Mikroelektronika
Mikroelektronika
TECHNOLOGIA
TECHNOLOGIA
GRUBOWARSTWOWA
GRUBOWARSTWOWA
WYKŁAD 6
WYKŁAD 6
TECHNOLOGIA GRUBOWARSTWOWA
TECHNOLOGIA GRUBOWARSTWOWA
Plan wykładu:
Plan wykładu:
1. Informacje ogólne
1. Informacje ogólne
2.
2.
Etapy wytwarzania
Etapy wytwarzania
3. Układy wysokotemperaturowe
3. Układy wysokotemperaturowe
4. Układy niskotemperaturowe
4. Układy niskotemperaturowe
(polimerowe)
(polimerowe)
5.
5.
Układy wielowarstwowe typu MCM
Układy wielowarstwowe typu MCM
(LTCC)
(LTCC)
stacking
stacking
laminating
laminating
filing vias
filing vias
preconditionin
g
preconditionin
g
slitting
slitting
blanking
blanking
forming vias
forming vias
printing
printing
cofiring
cofiring
post-firing
post-firing
post-
printing
post-
printing
Etapy wytwarzania układu
Etapy wytwarzania układu
LTCC
LTCC
J.Kita 13th European Microelectronics and Packaging Conference, Strasbourg 2001
Du Pont 943-A5 Green
Du Pont 943-A5 Green
Tape
Tape
Low loss, lead free glass/ceramic tape compatible with
Low loss, lead free glass/ceramic tape compatible with
Au, Ag and mixed metal conductors
Au, Ag and mixed metal conductors
Dielectric constant at 10 GHz
7.4
Loss tangent at 10 GHz
0.001
Breakdown voltage
> 1 kV/25 μm
TCE
4.5 ppm/K
Density
3.2 g/cm
3
Camber
< 75 μm/in
Surface smoothness
< 40 μin
Thermal conductivity
4.8 W/mK
Via diameter
100 μm
Line/space resolution
100 μm
Fired thickness
112 μm
Du Pont 943-A5 Green
Du Pont 943-A5 Green
Tape
Tape
50 Ω MICROSTRIP ATTENUATION
D.I. Amey et al., Proc. Int. Symp. on Microelectronics IMAPS USA,
D.I. Amey et al., Proc. Int. Symp. on Microelectronics IMAPS USA,
2000
2000
Since 1989 Murata has delivered over 950 million pcs of multilayer LTCC based
components
(LC Filters , Baluns, Couplers, Chip Antenna, RF Diode SW, Rx Devices)
SUBSTRATE
length and width
max 10 mm
thickness
1 – 2 mm
layer thickness
50 m (25, 100, 150 m optional)
CONDUCTOR
line width/space
100 m / 100 m
via diameter
130 m
RESISTOR
range
50 - 100 k
tolerance
5%
TCR
300 ppm/K
BURIED CAPACITOR
C
1 pF/mm
2
x layer
tolerance
5%
TCC
80 20 ppm/K
STRIP LINE INDUCTANCE
impedance
100 max
spiral or radial
100 nH max
Murata LTCC
RF receive device used in Sanyo PDC phone:
1.1 mm thick, 20 layers, integrated L and C, 3 $
SOREP LTCC
switch diplexer module for dual band GSM
Siemens mobile phone, 200 000 units/month 1.5 $ – 2 $ each
5 layers, integrated L, C for filter and diplexer
Chiang S-K, Proc. IEMT/IMC, Japan 2000
MURATA
MURATA
fine line patterning
micromachining of LTCC tapes
lamination
making of cavities, holes and channels
bonding of LTCC tapes to other materials
LTCC processing for microsystems
LTCC processing for microsystems
FINE LINE PATTERNING
FINE LINE PATTERNING
fine line printing
fine line printing
FODEL photosensitive pastes (etching of unfired films)
FODEL photosensitive pastes (etching of unfired films)
photoimageable paste (etching of fired films)
photoimageable paste (etching of fired films)
gravure printing method
gravure printing method
laser patterning
laser patterning
jet printing
jet printing
before
firing
after
firing
J.Kita et al. ISSE’02
- space width – 80 m
- minimal path width –
150 m
Laser
Laser
patterning
patterning
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of Technology, Poland
Gravure offset
Gravure offset
Direct Gravure Printing (DGP) Process
Direct Gravure Printing (DGP) Process
J. Hagberg, S. Lepp
J. Hagberg, S. Lepp
ä
ä
vuori et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
vuori et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
Embossing
Embossing
LTCC process with embossing step
LTCC process with embossing step
A. Albrecht et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
A. Albrecht et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
Master for a spiral coil
Master for a spiral coil
laser micromachining
laser micromachining
numerically contolled milling
numerically contolled milling
method
method
jet vapor etching
