Topografia kończyny
Topografia kończyny
miednicznej
miednicznej
membrum pelvinum
membrum pelvinum
Granice topograficzne
• doczaszkowo
– od powłok brzusznych za
posrednictwem kontura mięśnia napinacza
powięzi szerokiej (m. tensor fasciae latae)
widocznym wzdłuż linii łączącej guz
biodrowy (tuber coxae) z rzepką (patella)
• doogonowo
– kontur mięśnia
półscięgnistego (m. semitendinosus)
• dogrzbietowo
– płaszczyzna skośna,
łamana prowadzona od stawu biodrowego
(art. coxae) w dwóch kierunkach:
doczaszkowo do guza biodrowego i
doogonowo do guza kulszowego.
Okolice kończyny miedniczne
Okolice kończyny miedniczne
j
j
• r. articulationis coxae
• r. femoris:
– cranialis
– caudalis
– medialis
– lateralis
• r. genus:
– cranialis
– patellaris
– caudalis
– medialis
– lateralis
• r.
cruris:
– cranialis
– caudalis
– medialis
– lateralis
– tendinis calcanei communis
• r. tarsi:
– dorsalis
– plantaris
– calcanea
– lateralis
– medialis
• r. metatarsi
• r. metatarsophalangea
• r. phalangis proximalis
• r. interphalangea
proximalis
• r. phalangis media
• r. ungulae
Widoczne
i macalne punkty kostne
u Ru
- krętarz większy (trochanter major)
- kostka boczna i przyśrodkowa (malleolus lateralis et medialis)
- guz piętowy (tuber calcanei)
- rzepka (patella),
- nadkłykieć boczny k. udowej (epicondylus lateralis),
- kłykieć boczny k. piszczelowej (condylus lateralis) ze
szczątkową głową k. strzałkowej (caput fibulae),
- brzeg przedni k. piszczelowej (margo cranialis),
- kk. stępu (ossa tarsi),
- odosiowe cz. głowy k. śródstopia III i IV,
- trzeszczki człon. palc. bliższych (ossa sesamoidea proximalia),
- odosiowe cz. podstawy i głowy człon. palc. bliż. (basis et
caput phalangis proximalis),
- odosiowe cz. podstawy człon. palc. środk. (basis phalangis
mediae);
Widoczne i macalne punkty kostne
u Eq
- kostka boczna i przyśrodkowa (malleolus lateralis et medialis),
- guz piętowy (tuber calcanei),
- górna cz. chrząstki bocznej i przyśrdokowej;
- krętarz większy
- krętarz większy
- rzepka (
- rzepka (
patella
patella
),
),
- nadkłykieć boczny k. udowej (
- nadkłykieć boczny k. udowej (
epicondylus lateralis
epicondylus lateralis
),
),
- guzek bloczka k. udowej (
- guzek bloczka k. udowej (
tuberculum trochleae ossis femoris
tuberculum trochleae ossis femoris
),
),
- kłykieć boczny k. piszczelowej (
- kłykieć boczny k. piszczelowej (
condylus lateralis
condylus lateralis
),
),
- brzeg przedni k. piszczelowej (
- brzeg przedni k. piszczelowej (
margo cranialis
margo cranialis
),
),
- głowa k. strzałkowej
- głowa k. strzałkowej
- kk. stępu (
- kk. stępu (
ossa tarsi
ossa tarsi
),
),
- podstawy i głowy k. śródstopia III i IV,
- podstawy i głowy k. śródstopia III i IV,
- boczna i przyśrodkowa cz. głowy k. śródstopai III,
- boczna i przyśrodkowa cz. głowy k. śródstopai III,
- trzeszczki człon. palc. bliższego (
- trzeszczki człon. palc. bliższego (
ossa sesamoidea proximalia
ossa sesamoidea proximalia
),
),
- boczne i przyśrodkowe cz. podstawy i głowy człon. palc. bliż. (
- boczne i przyśrodkowe cz. podstawy i głowy człon. palc. bliż. (
basis et
basis et
caput phalangis proximalis
caput phalangis proximalis
),
),
- boczna i przyśrodkowa cz. podstawy człon. palc. środk. (
- boczna i przyśrodkowa cz. podstawy człon. palc. środk. (
basis phalangis
basis phalangis
mediae
mediae
);
);
Widoczne i macalne punkty kostne
u Ca
-
-
kostka boczna i przyśrodkowa (malleolus
lateralis et medialis),
-
guz piętowy (tuber calcanei),
-
- krętarz większy
- rzepka (patella),
- nadkłykieć boczny i przyśrodkowy k. udowej
(epicondylus lateralis),
- kłykieć boczny i przyśrodkowy k. piszczelowej
(condylus lateralis),
- brzeg przedni k. piszczelowej (margo
cranialis),
- głowa k. strzałkowej
- kk. stępu (ossa tarsi),
Bruzdy mięśniowe
Bruzdy mięśniowe
Bruzda uda doczaszkowa
(sulcus femoris cranialis) – na bocz. str.
uda; pomiędzy gł. kręgową a gł. miedniczną m. dwugłowego uda;
brak u konia!!
