Zasady działań 

ratunkowych

w nagłym zagrożeniu zdrowia 

i życia

Zakres działań

1. Pierwsza pomoc
2. Kwalifikowana pierwsza pomoc
3. Medyczne czynności ratunkowe
4. Leczenie ratunkowe

Pierwsza pomoc – czynności 

podstawowe (wszyscy dorośli i 

młodzież)

1. Rozpoznanie zagrożenia
2. Zabezpieczenia poszkodowanego
3. Wezwanie pomocy 
4. Ułożenie w pozycji bezpiecznej
5. BLS (bezprzyżądowe)

Pierwsza pomoc – czynności 

rozszerzone

CERTYFIKOWANI
1. Wolontariusze ratownictwa
2. Funkcjonariusze służb publicznych 

(policja, straż miejska)

3. Kierowcy wszystkich kategorii
4. Pracownicy dworców kolejowych, lotnisk, 

supermarketów itp.)

5. Nauczyciele, wychowawcy, opiekunowie
6. Niższy personel służby zdrowia (salowa, 

noszowy)

Pierwsza pomoc – czynności 

rozszerzone (zakres)

Wszystkie podstawowe oraz:

• Zabezpieczenie miejsca zdarzenia

• Ułożenia sytuacyjne poszkodowanego

• Użycie podstawowych przyrządów 

pierwszej pomocy (maska oddechowa, 

opatrunek osobisty, uciskowy, koc 

termiczny)

• Unieruchomienie kończyny

• Zaopatrzenie rany powierzchownej

• Wsparcie psychiczne

• Dokumentacja pierwszej pomocy

Kwalifikowana pierwsza 

pomoc

SPECJALISTYCZNE SŁUŻBY 

RATOWNICZE:

• GOPR
• WOPR
• Straż Pożarna
• PCK

Kwalifikowana pierwsza pomoc

zakres czynności

Wszystkie poprzednie oraz:
1. Podstawowe czynności ratunkowe w 

urazach (wg. BTLS)

2. BLS + Ambu, ssak, tlen
3. Łączność ratunkowa
4. Dokumentacja Zaawansowanej 

Pierwszej Pomocy

5. Transport kwalifikowany

Medyczne czynności 

ratunkowe

ZESPOŁY RATOWNICTWA 

MEDYCZNEGO (R, W, HEMS):

• Lekarze ratunkowi
• Ratownicy licencjonowani
• Pielęgniarki ratunkowe

Medyczne czynności ratunkowe

(zakres działań)

WSZYSTKIE POPRZEDNIE ORAZ:
• Segregacja medyczna (TRIAGE)
• Zaawansowane czynności medyczne (ALS, 

PALS)

• Zaawansowane czynności medyczne w 

urazach (ATLS, PATLS)

• Podstawowa farmakoterapia stanów nagłych 

(stosownie do uprawnień zawodowych)

• Dokumentacja medyczna
• Specjalistyczny transport medyczny

Leczenie ratunkowe

1. Szpitalny Oddział Ratunkowy
2. Szpitalne zespoły zadaniowe:
• Szpitalny zespół urazowy
                                udarowy
                                wieńcowy
                                resuscytacyjny

Leczenie ratunkowe

WSZYSTKIE POPRZEDNIE ORAZ:
• PROCEDURY KLINICZNE MEDYCYNY 

RATUNKOWEJ

Medycyna ratunkowa

Dyscyplina medycyny ukierunkowana 

na leczenie osób w stanie zagrożenia 
życia

Zadania medycyny 

ratunkowej

• Zmniejszenie ilości zgonów do 

uniknięcia

• Zmniejszenie częstości inwalidztwa
• Redukcja bólu i cierpienia w stanach 

nagłego zagrożenia życia

• Racjonalizacja kosztów leczenia

Stany nagłe w medycynie

To 
• nagłe i niespodziewane 

zachorowanie lub uraz, 

• stanowiące zagrożenie życia lub 

zdrowia pacjenta

• które wymaga niezwłocznego 

udzielenia pomocy

Łańcuch przeżycia

(chain of survival)

• Pierwsza pomoc
• Łączność ratunkowa (powiadomienie)
• Zespół ratunkowy (pomoc na miejscu 

zdarzenia, transport)

• Szpitalny oddział ratunkowy
    - pomoc ambulatoryjna →wypis
    - blok operacyjny→zabieg
    - inny oddział→długotrwałe leczenie

Szpitalny oddział ratunkowy

korzyści

• Dla pacjenta
    - szybki dostęp do kwalifikowanej 

pomocy medycznej

• Dla szpitala
    - racjonalizacja użycia środków i 

personelu (redukcja kosztów)

    - maksymalizacja bezpieczeństwa 

prawnego (roszczenia)