1. Obliczyć spadki napięć na wszystkich rezystorach w obwodzie:
48V
0.7
0.5
17
0.35
7
10
a =7, b =10
R
1
=0.7Ω, R
2
=0.5Ω, R
3
=17Ω, R
4
=0.35Ω, R
5
=7Ω, R
6
=10Ω.
Metoda podobieństwa
0.7A
7V
1A
1.7A
0.85V
7.85V
0.462A
1.7A
2.162A
0.757V
1.513V
E
0.7
=0.757+1.513+7.85=10.1V
Współczynnik podobieństwa
k=4.743
Rzeczywiste spadki napięcia: U
56
=7k=33.2V; U
2
=0.85k=4.03V
U
3
=7.85k=37.23V; U
4
=0.757k=3.59V; U
1
=1.513k=7.176V
2. Podać wzór na wartość średnią okresowego napięcia u(t),
jeżeli okres wynosi T.
T
0
sr
dt
t
u
T
1
U
3. Napięcie na kondensatorze jest u(t)=U[1-exp(-t/T)] dla czasów
t≥0 i u(t)=0 dla czasów t<0. Obliczyć i narysować przebieg prądu
i(t) płynącego przez kondensator, jeżeli jego pojemność wynosi C.
Prąd płynący przez kondensator, na którym mamy spadek napięcia
u(t) obliczamy z zależności:
T
t
exp
T
CU
dt
du
C
t
i
0 1 2 3 4 5
0
0.25
0.5
0.75
1
i t
( )
t
i(τ)/I
m
τ=t/T
I
m
=CU/T
4. Prąd płynący przez indukcyjność L jest i(t)=I
m
sin(ωt+φ).
Obliczyć i narysować przebieg spadku napięcia na indukcyjności
w funkcji czasu.
Spadek napięcia na indukcyjności jest:
t
cos
LI
dt
di
L
t
u
m
0 2.51
5.03
7.54
10.05
12.57
1
0.5
0
0.5
1
u t
( )
t
u(t)/U
m
U
m
=ωLI
m
τ=ωt
φ=60
0
7. Obliczyć pojemność zastępczą układu kondensatorów:
50μF
100μF
150μF
5. Podać postać analityczną sygnału zmodulowanego
częstotliwościowo.
0
f
0
m
t
t
m
k
f
2
cos
S
t
s
6. Indukcyjności L
1
=5mH, L
2
=10mH i L
3
=2mH połączono
równolegle. Ile wynosi indukcyjność zastępcza?
mH
25
.
1
L
8
.
0
2
1
10
1
5
1
L
1
L
1
L
1
L
1
zast
3
2
1
zast
→
50μF 250μF
→
C
zast
F
7
.
41
250
50
250
50
C
zast
8. Pojemność kondensatora wynosi 100pF. Kondensator włączono
do obwodu zasilanego ze źródła o częstotliwości 1MHz.
Ile wynosi reaktancja tego kondensatora?
k
59
.
1
1592
X
10
100
10
2
1
X
fC
2
1
C
1
X
C
12
6
C
C
a=5 b=8
1.Obliczyć częstotliwość, dla której prąd w obwodzie osiąga
największą wartość i podać wartość tego prądu.
~
5Ω 24mH
130μF
50sin(ωt)
Największa wartość prądu wystąpi jeżeli częstotliwość źródła
zasilania będzie równa częstotliwości rezonansu f
r
:
Hz
1
.
90
10
130
10
24
2
1
f
LC
2
1
f
6
3
r
r
Amplituda prądu przy zasilaniu obwodu SEM o częstotliwości
jest , wartość skuteczna
A
10
5
50
I
m
A
07
.
7
2
10
I
2. Wyznaczyć moc pobieraną przez rezystor R.
24Ω
2.5Ω
2.5Ω
3.9Ω
1.6Ω R=0.5Ω
24V
Najprostszą metodą jest metoda podobieństwa:
I
R
Przyjmujemy: I
R
=3.2A, U
R
=0.5·3.2=1.6V,
U
R
I
5
A
1
6
.
1
6
.
1
6
.
1
U
I
R
5
I
4
I
3
I
3
=I
4
=I
5
+I
R
=3.2+1=4.2A, U
2
=U
4
+U
R
+U
3
=3.9·4.2+2.5·4.2+1.6=28.48V,
I
2
U
3
U
4
U
2
I
1
,
A
4
.
11
5
.
2
48
.
28
5
.
2
U
I
2
2
I
1
=I
2
+I
4
=11.4+4.2=15.6A, U
1
=24·I
1
=374.4V
U
1
E=U
1
+U
2
=28.5+374.4=402.9V, współczynnik podobieństwa:
,
05957
.
0
9
.
402
24
k
prąd I
R
=k·3.2=0.191A,
mW
2
.
18
I
5
.