Bruzda uda środkowa
(sulcus femoris medius) – leży między
tylnum brzeg. m. dwugłowego uda (m. biceps), a m.
półścięgnistym (m. semitendinosus), Dobrze widoczna u konia i
krowy – jako bruzda m. dwugłowego uda (sulcus m. bicipitis
femoris),
Bruzda uda doogonowa
(sulcus femoris caudalis) – leży między
mm. półścięgnistym i półbłoniastym (m. semimembranosus),
Bruzda strzałkowa
(
s. fibularis) – leży na pow. bocz. podudzia u
bydła i konia,
Bruzda podudzia boczna doczaszkowa
(
sulcus cruris lateralis
cranialis) – znajd. się między m. prostow. palc. bocznym a m.
zginacz. palca I długim,
Bruzda podudzia boczna doogonowa
( sulcus cruris lateralis
caudalis) – pomiędzy m. zginacz. palc. I długim, a ścięgnem
piętowym wspólnym,
Bruzda śródstopowe dogrzbietowo-przyśrodkowa i dogrzbietowo-
boczna
(
sulcus matatarsalis dorsomedialis et dorsolateralis) – leżą
po obu stronach m. prostow. wspólnego palców,
Bruzdy śródstopowe boczne i przyśrodkowe
( sulcus metatarsalis
lateralis et medialis) – leży między m. międzykostnym a kk.
śródstopia
,
,
Bursae subcutaneae u Bo i Eq
•
b. s. iliaca
•
b. s. ischiadica
•
b. s. trochanterica – nad trochanter major cranialis
•
b. s. praepatellaris – na wysokości podstawy rzepki
•
b. s. calcanea – na plantarnej powierchni ścięgna m.
zginacza palców powierzchownego ponad guzem
piętowym
•
b. s. malleoli lateralis
•
b. s. malleoli medialis
•
b. s. ossis tarsale IV
•
nad boczną powierzchnią stawu pęcinowego
•
nad podeszwową powierzchnią stawu pęcinowego
Skóra i jej wytwory
-
Skóra u konia, bydła, kozy pokryta jest włosami pokrywowymi,
-
u owcy – włosy wełniste (nawet do stępu.), dalej pokrywowe
-
u świni – włosy szczeciniaste,
-
u mięsozernych – wełniste na całej długosci;
Włosy długie w postaci szczotki śróstopowej (cirrus metatarsalis)
otaczają ostrogę śródstopową (calcar metatarseum) na podeszwow. pow
stawu śródstopowo-palcowego (art. metatarsophalangea), czyli st,
pęcinowego,
Specyficzne narządy powłoki wspólnej:
Opuszka stępowa (torus tarseus) – nie występuje u świni i przeżuwaczy!!
-
u konia: narząd szczątkowy – tzw. kasztan,
-
u psa: jest nieowłosioną wyniosłością o zrogowaciałym naskórku.
Opuszka śródstopowa (torus metatarseus) - nie występuje u świni i
przeżuwaczy!!
-
u konia: ostroga śródstopowna (calcar metatarseus) – mały stożek
rogowy,
-
u psa: największa, kształtu ∆;
Opuszka palcowa ( torus digitalis) – u przeżuwaczy, świni i konia: jako
opuszka kopytowa (torus ungulae) wchodzi w skład kopyta (ungulae) a u
parzystokop. zwanego racicą.,
-
u mięsożerne: 4 opuszek palcowych (4 na staw. międzyczłonow.
dalszych),
Raciczka (paraungula) – szczątkowa racica uwstecz. palców. ;
Kopyto (ungula);
Pazur (unguicula);
Skóra cd.
Skóra cd.
Gruczoły potowe:
rozwinięte w ok. pachowej,
u mięsożernych: występ. na opuszkach – stępowej,
śródstopowej i palcowych stopy;
Gruczoły łojowe –
rozmieszc. są w skórze
owłosion.
