Zarządzanie

ryzykiem w

Banku Pekao SA

Przygotowała:

Aleksandra Krześniak

O BANKU…

2

HISTORIA BANKU

3

Historia Banku Pekao SA to osiemdziesiąt lat
ewolucji polskiej bankowości, to także długa droga –
od działającego głównie za granicą banku dla polskich
emigrantów, do największego w Europie Środkowej
uniwersalnego, prywatnego banku komercyjnego.

Bank Polska Kasa Opieki SA powstał w Warszawie pod koniec roku 1929,

jako odpowiedź rządu II Rzeczypospolitej na potrzeby polskiej emigracji. Akt
notarialny o utworzeniu banku sporządzono w październiku 1929 roku,
a kilka dni później Sąd Okręgowy w Warszawie dokonał wpisu Banku Polska
Kasa Opieki SA do rejestru handlowego. Zadania banku w tym okresie, była
ochrona oszczędności wychodźstwa polskiego, operacje kredytowe, obsługa
finansowa eksportu i importu polskiego. Bank dążył do objęcia obsługą
wszystkich większych skupisk polskiej emigracji i w związku z tym rozpoczął
tworzenie sieci oddziałów za granicą. Pierwszy oddział banku, który
rozpoczął działalność w lutym 1930 roku, powstał w Paryżu.

Po wybuchu II Wojny Światowej, centrala banku była przenoszona w
wiele miejsc. Rekonstrukcja systemu bankowego Pekao SA w powojennej
Polsce rozpoczęła się w roku 1945 od reaktywowania warszawskiej
centrali.
Prawdziwy przełom w funkcjonowaniu banku rozpoczął się wraz z
początkiem III Rzeczypospolitej i reformą systemu bankowego z 1989 r.
Od tego momentu bank rozpoczął realizowanie strategii tworzenia banku
uniwersalnego z pełną ofertą w za-kresie bankowości detalicznej,
korporacyjnej i inwestycyjnej. W 1996 roku decyzją Rządu RP została
utworzona Grupa Bankowa Pekao SA, w skład której, obok Banku Pekao
SA, weszły jako banki zależne trzy banki komercyjne:
Bank Depozytowo-Kredytowy SA w Lublinie, Pomorski Bank Kredytowy SA
w Szczecinie i Powszechny Bank Gospodarczy SA w Łodzi. Aktywa grupy
stanowiły blisko jedną piątą łącznych aktywów polskiego sektora
bankowego. Wybrane także zostało nowe logo grupy – żubr. W maju 1998
r. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd dopuściła do publicznego
obrotu akcje Banku Pekao SA.
W październiku 1998 r. w Łodzi rozpoczął działalność pierwszy w Polsce
oraz w regionie Europy Środkowej i Wschodniej Oddział Elektroniczny
Grupy Pekao SA, który umożliwił klientom dostęp do ich rachunków
poprzez Internet.
1 stycznia 1999 roku cztery banki połączyły się w jeden uniwersalny bank
pod wspólną nazwą Bank Pekao SA. Była to operacja o niespotykanej skali,
nie tylko na rynku polskim, ale także w całym regionie Europy Środkowo-
Wschodniej.

4

5

23 czerwca 1999 roku w siedzibie Ministerstwa Skarbu Państwa
została zawarta umowa sprzedaży pakietu 52,09% akcji Banku Pekao SA
na rzecz konsorcjum UniCredito Italiano i Allianz Aktiengesellschaft.
Bank przyjął nową strategię rynkową i rozpoczął restrukturyzację.

Dzięki umowie podpisanej w 2002 r. z firmą Euronet Worldwide
klienci banku mogą bezprowizyjnie korzystać z 500 bankomatów
Euronetu. Sieć bankomatów własnych Pekao SA to aktualnie 1202
urządzenia.  
W 2002 bank rozpoczął wdrażanie we wszystkich 795  oddziałach
nowego systemu informatycznego, w ramach którego poszerzony został
dostęp do rachunku za pomocą różnych kanałów dystrybucyjnych, w
tym Internetu. W roku 2004 system ten został wprowadzony do
wszystkich placówek banku. 
Dostępność, bezpieczeństwo i wszechstronna oferta banku to jego
podstawowe atuty, które zadecydowały o tym, że Bank Pekao SA jest
obecnie w ścisłej czołówce polskich instytucji finansowych. 

