Bariery rozwoju dużych

Bariery rozwoju dużych

przedsiębiorstw w Polsce.

przedsiębiorstw w Polsce.

Wyniki badania

Wyniki badania

„Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009”

„Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009”

PKPP Lewiatan i Deloitte Sp. z o.o.

PKPP Lewiatan i Deloitte Sp. z o.o.

dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek

Warszawa, 20 kwietnia 2009 r.

[e-mail]





5 – najwyższe ryzyko

4 – wysokie ryzyko

3 - przeciętne ryzyko

2 – małe ryzyko

1 – bardzo małe ryzyko

0 – brak ryzyka

Przedsiębiorstwa postrzegają ryzyko polityczne

Przedsiębiorstwa postrzegają ryzyko polityczne

jako relatywnie niewielkie.

jako relatywnie niewielkie.

Kryzys nie zwiększył tego ryzyka.

Kryzys nie zwiększył tego ryzyka.

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.



Ryzyko polityczne „wyceniane” jest przez przedsiębiorstwa

jako bardzo małe (na 1,39 punktu w normalnych warunkach
oraz na 1,43 w warunkach kryzysu w skali 0-brak ryzyka; 5-
najwyższe ryzyko)



Ponad 60% dużych firm uważa, że w ich działalności ryzyko

polityczne nie ma znaczenia. Kryzys tej sytuacji nie zmienił.



Za bardzo wysokie i najbardziej istotne uważa ryzyko

polityczne 8,6% firm. W warunkach kryzysu za wysokie uważa
ryzyko polityczne 10,7% firm.

WNIOSKI
Polityka nie destabilizuje życia gospodarczego.





Przedsiębiorstwa
państwowe (PP)

Przedsiębiorstwa
prywatne (PPr)

PPr - 100% udział
kapitału polskiego (kPL)

PPr – większościowy
udział kPL

PPr – większościowy
udział kapitału
zagranicznego

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyko polityczne jest jednak silniej postrzegane

Ryzyko polityczne jest jednak silniej postrzegane

przez firmy państwowe niż prywatne.

przez firmy państwowe niż prywatne.



Ryzyko polityczne ma większy wpływ na przedsiębiorstwa państwowe. Czy ma to znaczenie dla

efektywności i stabilności ich działania?



Firmy z większościowym udziałem kapitału zagranicznego oceniają ryzyko polityczne jako nieistotne.

Kryzys nic tu nie zmienił. Efekt doświadczenia i swobody wyboru ?



Firmy z większościowym udziałem kPL w normalnych warunkach nie postrzegają ryzyka politycznego za

istotne. W okresie kryzysu oceniają je na nieco większe. Czy to efekt braku swobody wyboru ?

WNIOSKI
Należy ograniczyć ryzyko polityczne poprzez ograniczenie dostępu polityków do przedsiębiorstw, czyli
poprzez prywatyzację.





Sekcja K - Usługi dla firm

Sekcja I – Transport
i łączność

Sekcja G – Handel

Sekcja F – Budownictwo

Sekcja E – Energia i gaz

Sekcja D – Produkcja

Sekcja C - Górnictwo

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyko polityczne jest także silniej postrzegane

Ryzyko polityczne jest także silniej postrzegane

przez firmy z sektorów regulowanych.

przez firmy z sektorów regulowanych.



Firmy działające na rynkach najbardziej regulowanych oraz firmy państwowe – energia i gaz oraz górnictwo

uznają ryzyko polityczne za większe. Efekt doświadczenia ? Efekt struktury własności ?



Za najmniejsze uznają ryzyko polityczne firmy budowlane – czy to efekt konkurencyjnej struktury rynku ?



Firmy budowlane to jednak firmy działające często w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych. Niskie

ryzyko polityczne wskazywałoby, że nie dostrzegają one negatywnego wpływu polityki na tę sferę swojej
działalności.

WNIOSKI
Wzrost efektywności firm sektora energetycznego oraz górnictwa wymaga prywatyzacji przedsiębiorstw
działających w tych obszarach.





5 – najwyższe ryzyko

4 – wysokie ryzyko

3 - przeciętne ryzyko

2 – małe ryzyko

1 – bardzo małe ryzyko

0 – brak ryzyka

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyko walutowe jest obecne zawsze w działalności

Ryzyko walutowe jest obecne zawsze w działalności

dużych przedsiębiorstw (2. miejsce na liście ryzyk)

dużych przedsiębiorstw (2. miejsce na liście ryzyk)

– większość z nich to eksporterzy i importerzy.