-
Zmodyfikowane odmiana gr. skóry to:
-
gruczoły zatoki międzypalcowej (gll. sinus
interdigitalis)
– u owcy – jako grucz.
zapachowe, lezące w zatoce międzypalc.,
-
gruczoły opuszki palcowej (gll. tori) – u konia
–
zmod. gr. pot. zwilżające strzałkę kopytową
(cuneus ungulae; leżą w niej),
-
gruczoły stępowe (gll. tarseae) – u świni –
skupisko kilkunastu dużych gruczołów;
Unerwienie skóry kończyny miednicznej
•
Clunium:
–
nn. clunium craniales – r. dorsales L4 – L6
–
nn. clunium medii – r. dorsales S1 – S3
•
Femur:
•
r. femoris craniolateralis – n. cutaneus femoris lateralis (n. genitofemoralis)
•
r. femoris caudolateralis – n. cutaneus femoris caudalis (n. tibialis), r. cutaneus n.
tibialis, r. cutaneus n. fibularis, r. cutaneus proxilamis et distalis n. pudendi
•
r. femoris caudomedialis – r. cutaneus proxilamis et distalis n. pudendi
•
r. femoris medialis – n. saphenus (n. femoralis), r. cutaneus proxilamis et distalis n.
pudendi, n. cutaneus femoris lateralis (n. fibularis)
•
Cruris:
•
r. cruris cranialis – n. cutaneus femoris lateralis, n. saphenus, n. cutaneus surae
dorsalis (n. fibularis)
•
r. cruris lateralis – n. saphenus, n. cutaneus surae dorsalis (n. fibularis), n. cutaneus
surae plantaris lateralis (n. fibularis), n. cutaneus curae caudalis (n. tibialis)
•
r. cruris medialis – n. cutaneus surae plantaris lateralis (n. fibularis), n. cutaneus
surae caudalis (n. tibialis), n. fibularis, n. saphenus
•
Tarsus:
– r. tarsi dorsalis – n. fibularis, n. saphenus
– r. tarsi lateralis – n. cutaneus surae dorsalis, n. fibularis
– r. tarsi plantaris – n. tibialis, n. saphenus
– r. tarsi medialis – n. tibialis, n. saphenus
•
Metatarsus:
•
r. tarsi dorsalis – n. fibularis
•
r. tarsi lateralis – n. fibularis
•
r. tarsi plantaris – n. tibialis
•
r. tarsi medialis – n. tibialis
•
Digiti pedis:
•
r. digiti IV lateralis – n. fibularis superficialis
•
r. digiti V – n. plantaris lateralis
•
r. digiti III et IV – n. fibularis superficialis
•
r. interdigitalis – n. fibularis superficialis et profundus, n.
plantaris medialis
•
r. digiti III medialis – n. plantaris medialis
•
r. digiti II – n. fibularis superficialis
•
r. digiti III et IV plantaris – n. plantaris lateralis
•
r. digiti II et V – n. medialis
Odruchy rdzeniowe z kończyny
miednicznej.
Odruch rzepkowy
Odruch rzepkowy (nerw
udowy)
L4- L6
Zwierzę leży na boku. Lekko
podtrzymując kończynę
opukujemy więzadło
pośrodkowe rzepki. Skurcz
m. czworogłowego i
wyprostowanie podudzia.
Odruch piszczelowy przedni
Odruch piszczelowy przedni
(n. strzałkowy)
L6- S2
Opukiwanie m.
piszczelowego przedniego
grzbietowo-bocznie w 1/3
górnej
zgięcie stawu skokowego.
Odruch zginaczy
Odruch zginaczy
(nerw kulszowy)
L4-S3
Szczypanie palców,
opuszek oraz skóry
między palcami.
Okolica stawu biodrowego i pośladkowa
Okolica stawu biodrowego i pośladkowa
Struktury wyczuwalne palpacyjnie:
guz biodrowy, guz
krzyżowy, krętarz większy
kości udowej , guz kulszowy.
Zaopatrzenie nerwowe skóry:
nn. środkowe pośladków, nn.
nn. środkowe pośladków, nn.
przednie pośladków,
przednie pośladków,
nn. tylne pośladków.
nn. tylne pośladków.
Mięśnie:
Mięśnie:
m. gluteus med., m. piriformis (Ca), m. gluteus med.,
m. gluteus med., m. piriformis (Ca), m. gluteus med.,
m. gluteu
m. gluteu
s
s
prof.,
prof.,
m. gluteofemoralis (Fe).
m. gluteofemoralis (Fe).
Mięsnie głębokie leżą doogonowo od stawu biodrowego: m.
Mięsnie głębokie leżą doogonowo od stawu biodrowego: m.
obturator int.,
obturator int.,
m. obturator ext., mm. gemelli, m. quadriceps femoris.
m. obturator ext., mm. gemelli, m. quadriceps femoris.
Staw biodrowy leży pod m. gluteus
Staw biodrowy leży pod m. gluteus
prof.
prof.
Tętnice:
Tętnice:
a. iliaca ext., a. circumflexa ilium prof., aa.
a. iliaca ext., a. circumflexa ilium prof., aa.
circumflexae ilium lat. et med.,
circumflexae ilium lat. et med.,
a. iliaca int. i jej pochodne
a. iliaca int. i jej pochodne.
.
Nerwy:
Nerwy:
pochodne splotu lędźwiowo-krzyżowego
pochodne splotu lędźwiowo-krzyżowego
Uwaga
Uwaga
!!!
