Pyt.1
Regionalizacja - proces wydzielania regionów, forma klasyfikacji, w której występuje dodatkowe kryterium sąsiedztwa przestrzennego. Dokonując regionalizacji wydzielamy większe terytoria złożone z mniejszych obszarów o podobnych, badanych cechach (region strefowy) lub skupione wokół jakiegoś ośrodka (region węzłowy). Procesy międzynarodowej integracji gospodarczej.
Regionalizacja, procedura wyróżniania regionów. Dokonuje się jej za pomocą różnych metod, na dwa zasadnicze sposoby:
1) poprzez dzielenie obszaru na jednostki regionalne na podstawie przyjętych kryteriów,
2) poprzez łączenie ze sobą przylegających do siebie małych jednostek o podobnych cechach środowiska.
Ważną cechą regionalizacji jest to, że pokrywa ona cały obszar (nie pozostawia się "pustych miejsc", które nie należą do żadnego regionu).
Pyt.2 Rodzaje regionalizmów
Pośród różnorodnych regionów, zamieszkiwanych przez konkretne, odmienne pod względem kulturowym (etnicznym, rasowym, raligijnym, językowym) zbiorowości, występują następujące ich rodzaje :
1. Regiony autonomiczne, terytorialnie zwarte, kulturowo odrębne, o własnych wzorach samorządności i samoorganizacji politycznej.Wyróżnić można 3 podtypy:
-Regiony autonomiczne grup plemiennych, szczepowych, kastowych, klanowych
-Regionów autonomicznych grup etnicznych, zamieszkiwanych przez jednorodne zbiorowości kulturowe.
- Grup terytorialno-regionalnych, takich jak Górale podhalańscy w Polsce, Katalończycy w Hiszpanii, Bretończycy we Francji czy gaucho w stanie Rio Grande do Sul w Brazylii
2. Regiony międzykulturowe, międzynarodowe międzypaństwowe, powstające na styku dwóch lub kilku zbiorowości etnicznych lub/i narodowych.Zalicz się dwa podstawowe typy regionalizmów:
- Symetrycznych, gdy w kontakcie kulturowym uczestniczą dwie równorzędne zbiorowości narodowe, np. polska i niemiecka
- Asymetrycznych, gdy tworzą się systemy identyfikacji regionalnej na styku dwóch rodzajów grup kulturowych, narodu i grupy etnicznej
3. Regiony międzycywilizacyjne, wyłaniające się na styku dwóch lub większej liczby grup rasowych, religijnych lub językowych.
Pyt3. Jakie są funkcje instytucji w stosunkach międzynarodowych
Podstawę prawną organizacji stanowi statut (czasem noszący nazwę konstytucji). Uznaje się, że organizacje międzynarodowe funkcjonują wg trzech typów funkcji:
1) funkcje regulacyjne, polegające na ustanawianiu norm i wzorców o charakterze moralnym, politycznym, prawnym, mających odpowiednio kształtować postępowanie uczestników stosunków międzynarodowych;
2) funkcje kontrolne polegające na ustalaniu stanu faktycznego oraz na konfrontowaniu go z treścią norm i wzorców w celu przystosowania do nich postępowania uczestników stosunków międzynarodowych;
3) funkcje operacyjne polegające na bezpośrednim świadczeniu przez organizację różnych usług na podstawie jej własnych decyzji, za pomocą jej zasobów.
Pyt 4. Priorytety polityki bezpieczeństwa RP
1. Polska polityka bezpieczeństwa jest zgodna z prawem międzynarodowym, zwłaszcza z prawem Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), z postanowieniami i decyzjami Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz umowami międzynarodowymi, których Polska jest sygnatariuszem.
2. Strategia obrony Rzeczypospolitej Polskiej nie zakłada istnienia określonego przeciwnika i ustalonego scenariusza działań wojennych. Jest ona ukierunkowana na opanowanie i rozwiązywanie sytuacji kryzysowych o charakterze militarnym.
3. Rzeczpospolita Polska traktuje swe granice jako nienaruszalne i nie ma roszczeń terytorialnych wobec państw sąsiednich. Współpraca Polski z sąsiadami oparta na zawartych traktatach dwustronnych obejmuje także problematykę bezpieczeństwa, a w niej niektóre dziedziny wojskowości. Polska dąży do skutecznego objęcia państw leżących w Europie Środkowo - Wschodniej przez Euroatlantycki system bezpieczeństwa.
