Niemal kosmopolityczny pasożyt

jelita cienkiego człowieka



jest to duży nicień barwy różowawej;



ciało walcowate, zwężone na obu
końcach;



otwór

gębowy

otoczony

trzema

wargami,

na

których

występują

brodawki czuciowe oraz brodawki
zwane

narządem

nabocznym

–

amfidem.

Ma obły kształt ciała o barwie bladoróżowej.
Otwór gębowy otoczony jest trzema wargami:
wargą

grzbietową

i

dwiema

wargami

przybrzusznymi. Wargi służą za narząd czepny i
wyposażone są w brodawki wargowe, które
spełniają rolę narządów dotyku. Około 2 mm od
przedniego końca ciała znajduje się na stronie
brzusznej otwór wydalniczy. Mniej więcej w tej
samej odległości od tylnego końca ciała, również
na stronie brzusznej, mieści się otwór odbytowy.
U samców nazywany jest otworem stekowym,
ponieważ spełnia też funkcję otworu płciowego.
Układ płciowy samicy uchodzi na zewnątrz
odrębnym otworem płciowym - szparą sromową.

Oskórek i naskórek tworzą razem skórę,
pod którą znajduje się warstwa mięśni
podłużnych. Otwór gębowy prowadzi do
silnie umięśnionej gardzieli, wysłanej
grubą warstwą oskórka i mającej w
przekroju poprzecznym kształt trójkąta.
Gardziel prowadzi do jelita środkowego,
które przechodzi w jelito proste,
uchodzące na zewnątrz otworem
odbytowym.

Budowa

Budowa:

• samiec ma 145 – 320
mm długości, zgięty
brzusznie ogon, 2
szczecinki kopulacyjne,
układ rozrodczy
pojedynczy.

• samica ma 200-520 mm
długości, szpara sromowa
w 1/3 przedniej długości
ciała w płytkim
przewężeniu.

Ascaris lumbricoides - jaja

jajo
zapłodnione

jajo
niezapłodnione

Cykl życiowy

Ascaris

Ascaris

lumbricoid

lumbricoid

es

es

Samica składa kilkadziesiąt tysięcy jaj w
ciągu doby (nawet do 200 tysięcy), które
wydostają się z jelita razem z kałem. Poza
organizmem (np. w glebie, na roślinach) w
odpowiednich warunkach larwa rozwija się
już w jaju. Jeśli jajo zostanie połknięte przez
zwierzę lub człowieka (np. poprzez
zjedzenie niemytej sałaty, warzyw z jajami
glisty),

to

w

układzie

pokarmowym

następuje rozkład otoczki jajowej pod
wpływem enzymów trawiennych. W jelicie
człowieka larwy wydostają się z osłon
jajowych.

Uwolnione larwy przez ścianki jelita przedostają się do

naczyń krwionośnych i rozpoczynają wędrówkę do
płuc. Jest to konieczne, ponieważ do dalszego
rozwoju potrzebują tlenu. Docierają więc do
pęcherzyków płucnych. Tam dwukrotnie linieją. Po
osiągnięciu 2 mm długości zaczynają wędrówkę w
górę przez oskrzeliki, oskrzela, krtań do tchawicy,
skąd odruchowo przełknięte, dostają się do żołądka i
stąd do jelita. Tu dorastają. Po ok. 2 miesiącach od
zakażenia zaczynają w jelicie rozmnażać się płciowo.

Osoba kaszląca posiadająca larwy glisty ludzkiej w

płucach może zarazić pasożytem zdrowego
człowieka, jeśli nie zatyka ust w czasie kaszlu. Jeśli
larwa podczas kaszlu trafi do ust zdrowego
człowieka i zostanie przez niego połknięta, to
rozwinie się w jelitach w postać dorosłą.

Wyróżnia się trzy zespoły

objawów związanych z:



wędrówką postaci larwalnych,



inwazją jelita cienkiego przez

postacie dojrzałe,



powikłaniami glistnicy.

Wędrówce larw towarzyszą:

Wędrówce larw towarzyszą:



Objawy uszkodzenia wątroby,

śródbłonków naczyń krwionośnych,



uszkodzenia ścian pęcherzyków

płucnych połączone z krwawieniami i

odczynami zapalnymi,



zespół Loefflera (przemijające nacieki

płuc),



objawy zapalenia płuc (kaszel,

gorączka, krwawienia).

 

Patogenne działanie glist w

Patogenne działanie glist w

jelicie cienkim polega na:

jelicie cienkim polega na:



zatruwaniu organizmu żywiciela

produktami przemiany materii,



zmianach w strukturze kosmków,

naciekach komórkowych,



pojawiają się bóle brzucha, nudności,

sporadyczne wymioty, brak łaknienia.

Objawami towarzyszącymi

Objawami towarzyszącymi

są:

są:



wzmożona pobudliwość nerwowa,



bóle - brzucha, mdłości, brak łaknienia,



sporadyczne wymioty,



zapalenia spojówek, obrzęk powiek,



nieżyt nosa, stany spastyczne oskrzeli,



u

dzieci

może

dojść

do

nieprawidłowego rozwoju umysłowego

i fizycznego.

Powikłaniami glistnicy mogą być

Powikłaniami glistnicy mogą być

niedrożności:

niedrożności:



górnych dróg oddechowych,



przewodów wyprowadzających trzustki i dróg

żółciowych,



jelita (zaczopowanie jelita cienkiego - w wyniku

masowej inwazji),



glista ludzka jest niebezpieczna dla małych dzieci,

gdyż może u nich przedostawać się z jelit do przełyku

i czopować drogi oddechowe, co grozi uduszeniem.

 



wykrywanie jaj w preparatach
bezpośrednich kału,



zastosowanie sedymentacyjnych sposobów
zagęszczania jaj w próbce kału (np.
metoda FEO),



odczyny serologiczne: odczyn wiązania
dopełniacza, hemaglutynacji pośredniej,
immunoelektroforezy i test ELISA),

cd.



badanie radiologiczne przewodu
pokarmowego,



we krwi stwierdza się leukocytozę z
eozynofilią.

ZWALCZANIE:

ZWALCZANIE:



przestrzeganie

higieny

osobistej

i

sanitarnej, walka z glistą ludzką polega
głównie na myciu warzyw i owoców w
gorącej wodzie (wysoka temperatura zabija
larwy),



w leczeniu stosuję się jednorazowo
pirantel,

mebendazol, albendazol

lub

piperazynę,



badanie kontrolne w 2-4 tyg. po leczeniu.