!!!
N
N
erw kulszowy przebiega dogrzbietowo (nad) i nieco
erw kulszowy przebiega dogrzbietowo (nad) i nieco
doczaszkowo
doczaszkowo
od stawu biodrowego, po stronie bocznej.
od stawu biodrowego, po stronie bocznej.
Staw biodrowy u psa
Staw biodrowy u psa
Staw prosty, kulisty.
Staw prosty, kulisty.
Budują go: głowa kości udowej
Budują go: głowa kości udowej
+
+
panewka miednicy.
panewka miednicy.
Panewka
Panewka
miednicy jest utworzona przez wszystkie trzy kości
miednicy jest utworzona przez wszystkie trzy kości
miednicy, a u mięsożernych dodatkowo kość panewkowa
miednicy, a u mięsożernych dodatkowo kość panewkowa
(os. acetabul
(os. acetabul
are
are
)
)
. Wewnątrz
. Wewnątrz
panewki znajduje się
panewki znajduje się więzadło
więzadło
kości udowej
kości udowej
(lig. capitis ossis femoris)
(lig. capitis ossis femoris)
inna nazwa
inna nazwa więzadło
więzadło
obłe
obłe
(lig. teres)
(lig. teres)
.
.
Do
Do 6 miesiąca
6 miesiąca
zamykają się wszystkie ośrodki kostnienia
zamykają się wszystkie ośrodki kostnienia
.
.
Najczęstsze choroby stawu biodrowego
Najczęstsze choroby stawu biodrowego
Dysplazja stawów biodrowych- (HD- hip dysplasia)
Dysplazja stawów biodrowych- (HD- hip dysplasia)
Choroba Legg-Pertesa
Choroba Legg-Pertesa
(aseptyczna martwica głowy kości udowej)
(aseptyczna martwica głowy kości udowej)
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych
Rasy predysponowane:
Rasy predysponowane:
owcz
owcz
arek
arek
niemiecki
niemiecki
,
,
nowofunland, berneński pies pasterski,
nowofunland, berneński pies pasterski,
labrador retriver, rottweiler, golden retriver, mastiff, husky
labrador retriver, rottweiler, golden retriver, mastiff, husky
.
.
Może wystąpić u kotów Maine Coon i Devon Rex.
Może wystąpić u kotów Maine Coon i Devon Rex.
Ujawnia się w różny
Ujawnia się w różny
m
m
wieku (z reguły 3-12 mies.).
wieku (z reguły 3-12 mies.).
Etiologia nie jest jasna:
Etiologia nie jest jasna:
czynnik genetyczny
czynnik genetyczny ???
???
,
,
tło żywieniowe- nadmierna podaż energii,
tło żywieniowe- nadmierna podaż energii,
nadmierna podaż witaminy D., przetrenowanie
nadmierna podaż witaminy D., przetrenowanie.
.
Objawy:
Objawy:
kulawizna, bolesność
kulawizna, bolesność
okolicy stawu
okolicy stawu
podczas badania.
podczas badania.
Rozpoznanie RTG
Rozpoznanie RTG
-
-
od 4 miesiąca życia.
od 4 miesiąca życia.
Objawy RTG-
Objawy RTG-
nadwichnięcie stawu, spłaszczenie główek kości udowej,
nadwichnięcie stawu, spłaszczenie główek kości udowej,
linia Morgana (zagęszczenie tkanki kostnej), pomiar kąta Norberga,
linia Morgana (zagęszczenie tkanki kostnej), pomiar kąta Norberga,
zmiany zwyrodnieniowe.
zmiany zwyrodnieniowe.
Leczenie i leczenie paliatywne
Leczenie i leczenie paliatywne
1.
1.
do 4-5 mies. życia zespolenie spojenia łonowego czyli
do 4-5 mies. życia zespolenie spojenia łonowego czyli
JPS (juvenile pelvis symphysiodesis)
JPS (juvenile pelvis symphysiodesis)
1.
1.
potrójna osteotomia miednicy (TPO) 4-15 mies., a nawet do 18 miesiąca
potrójna osteotomia miednicy (TPO) 4-15 mies., a nawet do 18 miesiąca
2.
2.
pectinectomia- w zasadzie pectinotomia
pectinectomia- w zasadzie pectinotomia
3.
3.
denerwacja torebki stawu (nerw udowy, kulszowy, pośladkowy doogonowy)
denerwacja torebki stawu (nerw udowy, kulszowy, pośladkowy doogonowy)
4.
4.
proteza stawu biodrowego (FHO)
proteza stawu biodrowego (FHO)
5.
5.
amputacja głowy kości udowej (
amputacja głowy kości udowej (
decapitacja
decapitacja
)
)
6.
6.
arthroplsatyka
arthroplsatyka
7.
7.
blokady
blokady
8.