4. Naruszenie granic Rzeczypospolitej Polskiej jest równoznaczne z rozpoczęciem działań wojennych z sojuszem w którym Polska jest stroną. Załamanie agresji na granicy RP jest strategicznym celem sojuszniczej wspólnoty polityczno - militarnej w której Polska uczestniczy.
5. Integracja z Europą Zachodnią poprzez członkostwo Polski we Wspólnotach Europejskich, i w Sojuszu Północnoatlantyckim (NATO) ma strategiczne znaczenie dla naszego kraju.
6. Polska współdziała z Konferencją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w zakresie zapobiegania i rozwiązywania konfliktów, sprzyja redukcji i kontroli zbrojeń oraz umożliwia powoływanie pokojowych misji wojskowych.
7. Polskim wkładem w umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego jest i będzie udział naszych sił zbrojnych w misjach pokojowych ONZ oraz europejskich instytucji międzynarodowych.
8. Polska posiada własny system obrony państwa (SOP) do zdecydowanej obrony suwerenności i integralności terytorialnej. Siły Zbrojne stanowią zasadniczy - wyspecjalizowany element SOP, są stale gotowe do wojennego rozwinięcia i podjęcia zadań bojowych.
9. Niebezpieczeństwo destabilizacji bezpieczeństwa wewnętrznego a tym samym bezpieczeństwa państwa stanowią niemilitarne zagrożenia polityczne, społeczno - ekonomiczne i ekologiczne. Ograniczenie negatywnych skutków tych zagrożeń jest strategicznym celem działania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
10. Przyspieszenie i powodzenie przeobrażeń procesu prywatyzacji, reformy administracji państwa (ustrojowej), ubezpieczeń społecznych , służby zdrowia, edukacji narodowej ma stopniowo wzmacniać strukturę kierowania państwem oraz efektywność funkcjonowania organów wymuszających przestrzeganie prawa.
KONCEPCA BEZPIECZEŃSTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ.
Koncepcja bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej (zwana dalej Koncepcją) określa podstawowe zasady polityki państwa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa społeczeństwu i państwu wobec zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych z uwzględnieniem posiadanych zasobów oraz możliwości.
Pyt.5 Jakie są pozytywy globalizacji
Globalizacja może prowadzić do rozwoju nowych form rządów oraz rozszerzenia demokracji na wszystkie państwa świata, a w rezultacie - do powstania nowego pokojowego systemu światowego.Globalizacja w gospodarce przyczynia się do konkurencyjności przedsiębiorstw, wymusza efektywność, elastyczność i innowacyjność gospodarowania. Prowadzi do generalnego tanienia towarów i usług, umożliwiając ich szeroką dostępność. Uczestnictwo w globalizacji gospodarczej jest dźwignią rozwoju gospodarczego.
Na skutek tego zjawiska następuje spadek możliwości oddziaływania państwa na gospodarkę, która coraz bardziej podlega wpływom sił działających w skali światowej.
Globalizacja pozytywnie oddziałuje na kulturę i komunikację. Wynika to z rozwoju środków masowego i indywidualnego przekazu oraz zwiększonej łatwości podróżowania. Dzięki temu szybko upowszechniają się wzorce konsumpcyjne oraz idee dotyczące organizacji współczesnego świata. Odległe obszary cywilizacyjne znalazły się w bezpośrednim kontakcie. Przekaz kulturowy skierowany jest z krajów bogatych do biednych. Biedniejsi dążą do naśladowania bogatszych pod względem poziomu i stylu życia.
Globalizacja przyczynia się do powstawania nowych kultur (powstają one na skutek mieszania się rozmaitych kultur).Jedną z najważniejszych nadziei, jakie niesie globalizacja, jest likwidacja wojen. Konfrontacja ekonomiczna zastąpi militarną. Ludzi nie będą musieli już ginąć, nie będzie tradycyjnych wojen.Globalizacja przyczyni się do połączenia i zaprzyjaźnienia wielu ludzi, zmniejszy różnice między narodami.
Pyt. 6 Jakie są negatywne skutki globalizacji
Globalizacja przeciwstawia się marginalizację krajów o niskim poziomie rozwoju gospodarczego. Powstaje coraz większy dystans, dzielący kraje wysoko rozwinięte gospodarczo i kraje ubogie.