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

Bank Pekao SA jest laureatem wielu prestiżowych konkursów. Oto
niektóre z otrzymanych przez bank nagród:

Nagrody dla Banku Pekao SA w 2003 roku

Pracodawca Roku

Bank Przyjazny dla Przedsiębiorców 2003

Maria Wiśniewska w gronie 25 gwiazd europejskiego businessu

Nagrody dla Banku Pekao SA w 2004 roku

Bank Pekao SA Bankiem Roku w Polsce

Bank Przyjazny dla Przedsiębiorców 2004

Bank dostępny

Nagroda dla mieszkaniowego kredytu budowlano-hipotecznego
Banku Pekao SA

Nagroda za Sprawozdanie Roczne

Pekao SA Przyjacielem Żubra

Bank, któremu najbardziej zależy na kliencie

6

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA- C.D.

Nagrody dla Banku Pekao SA w 2005 roku

Pekao SA - Najlepszym Polskim Bankiem

Spółka Godna Zaufania

Bank Przyjazny dla Przedsiębiorców 2005

Nagroda w rankingu Newsweeka "100 najcenniejszych firm w
Polsce"

Bank, któremu najbardziej zależy na kliencie

Nagrody dla Banku Pekao SA w 2006 roku

Projekt Banku Pekao SA - System Monitorowania Obrotu
Gotówkowego (SMOG) wyróżniony w konkursie na "Najlepszy
projekt informatyczny„

Bank Pekao SA Spółką Godną Zaufania

Najlepsze relacje inwestorskie w Polsce

Eurokonto Produktem Roku 2006

Najlepszy bank korporacyjny według Miesięcznika Bank

Najlepszy raport roczny

Najlepszy polski Bank

7

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA- C.D.

Nagrody dla Banku Pekao SA w 2007 i 2008 roku

Bank Pekao SA Najcenniejszą Polską Firmą

Bank Pekao SA na liście największych firm świata Financial Times

Bank Pekao SA największym bankiem w Polsce

Bank Pekao SA największym bankiem w Europie Środkowo – Wschodniej

Pekao SA najlepszym polskim bankiem według Euromoney

8

MISJA I STRATEGIA BANKU

9

Misja

Misją banku jest zapewnienie akcjonariuszom stałego
i atrakcyjnego wzrostu wartości banku poprzez umacnianie jego
pozycji lidera na rynku krajowym oraz systematyczny rozwój na
rynkach Europy Środkowej jako uniwersalnej instytucji
finansowej będącej rzetelnym partnerem dla klientów
i najlepszym miejscem pracy dla najlepszych ludzi.

Strategia

Strategia Banku Pekao SA zakłada znaczący wzrost
efektywności i rentowności, spadek kosztów oraz wzrost udziału
w rynku. Oprócz szybkiego rozwoju sieci placówek
i bankomatów, bank zamierza dynamicznie rozwijać
nowoczesne kanały dystrybucji umożliwiające wielokanałowy
dostęp do rachunku bankowego, takie jak e-banking,
telebanking i sprzedaż bezpośrednią.

RADA I ZARZĄD BANKU

STAN NA 31.12.2008 ROKU

10

SKŁAD RADY NADZORCZEJ:

Jerzy Woźnicki - Przewodniczący,
Paolo Fiorentino - Wiceprzewodniczący, Sekretarz Rady,
Federico Ghizzoni - Wiceprzewodniczący,
Paweł Dangel,
Fausto Galmarini,
Oliver Greene,
Leszek Pawłowicz,
Enrico Pavoni,
Krzysztof Pawłowski.

SKŁAD ZARZĄDU:

Jan Krzysztof Bielecki - Prezes Zarządu Banku,
Luigi Lovaglio - Pierwszy Wiceprezes Zarządu Banku, Dyrektor
Generalny,
Diego Biondo - Wiceprezes Zarządu Banku,
Marco Iannaccone - Wiceprezes Zarządu Banku,
Paolo Iannone - Wiceprezes Zarządu Banku,
Andrzej Kopyrski - Wiceprezes Zarządu Banku,
Katarzyna Niezgoda - Wiceprezes Zarządu Banku,
Grzegorz Piwowar - Wiceprezes Zarządu Banku,
Marian Ważyński - Wiceprezes Zarządu Banku.