8.
leki niesterydowe przeciwzapalne i leki sterydowe
leki niesterydowe przeciwzapalne i leki sterydowe
9.
9.
suplementacja
suplementacja
diety
diety
10.
10.
dostawowe iniekcje kw. hiauluronowego
dostawowe iniekcje kw. hiauluronowego
Dog de Bordeuox
Dog de Bordeuox
3,5 mies
3,5 mies
.
Panewka miednicy
Panewka miednicy
Krętarz większy
Krętarz większy
Szyjka kości udowej
Szyjka kości udowej
Głowa kości udowej
Głowa kości udowej
Kręg lędźwiowy
Kręg lędźwiowy
Skrzydło kości biodrowej
Skrzydło kości biodrowej
Trzon kości udowej
Trzon kości udowej
JPS
JPS
TPO
TPO
Miejsca osteotomii przy TPO
Miejsca osteotomii przy TPO
Choroba Legg-Perthesa
Choroba Legg-Perthesa
Występuje u ras miniaturowych:
Występuje u ras miniaturowych:
yorkshire terrier, pekińczyk, maltańczyk,
yorkshire terrier, pekińczyk, maltańczyk,
pinczer miniaturowy, West Highland White Terrier
pinczer miniaturowy, West Highland White Terrier
M
M
artwica w ośrodku kostnienia.
artwica w ośrodku kostnienia.
Przyczyna- nieznana,
Przyczyna- nieznana,
być
być
może genetyczna
może genetyczna
Objawy:
Objawy:
jednostronna kulawizna pojawiająca się pomiędzy 4 a 7 m.ż.
jednostronna kulawizna pojawiająca się pomiędzy 4 a 7 m.ż.
Lecznie:
Lecznie:
Osteotomia szyjki kości udowej (dekapitacja)
Osteotomia szyjki kości udowej (dekapitacja)
Iniekcje do stawu biodrowego
Iniekcje do stawu biodrowego
Ca
Ca
-
-
pozycja boczna.
pozycja boczna.
Kąt pomiędzy kręgosłupem a kością
Kąt pomiędzy kręgosłupem a kością
udową 90° . Igłę wkłuwamy w kierunku doczaszkowym
udową 90° . Igłę wkłuwamy w kierunku doczaszkowym
wzdłuż dogrzbietowej krawędzi krętarza większego.
wzdłuż dogrzbietowej krawędzi krętarza większego.
Bo
Bo
-
-
Igła ma mieć długość 20 cm . Wkłuwać należy się
Igła ma mieć długość 20 cm . Wkłuwać należy się
doczaszkowo od krętarza większego i kierować
doczaszkowo od krętarza większego i kierować
dobrzusznie i doogonowo.
dobrzusznie i doogonowo.
Eq
Eq
-
-
Igła długości ok. 15 cm . Lokalizujemy krętarz
Igła długości ok. 15 cm . Lokalizujemy krętarz
większy. Wprowadzamy ją doogonowo od niego w
większy. Wprowadzamy ją doogonowo od niego w
przestrzeń międzykrętarzową. Prowadzimy igłę w
przestrzeń międzykrętarzową. Prowadzimy igłę w
płaszczyźnie horyzontalnej
płaszczyźnie horyzontalnej
W kierunku doczaszkowo-przyśrodkowym pod kątem 45 °
W kierunku doczaszkowo-przyśrodkowym pod kątem 45 °
względem
względem
osi kończyny miednicznej.
osi kończyny miednicznej.
Okolica udowa
Okolica udowa
Dogrzbietowo linia łamana od guza kulszowego do guza
Dogrzbietowo linia łamana od guza kulszowego do guza
biodrowego. Dobrzusznie płaszczyzna przechodząca przez
biodrowego. Dobrzusznie płaszczyzna przechodząca przez
bliższy koniec rzepki. Doczaszkowo m. tensor fascia latae.
bliższy koniec rzepki. Doczaszkowo m. tensor fascia latae.
Doogonowo m. semitendinosus
Doogonowo m. semitendinosus
Dzielimy ją na doczaszkową, boczną doogonową i
Dzielimy ją na doczaszkową, boczną doogonową i
przyśrodkową.
przyśrodkową.
Mięśnie boczne: m. tensor fasciae late, m. biceps
Mięśnie boczne: m. tensor fasciae late, m. biceps
femoris, m. adductor fem.,
femoris, m. adductor fem.,
m. abductor fem., m. semimembranosus, m.
m. abductor fem., m. semimembranosus, m.
semitendinosus
semitendinosus
M. prz
M. prz
y
y
środkowe: m. pectineus, m. gracillis, m. sartorius
środkowe: m. pectineus, m. gracillis, m. sartorius
M. doczaszkowe: m. quadricpes femoris
M. doczaszkowe: m. quadricpes femoris
M. doogonowe: canalis femoralis czyli kanał udowy
M. doogonowe: canalis femoralis czyli kanał udowy
Ograniczenia kanału udowego:
Ograniczenia kanału udowego:
doczaszkowo- m. sartorius; doogonowo: m. gracillis i m.
doczaszkowo- m. sartorius; doogonowo: m. gracillis i m.
pectineus.
pectineus.