Relacje między dochodami 20 najbogatszych i 20 najbiedniejszych krajów świata ciągle się pogarsza.Elita i nieliczne klasy średnie współistnieją z masą miejskich biedoty. Masowe migracje legalne i nielegalne z biedniejszych krajów świata do bogatych zakłócają poczucie tożsamości, skutkują reakcjami ksenofobicznymi.Kolejnym negatywnym skutkiem globalizacji jest pogłębianie się bezrobocia. Praca ludzi w krajach wysoko rozwiniętych jest zbyt droga. To powoduje przenoszenie zakładów wytwórczych do krajów o niższych kosztach siły roboczej. Również wysoka konkurencyjność i wynikająca z niej automatyzacja produkcji skutkują masowymi zwolnieniami pracowników.
Globalizacja wpływa na niszczenie środowiska naturalnego wskutek nierównomiernego wykorzystania zasobów surowców. Zaburzenia w klimacie Ziemi, tak zwany efekt cieplarniany, spowodowany przez rabunkową gospodarkę.
W sferze globalizacji politycznej zarysowują się również niekorzystne tendencje. Zmniejsza się rola państwa, zarówno w organizowaniu działalności gospodarczej, jak i w roli suwerennego podmiotu życia politycznego.W wyniku globalizacji wytwarza się tendencja do nowego, kosmopolitycznego stylu życia, polegającego na zaniku roli religii, rodzimej kultury i narodowości, które to czynniki stanowiły wyznacznik ludzkich zachowań.Globalizacja niszczy różnorodność kulturową, degraduje kulturowe i narodowe normy, zabija lokalne tożsamości, marginalizuje wytwórczość artystyczną i rzemieślniczą.
Skutkami globalizacji jest powierzchowna uniformizacja i towarzysząca jej dezintegracja. Dochodzi do eksplozji małych nacjonalizmów, w wyniku których małe społeczności próbują tworzyć własne państwa narodowe.Globalizacja powoduje wzrost znaczenia władz niewybieralnych, takich jak zarządy korporacji i kierownictwa organizacji międzynarodowych.
Pyt.7 Na czym polega globalizacja
Globalizacja jest pojęciem używanym do opisywania zmian w społeczeństwach i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej. Opisuje zwiększenie wymiany informacyjnej, przyśpieszenie i spadek cen transportu, a także wzrost handlu międzynarodowego oraz inwestycji zagranicznych spowodowanych znoszeniem barier oraz rosnących współzależności między państwami. W ekonomii termin ten oznacza głównie zjawiska związane z liberalizacją wymiany handlowej lub “wolnym handlem”. W szerszym znaczeniu odnosi się do rosnącej integracji i współzależności między jednostkami działającymi globalnie na platformie społecznej, politycznej czy ekonomicznej. W skrócie : jest łączeniem się i przenikaniem systemów gospodarczych.
Globalizacja jest terminem dość wieloznacznym.Niektórzy rozumieją pod tym pojęciem najbardziej zaawansowaną formę umiędzynarodowienia działalności gospodarczej realizowanej na płaszczyźnie rynków, branż i przedsiębiorstw.
Pojęcie globalizacji oznacza również wzrost różnego rodzaju powiązań między różnymi przedmiotami życia międzynarodowego oraz wzajemne, najczęściej asymetryczne oddziaływania we wszystkich sferach życia społecznego, od umiędzynarodowienia rynku i kapitału po kulturę masową, migracje, finanse i zapewnienie pokoju.Pod pojęciem tym rozumie się często określony stan gospodarki światowej (liberyzacje handlu i przepływ kapitału), jak również nasilające się procesy integracji światowej i umiędzynarodowienia życia gospodarczego.Ogólnie rzecz biorąc niektórzy autorzy definiując globalizację opisują ją jako proces tworzenia jednego, wspólnego świata czy społeczeństwa.
Inni autorzy natomiast ujmują globalizację jako sieć wielu powiązań oraz wzajemnych oddziaływań państw i społeczeństw obecnego światowego systemu.
