POSTMODERNISTYCZNA KONCEPCJA CZASU –
wdg Fredrica Jamesona postmodernistyczne doświadczenie czasu polega na zaniku jakiejkolwiek dłuższej perspektywy czasowej czy poczucia ciągłości przyczynowo-skutkowej. Jameson porównuje to do schizofrenii rozumianej tak, jak definiuje ją psychoanaliza ze szkoły J.Lacana: jako przerostu odczucia czasu teraźniejszego. W ukształtowaniu się takiego odczucia widzi decydujący wpływ telewizji i jej logiki.
SIMULACRUM –
obraz, który jest czystą symulacją, pozorującą rzeczywistość albo tworzącą własną rzeczywistość.
Termin filozoficzny sformułowany przez J. Boudrillarda odnosi się do , stworzonej przez niego, koncepcji ewolucji znaków tzw. Teorii symulacji. Według autora, wraz z rozwojem systemów znakowych granice między światem rzeczywistym, a jego przedstawieniem, stopniowo się zaciera, prowadząc do rozrastającego uniezależnienia znaku. Poszczególne fazy emancypacyjne tego procesu nazywamy symulakrami.
HIPPERREALNOŚĆ –
operacyjny sobowtór zamiast realnego procesu; powstanie w miejscu rzeczywistości znaków rzeczywistych;
hipperrealność pozwala na symulowane generowanie różnic
KONSUMPCJONIZM –
postawa polegająca na nieusprawiedliwionej (rzeczywistymi potrzebami oraz kosztami ekologicznym, społecznymi czy indywidualnymi) konsumpcji dóbr materialnych i usług lub pogląd polegający na uznawaniu tej konsumpcji jako wyznacznik jakości życia.
HOMO OECONOMICUS –
koncepcja jednostki zakałą dająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji osiąganych zysków i dokonywania wyborów ze względu na wartość ekonomiczną rezultatów tych wyborów.
MACDONALYZACJA –
proces stopniowego upowszechniania się zasad działania znanych z barów szybkiej obsługi (uosabianych przez sieć McDonald's) we wszystkich dziedzinach życia społecznego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.
George Ritzer zetknął się z tym elementem kulturowym w 1959, dostrzegł ten system i zaczął doszukiwać się podobnych reguł w innych miejscach, np. na placu zabaw, w szpitalu, przychodni. Stwierdził, że makdonaldyzacja nie jest nowym zjawiskiem, ale stanowi rozwinięcie racjonalizacji, oraz że systemy racjonalne zaczęły dominować i nie ma od nich ucieczki, tzw."żelazna klatka". Teoria makdonaldyzacji została sformułowana przez Ritzer'a w 1993 w książce pt. "Mcdonaldyzacja społeczeństwa". Autor uważał, że zjawisko to dotyczy wszystkiego, zarówno życia codziennego, politycznego, jak i spraw wiary
DISNEIZACJA –
to proces, poprzez który zasady parków tematycznych Disneya zaczynają dominować coraz to więcej obszarów amerykańskiego społeczeństwa, a także reszty świata.
*Cztery elementy DISNEIZACJI:
Tematyzacja - kulturowy fenomen: od Juliusza Cezara i starożytnego Rzymy po Henryka VIII … od Davida Crocketta i Dzikiego Zachodu po kapitana Jamesa T. Kirka i statek Enterprise z seriali Star Trek.
Odróżnicowanie konsumpcji - kulturowy fenomen konwencjonalnych granic pomiędzy porządkami instytucjonalnymi; łączą w sobie i mieszają sklepy, restauracje, hotele i przeróżne atrakcje.
Merchandising*/. Parki oferują okazje do nabycia towarów i usług powiązanych z tematem (włącznie z płytami DVD).
Praca emocjonalna. Od pracowników disneyowskich (tematycznych) parków wymaga się, aby okazali właściwe emocje w czasie swoich zajęć; muszą być postrzegani – „to nie praca, to zabawa”.
*/ Merchandising – zasady rozmieszczenia jak i ekspozycji produktów oraz materiałów reklamowych.
OBRAZY KONSUMENTA wg Gabriel’a i Lang’a (1995)
Konsument jako …
wyborca – wyrazem wybory jest popyt.
nadawca komunikatu – nabywane obiekty to również nośniki znaczeń.
odkrywca – wciąż poszukuje nowych wrażeń (okazje, przeceny).
poszukiwacz tożsamości – osoba samotna i permanentnie zlękniona.
hedonista / artysta – poszukiwanie przyjemności (w przyszłości).
ofiara – trudność w pozyskiwaniu obiektywnej informacji.
rebeliant –używają masowych produktów w sposób wywrotny
i ikono-klastyczny (np. drą nowe dżinsy).
aktywista – przejawia się w grupach nacisku i ruchach społecznych deklarujących się jako obrońcy interesów konsumentów.
obywatel – obywatelstwo - równość (sfera publiczna); konsumeryzm wytwarza nierówność (sfera prywatna).
POSTMODERNIZM –
(inaczej: ponowoczesność, pomo, po-mo) – prąd myślowy odwołujący się do poczucia końca historii i wielkich narracji.
SARMATYZM (kultura szlachecka) –
barokowa formacja kulturowa dominująca w Rzeczypospolitej od końca XVI do drugiej połowy XVIII wieku. Opierała się na przekonaniu, że szlachta polska pochodzi od Sarmatów – starożytnego ludu zamieszkującego początkowo między Dolną Wołgą a Donem. Po Sarmatach szlachta miała odziedziczyć umiłowanie wolności, gościnność, dobroduszność, męstwo oraz odwagę.
Uważany jest za spójny i zaskakująco elastyczny zestaw wartości rodzinnych, społecznych i narodowych.
KULTURA TRADYCYJNA –
zjawisko kulturowe, mające miejsce w społecznościach osadniczych, najczęściej o zajęciu rolniczym, wykorzystujących prymitywne narzędzia pracy, odizolowanych od wpływów kultury wysokorozwiniętej, wykazujących się małą ruchliwością przestrzenną i z reguły patriarchalnym systemem rodziny. Za narzędzia transmisji w k. t. Kazimierz Dobrowolski uważa: przekazy ustne i porady praktyczne. K. t. charakteryzują się anonimowością wytworów i ponadprzeciętnym wpływem na potęgę autorytetów (zazwyczaj są to przodkowie). Dużą rolę w rozwoju k. t. odgrywa magia i religia, za pomocą których członkowie społeczności wyjaśniają niezrozumiałe dla nich zjawiska. Kultury tradycyjne dzielą się na: klasyczne (społeczności prymitywne, nie znające pisma) i chłopskie (powstały w Europie wraz z feudalizmem). Społeczność wioskowa w k. t. ma silne poczucie więzi społecznej i odrębności wobec innych wiosek, które zgodnie z mitem wartości grupowej uważane są za gorsze.