W skład rady
nadzorczej banku
wchodzi 9
członków:
4 Polaków i 5
cudzoziemców.

W skład
zarządu
banku
wchodzi 9
członków:
5 Polaków
i 4 cudzo-
ziemców.

BANK W GRUPIE UNICREDIT

11

Bank Pekao SA od 1999 r. należy do włoskiej Grupy UniCredit. Jest ona
jedną z największych instytucji finansowych i bankowych w Europie, z
siecią ponad 7 200 oddziałów działających w 20 krajach starego
kontynentu. Globalna sieć UniCredit składa się z oddziałów,
przedstawicielstw oraz małych bankowych spółek zależnych, obecnych w
40 krajach na całym świecie.

Grupa UniCredit jest jednym z europejskich liderów pod względem skali
działalności. Spółka skutecznie wykorzystuje tą strategiczna pozycję. UCG
jest liderem na najbogatszych rynkach Europy: w Bawarii, Austrii oraz w
Północnych Włoszech.

UniCredit utrzymuje również pozycję lidera w Europie Środkowej i
Wschodniej, rejonie odnotowującym najwyższe stopy wzrostu
gospodarczego, z najszybciej rosnącymi wskaźnikami przychodów z
działalności bankowej. Grupa może się pochwalić niezwykle konkurencyjną
pozycją w tej części Europy w zakresie aktywów, przychodów i liczby
oddziałów. Dzięki ambitnym planom ekspansji swojej działalności Grupa
realizuje kolejne projekty fuzji, najpierw z grupą HVB a obecnie z Capitalią
SpA. Po zakończeniu tej ostatniej fuzji Holding UniCredit stanie się
największym bankiem w Europie Kontynentalnej.

AKCJONARIAT BANKU

STAN NA 31.12.2008R

Kapitał akcyjny Banku Pekao SA na koniec 2008 roku wynosił 262 212
629 zł.

Liczba akcji oraz

liczba głosów na WZ

Udział w kapitale

akcyjnym (%)

UniCredito Italiano SpA

155 433 755

59,28

Pozostali inwestorzy

106 778 874

40,72

Razem

262 212 629

100,00

12

13

Zarządzanie
ryzykiem w Banku
Pekao SA w
latach 2003-2007

CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA

RYZYKIEM W BANKU

14

Efektywne zarządzanie ryzykami jest warunkiem
utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa funduszy
powierzonych bankowi i osiągania trwałego,
zrównoważonego wzrostu zysków.
Główne rodzaje ryzyka wynikającego z instrumentów
finansowych banku obejmują:
 ryzyko kredytowe,

 ryzyko płynności,

 ryzyko rynkowe (stopy procentowej i kursu walutowego).
Istotnym elementem systemu zarządzania ryzykami jest też
ryzyko operacyjne.
Zarządzanie ryzykami ma całościowy i skonsolidowany
charakter. Obejmuje wszystkie jednostki banku oraz spółki
zależne. Ryzyka są monitorowane i kontrolowane w
odniesieniu do dochodowości i kapitału niezbędnego do ich
ponoszenia.

15

Za osiąganie celów strategicznych zarządzania
ryzykami jest odpowiedzialny zarząd banku. Nadzór
nad zgodnością polityki banku w zakresie
podejmowania różnych rodzajów ryzyka ze strategią i
planem finansowym banku sprawuje rada nadzorcza.
W zarządzaniu ryzykiem kredytowym ważną rolę pełni
komitet kredytowy banku, w zarządzaniu ryzykiem
rynkowym i płynności komitet zarządzania
aktywami i pasywami, a w zarządzaniu ryzykiem
operacyjnym – komitet bezpieczeństwa banku.

Zasady zarządzania każdym z rodzajów ryzyka są
określone wewnętrznymi procedurami oraz założeniami
polityki kredytowej i polityki inwestycyjnej uchwalanymi
corocznie przez zarząd i ratyfikowanymi przez radę
nadzorczą banku, a w odniesieniu do ryzyka
operacyjnego – założeniami strategii i procedurami
zarządzania ryzykiem operacyjnym. Bank stale dąży do
doskonałość w zarządzaniu ryzykiem w zakresie jakości
portfela kredytów i szybkości odpowiedzi na potrzeby
rynku.