– większość z nich to eksporterzy i importerzy.

W okresie kryzysu ryzyko walutowe istotnie

W okresie kryzysu ryzyko walutowe istotnie

wzrosło.

wzrosło.



Ryzyko walutowe (zmiany kursu złotego do euro) „wyceniane”

jest przez przedsiębiorstwa jako ponadprzeciętne (na 2,48 punktu
w normalnych warunkach oraz na 2,85 w warunkach kryzysu w
skali 0-brak ryzyka; 5-najwyższe ryzyko).



Ryzyko walutowe to w normalnych warunkach działania bardzo

ważny i najważniejszy problem dla ponad ¼ firm.



Jego znaczenie wzrosło w ostatnim okresie – jest jednym z

najistotniejszych ryzyk dla prawie 40% dużych przedsiębiorstw.

WNIOSKI

Nie ma innego rozwiązania problemu ryzyka walutowego jak
wprowadzenie euro.





Przedsiębiorstwa
państwowe (PP)

Przedsiębiorstwa
prywatne (PPr)

PPr - 100% udział
kapitału polskiego (kPL)

PPr – większościowy
udział kPL

PPr – większościowy
udział kapitału
zagranicznego

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyka walutowego mniej „boją się” firmy

Ryzyka walutowego mniej „boją się” firmy

państwowe

państwowe

niż prywatne.

niż prywatne.



Ryzyko walutowe dla wszystkich firm jest relatywnie wysokie.



Jednak dla przedsiębiorstw państwowych ryzyko walutowe jest mniejszym problemem niż dla firm prywatnych. W

części zapewne to efekt niższego udziału tych firm w eksporcie. Czy jest to także efekt „miękkiego finansowania” ?



Najwyżej oceniają ryzyko walutowe firmy z większościowym udziałem kPL. Jakie znaczenie w tej ocenie mają

problemy z opcjami walutowymi ?



Na największy wzrost ryzyka walutowego wskazują firmy z większościowym udziałem kapitału zagranicznego. To

głównie eksporterzy.

WNIOSKI
Tylko jeden i ciągle ten sam – niezbędne jak najszybsze wprowadzenie euro.





Sekcja K - Usługi dla firm

Sekcja I – Transport
i łączność

Sekcja G – Handel

Sekcja F – Budownictwo

Sekcja E – Energia i gaz

Sekcja D – Produkcja

Sekcja C - Górnictwo

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyko walutowe najbardziej odczuwają firmy

Ryzyko walutowe najbardziej odczuwają firmy

produkcyjne,

produkcyjne,

a w związku z kryzysem – także firmy handlowe.

a w związku z kryzysem – także firmy handlowe.



Największe znaczenie ma ryzyko walutowe dla firm produkcyjnych. Tu najwięcej jest przedsiębiorstw

działających w obrocie międzynarodowym. Firmy produkcyjne są zatem najbardziej zainteresowane
wprowadzeniem w Polsce euro.



Duże znaczenie ma ryzyko walutowe także w działalności firm handlowych. Istotny wzrost ryzyka walutowego w

wyniku kryzysu to zapewne efekt słabego złotego i spadku efektywności firm handlowych, które importują.



Wysokie ryzyko walutowe w budownictwie to zapewne efekt eksportu usług budowlanych. Natomiast

budownictwo w relatywnie niewielkim stopniu boi się wzrostu ryzyka walutowego.

WNIOSKI
Euro, euro, i jeszcze raz euro.





5 – najwyższe ryzyko

4 – wysokie ryzyko

3 - przeciętne ryzyko

2 – małe ryzyko

1 – bardzo małe ryzyko

0 – brak ryzyka

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Zawsze wysokie ryzyko zatoru płatniczego (4.

Zawsze wysokie ryzyko zatoru płatniczego (4.

miejsce)

miejsce)

wzrosło w okresie kryzysu w największym

wzrosło w okresie kryzysu w największym

stopniu

stopniu

–

–

o prawie 1/3.

o prawie 1/3.



Ryzyko zatoru płatniczego może być przyczyną utraty płynności przez

przedsiębiorstwo nawet w sytuacji, gdy jego zdolność do generowania
przychodów i zysków jest wysoka.



