Charakterystyka diety
bogato białkowej oraz jej
zastosowanie przy
oparzeniach i
odleżynach

Dieta bogatobiałkowa polega na zwiększonej podaży

białka w stosunku do norm.

Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa jest przeznaczona

dla osób w określonych jednostkach chorobowych.

Dietę bogatobiałkową stosuje się w niektórych
chorobach wewnętrznych i stanach
pooperacyjnych.

Największe zapotrzebowanie na białko
występuje bezpośrednio po zabiegach
operacyjnych, po zawale mięśnia sercowego,
przy cukrzycy I i II typu,
niedoczynności tarczycy, po wycięciu
trzustki i jelita grubego, zapaleniu jelita
grubego, marskości wątroby, przewlekłym
zapaleniu wątroby, po oparzeniach, w stanach
niedożywienia białkowego,
chorobie nowotworowej.

NIEKTÓRE Z TYCH CHORÓB WYMAGAJĄ STOSOWANIA
OGRANICZEŃ LUB WYKLUCZEŃ PEWNYCH SKŁADNIKÓW
POKARMOWYCH.

ZWŁASZCZA TŁUSZCZÓW I CUKRÓW PROSTYCH,
OGRANICZENIA KALORYCZNOŚCI, LUB UZUPEŁNIENIA
ILOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW
MINERALNYCH I WITAMIN

W diecie bogatobiałkowej ilość białka wynosi 1,5 do 2 gramów na
kilogram masy ciała.

Przynajmniej połowa tego białka powinna być białkiem o
wysokiej wartości odżywczej.

W celu dobrego przyswajania pokarmów dzienną rację należy
podzielić na minimum pięć posiłków, rozkładając produkty
białkowe na wszystkie posiłki.

W diecie należy stosować produkty zawierające wartościowe
białko jak, mleko i przetwory mleczne, białko jaj,
chude mięsa, wędliny, drób i ryby oraz odżywki białkowe.

Technologia przygotowania potraw powinna zapewniać
lekkostrawność i dobrą przyswajalność pokarmów.

Gotowanie, gotowanie na parze, duszenie lub pieczenie w
folii jest najlepszym sposobem przygotowania
lekkostrawnych posiłków.

Celem diety bogatobiałkowej jest dostarczenie organizmowi
ilości białka potrzebnego do budowy i odbudowy tkanek
ludzkiego ustroju np dzieciom, osobom starszym, osobom z
ranami, odleżynami, owrzodzeniami, itp.

Dieta ta powinna mieć 2200 – 2300 kcal,
ilość białka – ok 110 g na dobę (1,5 – 2 g na kilogram masy
ciała).

Przynajmniej połowa tego białka powinna być pochodzenia
zwierzęcego (wysoka wartość odżywcza), podzielona na
minimum 5 posiłków dziennie.



Dostarczenie białka dla procesów odnowy



Regeneracja tkanek



Tworzenie ciał odpornościowych, enzymów, hormonów



Dieta powinna być łatwo strawna



Modyfikacja polega na zwiększonej podaży białka do 2

g/kg mc.



2/3 białka powinno pochodzić z produktów zwierzęcych

jak mleko, twaróg, chude mięsa.

Cel diety:

Wskazane produkty spożywcze i potrawy:

 ryż, płatki owsiane, kasze pszenne lub jęczmienne,
drobne makarony, pszenne pieczywo,

 mleko i produkty mleczne o małej zawartości tłuszczu np
kefir,

 jaja na miękko, oleje roślinne, chude mięso (cielęcina,
drób, ryby),

 zupy mleczne, owocowe, inne na słabych wywarach,

• warzywa gotowane, przetarte ziemniaki, marchew,

buraki, pomidory bez skórki, niewielkie ilości surówek,

dojrzałe jabłka i morele bez skórki, banany, grejpfruty,

owoce jagodowe,

• napoje: herbata, napary z ziół, woda mineralna

niegazowana,

• łagodne przyprawy do potraw,

Do przyrządzania potraw:

 mleko w proszku do zaprawiania zup, sosów,

 białko jaja kurzego do budyni, pulpetów,
rolad mięsnych, omletów,

 serek homogenizowany do surówek,
deserów, potraw z mąki.

Przykładowy jadłospis

I śniadanie: zupa mleczna z grysikiem i ściętą pianą
białka kurzego, pszenne pieczywo z masłem,  pasta z
ryby i serka twarogowego, owocowa herbata,

II śniadanie: bułka z wędliną, napój owocowy,
 
Obiad: barszcz z botwinką, bitki wołowe duszone w
pomidorach, ziemniaki z koperkiem, sałata zielona z
jogurtem naturalnym, mleczko waniliowe,

Podwieczorek: krem z bananów i serka
homogenizowanego,

Kolacja: makaron z mięsem drobiowym, warzywa, kefir

.

Zalecenia

żywieniowe dla

seniora

Zapotrzebowanie energetyczne ulega z wiekiem
zmniejszeniu.