RYZYKO
KREDYTOWE

16

17

Ryzyko kredytowe jest to zagrożenie, że
płatności związane z obsługą kredytu (czyli
raty kapitałowe i odsetki) nie zostaną
uregulowane przez klienta w terminie
przewidzianym umową, w całości bądź
częściowo.

RYZYKO KREDYTOWE W BANKU PEKAO

SA

Zarządzanie ryzykiem kredytowym i utrzymanie tego
ryzyka na bezpiecznym poziomie ma zasadnicze znaczenie
dla wyników prowadzonej działalności. Minimalizacji ryzyka
kredytowego służą obowiązujące procedury, w szczególności
dotyczące zasad oceny ryzyka transakcji, ustanawiania
prawnych zabezpieczeń kredytów oraz należności
leasingowych, uprawnień do podejmowania decyzji
kredytowych oraz ograniczenia kredytowania niektórych
rodzajów działalności. Działalność kredytowa jest limitowana,
zarówno zgodnie z ograniczeniami wynikającymi z przepisów
Prawa bankowego, jak i wewnętrznych norm, ustalanych
przez bank, do których w szczególności należą wskaźniki
koncentracji zaangażowania kredytowego dla określonych
sektorów gospodarki, wskaźnik udziału dużych zaangażowań
w portfelu kredytowym oraz limity zaangażowania na
poszczególne kraje, banki zagraniczne i krajowe instytucje
finansowe.

18

Uprawnienia do podejmowania decyzji kredytowych,
ograniczenia kredytowania niektórych obszarów działalności
oraz wewnętrzne i zewnętrzne normy ostrożnościowe
uwzględniają kredyty, pożyczki i gwarancje, a także transakcje
pochodne i instrumenty dłużne.
Ochronę jakości portfela kredytowego wzmacniają jego
okresowe przeglądy oraz bieżące monitorowanie terminowej
obsługi kredytów i kondycji finansowej klientów. W ramach
współpracy z UniCredit, bank kontynuuje prace nad stałą
racjonalizacją procesu kredytowania w kierunku poprawy jego
efektywności i bezpieczeństwa. Doskonalone są w
szczególności procedury i narzędzia pomiaru oraz
monitorowania ryzyka.

19

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10
grudnia 2003r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko
związane z dzia-łalnością banków wprowadzone zostały
zmiany w zasadach klasyfi-kacji ekspozycji kredytowych do
grup ryzyka oraz tworzenia rezerw celowych.

W 2004 roku w celu obniżenia poziomu ryzyka wdrożony
został elektroniczny system wspierający proces decyzyjny w
odniesieniu do klientów korporacyjnych oraz rozpoczęto prace
projektowe w zakresie wzmocnienia monitorowania kredytów
w poszczególnych segmentach klientów.

20

POLITYKA KREDYTOWA I STRUKTURA

PORTFELA KREDYTOWEGO

Założenia polityki kredytowej

Bank Pekao SA prowadzi konserwatywną
politykę w podejmowaniu ryzyka kredytowego,
poprzez stosowanie ustalonych zasad
bezpieczeństwa działalności kredytowej w
poszczególnych segmentach rynku oraz
niezbędnych instrumentów ograniczających
ekspozycję aktywów na ryzyko kredytowe.

21

Procedury oceny ryzyka kredytowego stosowane w
spółkach zależnych są uzgadniane z centralą banku.
Zgodnie z polityką kredytową Banku Pekao SA
kontynuowane są następujące kierunki minimalizacji
ryzyka kredytowego:
• dywersyfikacja struktury przedmiotowej i podmiotowej
portfela oraz bieżąca analiza struktury portfela w celu
wczesnej identyfikacji zagrożeń wynikających z
nadmiernych
zaangażowań i wprowadzania stosownych ograniczeń,
• ograniczenia kredytowania niektórych obszarów
działalności,
• zachowanie szczególnej ostrożności w kredytowaniu
obszarów podwyższonego ryzyka,
• przeniesienie do centrali banku uprawnień do
podejmowania decyzji kredytowych w sprawie transakcji
obarczonych podwyższonym ryzykiem,
• preferowanie kredytowania obszarów
charakteryzujących się relatywnie najniższym ryzykiem.