jet vapor etching
photolithographic patterning
photolithographic patterning
using of photoformable LTCC
using of photoformable LTCC
tapes
tapes
casting
casting
embossing
embossing
MIC
MIC
ROMACHINING OF LTCC TAPES
ROMACHINING OF LTCC TAPES
MAKING OF CAVITIES, HOLES AND CHANNELS
MAKING OF CAVITIES, HOLES AND CHANNELS
deposition of thick films to compensate auto-
deposition of thick films to compensate auto-
supported
supported
structures
structures
use of sacrificial materials
use of sacrificial materials
use of fugitive paste
use of fugitive paste
bonding of fired LTCC tapes
bonding of fired LTCC tapes
3D possibilities
3D possibilities
M. Massiot et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
M. Massiot et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
3D possibilities
3D possibilities
M. Massiot et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
M. Massiot et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
J. Kita et al., European Microelectronics Packaging and Interconnection Symposium, IMAPS CRACOW
2002, 16-18 June
P
P
1
1
<
<
P
P
2
2
= 2P
= 2P
1
1
<
<
P
P
3
3
=
=
6P
6P
1
1
0.1 mm width
0.1 mm width
0.5 mm width
0.5 mm width
1 mm width
1 mm width
Construction of channels
Construction of channels
Construction of channels
Construction of channels
Influence of lamination pressure on channel quality
Influence of lamination pressure on channel quality
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of
Technology, Poland
Gongora Rubio M.R. et al., Sens. & Act. 2001
Milling
Milling
Acetone jet reactor
Acetone jet reactor
Gongora Rubio M.R. et al., Sens. & Act. 2001
Gongora Rubio M.R. et al., Sens. & Act. 2001
fugitive paste
fugitive paste
auto supported structure
use of dry photoresit film
use of dry photoresit film
CZUJNIKI I
CZUJNIKI I
PRZETWORNIKI
PRZETWORNIKI
Czujnik temperatury
Czujnik temperatury
Czujnik gazu
Czujnik gazu
Układ grzejny
Układ grzejny
Układ chłodzący
Układ chłodzący
Czujnik ciśnienia
Czujnik ciśnienia
Czujnik przepływu
Czujnik przepływu
Czujnik zbliżeniowy
Czujnik zbliżeniowy
Mikrozawór
Mikrozawór
Mikropompa
Mikropompa
Czujnik temperatury
Czujnik temperatury
Termistory
Termistory
(T. Zawada)
(T. Zawada)
RTD (Pt)
RTD (Pt)
(J. Kita)
(J. Kita)
Laboratorium Mikrosystemów Grubowarstwowych WEMiF
Laboratorium Mikrosystemów Grubowarstwowych WEMiF
Czujnik gazu
Czujnik gazu
Czujnik temperatury
Czujnik temperatury
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of Technology, Poland
J. Kita, 13th European Microelectronics and Packaging Conference, Strasbourg
2001
Optimisation of meander
pattern
Optimisation of meander
pattern
Heater
area
Heater
area
Układ grzejny
Układ grzejny
J. Kita et al.. European Microelectronics Packaging and Interconnection Symposium, IMAPS CRACOW
2002, 16-18 June
Układ chłodzący
Układ chłodzący
cross-
cross-
section
section
water cooler
water cooler
top view
top view
Układ chłodzący (Micro Jet
Układ chłodzący (Micro Jet
Array)
Array)
K. Saxena et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
K. Saxena et al., 14th European IMAPS Conf. 2003
Cross section of LTCC based MJA
Cross section of LTCC based MJA
Silicon based thermal test chip
Silicon based thermal test chip
Test set up
Test set up
Micro Jet array
Micro Jet array
Top layers of MJA
Top layers of MJA
Cross section of MJA cooling package
Cross section of MJA cooling package
G. Wang et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
G. Wang et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
Czujnik ciśnienia
Czujnik ciśnienia
8
7
6
5
4
3
2
1
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of Technology, Poland
Gongora Rubio M.R. et al., Sens. & Act. 2001
Czujnik
Czujnik
przepływu
przepływu
Block diagram of
proximity sensor
Coil geometry and
interconnection for
proximity sensor
Czujnik zbliżeniowy
Czujnik zbliżeniowy
Fabricated set with six multilayer proximity sensors
and its response to aluminum target.