0
P
2
R
R
3. Obliczyć wskazania amperomierza.
~
25Ω
80μF
A
E
m
=325V
f=150Hz
Wskazanie amperomierza jest równe:
A
12
.
8
I
10
80
150
2
1
25
2
325
Z
2
E
I
2
6
2
m
4. Napięcie zasilania obwodu jest e(t)=20sin(628t+45
0
). Prąd płynący
ze źródła jest i(t)=4sin(628t+75
0
). Obliczyć moc czynną, bierną
i pozorną wydatkowaną przez źródło.
Przesunięcie fazowe między prądem a napięciem jest 75
0
-45
0
=30
0
Poszczególne moce są:
moc czynna: P=0.5·20·4cos(30
0
)=34.6W
moc bierna: Q=0.5·20·4sin(30
0
)=20VAr
moc pozorna: S=0.5·20·4=40VA
5. Obliczyć ile razy zmieni się reaktancja kondensatora
o pojemności C=100a[μF], jeżeli częstotliwość zasilania
wzrośnie 10-krotnie.
fC
2
1
C
1
X
C
Jeżeli częstotliwość wzrośnie 10-krotnie, to reaktancja jest:
10
X
fC
10
2
1
C
1
X
C
C
Zmiana reaktancji jest:
1
.
0
X
X
k
C
C
6. Podać definicję wartości średniej przebiegu okresowego
napięcia u(t), którego okres wynosi T.
T
0
sr
dt
t
u
T
1
U
7. Obliczyć pojemność zastępczą układu:
8μF
5μF
250nF
800 nF
8+5=13μF
250+800=1050nF=1.05μF
Pojemność zastępcza:
nF
972
F
972
.
0
05
.
1
13
05
.
1
13
C
zast
8. Obliczyć rezystancję krytyczną dla obwodu:
~
160mH
1μF
50Ω
20sin(628t)
Rezystancję krytyczną obwodu wyznaczamy z zależności:
400
R
10
16
.
0
R
C
L
R
kr
6
kr
kr
1. Narysować schemat prostownika dwupołówkowego i przebieg
w czasie prądu płynącego w obciążeniu rezystancyjnym.
R
~
lub
R
~
+
-
i(t)
+
-
i(t)
2. Podać charakterystykę diody Zenera i podać zastosowanie.
U
I Są to diody pracujące
w zakresie przebicia
I
z
U
z
U
z
– napięcie Zenera
lub napięcie
stabilizacji.
U
z
Schemat stabilizatora na diodzie Zenera
R
U
wyj
D
Z
U
wej
3. Podać prosty schemat wzmacniacza zbudowanego na z użyciem
tranzystora bipolarnego.
Prosty wzmacniacz tranzystorowy
wejście
wyjście
R
B
E
R
C
C
2
C
1
4. Obliczyć współczynnik wzmocnienia wzmacniacza operacyjnego
+
-
u
wej
b[kΩ]
a[kΩ]
u
wyj
i
wej
i
sprz
0
a
b
u
u
0
b
u
a
u
0
i
i
b
u
i
;
a
u
i
wej
wyj
wyj
wej
sprz
wej
wyj
sprz
wej
wej
współczynnik
wzmocniena
K=b/a
5. Podać i narysować przebieg w czasie prądu ładowania
kondensatora załączonego na źródło napięcia stałego o SEM
wynoszącym 10a[V].
10a[V]
b[μF]
a[Ω]
t=0
Prąd ładowania kondensatora:
T
t
T
t
e
10
e
a
a
10
t
i
gdzie T=a·b·10
-6
[s]= a·b[μs]
Prąd płynący w obwodzie jest:
T
t
e
R
E
t
i
0
0.4 0.8 1.2 1.6
2
0
0.25
0.5
0.75
1
i x
0.05
(
)
i x
0.1
(
)
i x
0.2
(
)
i x
0.5
(
)
x
i(t,T=0.05)/I
0
i(t,T=0.1)/I
0
i(t,T=0.2)/I
0
i(t,T=0.5)/I
0
I
0
=E/R
6. Ile wynosi napięcie U
wyj
?
20a[V]
a·b[kΩ]
b[kΩ]
U
wyj
1
a
a
20
U
b
b
b
a
a
20
U
wyj
wyj
7. Obliczyć częstotliwość rezonansu i dobroć:
a[kΩ]b[mH]
a·b[μF]
a
1
.
0
a
01
.
0
a
1
.
0
b
10
a
10
b
10
R
L
Q
a
1
.
0
b
2
10
2
f
a
1
.
0
b
10
10
b
a
10
b
1
LC
1
3
3
4
r
4
r
r
4
6
3
r
8. Napięcie zasilania wynosi e(t)=100asin(628t+50
0
), a prąd
wydatkowany przez źródło jest i(t)=5bsin(628t+80
0
). Wyznaczyć
moc czynną, bierną i pozorną wydatkowaną przez to źródło.
