aspektów polityki obronnej i bezpieczeństwa.
Uczestniczy w procesach planowania obronnego NATO i UE
Biuro Obrony Przeciwrakietowej
planuje, koordynuje i realizuje udział resortu we
współpracy w rozwoju systemów obrony przeciwrakietowej, w tym systemu obrony
przeciwrakietowej RP. Planuje i koordynuje współpracę resortu w zakresie realizacji zadań,
wynikających z umów międzynarodowych i innych porozumień wykonawczych oraz prac
Sojuszu Północnoatlantyckiego, Rady NATO – Rosja i Unii Europejskiej dotyczących obrony
przeciwrakietowej. Prowadzi prace analityczne, opracowuje i przedstawia ekspertyzy,
opinie, prognozy i propozycje stanowiska resortu, dotyczące współpracy w dziedzinie
obrony przeciwrakietowej
Podsekretarz Stanu
ds. Uzbrojenia i Modernizacji
Departament Polityki Zbrojeniowej
kształtuje system pozyskiwania
uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW), realizuje zadania Sekretariatu Rady
Uzbrojenia, odpowiada w Siłach Zbrojnych za realizację prac rozwojowych i
wdrożeniowych w obszarze UiSW. Koordynuje przedsięwzięcia dotyczące
uczestnictwa resortu w Europejskiej Agencji Obrony, Konferencji Krajowych
Dyrektorów do spraw Uzbrojenia oraz innych struktur działających w obszarze
UiSW
Departament Infrastruktury
: realizacja zadań związanych z zarządzaniem
nieruchomościami w zakresie zastrzeżonym dla Ministra Obrony Narodowej,
opracowywanie projektów aktów prawnych, norm i analiz z obszaru
infrastruktury wojskowej oraz ochrony środowiska oraz organizowanie i
nadzorowanie realizacji prac związanych z budową nowej siedziby Ministerstwa
Dyrektor Generalny MON
Departament
Administracyjny
obsługuje
logistycznie
Ministerstwo,
przygotowuje projekt budżetu Ministerstwa, wykonuje funkcję dysponenta
głównego, prowadzi rachunkowość, sprawy kompetencyjne i etatowe, normuje i
doskonali
proces
planowania
oraz
sprawozdawczości
z działalności Ministerstwa, prowadzi sprawy kadrowe i politykę zarządzania
zasobami ludzkimi oraz zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w
Ministerstwie
Departament Informatyki i Telekomunikacji
określanie standardów
technologicznych dla systemów teleinformatycznych w resorcie. Opracowuje i
wdraża akty normatywne, a także dokumenty regulujące procesy projektowania,
wdrażania,
funkcjonowania,
użytkowania
i
utrzymania
systemów
teleinformatycznych. Odpowiada za planowanie i funkcjonowanie tych systemów
w Ministerstwie oraz podsystemów funkcjonalnych na potrzeby finansów,
logistyki i kadr w resorcie
Departament Ochrony Informacji Niejawnych
koordynuje i nadzoruje
realizację zadań dotyczących ochrony informacji niejawnych oraz ochrony
obiektów przez piony ochrony jednostek organizacyjnych. Sprawuje funkcje
kontrolne w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych
oraz obiektów wojskowych
Biuro Audytu Wewnętrznego
: niezależne badanie systemów zarządzania
i kontroli w Ministerstwie
Szef Sztab Generalny WP
Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych - P2
: gromadzenie
informacji o militarnych zagrożeniach bezpieczeństwa państwa, ocena
środowiska geograficznego, organizowanie systemów rozpoznania wojskowego,
walki elektronicznej, geografii wojskowej i działań psychologicznych, określanie
głównych kierunków ich funkcjonowania i rozwoju oraz planowania,
organizowania, koordynowania działań i wykorzystanie tych systemów w SZ
Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1
: organizacja i uzupełnienie SZ,
opracowywanie projektów decyzji organizacyjnych Ministra i dokumentów
etatowych dla komórek organizacyjnych i jednostek organizacyjnych, aktów
prawnych regulujących powszechny
obowiązek obrony i działalność
organizacyjno-kompetencyjną w resorcie
Zarząd Planowania Operacyjnego - P3
: strategiczne planowanie rozwinięcia i
użycia SZ w okresie pokoju, kryzysu i wojny, określanie potrzeb mobilizacyjnych,
zdolności operacyjnych, wielkości, struktury i wyposażenia SZ oraz operacyjnego
przygotowania obszaru kraju i wsparcia SZ przez pozamilitarną część systemu
obronnego państwa
Zarząd Planowania Logistyki – P4
: główne kierunki rozwoju oraz
wypracowywanie modelu organizacyjno-funkcjonalnego logistyki resortu w
czasie pokoju, kryzysu i wojny oraz sposobu realizacji zadań wsparcia
logistycznego w wymiarze narodowym i wielonarodowym. Jest organizatorem
systemu logistycznego resortu
Zarząd Planowania Strategicznego - P5
: strategiczne planowanie
i programowanie rozwoju SZ, wypracowanie założeń i przedsięwzięć
dyslokacyjnych, koordynowanie przedsięwzięć związanych z udziałem
Sił Zbrojnych w cyklu planowania obronnego NATO, monitorowanie
wdrażania rozwiązań transformacyjnych Sił Zbrojnych oraz wdrażanie
narodowego modelu transformacji, w tym monitorowanie procesu ich
funkcjonowania
Zarząd Planowania Systemów Dowodzenia i Łączności - P6
: planowanie
i organizacja systemu dowodzenia i kierowania w czasie: pokoju, kryzysu i
wojny, w tym jego funkcjonalnego powiązania z systemami kierowania
bezpieczeństwem państwa, a także określania wymagań operacyjnych dla
systemów teleinformatycznych i infrastruktury telekomunikacyjnej
Zarząd Szkolenia - P7
: strategiczne szkolenie SZ, w tym: koordynowanie
opracowywania doktryn operacji połączonych, planowanie i koordynowanie
udziału jednostek wojskowych w ćwiczeniach międzynarodowych oraz odpłatne
wykorzystanie poligonów i obiektów wojskowych, wytyczanie zasadniczych
kierunków, celów, zadań w zakresie kultury fizycznej i sportu w resorcie, a także
upowszechnianie doświadczeń i wniosków z prowadzonych ćwiczeń i operacji
wojskowych
Zarząd Planowania Rzeczowego - P8
: planowanie rzeczowe w obszarze
modernizacji technicznej, inwestycji budowlanych, remontów nieruchomości i
zamierzeń
inwestycyjnych
realizowanych
w ramach Programu Inwestycji NATO (NSIP) oraz zakupu środków
materiałowych dla SZ
Biuro Koordynacyjne
: koordynowanie działalności planistycznej, kontrolnej,
wydawniczej
w
SZ
i Sztabie Generalnym WP oraz działalności bieżącej w Sztabie Generalnym WP
Bibliografia
Dokumenty:
Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony
Narodowej
Zarządzenie nr 40/ MON Ministra Obrony Narodowej z dnia
22 listopada 2006 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego
Ministerstwa Obrony Narodowej
Zarządzenie nr 160 Prezesa Rady Ministrów z dnia 24
października 2006 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu
Obrony Narodowej
Strony internetowe:
http://www.mon.gov.pl
http://www.bip.mon.gov.pl