22

STRUKTURA NALEŻNOŚCI BANKU

PEKAO SA W LATACH 2004-2007

23

mln zł

Kredyty i pożyczki udzielone klientom są głównymi
pozycjami w strukturze aktywów .
Stanowiły one odpowiednio na koniec roku:

• 2004 r. - 44,2% sumy bilansowej,

• 2005 r. - 46,8% sumy bilansowej,

• 2007 r. - 56,2% sumy bilansowej.

Wzrost tej pozycji w 2005 r. wynikał głównie z
większej akcji kredytowej, w wyniku wzrostu kredytów
konsumenckich oraz złotowych kredytów
hipotecznych, a także kredytów dla klientów
korporacyjnych.

24

STRUKTURA KREDYTÓW WEDŁUG STOPNIA RYZYKA NA DZIEŃ

31.12.2004 ROKU ORAZ 31.12.2005 ROKU

25

LIMITY KONCENTRACJI RYZYKA

KREDYTOWEGO

26

Koncentracja portfela kredytowego kształtuje się zgodnie
z polityką, mającą na celu niedopuszczenie do uzależnienia
portfela kredytowego od niewielkiej liczby klientów. Zgodnie
z ustawą Prawo bankowe zaangażowanie banku wobec
jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo
lub organizacyjnie nie może przekroczyć 20% funduszy
własnych banku w przypadku, gdy którykolwiek z tych
podmiotów jest podmiotem powiązanym z bankiem lub 25%
funduszy własnych banku w przypadku, gdy podmioty te
nie są podmiotami powiązanymi z bankiem. Ponadto suma
zaangażowań banku w transakcje z podmiotami, wobec
których zaangażowanie wynosi co najmniej 10% funduszy
własnych banku, nie może łącznie przekroczyć limitu
dużych zaangażowań w wysokości 800% tych funduszy.
W 2007r. limity maksymalnego zaangażowania określone w
ustawie Prawo bankowe nie zostały przekroczone.

LIMITY KONCENTRACJI RYZYKA KREDYTOWEGO

A) WEDŁUG POSZCZEGÓLNYCH

PODMIOTÓW:

(STAN NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2007 ROKU)

27

W powyższym zestawieniu 37% stanowi zaangażowanie kredytowe, którego
ryzyko odpowiada poziomowi ryzyka Skarbu Państwa. Pozostałe
zaangażowanie wynika z transakcji zawartych z dużymi klientami
korporacyjnymi (63%).
Żadna z wymienionych ekspozycji kredytowych nie była zaklasyfikowana
jako zagro-żona.

LIMITY KONCENTRACJI

RYZYKA KREDYTOWEGO

B) WEDŁUG GRUP

KAPITAŁOWYCH:

(STAN NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2007 ROKU)

28

KONCENTRACJA SEKTOROWA

29

Ograniczeniu ryzyka kredytowego związanego z nadmierną
koncentracją sektorową służy system kształtowania sektorowej
struktury zaangażowania. Obejmuje on ustalanie wskaźników
koncentracji sektorowej, monitorowanie portfela kredytowego oraz
procedury wymiany informacji. System ten dotyczy zaangażowania
kredytowego w poszczególne rodzaje działalności gospodarczej
sklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Wskaźniki koncentracji ustalane są na podstawie analizy ryzyka
inwestycyjnego, jakości zaangażowania kredytowego banku,
aktualnych trendów w sektorze, poziomu funduszy własnych banku
oraz sumy bilansowej sektora. Comiesięczne porównywanie
zaangażowania banku z obowiązującymi wskaźnikami koncentracji
pozwala na bieżącą identyfikację sektorów, w których może wystąpić
nadmierna koncentracja ryzyka. W przypadku zaistnienia takiej
sytuacji, dokonywana jest analiza obejmująca ocenę kondycji
ekonomicznej sektora z uwzględnieniem zarówno dotychczasowych
jak i prognozowanych trendów oraz ocenę jakości zaangażowania w
dany sektor. Działania te pozwalają na formułowanie polityki banku
ograniczającej ryzyko sektorowe oraz bieżące jej dostosowywanie do
zmieniających się warunków.