M. R. Gongora-Rubio et al. Sens. Act.
2000
Gongora Rubio M.R. et al., Sens. & Act. 2001
Mikrozawó
Mikrozawó
r
r
• Multilayer ceramic
design
• Cofired ball check
valves
• Piezoelectrically
driven,
PZT unimorph
Cofired balls inside
D.L. Wilcox and M. Oliver, IMAPS ATW Providence RI,
USA, May 2002
Motorola Labs
Mikropompa z elementem
Mikropompa z elementem
piezoelektrycznym
piezoelektrycznym
Inne zastosowania
Inne zastosowania
Reaktor przepływowy PCR
Reaktor przepływowy PCR
Ogniwa paliwowe
Ogniwa paliwowe
Fotonika
Fotonika
Spektrometr
Spektrometr
Obudowy MEMS i MOEMS
Obudowy MEMS i MOEMS
Osłony ceramiczne
Osłony ceramiczne
95 C
52 C
72 C
D.L. Wilcox and M. Oliver, IMAPS ATW Providence RI,
USA, May 2002
Motorola Labs
Chou C.F. et al., Microel. Eng. 2002
Reaktor przepływowy PCR (
Reaktor przepływowy PCR (
Polymerase
Polymerase
Chain Reactor)
Chain Reactor)
Pavio J. et al. Adv. Microel. 2002
Pavio J. et al. Adv. Microel. 2002
Ogniwa
Ogniwa
paliwowe
paliwowe
Hiltunen J.A., ECTC 2002
Fiber to edge emitting laser alignment
Fotoni
Fotoni
ka
ka
Photonic
Photonic
package
package
Principle of demonstrator module
Principle of demonstrator module
K. Kautio et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
K. Kautio et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
Demonstrator module
Demonstrator module
Schemat of modeled system
Schemat of modeled system
Photoimaged fiber grooves
Photoimaged fiber grooves
Punched and laminated fiber
Punched and laminated fiber
grooves on LTCC – V or U-shape
grooves on LTCC – V or U-shape
Laser die and fiber
Laser die and fiber
Processing of photoimaged
Processing of photoimaged
alignment grooves
alignment grooves
0
200
400
600
800
1000
200
250
300
350
400
Wavelength (nm)
In
te
n
si
ty
(
a.
u
.)