Za nieistotne uważa ryzyko zatorów płatniczych w normalnych warunkach prawie

38% firm. W warunkach kryzysu bezpiecznie czuje się prawie o połowę mniej firm.



Ryzyko zatorów płatniczych to zawsze bardzo duży problem dla 18,6% firm. W

warunkach kryzysu ryzyko zatorów płatniczych staje się największym problemem
dla 2-krotnie większej liczby firm.

WNIOSKI
Ciągle nie jest w Polsce rozwiązany problem tworzenia się zatorów płatniczych i
ich konsekwencji dla płynności firm:
1) Problem sądownictwa gospodarczego;
2) Problem płatności podatku VAT od wystawionej a nie zapłaconej faktury.





Przedsiębiorstwa
państwowe (PP)

Przedsiębiorstwa
prywatne (PPr)

PPr - 100% udział
kapitału polskiego (kPL)

PPr – większościowy
udział kPL

PPr – większościowy
udział kapitału
zagranicznego

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Przedsiębiorstwa państwowe znacznie mniej obawiają

Przedsiębiorstwa państwowe znacznie mniej obawiają

się zatorów płatniczych niż firmy prywatne.

się zatorów płatniczych niż firmy prywatne.



Przedsiębiorstwa państwowe w znacznie mniejszym stopniu obawiają się zatorów płatniczych niż firmy prywatne.

Nawet kryzys nie zwiększył w stopniu istotnym tego ryzyka w ich oczach. Czy jest to efekt „miękkich” ograniczeń
finansowych ?



Firmy ze 100% udziałem kapitału polskiego uznają ryzyko zatorów płatniczych za wysokie. Kryzys ich obawy jeszcze

zwiększa. Czy to doświadczenia lat 2001-2002, czy też już widzą nasilenie się tego ryzyka ?



Na istotny (ponad 50%) wzrost zagrożenia zatorami płatniczymi wskazują firmy z większościowym udziałem kapitału

polskiego. Czy one także widzą nasilenie się tego zjawiska ?

WNIOSKI
Obawy związane ze wzrostem ryzyka zatorów płatniczych mogą to ryzyko pogłębić, firmy będą oczekując wzrostu tego
ryzyka, same będą się przed nim bronić wydłużając terminy płatności swoich zobowiązań.





Sekcja K - Usługi dla firm

Sekcja I – Transport
i łączność

Sekcja G – Handel

Sekcja F – Budownictwo

Sekcja E – Energia i gaz

Sekcja D – Produkcja

Sekcja C - Górnictwo

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ryzyka zatorów płatniczych nie uważają za wysokie

Ryzyka zatorów płatniczych nie uważają za wysokie

także firmy

także firmy

z sektora energetycznego oraz transportu i łączności.

z sektora energetycznego oraz transportu i łączności.



Firmy sektora energia i gaz oceniają ryzyko zatorów płatniczych jako niskie. Kryzys zwiększył obawy związane z tym ryzykiem, ale ciągle nie są

one tak wysokie jak w innych sektorach. Czy to charakter produktów i usług, które dostarczają firmy energetyczne na rynek decyduje o relatywnie
niskich obawach utraty płynności w wyniku zatorów płatniczych ?



W transporcie i łączności ryzyko zatorów płatniczych w kryzysie oceniane jest jako niższe niż w okresie normalnej działalności. Czy firmy

transportowe znalazły remedium na ten problem ?



W sposób bardzo wyraźny wzrosło ryzyko zatorów płatniczych w handlu. Nie powinno to dotyczyć handlu detalicznego, bowiem tu płatność

następuje w „czasie rzeczywistym”. Obawy zapewne wzrosły w handlu hurtowym.



Zatorów płatniczych i ich istotnego wzrostu obawiają się również firmy górnicze. Jakie znaczenie dla tych obaw mają płatności realizowane ze

środków publicznych ?

WNIOSKI
Niezbędne jest wprowadzenie rozwiązań systemowych udrażniających system regulowania zobowiązań między podmiotami gospodarczymi, w tym
płacenie VATu albo po zapłaceniu faktury przez kontrahenta, albo płacenie VATu przez nabywcę, a nie sprzedającego.





5 – najwyższe ryzyko

4 – wysokie ryzyko

3 - przeciętne ryzyko

2 – małe ryzyko

1 – bardzo małe ryzyko

0 – brak ryzyka

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.