STRUKTURĘ ZAANGAŻOWANIA WG SEGMENTÓW

BRANŻOWYCH PREZENTUJE PONIŻSZA TABELA:

30

ZABEZPIECZENIA

Grupa Pekao wypracowała ścisłą politykę zarządzania zabezpieczeniami
akceptowanymi przez grupę dla kredytów i gwarancji.
Polityka zarządzania zabezpieczeniami jest odzwierciedlona w postaci
wewnętrznych reguł i regulacji w grupie. Ten element zarządzania
ryzykiem jest postrzegany przez grupę jako szczególnej wagi, przede
wszystkim ze względu na skuteczne przeprowadzenie procesu
wdrożenia zasad Nowej Umowy Kapitałowej (NUK) w grupie.

W celu zabezpieczenia ryzyka związanego z działalnością kredytową
bank przyjmuje prawne zabezpieczenie osobiste i rzeczowe w różnej
formie.
Najczęściej spotykane zabezpieczenia pożyczek i kredytów, które są
przyjmowane zgodnie z polityką banku są następujące:
•Hipoteki;

•Zastaw rejestrowy/przewłaszczenie;

•Cesja wierzytelności;

•Gwarancje/poręczenia (w tym wekslowe)/przystąpienie do długu.

31

LICZBA I WARTOŚĆ TYTUŁÓW

EGZEKUCYJNYCH ORAZ WARTOŚĆ

ZABEZPIECZEŃ RZECZOWYCH

32

Dla klientów korporacyjnych łączna wartość

zabezpieczeń rzeczowych transakcji, dla których
stwierdzono utratę wartości według stanu na 31 grudnia
2004 r. wynosiła 3 480,8 mln zł, natomiast według stanu na
31 grudnia 2007 r. już tylko 2 786,2 mln zł. W 2004 r.
wystawiono w imieniu banku 907 tytułów egzekucyjnych na
łączną kwotę 249,7 mln zł ,natomiast w 2007 r. wystawiono
406 tytułów egzekucyjnych na kwotę 307,0 mln zł.

Dla klientów detalicznych łączna wartość
zabezpieczeń rzeczowych transakcji, dla których
stwierdzono utratę wartości według stanu na 31 grudnia
2007 r. wyniosła 484,0 mln zł. W 2007 r. wystawiono w
imieniu banku 257 tytułów egzekucyjnych na łączną kwotę
19,6 mln zł.

RYZYKO PŁYNNOŚCI I
RYNKOWE

33

34

Zarządzanie ryzykiem płynności i rynkowym
stanowi istotny element polityki zarządzania aktywami
i pasywami Banku Pekao SA. Ma ona na celu
optymalizację struktury bilansu i pozycji
pozabilansowych przy uwzględnieniu założonej relacji
ryzyka do dochodu oraz kompleksowego ujęcia wpływu
różnych rodzajów ryzyka, które bank podejmuje w
swojej działalności biznesowej.

Ryzyka są monitorowane i kontrolowane w
odniesieniu do dochodowości i kapitału niezbędnego do
ich ponoszenia oraz regularnie raportowane. Komitet
zarządzania aktywami i pasy-wami monitoruje i
kontroluje adekwatność kapitałową oraz poziom ryzyka
płynności i ryzyka rynkowego w odniesieniu do
zewnętrznych limitów ustalanych przez władze
nadzorcze oraz wewnętrznych limitów banku.

35

RYZYKO PŁYNNOŚCI wynika z niedopasowania kwot i
terminów zapadalności aktywów i wymagalności
pasywów. Bank powinien utrzymywać płynność na
poziomie adekwatnym do rodzaju i skali podejmowanego
ryzyka.

36

Celem zarządzania ryzykiem płynności
jest:

zapewnienie i utrzymywanie zdolności

banku do wywiązywania się zarówno z
bieżących jak i przyszłych planowanych
zobowiązań, z uwzględnieniem kosztów
pozyskania płynności i rentowności
kapitałów własnych,

zapobieganie wystąpieniu sytuacji

kryzysowych,

określenie rozwiązań awaryjnych na

wypadek ich ewentualnego wystąpienia.