Dia. =250 m
Separation = 190 m
Gas: XeI
V = 300 V
I = 150 A
Pressure = 20-60 Torr
Ceramic Micro Hollow Cathode Discharge
Ceramic Micro Hollow Cathode Discharge
Integrated UV
Light Source
V
Collaboration with G. Eden, B. Vojak,
Univ. of Illinois, Urbana, Illinois
XeI*
B-X
253
nm
Iodine
206 nm
XeI*
B-A
320
nm
I*
2
342
nm
D.L. Wilcox and M. Oliver, IMAPS ATW Providence RI,
USA, May 2002
Motorola Labs
Fotonika
Fotonika
(wyładowanie katodowe)
(wyładowanie katodowe)
Ion Mobility Spectrometer
Ion Mobility Spectrometer
D. Plumlee et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
D. Plumlee et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2004
Fired prototype device
Fired prototype device
Tyndall gate segment
Tyndall gate segment
Multi-segment assembly of IMS
Multi-segment assembly of IMS
LTCC IMS segment layout
LTCC IMS segment layout
Novel
Novel
structures
structures
K. Peterson et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2003
K. Peterson et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2003
Integral windows
Integral windows
Window structure
Window structure
Integral transparent window
Integral transparent window
Prototype
Prototype
Screen printed and
Screen printed and
direct write tubes
direct write tubes
IMS tube with integral
IMS tube with integral
resistors and electrodes
resistors and electrodes
Integral transparent window
Integral transparent window
Rolled Ion Mobility Spectrometer
Rolled Ion Mobility Spectrometer
Schuenemann M. et al., Proc. Conf. ECTC 2000, USA
Schuenemann M. et al., Proc. Conf. ECTC 2000, USA
Obudowy
Obudowy
M. Massiot, B. Roesner, Proc.
M. Massiot, B. Roesner, Proc.
14th Europen
14th Europen
IMAPS
IMAPS
Conference,
Conference,
Friedrichshafen 2003
Friedrichshafen 2003
www.vtt.fi/ict/publica
www.vtt.fi/ict/publica
tions
tions
Obudowy
Obudowy
Obudowy układów MEMS
Obudowy układów MEMS
D.A. Ramsey et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2003
D.A. Ramsey et al., IMAPS Cer. Interconnect Technology Conf., Denver 2003
Optical cross-connect
Optical cross-connect
Blocker LTCC substrate
Blocker LTCC substrate
Equalization and blocking device
Equalization and blocking device
Complete blocker subsystem
Complete blocker subsystem
Equalizer/blocker schematic
Equalizer/blocker schematic
Packaged 256x256 MEMS array
Packaged 256x256 MEMS array
MEMS mirror arrays
MEMS mirror arrays
OXC configuration
OXC configuration
Laboratorium
Laboratorium
Mikrosystemów
Mikrosystemów
Grubowarstwowych
Grubowarstwowych
ul. Długa, budynek M3 http://www.tml.wemif.net
ul. Długa, budynek M3 http://www.tml.wemif.net
Tematy prac badawczych:
Tematy prac badawczych:
-
elementy bierne w modułach LTCC
elementy bierne w modułach LTCC
-
generacja pól temperatury w strukturach grubowarstwowych
generacja pól temperatury w strukturach grubowarstwowych
-
zintegrowane mikrosystemy przepływowe
zintegrowane mikrosystemy przepływowe
-
elementy reaktora PCR (Łańcuchowa Reakcja Polimerazy)
elementy reaktora PCR (Łańcuchowa Reakcja Polimerazy)
-
zastosowanie technologii LTCC w optoelektronice
zastosowanie technologii LTCC w optoelektronice
Laboratorium Mikrosystemów
Laboratorium Mikrosystemów
Grubowarstwowych
Grubowarstwowych
Henryk Roguszczak
Henryk Roguszczak
Andrzej Dziedzic
Andrzej Dziedzic
Marcin
Marcin
Stefanow
Stefanow
Tomasz Zawada
Tomasz Zawada
Leszek Golonka
Leszek Golonka
http://www.tml.wemif.net
Karol
Karol
Malecha
Malecha
Piotr
Piotr
Markowski
Markowski
Edward
Edward
Miś
Miś
Grzegorz
Grzegorz
Ostromęcki
Ostromęcki
Wojciech
Wojciech
Gryniewicz
Gryniewicz
Aparatur
Aparatur
a
a
system laserowy AUREL