Ryzyko regulacyjne (regulacje branżowe) „wyceniane” jest przez

przedsiębiorstwa jako małe (na 1,99 punktu w normalnych warunkach oraz na
2,02 w warunkach kryzysu w skali 0-brak ryzyka; 5-najwyższe ryzyko).



Ale tylko niespełna 40% dużych firm uważa, że w ich działalności ryzyko

wynikające z regulacji branżowych nie ma znaczenia. Kryzys tej sytuacji nie
zmienił.



Za bardzo wysokie i najbardziej istotne uważa ryzyko regulacyjne 13,6% firm.

Natomiast w warunkach kryzysu za wysokie i bardzo wysokie uważa ryzyko
regulacyjne prawie 1/5 firm dużych.

WNIOSKI
Regulacje dotyczące działalności gospodarczej, szczególnie regulacje
branżowe, ciągle stanowią istotną barierę rozwoju przedsiębiorstw w Polsce.

Ryzyko regulacyjne jest na 5. miejscu wśród ryzyk

Ryzyko regulacyjne jest na 5. miejscu wśród ryzyk

wskazywanych przez duże przedsiębiorstwa.

wskazywanych przez duże przedsiębiorstwa.

W okresie kryzysu jego wartość rośnie, aczkolwiek spada ono na 7.

W okresie kryzysu jego wartość rośnie, aczkolwiek spada ono na 7.

miejsce.

miejsce.





Przedsiębiorstwa
państwowe (PP)

Przedsiębiorstwa
prywatne (PPr)

PPr - 100% udział
kapitału polskiego (kPL)

PPr – większościowy
udział kPL

PPr – większościowy
udział kapitału
zagranicznego

Ryzyko regulacyjne ma jednak mniejsze znaczenie

Ryzyko regulacyjne ma jednak mniejsze znaczenie

dla firm

dla firm

z kapitałem zagranicznym.

z kapitałem zagranicznym.



Przedsiębiorstwa prywatne i państwowe podobnie postrzegają ryzyko regulacyjne.



Aczkolwiek firmy z większościowym udziałem kapitału zagranicznego oraz firmy z mniejszościowym udziałem

kapitału zagranicznego oceniają ryzyko regulacyjne jako mniejsze. Czy zagraniczni inwestorzy obecni w tych
spółkach cechują się wyższym zaufaniem do regulacji i regulatorów? Czy może mają większą umiejętność i
doświadczenie w poruszaniu się w regulacjach ?



Firmy z większościowym udziałem kapitału zagranicznego jako jedyne oceniają, że ryzyko regulacyjne spada w

okresie kryzysu. Czy to efekt umiejętnego zarządzania ryzykiem regulacyjnym ?

WNIOSKI
Ryzyko regulacyjne jest zbyt duże dla wszystkich firm. Generuje ono koszty transakcyjne, a tym samym zmniejsza
konkurencyjność przedsiębiorstw. Ryzyko to musi zostać ograniczone.

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.





Sekcja K - Usługi dla firm

Sekcja I – Transport
i łączność

Sekcja G – Handel

Sekcja F – Budownictwo

Sekcja E – Energia i gaz

Sekcja D – Produkcja

Sekcja C - Górnictwo

Ryzyko regulacyjne ma także mniejsze znaczenie

Ryzyko regulacyjne ma także mniejsze znaczenie

dla firm

dla firm

działających na rynkach regulowanych, o mniej

działających na rynkach regulowanych, o mniej

konkurencyjnej strukturze.

konkurencyjnej strukturze.



Ryzyko regulacyjne jest najmniejszym problemem dla firm energetycznych. Czy wynika to ze stałego działania w środowisku o wysokim stopniu regulacji ?



Problemów związanych z regulacjami branżowymi obawiają się najbardziej firmy handlowe oraz usługowe. To rynki o bardzo konkurencyjnej strukturze.

Regulacje je niszczą.



Z czego wynikają obawy górnictwa związane z regulacjami, szczególnie w okresie kryzysu?



Firmy działające na rynkach regulowanych oczekują zmniejszenia ryzyka regulacyjnego (energia i gaz, łączność). Rynek energetyczny i telekomunikacyjny będą

zawsze regulowane w stopniu większym niż inne rynki. Na jakiej podstawie firmy uznają, że kryzys osłabi tendencje do dalszego regulowania rynku
energetycznego czy telekomunikacyjnego ?