Inwestycje banku (złotowe i walutowe) przeprowadzane
są zgodnie z wymogami ustawy Prawo bankowe i
rekomendacjami nadzorczymi.
Bank inwestuje głównie w papiery wartościowe rządu
polskiego, papiery emitowane przez kraje i instytucje
finansowe o najwyższych ratingach, które charakteryzują
się wysokim poziomem płynności i pożądaną
dochodowością. Instrumenty te stanowią zapas płynności
banku, pozwalający przetrwać ewentualne sytuacje
kryzysowe. Zgodnie z rekomendacjami nadzoru
bankowego bank stosuje i monitoruje wewnętrzne
wskaźniki płynności określające relację urealnionych
zapadalnych aktywów ogółem do urealnionych
wymagalnych pasywów ogółem.

37

38

Bank posiada procedury awaryjnego postępowania,
zarówno w przypadku wzrostu poziomu ryzyka płynności,
jak i w sytuacji znacznego pogorszenia się stanu płynności
finansowej. Plan awaryjny, odnoszący się do sytuacji
pogorszenia stanu płynności finansowej, uwzględnia cztery
stopnie zagrożenia płynności w zależności od wielkości i
czasu trwania wypływu środków pieniężnych z rachunków
klientów. Określa również źródła pokrycia przewidywanego
wypływu środków pieniężnych z banku.
W planie awaryjnym określony został również zakres
odpowiedzialności kierownictwa banku za podejmowanie
niezbędnych decyzji związanych z przywróceniem
wymaganego poziomu płynności finansowej. Zarówno plan
awaryjny, jak i możliwości pozyskania środków pieniężnych
z poszczególnych źródeł uwzględnionych w tym planie,
podlegają okresowej weryfikacji.

LUKA PŁYNNOŚĆI

w tys. zł

Aktywa

Pasywa

Luka

płynności

Luka

płynności

skumulowan

a

Do 1 miesiąca

36 818 105

83 103 844

-46 285 739

-46 285 739

Powyżej 1 do 3
miesięcy

8 215 100

8 505 783

-290 683

-46 576 422

Powyżej 3 m-cy do 1
roku

17 198 537

12 393 785

4 804 752

-41 771 670

Powyżej 1 roku do 5
lat

37 310 991

4 706 864

32 604 127

-9 167 543

Powyżej 5 lat

24 553 418

15 385 875

9 167 543

0

Poniżej przedstawione są aktywa i zobowiązania banku na dzień 31
grudnia 2007 roku według terminów zapadalności/ wymagalności:

39

Zestawienie terminów zapadalności aktywów i wymagalności pasywów wykazuje
lukę ujemną (krótka pozycja) pomiędzy aktywami i pasywami o terminach do 3
miesięcy, przy terminach dłuższych wykazuje już lukę dodatnią (pozycja długa
banku - odpowiednie pokrycie płynności). Jest to sytuacja naturalna, ponieważ
ludzie z reguły zaciągają kredyty na dłuższe okresy, natomiast lokaty zakładają na
krótsze terminy.
Jeżeli chodzi o lukę płynności skumulowanej, przyjmuje ona wartość ujemną.
Tylko w ostat-nim przedziale wykazuje ona wartość zerową, co oznacza
dopasowanie terminów aktywów i pasywów.

RYZYKO RYNKOWE

40

W działalności komercyjnej bank narażony jest na
ryzyko rynkowe, tj. ryzyko stopy procentowej i ryzyko
kursu walutowego oraz inne typy ryzyka, których źródłem
są zmiany parametrów rynkowych. Zarządzając ryzykiem
stopy procentowej księgi bankowej bank kieruje się celem
maksymalizowania wartości ekonomicznej kapitału oraz
realizacji założonego wyniku odsetkowego w ramach
przyjętych limitów.
Pozycja finansowa banku w odniesieniu do
zmieniających się stóp procentowych monitorowana jest
poprzez lukę stopy procentowej (lukę przeszacowania),
analizę duration, analizy symulacyjne i symulacje szokowe.
Wrażliwość wyniku odsetkowego oraz wrażliwość wartości
ekonomicznej kapitału banku na zmiany stóp
procentowych w 2007 r. kształtowała się w ramach
obowiązujących limitów wewnętrznych.