system laserowy AUREL
sitodrukarka DEK
sitodrukarka DEK
piec komorowy
piec komorowy
piec tunelowy BTU
piec tunelowy BTU
odległość – 80 m
minimalna szerokość –
100 m
Wykorzystanie systemu
Wykorzystanie systemu
laserowego
laserowego
przetwornik DC-DC
przetwornik DC-DC
- korekcja rezystorów
- korekcja rezystorów
- wycinanie otworów
- wycinanie otworów
- wykonywanie kanałów
- wykonywanie kanałów
- formowanie ścieżek
- formowanie ścieżek
INFRA-RED SCANNING
INFRA-RED SCANNING
SYSTEM
SYSTEM
• The developed system consists of:
– High-speed IR detecting head
– XY table (10 m step)
– PC with data acquisition card
XY table
detecting head
• Basic parameters:
– Temperature range: 20-230C
– Accuracy: 2C
– Geometrical resolution: 300300
m
2
– Scanning area: 200200 mm
2
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of Technology, Poland
Thick-Film Microsystems Laboratory, Wroclaw University of Technology, Poland
Elementy bierne
Elementy bierne
Surface planar
component
Buried (embedded)
planar component
Electrodes
LTCC tape
Surface 3D
component
Buried 3D
component
Electrodes
LTCC tape
A g c o n d u c t o r p a s t e
L T C C T a p e
R
R
C
C
L
L
J. Kita et al., European Microelectronics Packaging and Interconnection Symposium,
IMAPS CRACOW 2002
DP 951 LTCC
tape
DP 951 LTCC
tape
four-layer
structure
four-layer
structure
Channels in one
and two layers
Channels in one
and two layers
Channels width:
100 m - 5 mm
Channels width:
100 m - 5 mm
Kanały
Kanały
Zintegrowany mikrosystem
przepływowy
Płytka z m ikrokanałem
przys tosowanym do detekcji
s ygnału w układzie
transmis yjnym
V-rowek do m ontażu
ś wiatłowodów
Płytka z m ikrokanałem
przys tosowanym do
detete kcji fluores cencji
Ś wiatłowody
Mikroukład LTCC z detektorami optycznymi do pomiarów intensywności fluorescencji oraz absorbancji:
- wycięte laserowo mikrokanały o szerokości około 100 m,
- układ grzejny,
- czujnik temperatury,
- zintegrowane optyczne elementy detekcyjne
Mikrosystem przepływowy
LTCC
LTCC
1
1
2
2
meander heat source
meander heat source
optimized
optimized
heater
heater
Temperature field of heater
Temperature field of heater
s
s
measured by IR thermo-
measured by IR thermo-
scanner
scanner
Układ grzejny
Układ grzejny
Tomasz Zawada
Układ CE
Układ CE
Przekrój
Widok z góry
Schemat układu CE
Schemat układu CE
(Capillary Electrophoresis - elektroforeza kapilarna)
(Capillary Electrophoresis - elektroforeza kapilarna)
Marcin Stefanow
2004
Współpraca :
Współpraca :
•
•
University of Technology, Ilmenau (Niemcy) – Elementy bierne
University of Technology, Ilmenau (Niemcy) – Elementy bierne
•
•
Josef Stefan Institute, Ljubljana (Słowenia) - Mikrosystemy LTCC
Josef Stefan Institute, Ljubljana (Słowenia) - Mikrosystemy LTCC
•
•
University of Oulu (Finlandia) - Mikrosystemy LTCC, folie LTCC
University of Oulu (Finlandia) - Mikrosystemy LTCC, folie LTCC
•
•
Politechnika Warszawska (Wydział Chemiczny) – Mikrosystemy
Politechnika Warszawska (Wydział Chemiczny) – Mikrosystemy
przepływowe (grant KBN)
przepływowe (grant KBN)
•
•
Akademia Medyczna Wrocław – PCR
Akademia Medyczna Wrocław – PCR
•
•
Instytut Elektrotechniki Wrocław – warystory
Instytut Elektrotechniki Wrocław – warystory
•
Akademia Rolnicza Wrocław – dyspersyjność układów koloidalnych
Akademia Rolnicza Wrocław – dyspersyjność układów koloidalnych
1st joint ACerS/IMAPS
1st joint ACerS/IMAPS
International Conference on Ceramic
International Conference on Ceramic
Interconnect and Ceramic Microsystems
Interconnect and Ceramic Microsystems
Technologies
Technologies
(CICMT)
(CICMT)
Baltimore, April 10-13, 2005
Baltimore, April 10-13, 2005