Kąt fazowy φ=80
0
-50
0
=30
0
Moc czynna: P=0.5·5·b·100·a·cos(30
0
)=250·0.866·a·b=217·a·b [W]
moc bierna: Q=0.5·5·b·100·a·sin(30
0
)=250·0.5·a·b=125·a·b [VAr]
moc pozorna: S= 0.5·5·b·100·a= 250·a·b[VA]
1. Podać prosty schemat wzmacniacza zbudowanego na z użyciem
tranzystora bipolarnego.
wejście
wyjście
R
B
E
R
C
C
2
C
1
2. Ile wynosi napięcie U
wyj
?
20a[V]
a·b[kΩ]
b[kΩ]
U
wyj
3. Napięcie zasilania wynosi e(t)=100asin(628t+35
0
), a prąd
wydatkowany przez źródło jest i(t)=5bsin(628t+80
0
). Wyznaczyć
moc czynną, bierną i pozorną wydatkowaną przez to źródło.
I
V
5
.
17
U
1
a
a
20
b
b
a
ab
20
bI
U
b
b
a
a
20
I
wyj
wyj
a=7; b=8
Kąt fazowy φ=80
0
-35
0
=45
0
Moc czynna: P=0.5·100·a·5·b·cos(φ)=9899W=9.9kW
Moc bierna: Q=0.5·100·a·5·b·sin(φ)=9899VAr=9.9kVAr
Moc pozorna: S= 0.5·100·a·5·b=14000VA=14kVA
4. Obliczyć wskazanie amperomierza, jeżeli układ jest zasilany
napięciem sinusoidalnie zmiennym o amplitudzie 50V
i częstotliwości 1kHz.
a[Ω] b[mH]
100·b[μF]
A
Pulsacja: ω=2πf=6283s
-1
Wartość skuteczna SEM zasilającej:
V
4
.
35
2
50
E
Moduł impedancji:
2
6
3
2
2
2
10
b
100
6283
1
10
b
6283
a
C
1
L
R
z
A
7
.
0
z
E
I
Prąd amperomierza:
C(U)
U
V
j
C(0)
m
j
V
U
1
0
C
U
C
V
j
– bariera potencjału
złącza równa
0.7÷0.9V dla diod
krzemowych.
Dioda, w której wykorzystuje się pojemność złącza
jest nazywana warikapem.
5. Podać przykład zastosowania diody warikapowej.
Obwody rezonansowe przestrajane warikapem.
R
+E
P
U
L
C
2
C(U)
Przyjmuje się
C
2
>C(U)
Zastępczą pojemność
określa równość:
U
C
C
U
C
1
U
C
C
U
C
C
U
C
C
2
2
2
zas
i częstotliwość rezonansowa obwodu:
U
LC
2
1
f
R
+E
P
U
L
C(U)
C(U)
Pojemność zastępcza:
U
C
5
.
0
C
zast
Częstotliwość rezonansowa
obwodu:
U
LC
5
.
0
2
1
f
C(U)
U
V
j
C(0)
-E
R
~
R=b[]
6. Narysować schemat prostownika dwupołówkowego. Jeżeli
SEM zasilania jest e(t)=100asin(300t)[V], a obciążeniem jest rezystor
R=b[Ω], to ile wynosi średni prąd płynący przez rezystor?
R
~
lub
Maksymalna wartość prądu:
b
a
100
I
m
, a prąd średni, to
A
7
.
55
b
a
200
I
2
dt
t
sin
I
T
1
I
m
T
0
m
sr
7. Ile powinna wynosić rezystancja R, aby napięcie U
wyj
=0?
=
u
z
u
wyj
a·b[kΩ]
(a+b)[kΩ]
a[kΩ]
R
I=0
I
a
I
R
I
ab
I
a+b
I
ab
=I
a+b
=I
1
i I
a
=I
R
=I
2
bo I=0
R
a
E
I
oraz
b
a
b
a
E
I
2
1
U
ab
U
a
U
ab
-U
a
+u
wyj
=0, ale u
wyj
=0 czyli U
ab
=U
a
R
a
Ea
a
I
U
b
a
ab
Eab
ab
I
U
2
a
1
ab
stąd ab(a+R)=a[ab+(a+b)] → a
2
b+abR=a
2
b+a(a+b)
stąd
k
875
.
1
b
b
a
R
8. Podać i narysować przebieg w czasie prądu ładowania
kondensatora załączonego na źródło napięcia stałego o SEM
wynoszącym 10b[V].
10b[V]
a[μF]
t=0
b[Ω]
Amplituda prądu:
A
10
b
b
10
I
Stała czasowa: T=RC=b·a·10
-6
=5.6·10
-5
s=56μs