Do kanału udowego poprzez
Do kanału udowego poprzez
•
rozwór mięśniowy ( lacuna musculorum = m.
rozwór mięśniowy ( lacuna musculorum = m.
iliopsoas + n. femoralis
iliopsoas + n. femoralis
•
rozwór naczyniowy (lacuna vasorum) wchodzi
rozwór naczyniowy (lacuna vasorum) wchodzi
tętnica udowa (a. femoralis)- badamy na niej
tętnica udowa (a. femoralis)- badamy na niej
tętno!!!
tętno!!!
•
Inne naczynia: a. profunda femoris, a. poplitea
Inne naczynia: a. profunda femoris, a. poplitea
(przedłużenie a. femoralis).
(przedłużenie a. femoralis).
•
Wzdłuż m. pectineus układa się tętnica i żyła
Wzdłuż m. pectineus układa się tętnica i żyła
udowa !!!!!!!!!
udowa !!!!!!!!!
A w poprzek m. pectineus biegnie a. et v.
A w poprzek m. pectineus biegnie a. et v.
caudalis femoris prox.
caudalis femoris prox.
•
U zwierząt w mięśnie okolicy udowej bocznej
U zwierząt w mięśnie okolicy udowej bocznej
wykonujemy iniekcje.
wykonujemy iniekcje.
Okolica kolanowa
Okolica kolanowa
Dogrzbietowo
płaszczyzna przechodząca przez bliższy koniec rzepki.
Dobrzusznie
płaszczyzna przechodząca przez bliższy koniec kości piszczelowej.
Doogonowo
kontur m. semitendinosus i m. biceps.
•
Palpacyjnie wyczuwalne są
Palpacyjnie wyczuwalne są
:
:
rzepka, przyśrodkowy i boczny kłykieć
kości udowej, główka kości strzałkowej (u Ru nie), guzowatość kości
piszczelowej, krawędź bruzdy prostowniczej.
•
Węzły chłonne:
Węzły chłonne:
Fizjologicznie niewyczualne!!!!
Fizjologicznie niewyczualne!!!!
podkolanowe (u Ca i Fe podkolanowe powierzchowne) zlokalizowane na
podkolanowe (u Ca i Fe podkolanowe powierzchowne) zlokalizowane na
doogonowej powierzchni m. brzuchatego łydki, między m. dwugłowym a
doogonowej powierzchni m. brzuchatego łydki, między m. dwugłowym a
m.półścięgnistym . Dł. 1-5 cm u Ca 1 cm u Fe. Zbiera chłonkę z okolicy
m.półścięgnistym . Dł. 1-5 cm u Ca 1 cm u Fe. Zbiera chłonkę z okolicy
mięśni oraz stawów poniżej dołu podkolanowego.
mięśni oraz stawów poniżej dołu podkolanowego.
•
podkolanowe głębokie u Ru
podkolanowe głębokie u Ru
•
Tętnice: a. genu descendens, a. poplitea, a. caudalis femoris dist.)
Tętnice: a. genu descendens, a. poplitea, a. caudalis femoris dist.)
•
aa. genu, a. genu media.
aa. genu, a. genu media.
!węzły chłonne podkolanowe są nacinane w
nadzwyczajnym bad. poubojowym u bydła, konia i
świni!
Articulatio genus
– compositum, incongruens, condylaris, trochlearis,( u
Eq zatrzaskowy).
• articulatio femorotibialis
• articulatio femoropatellaris
Staw udowo-piszczelowy
Znaczenie kliniczne
• Punkcja stawu;
• pies
– wymacać lig. rectum patellae, na
przyśrodkowej jego krawędzi silnie
dogrzbietowo kierując igłę.
• koń
– art. femorotibiale mediale, znaleźć
condylus medialis tibiae, igłę wbic między lig.
patellae mediale i lig. collaterale mediale
poziomo, art. femoropatellaris lateralis,
znaleźć na końcu bliższym piszczeli przestrzeń
między tuberositas tibiae i condylus lateralis
tibiae, w nim na doczaszkowej lub doogonowej
krawędzi ścięgna m. extensoris digitalis longus
wprowadzić igłę skośnie i dogrzbietowo, art.
femoropatellare na środku między lig. patellae
medialnie i lig. patellae intermedium.
• Uszkodzenie łąkotek
uraz powstaje gdy pies opierając się na kończynie cały
ciężarem ciała wykona obrót. Uszkodzeniu ulega
najczęściej łąkotka przyśrodkowa lub poszczególne
więzadła poboczne i w. krzyżowe.