Pyt.8 Założenia Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa
W grudniu 2003 r. Rada Europejska przyjęła Europejską Strategię Bezpieczeństwa (ESB). Dokument za trzy podstawowe cele UE uznaje: wniesienie wkładu w stabilizację i dobre rządzenie w najbliższym sąsiedztwie Unii, tworzenie porządku międzynarodowego opartego na efektywnym multilateralizmie, przeciwdziałanie zagrożeniom - zarówno nowym jak i tradycyjnym. W ESB podkreśla się, że UE ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo międzynarodowe i powinna odgrywać ważną rolę w jego zapewnieniu. Definiując zagrożenia, jakim Unia musi się przeciwstawić, wymienia się konflikty regionalne, terroryzm, proliferację broni masowego rażenia oraz możliwość jej użycia przeciw terytorium UE, upadające państwa i wybuchające w nich oraz w ich sąsiedztwie konflikty, a także przestępczość zorganizowaną.
Aktualizacja ESB
Rada Europejska w grudniu 2008 r. zaaprobowała Raport Sekretarza Generalnego/Wysokiego Przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) w sprawie implementacji ESB. Raport, opracowany na mocy mandatu zawartego w Konkluzjach RE z grudnia 2007 r., nie stanowi przełomowego kroku w strategicznym podejściu UE do polityki bezpieczeństwa i obrony. Zawiera jednak szereg nowych elementów i rekomendacji, które stanowić będą wytyczne działań UE w dziedzinie bezpieczeństwa w najbliższych latach. Raport nie zastępuje istniejącej Strategii, lecz ma na celu jej wzmocnienie, przeanalizowanie jak była ona do chwili obecnej wprowadzana w życie oraz wskazanie obszarów i działań, w których UE powinna zwiększyć wysiłki.
Zawarta w Strategii z 2003 r. ocena szeregu zagrożeń dla bezpieczeństwa pozostaje aktualna. Dokument identyfikuje także nowe zagrożenia dla bezpieczeństwa Europy, jak też te wyzwania, które znacznie zwiększyły swój wymiar od czasu przyjęcia Strategii w 2003 r. Do najważniejszych należą: bezpieczeństwo energetyczne, zwłaszcza potrzeba dywersyfikacji źródeł energii, wzrastające znaczenie oddziaływania zmian klimatycznych na bezpieczeństwo międzynarodowe, bezpieczeństwo cybernetyczne oraz piractwo. Autorzy odnotowali też ze szczególnym zaniepokojeniem eskalację zamrożonych konfliktów, a zwłaszcza wybuch otwartego konfliktu pomiędzy Rosją a Gruzją.
Istotnym czynnikiem stabilizującym sąsiedztwo UE pozostaje proces rozszerzenia. Raport pozytywnie ocenia rozwój Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, zachowując równowagę pomiędzy wymiarem śródziemnomorskim i wschodnim. Wskazuje na zasadnicze znaczenie współpracy z USA, fundamentalną rolę ONZ w systemie międzynarodowym oraz współpracę z organizacjami regionalnymi, m.in. Unią Afrykańską. Podkreśla potrzebę pogłębiania strategicznego partnerstwa z NATO, zwłaszcza poprawy współpracy operacyjnej.
Kluczowy dla wzmocnienia pozycji UE w świecie pozostaje rozwój cywilnych i wojskowych zdolności reagowania kryzysowego. Poprawa struktur dowodzenia, mechanizmów finansowania, zdolności planistycznych oraz prowadzenia łączonych operacji cywilno-wojskowych pozostają głównymi wyzwaniami dla Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Ponadto rozwój zdolności wczesnego ostrzegania, kompleksowe podejście do problematyki bezpieczeństwa, obejmujące reagowanie kryzysowe oraz pomoc rozwojową, a także współpraca międzynarodowa powinny pozostać głównymi kierunkami działań UE w przeciwdziałaniu nowym zagrożeniom.
Pyt.9 Wymień problemy regionu bliskiego wschodu
Ze względu na duże zasoby surowcowe, zwłaszcza zaś ropy naftowej, obszar powyższy znajduje się w centrum krzyżowania się wielu interesów regionalnych i globalnych. Kluczowe znaczenie dla całego regionu ma antagonizm arabsko - izraelski, którego podstwaa jest spór o terytorium oraz odmienne wyznania. Bezpieczeństwu zagraża także problem kurdyjski - ponad 20 mln Kurdów zamieszkałych w Turcji, Iranie, Iraku i Syrii walczy o prawo do utworzenia własnego państwa.
W dzisiejszych czasach przy ciągle wzrastającej liczbie ludności i rozwoju gospodarczym, niedobór wody stał się wielkim problemem.
