NATURALNE INHIBITORY
PROCESU KRZEPNIĘCIA

Justyna Porożyńska

HEMOSTAZA

Układ hemostatyczny:



utrzymanie płynności krwi,



wytworzenie skrzepu



zahamowanie rozprzestrzeniania się
wykrzepiania, aby nie doprowadzić
do zahamowania przepływu krwi w
naczyniu krwionośnym.

Hemostaza:



Naczyniowa



Płytkowa



Osoczowa

Hemostaza osoczowa, proces
krzepnięcia

Układ krzepnięcia znajduje się

pod kontrolą białek tworzących
układy inhibitorowe.

Inhibitory procesu krzepnięcia są to

białka występujące we krwi o
działaniu inaktywującym czynniki
krzepnięcia.

Do najważniejszych inhibitorów

krzepnięcia należą:



Antytrombina III



Kofaktor heparyny II

które tworzą nieaktywne kompleksy

po połączeniu z docelową protezą
serynową (trombiną, aktywnymi
czynnikami: IX, X, XI, XII)

ANTYTROMBINA III



Glikoproteina złożona z pojedynczego łańcucha

polipeptydowego



Wytwarzana w wątrobie, komórkach śródbłonka

naczyń, prawdopodobnie również megakariocytach



Stężenie AT III w osoczu normalnym wynosi 150-350

mg/dl



Znajdowano ja również w przestrzeni pozanaczyniowej



Bezpośrednio inaktywuje proteazy serynowe:

trombinę, IX,Xa,IXa,XIa; najsilniej trombinę i czynnik X



Przyłączeniu czynników IXa i Xa do powierzchni

fosfolipidów towarzyszy utrata wrażliwości na

działanie AT III



Heparyna powoduje duży wzrost szybkości

reakcji AT III z trombiną i z innymi

czynnikami krzepnięcia



Leczenie heparyną (o dużej cząsteczce) jest

związane z obecnością AT-III, która w

kompleksie heparyna + AT-III zwiększa swoją

aktywność antykoagulacyjną.



Dlatego leczenie heparyną (z wyjątkiem

drobnocząsteczkowej) wymaga w miarę

potrzeby monitorowania stężenia AT-III we

krwi i substytucji koncentratów AT-III,

ponieważ aktywność heparyny zależy od

stężenia AT-III we krwi.



Wrodzony niedobór AT-III predysponuje do

nadkrzepliwości i powikłań zatorowych.

HC II (kofaktor II heparyny)



Glikoproteina



Syntetyzowany w wątrobie



Hamuje aktywność trombiny, ale nie

czynnika Xa



Działa szczególnie wydajnie w obecności

glikozoaminoglikanów ściany naczyniowej

(heparyny, siarczanu dermatynu)



Inhibitor rezerwowy ( pełni rolę rezerwy

wobec antytrombiny)



Niedobór objawia się nawracającymi

zakrzepami żylnymi.

UKŁAD BIAŁKA C



Do układów inhibitorowych
hamujących krzepnięcie krwi, należy
układ białka C z koaktorem-
białkiem S, który na drodze
katalizowanej reakcji enzymatycznej
inaktywuje aktywne czynniki Va i
VIIIa

Białko C (PC)



Dwułańcuchowa glikoproteina, syntetyzowana w

wątrobie



Występuje w osoczu jako zymogen proteazy

serynowej, zależnej od witaminy K



Swoją aktywność wykazuje po połączeniu z

trombomoduliną, w obecności białka S oraz po

aktywacji trombiną



W obecności kofaktora, którym jest białko S,

degraduje i inaktywuje aktywne czynniki VIII i V



Ma własności profibrynolityczne: wiąże inhibitor

fibrynolizy PAI-1



Brak aktywowanego białka C powoduje

niekontrolowaną oraz prokoagulacujna aktywność

układu hemostazy

Trombomodulina



Białko związane z powierzchnią komórek śródbłonka



Funkcjonuje jako kofaktor i receptor



Modyfikuje cząsteczkę trombiny: pozwiazaniu z trombiną

zmienia jej konformację



Wykazuje działanie przeciwzakrzepowe (aktywacja

białka C: hamowanie Va i VIIIa i inaktywacja PAI-1) lub

prozakrzepowe (aktywacja TAFI)



W wyniku niedoboru TM może dochodzić do wzmożonej

aktywacji komórek śródbłonka, a następnie do wzrostu

ekspresji białek adhezyjnych i czasteczek

uczestniczących w procesie zapalnym, co zwiększa

ryzyko pęknięcia blaszki miażdżycowej i/lub przyczynia

się do progresji miażdżycy



Białko to przesuwa równowagę hemostatyczną zależnie

od lokalnych warunków tworzenia czopu

hemostatycznego

Białko S (PS)



Jednołańcuchowa glikoproteina,zalezna od

witaminy K



Syntetyzowane w wątrobie



Kofaktor białka C, przyspieszając proteolizę Va i

VIIIa oraz PAI-1



W osoczu występuje w postaci wolnej (40%) oraz

w postaci związanej ze składową dopełniacz

C4bBP (60%)



Funkcję kofaktora pełni tylko niezwiązana pula PS,

stąd wszystkie czynniki zwiększające stężenie

składowej dopełniacza C4bBP ograniczają

dostępność białka S i w ten sposób hamują

aktywność układu białka C



Niedobór białka S prowadzi do nadkrzepliwości

UKŁAD BIAŁKA C

TFPI

α

α

1

1

- Antytrypsyna

- Antytrypsyna



Inaktywuje trombinę, kalikreinę i czynnik
XIa.



Stężenie w osoczu wynosi 200-400 mg/100
mL i zwiększa się podczas ciąży i
stosowania środków antykoncepcyjnych.



Niedobór nie predysponuje do zatorów
zakrzepowych.

α

α

2

2

- Makroglobulina

- Makroglobulina



Inaktywuje trombinę, kalikreinę i

plazminę, cz. Xa.



Stężenie w osoczu wynosi około

250mg/100mL, zwiększa się podczas ciąży

i w okresie stosowania środków

antykoncepcyjnych.



Pojedyncze przypadki niedoboru tego

białka bez objawów zatorowo-

zakrzepowych.



Produkowana przez monocyty, limfocyty,

płytki krwi, kom. Śródbłonka, wątroby

Inhibitor C

Inhibitor C

1

1



inaktywacja dopełniacza C1 oraz
czynnika XII, kalikreiny i plazminy.



niedobór nie powoduje objawów
zatorowo-zakrzepowych.

Bibliografia



Diagnostyka labolatoryjna w hemostazie,

pod redakcją Marii Jastrzębskiej, Krajowa Izba

Diagnostów, Warszawa 2009



Podstawy hematologii, Wiesław S.Nowak,

Aleksander B. Skotnicki, Medycyna Praktyczna,

Kraków 2011



Hematologia kliniczna, pod redakcją Kazimierza

Janickiego, Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1991



Przewodnik po patofizjologii, skrypt dla

licencjackich studiów medycznych pod red.

Danuty Rość, Bydgoszcz 2004,



Fizjologia człowieka, Władysław Z. Traczyk,

Wyd. Lekarskie PZWL,2009



internet