• Uszkodzenie / zerwanie w. krzyżowego doczaszkowego
lub
doogonowego
( rzadko)
Objaw „szufladowy”!
Leczenie chirurgiczne
Staw udowo-rzepkowy
Staw udowo-rzepkowy
Zwichnięcie rzepki
(luxatio patellae)
• Wrodzone
u psów ras miniaturowych.
• Nabyte / Urazowe
Zadzierzgnięcie rzepki
przy wykonywaniu zbyt
gwałtownych ruchów może dojść
u bydła i konia do
zadzierzgnięcia rzepki (zatrzym.
rzepki w górnej cz. bloczka k.
udowej; przecięcia więz,
przysrodk. uwalnia rzepkę),
Regiones cruris:
lateralis,
medialis,
cranialis
et
plantaris
Granice:
Płaszczyzna przechodząca przez część bliższą
kości piszczelowej, płaszczyzna
przechodząca przez koniec dalszy kości
piszczelowej, doczaszkowo – kontur m.
tibialis cranialis, doogonowo – tendo
calcanei communis
Kości zeugopodium
Mięśnie podudzia:
mm. prostowniki i zginacze
stawu skokowego
mm. prostowniki i zginacze
palców
ścięgno piętowe wspólne
Unerwienie skóry:
n. skórny łydki doogonowy
n. strzałkowy powierzchowny
n. dopiszczelowy
•
Regio cruris cranialis.
Regio cruris cranialis.
• Musculi:
• m. tibialis cranialis
• m
.
peroneus tertius
U Eq mocno uścięgniony
• m. extensor digitorum longus
•
Regio cruris lateralis:
Regio cruris lateralis:
• Gałąź doczaszkowa żyły odstrzałkowej przebiega w
bruździe podudzia bocznej doogonowej
razem z galęzią
doogonową tworzą ż. odstrzałkową która biegnie
podskórnie.
• Nerw strzałkowy wspólny.
• Nerw strzałkowy powierzchowny
• nerw strzałkowy głęboki
• Mięśnie:
• m. peroneus longus ( brak go u Eq)
• m. prostownik palców boczny
• t i ż piszczelowa doczaszkowa
Znaczenie kliniczne:
• Gałąź doczaszkowa ż. odstrzałkowej
. U Ca m-ce
injekcji.
• U Bo i Eq w celu zniesienia bólu w przypadkach
nkt. przewlekłych kulawizn : Znieczulenie
nerwu
strzałkowego wspólnego
, można także dokonać
neurektomii polegającej na wycięciu fragmentu
nerwu strzałkowego wspólnego ( n. skórny łydki
oraz n. strzałkowy powierzchowny) oraz nerwu
piszczelowego. U Eq np. w przypadku leczenia
szpatu.
• U Eq i Ru
dostęp do n. strzałkowego wspólnego
nieco ku tyłowi od głowy k. strzałkowej na
powierzchni przyczepu m. prostownika bocznego
palców. Podskórnie.
Szpat
-
przewlekłe
zniekształcające zapalenie stawu
stępu.
Regio cruris medialis
.
• t. dopiszczelowa
• ż. odpiszczelowa
• n. udowo-goleniowy (te trzy el.
biegną podskórnie w bliższym
odcinku okolicy następnie w bruździe
podudzia przyśrodkowej doogonowej)
• M. popliteus
Regio cruris caudalis
• Mięśnie:
prostowniki stępu; m. brzuchaty łydki
m. płaszczkowaty
zginacze palców;
m. zginacz palców powierzchowny
m. zginacz palców głęboki
• Tendo Achillei !!!!
zerwanie / naderwanie
• M. brzuchaty łydki (pomiędzy jego głową boczną a
przyśrodkową biegnie n. piszczelowy)
• Ścięgno Achillesa = ścięgno m. trójgłowego łydki (tendo m.
tricipiti surrae czyli u Ca tylko m. gastrocnemius, a u
pozostałych także m. soleus)
• Dochodzi do tego ścięgno mięśnia półbłoniastego (m.
semitendinosus).
• Scięgno m. zginacza powierzchownego palców leży przednio i
przyśrodkowo od ś. Achillesa i jest nim przykryte.
• V. saphena lateralis - biegnie podskórnie w bruździe podudzia
bocznej doogonowej obok przebiega nerw skórny doogonowy
łydki.