Spadku ryzyka regulacyjnego oczekuje również budownictwo. Jakie są szanse ograniczenia barier inwestycyjnych ?

WNIOSKI
Przeciwdziałanie kryzysowi to nie tylko „pakiet antykryzysowy”, ale przede wszystkim przyspieszenie zmian w regulacjach działalności gospodarczej –
zmniejszenie skali regulacji w gospodarce, zwiększenie efektywności regulacji, obniżenie ich kosztów (do czego jesteśmy zobowiązani – o 25% do 2012 r.)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.





Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

(46,2)

(21,2)

(35,0)

(25,3)

(36,1)

(22,8)

Ustawa o VAT, Kodeks Pracy i ustawa o CIT to trzy

Ustawa o VAT, Kodeks Pracy i ustawa o CIT to trzy

najbardziej uciążliwe przepisy prawa. Regulacje

najbardziej uciążliwe przepisy prawa. Regulacje

branżowe ograniczają możliwości rozwoju ¼ dużych

branżowe ograniczają możliwości rozwoju ¼ dużych

firm.

firm.



Przedsiębiorstwa duże, ale także firmy małe i średnie (54,1% MSP) wskazują na regulacje VAT jako najbardziej uciążliwe

prawo. Zastrzeżenia dotyczą braku jednoznaczności tego prawa i ciągłych jego zmian.



Kodeks pracy – tu także firmy duże oraz MSP (28%, 3 miejsce na liście najbardziej uciążliwych przepisów prawa) są zgodne.

Wymagania dotyczące czasu pracy i organizacji czasu pracy, godziny nadliczbowe, wynagrodzenia za czas choroby – cała
lista regulacji, które nie są dostosowane do dzisiejszej formy funkcjonowania przedsiębiorstwa.



Ustawa o CIT (MSP – 23,2%, 4 pozycja na liście) to tak, jak w przypadku VAT, zastrzeżenia do braku jednoznaczności i

zmienności prawa.



Regulacje branżowe (MSP – 15,1%, 5 pozycja) wskazywane są przez firmy duże jako jedno z najistotniejszych źródeł ryzyka.



Prawo o ochronie środowiska to regulacje, które będą coraz bardziej uciążliwe dla firm, szczególnie ze względów

kosztowych. Dlatego warto tak je tworzyć, aby nie obciążały firm nadmiernymi kosztami, co niestety stało się już
standardem.



Ustawa o zamówieniach publicznych (ważna także dla MSP – 9,9% firm, 6 pozycja), mimo nowelizacji mających udrożnić

system przetargowy, jest ciągle nieefektywna i kosztowna (dla obu stron procesu przetargowego).





Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Przepisy BHP, Sanepidu, ustawa o planowaniu i

Przepisy BHP, Sanepidu, ustawa o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym to kolejne

zagospodarowaniu przestrzennym to kolejne

regulacje prawne, które nie spełniają swojej roli.

regulacje prawne, które nie spełniają swojej roli.



Przedsiębiorstwa duże (podobnie jak MSP) uznają pozapłacowe koszty pracy jako najpoważniejszą barierę ich rozwoju.

Jednak prawie ¼ przedsiębiorstw dużych uważa przepisy BHP za bardziej ograniczające ich działalność, niż pozapłacowe
koszty pracy.



Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest najpoważniejszą barierą inwestycyjną. Trudno oczekiwać,

szczególnie w okresie kryzysu, że firmy będą inwestowały, gdy brak jest planów zagospodarowania przestrzennego.



Ustawa o rachunkowości, podobnie jak ustawy podatkowe, jest niejasna i często ulega zmianom, generując ryzyko i tym

samym – koszty.

WNIOSKI
Niezbędny jest przegląd wszystkich wskazywanych przez przedsiębiorców regulacji i eliminacja zapisów, które tworzą
ryzyka. Niezbędny jest także przegląd prawa pod kątem eliminacji nieuzasadnionych obciążeń administracyjnych.





Wybory rozwiązań prawnych (1/6)

Wybory rozwiązań prawnych (1/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Stabilne, przejrzyste, jednoznaczne przepisy dot. podatku VAT

czy niska stawka VAT

Niski CIT

czy niski VAT

Liniowa stawka VAT

czy szybka ścieżka uzyskiwania pozwoleń na budowę



Najważniejsze są stabilne, jednoznaczne przepisy dotyczące

podatku VAT.