Jeżeli przyjmiemy wartość zapotrzebowania
energetycznego w wieku 30 lat za 100%

to w latach kolejnych wynosi ono;

40 lat - 97%,

50 lat - 94%,

60 lat - 87%,

70 lat - 79%,

powyżej 70 lat - 69%.

Proporcje ilościowe podstawowych
składników pokarmowych powinny ulegać
zmianom W kierunku zwiększenia ilości   W
diecie Z powodu mniej sprawnego jego
wykorzystania przez starszy organizm.

Zaleca się aby w wieku starszym, źródłem
białka było głównie mleko , produkty
mleczne i białko jaj.

Podaż w diecie tłuszczów powinna wynosić do 1 grama na
kilogram masy ciała. Powinny to być głównie, tłuszcze
białka zawierające kwasy tłuszczowe wielonienasycone i
jednonienasycone jak olej słonecznikowy, sojowy i oliwa z
oliwek.

Tłuszcze te wraz z witaminą E zapobiegają zmianom
miażdżycowym i zwiększaniu się stężenia cholesterolu LDL.
Należy ograniczać spożywanie pokarmów bogatych
wcholesterol  (żółtko jaj, podroby, tłuszcze zwierzęce), przy
jednoczesnym spożywaniu błonnika, zwłaszcza jego frakcji
rozpuszczalnych w wodzie (pektyny, śluzy, gumy),
obniżających poziom cholesterolu.

Również frakcje błonnika nierozpuszczalne w wodzie
spełniają istotną funkcję podtrzymywania osłabionej w
starszym wieku perystaltyki  jelit. Spożycie błonnika nie
powinno przekraczać ilości 30-40 gramów dziennie, gdyż
większe jego ilości mogą wiązać i ograniczać przyswajanie
ważnych biopierwiastków (magnezu , wapnia ,żelaza,
 cynku,  miedzi  itd.).

Podaż węglowodanów u osób starszych powinna wynosić nieco
powyżej 2,5 grama na kilogram masy ciała z dużym
ograniczeniem cukrów prostych na rzecz węglowodanów
złożonych.

Spożywanie cukrów prostych powoduje nadmierny skokowy
wzrost poziomu glukozy w krwi w płynach międzytkankowych i
przetwarzaniu jej nadmiaru na trójglicerydy.

Powodem jest mniejsze wykorzystanie energetyczne glukozy w
komórkach, oporność komórek na działanie insuliny  lub zbyt
małe wydzielanie insuliny przez trzustkę.

PRZYSWAJANIE CUKRÓW ZŁOŻONYCH JEST STOPNIOWE I
ROZŁOŻONE W CZASIE CO ZAPEWNIA LEPSZĄ RÓWNOWAGĘ
CUKROWĄ W ORGANIZMIE

Dieta  w wieku starszym powinna dostarczać optymalną
ilość innych składników mineralnych ,a zwłaszcza
magnezu i potasu, pierwiastków mających wpływ na
regulację pracy serca  i sprawność mięśnia sercowego.
W wieku starszym rośnie zapotrzebowanie organizmu
na witaminy ; na witaminę C , witaminę A  o 25%,
witaminy grupy B o 50%, witaminę E  o 100%.

Posiłki dla osób starszych powinny być lekkostrawne,
różnorodne, rozłożone w czasie na pięć, sześć posiłków
dziennie.

Bardzo ważne staje się wypijanie odpowiedniej ilości
płynów aby zapobiegać nasilającemu się z
wiekiem odwodnieniu organizmu

-w jadłospisach należy uwzględniać różnorodne produkty,
szczególnie o dużej wartości odżywczej np. przetworów
mlecznych z odtłuszczonego mleka, chudego
mięsa( wołowina), drobiu, wędlin, ryb

- jeśli nie ma przeciwwskazań - przetworów zbożowych z
pełnego ziarna, ciemnego pieczywa pszennego

- ograniczać spożycie cukru oraz tłuszczów pochodzenia
zwierzęcego: masło, smalec

Ogólne zasady żywienia ludzi starszych przedstawiają
się następująco:

- do smarowania pieczywa używać miękkich margaryn,

smarować tak by widoczna była porowatość pieczywa

- do sporządzania zup i sosów nie zalecamy stosowania

tłustych wywarów z kości i mięsa

- stosować gotowanie na wodzie i parze, duszenie bez

obsmażania, pieczenie w folii, bardzo rzadko smażenie i

to tylko na oleju, który po smażeniu wylewamy

- do sałatek stosujemy oleje i naturalne jogurty

- codziennie spożywamy owoce i warzywa, w miarę
możliwości w stanie surowym

- unikamy spożywania większej ilości soli i ostrych
przypraw

- posiłki jemy regularnie o małych objętościach, 4-5 razy
dziennie, ostatni posiłek na 2-3 godziny przed snem

- stosujemy przyprawy ziołowe : bazylia, estragon,
majeranek, tymianek

- unikamy przejadania się i nadwagi

- wypijamy większą ilość płynów

niegazowanych

- ograniczamy spożywanie alkoholu

- prowadzimy aktywny fizycznie i umysłowo

tryb życia

- znajdujemy przyjemność w jedzeniu