• Głębiej; m. soleus (płaszczkowaty)
• N. piszczelowy - bruzda podudzia przyśrodkowa doogonowa
• a. et v. odpiszczelowa
• M. zginacz głęboki palców
Regiones tarsi
Granice:
Płaszczyzna przechodząca przez
koniec dalszy kości piszczelowej,
płaszczyzna przechodząca przez
koniec bliższy kości śródstopia
Articulatio tarsi
• W okolicy tej znajduje się art. tarsi.
o Articulatio tarsocruralis (Eq articulatio talotibialis)
o Articulationes intertarseae
§
Articulatio talocalcaneocentralis
§
Articulatio centrodistalis
§
Articulationes intraordinarii
§
Articulatio talocalcanea
§
Articulatio calcaneoquartale
o Articulatones tarsometatarseae
o Articulationes intermetatarseae
• Articulatio tarsocruralis – compositum, trochlearis (Eq –
cochlearis), congruens.
• Articulatio talocalcaneocentralis – compositum, trochlearis (u Su i
Ru), ovoidea (u Ca), plana (u Eq), congruens.
• Articulatio centrodistalis – compositum, plana, congruens.
• Articulatio tarsometatarseum – compositum, plana, congruens.
• Articulationes intraordinarii – simpex, plana, congruens.
• Ścięgna mięśni przechodzące w tej okolicy przytrzymywane są
przez ligg. anularia (leżą od strony grzbietowej – proximale,
medium et distale), posiadają pochewki lub kaletki maziowe.
•
R. tarsi dorsalis
R. tarsi dorsalis
• M. tibialis cranialis (b. subtendinea)
• M. extensor digitorum pedis longus (vagina tendinis)
• M. fibularis III (vagina tendinis)
•
R. tarsi lateralis
R. tarsi lateralis
• M. extensor dogitorum pedis lateralis (vagina
tendinis)
• M. fibularis longus (Bo)
• Lig. anulare proximale przytrzymuje m. tibialis
cranialis, m. extensor digitorum pedis longus, m.
fibularis longus et tertius
• Lig. anulare medium przytrzymuje m. extensor
digitorum pedis longus
• Lig. anulare distale m. extensor dogitorum pedis
longus et lateralis
R. tarsi plantaris
• M. flexor dogitorum pedis superficialis (bursa
calcanea)
• Tendo calcanei communis (Bo b. subtendinea
m. gastrocnemi)
Znaczenie kliniczne
• Punkcje lub iniekcje do pochewki m. zginacza
R. tarsi medialis
• M. flexor digitorum pedis longus (vagina
tendinis)
• M. flexor hallucis longus
• M. tibialis caudalis (vagina tendinis)
Punkcja
Punkcja
:
:
• Bo – poziomo, pomiędzy lig. collaterale
mediale i tendo m. tibialis cranialis
• Eq – 2 –3 palce dobocznie od maleolus
madialis, między w/w struktury, uważać
na v. saphena medialis
• Ca – powierzchnia boczna, bocznie od
trochlea tali, poniżej maleolus lateralis,
dogrzbietowo od ścięgna m. fibularis
longus
Okolica piętowa
(Regio calcanea)
• Zrąb kostny tworzy guz piętowy (tuber calcanei)
• skóra na guzie jt lekko przesuwalna
• kaletka podskórna piętowa
(bursa subcutanea calcanea) w
blaszkach powięzi ma ona 3cm dł.5cm szer.
• PIPAK-
--U Eq, Bo i dużych Ca, powiększona kaletka w
postaci wielkiego chełboczącego guza .Punkcja: dostęp osd
strony przyśrodkowej.
• ścięgno m. zginacza powierzchownego palców, przyczepia
się dwoma odnogami po obu stronach guza jest tu kaletka
piętowa m. zginacza powierzchownego palców.
• U Eq leży ona górnie od guza piętowego na szer. dłoni aż do
połowy stepu. Miejsce punkcji:
• pop przyśrodkowej stronie stępu 3 palce powyżej guza
piętowego przy tylnej powierzchni ścięgna m. brzuchatego
łydki. Igłę kierujemy pionowo.
Wady postawy kończyn
przednich
• postawa przedsiebna i podsiebna,
• zbieżna i rozbieżna,
• szeroka i wąska,
• iksowata, beczkowata,
• rozstawna i zestawna,
• cofnięcie i tzw. koziniec.
• Do istotnych wad kończyn tylnych
zalicza się
Wady postawy kończyn
tylnych
• postawa szablasta, rozstawna,
przedsiebna i podsiebna, szeroka i
wąska, krowia, zbieżna i rozbieżna,
zestawna i rozstawna.
• Nieprawidłowe jest też strome (kozie)
ustawienie stawu pęcinowego oraz
tzw. niedźwiedzia pęcina.
Miękka pęcina
Koziniec-nieprawidłowa postawa u koni
polegająca na stałym uginaniu się w
stawach nadgarstkowych kończyn przednich
• postawa rozstawna
• postawa zestawna
• postawa iksowata
• postawa beczkowata
postawa prawidłowa
postawa podsiebna
postawa przedsiebna
kończyny szablaste
Postawa prawidłowa
Postawa rozbieżna
Postawa zbieżna
Kończyny krowie