Przedsiębiorstwa optują za liniową stawką VAT.



Jednak obniżenie stawki VAT nie należy do bezwzględnych

priorytetów dużych firm.



Przedsiębiorstwa preferowałyby rozwiązanie obniżające

podatek od dochodów (CIT).





Wybory rozwiązań prawnych (2/6)

Wybory rozwiązań prawnych (2/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Obniżenie pozapłacowych kosztów pracy

czy ulgi na inwestycje w podatku CIT

To, aby interpretacje urzędu skarbowego były wiążące

czy ulgi podatkowe na inwestycje w podatku CIT



Ważniejsze od ulg inwestycyjnych w podatku

CIT jest dla dużych przedsiębiorstw (1)
obniżenie pozapłacowych kosztów pracy i (2)
wiążąca interpretacja prawa podatkowego
dokonywana przez urzędy skarbowe





Wybory rozwiązań prawnych (3/6)

Wybory rozwiązań prawnych (3/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Obniżenie pozapłacowych kosztów pracy

czy ulgi na inwestycje w podatku CIT

Niższe pozapłacowe koszty pracy

czy zmniejszenie kosztów rozwiązywania umów o pracę



Pozapłacowe koszty pracy są dla dużych firm (a także dla małych i średnich przedsiębiorstw)

najpoważniejszą barierą rozwoju.



Wolą radzić sobie same z inwestycjami czy z kosztami wynikającymi ze zwolnień pracowników,

a także z nieprzyjaznymi przepisami BHP aby móc uzyskać rozwiązania pozwalające na
obniżenie kosztów pracy.
Uwaga: Takie rozwiązania zostały wprowadzone w latach 2007-2008, ale zmniejszenie obciążeń
nastąpiło głównie po stronie pracowników. Przedsiębiorcy uzyskali jedynie 2 pp (obniżenie
składki rentowej). To było rozwiązanie idące w dobrym kierunku, ale nie adekwatne do potrzeb.
Jeżeli pojawi się potrzeba zwiększenia danin na potrzeby budżetu państwa, nie może ona być
realizowana wzrostem obciążeń pracy !!!

Niższe pozapłacowe koszty pracy

czy uproszczenie przepisów BHP





Wybory rozwiązań prawnych (4/6)

Wybory rozwiązań prawnych (4/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Ulgi w podatku CIT związane z wdrożeniem innowacji do praktyki

czy dostęp do tanich kredytów na działalność innowacyjną



Duże przedsiębiorstwa oczekują ulg w podatku CIT

związanych z wdrażaniem innowacji. Jest to dla nich ważniejsze
od pozyskania dofinansowania na szkolenia pracowników oraz
od dostępu do tanich kredytów na działalność inwestycyjną.



Duże firmy niechętnie przekazywałyby środki publiczne na

infrastrukturalne projekty. Wolałyby je spożytkować na ulgi w
podatku CIT na innowacyjne przedsięwzięcia.

Ulgi w podatku CIT na wdrażanie nowych technologii

czy system dofinansowania kosztów ponoszonych przez firmę

na szkolenia pracowników

Ulgi w podatku CIT na innowacyjne przedsięwzięcia

czy środki publiczne koncentrowane na projektach infrastrukturalnych





Wybory rozwiązań prawnych (5/6)

Wybory rozwiązań prawnych (5/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Zmniejszenie ograniczeń dotyczących pracy w weekendy, święta i w nocy

czy zmniejszenie ograniczeń w stosowaniu elastycznych form zatrudnienia

Ograniczenie wzrostu płacy minimalnej

czy ograniczenie konieczności przeprowadzania badań lekarskich

przed podpisaniem umowy o pracę



Przedsiębiorcy potrzebują uelastycznienie czasu pracy i organizacji czasu

pracy bardziej niż uelastycznienia zatrudnienia oraz zmian w rozliczaniu
godzin nadliczbowych.



Wynagrodzenia za czas choroby są znacznie większym problemem dla

dużych firm niż urlopy na żądanie. Jednak znacznie mniejszym niż czas
pracy (maksymalna liczba godzin pracy w tygodniu.



Płaca minimalna jest znacznie większym problemem niż koszty badań osób

przyjmowanych do pracy. Jednak ważniejsze od niej są zasady płacenia za
dni wolne od pracy (długość płatnego urlopu, liczba dni światecznych).