Poza niedostatkiem wody dochodzą do tego problemy etniczne, religijne i polityczne. W tym rejonie woda może być wystarczającym powodem do wojny.
Pyt.10 Jakie są cele WPZiB
Cele WPZiB:
Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezależności i nienaruszalności Unii Europejskiej zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych.
Umacnianie bezpieczeństwa Unii Europejskiej we wszystkich formach.
Utrzymanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa miedzynarodowego.
Wspieranie współpracy miedzynarodowej.
Rozwijanie i konsolidacji Demokracji i rządów prawa , oraz poszanowania Praw Człowieka i podstawowych wolności.
Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa nazywana jest drugim filarem UE.
Integracja Europejska w dziedzinie bezpieczeństwa ustanowiona tytułem V Traktatu o Unii Europejskiej i artykułami 11 - 28 Traktatu Amsterdamskiego, zakładała działania w trzech wymiarach:
Politycznym (wchodzący w zakres WPZiB).Ekonomicznym, obejmującym dwa obszary działań: wewnętrzny-integracja przemysłu zbrojeniowego krajów UE, poza drugim filarem UE, zewnętrzny - działanie prewencyjne polegające na przydzieleniu środków pomocowych dla regionów ewentualnej destabilizacji spowodowanej ubóstwem i na prowadzeniu działań polegających na odbudowie - przydział środków dal terenów dotkniętych konfliktami zbrojnymi, Wojskowym- realizowanym częściowo w ramach WPZiB.
Pyt.11 Cele WNP
21. XII 1991 w Ałma Acie zastaje podpisany protokół o powołaniu do życia WNP. Podpisało go 11 państw. 1993 ostatnia podpisała Gruzja. Nie podpisała Litwa, Łotwa i Estonia. Mogło to się dokonać na skutek ruchów oddolnych i żądań republik, co doprowadziło do ogłoszenia przez Gorbaczowa piereistroiki. WNP powstała w momencie, gdy kraje te były bardzo mocno powiązane z pozostałymi regionami byłego ZSRR. Ich faktyczna niezależność buła pod znakiem zapytania. Ta polityka polegała na ograniczonym związku tych republik z centrum głównie gospodarczo. Było to świadome tworzenie monokultur przemysłowych w jednych regionach by uzależnić je w pozostałych dziedzinach przemysłu od drugich regionów. Każdy region nie produkował produktu finalnego. W przeddzień rozpadu ZSRR więzy między republikami były silniejsze niż kiedykolwiek. Udział produktu globalnego wynosił tam około 20% . Zależność wynikała z faktu produkcji 60% całego produktu globalnego Rosji. Z niej płynęła zdecydowana większość zapotrzebowania i powodowała, że rozwiązanie ZSRR i utworzenie WNP nakazywało utrzymywanie tych więzi, gdyż uniezależnienie nie było takie proste. Po rozpadzie ZSRR republiki WNP podpisały porozumienie o wspólnej obronie, stworzeniu wspólnej armii. Pojawiła się inicjatywa stworzenia wspólnych sił pokojowych. Granice niepodległych państw nie podlegały etnicznym tradycją lecz były administracyjną spuścizną ZSRR. Stworzono ruch bez dewizowy.
Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw (ze wspólnej polityki wyłączone są kwestie obronne, uregulowane odrębnym traktatem taszkenckim z maja 1992 roku), stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości. Kwestie te reguluje deklaracja ałmacka oraz statut z 1993 roku.
Pyt.12Wyróżnia się następujące rodzaje bezpieczeństwa:
ze względu na obszar jakie obejmuje - bezpieczeństwo globalne, bezpieczeństwo międzynarodowe, bezpieczeństwo regionalne, bezpieczeństwo narodowe;
ze względu stosunek do obszaru państwa - bezpieczeństwo zewnętrzne i bezpieczeństwo wewnętrzne;
ze względu na dziedzinę w jakiej występuje - bezpieczeństwo militarne, bezpieczeństwo polityczne, bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo ekologiczne, bezpieczeństwo informatyczne, bezpieczeństwo społeczne, bezpieczeństwo kulturowe; bezpieczeństwo fizyczne i bezpieczeństwo socjalne; bezpieczeństwo strukturalne i bezpieczeństwo personalne[3].
Proszę czekać...