Zmiana wymagań dotyczących czasu pracy i organizacji czasu pracy

czy ograniczenie dodatkowych wynagrodzeń za godziny nadliczbowe

Zmiana regulacji dotyczących wynagrodzeń za czas choroby

czy zniesienie urlopów na żądanie





Wybory rozwiązań prawnych (6/6)

Wybory rozwiązań prawnych (6/6)

Źródło: Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009, PKPP Lewiatan i
Deloitte sp. z o.o.

Przy zatrudnianiu nowego pracownika – ulgi na okres przejściowy

czy system dofinansowania kosztów na szkolenia pracowników

Racjonalizacja przepisów związanych z telepracą

i innymi elastycznymi formami zatrudnienia

czy ograniczenie prawa do urlopu wychowawczego

Ograniczenie ochrony zatrudnienia osób w wieku przedemerytalnym

czy ograniczenie ochrony zatrudnienia kobiet w ciąży

i w czasie urlopu wychowawczego



Przedsiębiorstwa duże wolałyby rozwiązania pozwalające im

zatrudniać i utrzymywać pracowników w zatrudnieniu niż rozwiązania
ograniczające prawa pracowników (np. do urlopu wychowawczego)
czy pozwalające im uzyskać dofinansowanie do szkoleń.



Przedsiębiorstwa wolałyby ograniczenie ochrony zatrudnienia osób w

wieku przedemerytalnym. Za znacznie mniej uciążliwe uznają
ograniczenia ochrony zatrudnienia kobiet w ciąży i w czasie urlopu
wychowawczego, a także wydłużenie urlopu macierzyńskiego.





WNIOSKI (1/3)



Polityka nie destabilizuje życia gospodarczego, jednak

tworzy ryzyka (polityczne) przekładające się na obniżenie

efektywności działania przedsiębiorstw państwowych, a

przez to – na cała gospodarkę. Dlatego należy jak

najszybciej zakończyć proces prywatyzacji.



Wysokie ryzyko walutowe powinno skłonić rząd do

konsekwentnej realizacji przyjętego już planu wejścia do

strefy euro.



Duże i rosnące ryzyko zatorów płatniczych powinno skłonić

rząd do usprawnienia sądownictwa gospodarczego oraz do

zmian w systemie rozliczania podatku VAT.



Duże znaczenie ryzyka regulacyjnego (branżowe) w

działalności przedsiębiorstw powinno skłonić rząd do jego

ograniczenia przez przegląd regulacji pod kątem ich

ograniczenia i zmniejszenia kosztów administracyjnych.





WNIOSKI (2/3)



Największe ryzyka tworzą ustawa VAT, Kodeks Pracy

oraz Ustawa CIT.



Ustawy podatkowe tworzą ryzyka przez swoją

niejednoznaczność, brak przejrzystości i zmienność.



Kodeks Pracy tworzy ryzyka standaryzując

rozwiązania dotyczące zatrudniania podczas, gdy

dzisiaj potrzebne są rozwiązania „szyte na miarę”

potrzeb każdego przedsiębiorstwa. Lepszym

rozwiązaniem byłyby zatem negocjacyjny tryb

regulowania zasad zatrudniania i pracy

podejmowany w każdym przedsiębiorstwie

oddzielnie.



Poważne ryzyka wynikają również z regulacji

dotyczących ochrony środowiska. „Tradycją” stało

się implementowanie rozwiązań unijnych do prawa

polskiego z wprowadzaniem zapisów bardziej

restrykcyjnych i bardziej kosztownych niż wymaga

tego cel regulacji. To należy zmienić.





WNIOSKI (3/3)



Oczekują zmian w ustawie o VAT wprowadzających
zapisy jednoznaczne i przejrzyste.



Optują za obniżeniem podatku CIT.



Najważniejsze jest jednak dla nich obniżenie
pozapłacowych kosztów pracy.



Wyraźnie oczkują ulg w podatku CIT na inwestycje w
innowacje.



Potrzebują uelastycznienia czasu pracy i organizacji
czasu pracy.



Preferują rozwiązania pozwalające im zatrudniać i
utrzymywać zatrudnienie.



Postulują ograniczenie ochrony zatrudnienia osób w
wieku przedemerytalnym przy utrzymaniu ograniczeń
ochrony kobiet w ciąży, na urlopie macierzyńskim i
wychowawczym.

Przedsiębiorstwa:

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek

[e-mail]

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.