41

VaR (wartość narażona na ryzyko) jest integralnym
elementem procesu zarządzania ryzykiem rynkowym w
banku. Faktyczne wykorzystanie limitów VaR jest
monitorowane codziennie. Limity te nie chronią jednak
banku przed rzadkimi i bardzo dużymi zmianami
rynkowymi, dlatego system zarządzania ryzykiem
rynkowym uzupełniony jest również o analizy scenariuszy
szokowych, mających na celu wskazanie wpływu zmian
parametrów rynkowych na wynik banku w przypadku
wystąpienia takich wydarzeń na rynku.

Instrumenty w portfelu przeznaczonym do obrotu i w
portfelu dostępnym do sprzedaży oraz instrumenty
pochodne wyceniane są regularnie z zastosowaniem
bieżących cen rynkowych lub – w przypadku braku
notowań rynkowych – modeli wyceny, które w ocenie
banku najlepiej odzwierciedlają wartość godziwą tych
instrumentów.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ EKSPOZYCJI RYZYKA RYNKOWEGO
PORTFELA HANDLOWEGO BANKU W UJĘCIU MIARY VALUE AT
RISK W 2007 I 2006 ROKU PRZEDSTAWIA PONIŻSZA TABELA:

42

RYZYKO STOPY
PROCENTOWEJ

43

44

RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ rozumie się jako
niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian rynkowej
stopy procentowej na sytuację finansową banku.
Na skutek niekorzystnego kształtowania się rynkowych
stóp procentowych mogą się zmniejszyć planowane
dochody banku.

Poniżej zaprezentowano podział aktywów i zobowiązań
finansowych pod względem ich obciążenia ryzykiem stopy
procentowej:

1. Aktywa i zobowiązania finansowe obciążone ryzykiem
wartości godziwej związanym ze stopą procentową:
− dłużne papiery wartościowe o stałej stopie procentowej,
− kredyty i pożyczki o stałej stopie procentowej,
− depozyty klientów o stałej stopie procentowej,
− zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych.
2. Aktywa i zobowiązania finansowe obciążone ryzykiem
przepływów pieniężnych związanym ze stopą procentową:
− dłużne papiery wartościowe o zmiennej stopie
procentowej,
− kredyty i pożyczki o zmiennej stopie procentowej,
− depozyty klientów o zmiennej stopie procentowej.
3. Aktywa i zobowiązania finansowe nieobciążone
bezpośrednio ryzykiem stopy procentowej:
− inwestycje w instrumenty kapitałowe.

45

Bank jest obciążona ryzykiem stopy procentowej również
w wyniku zawierania transakcji, których wartość godziwa
ujmowana jest w bilansie banku. Do tego typu transakcji
należą transakcje instrumentami pochodnymi m.in. Forward
Rate Agreement (FRA), swap na stopę procentową (IRS), opcje
na stopy procentowe (Cap/Floor), swapy walutowe oraz
forwardy walutowe.

Zarządzając ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej
bank kieruje się celem maksymalizowania wartości
ekonomicznej kapitału oraz realizacji założonego wyniku
odsetkowego w ramach przyjętych limitów. Pozycja finansowa
banku w odniesieniu do zmieniających się stóp procentowych
monitorowana jest poprzez lukę stopy procentowej (lukę
przeszacowania), analizę duration, analizy symulacyjne i
symulacje szokowe (stress testing).

46

Według stanu na koniec grudnia 2007 r. wzrost stóp
procentowych o 100 punktów bazowych, przy założeniu
pełnej elastyczności stóp administrowanych przez bank w
odniesieniu do zmiany stóp rynkowych, spowodowałby
zmianę wyniku odsetkowego netto o 2,39% oraz zmianę
wartości ekonomicznej kapitału banku o 6,25% (wg stanu na
31.12.2006 r. odpowiednio 2,85% i 6,32%).

Wrażliwość wyniku odsetkowego oraz wrażliwość wartości
ekonomicznej kapitału banku na zmiany stóp procentowych w
2005 roku kształtowała się w ramach obowiązujących limitów
wewnętrznych.

47

RYZYKO
OPERACYJNE

48

49

RYZYKO OPERACYJNE ryzyko operacyjne definiuje się
jako ryzyko straty wynikającej z niewłaściwych lub
zawodnych procesów, ludzi i systemów lub ze zdarzeń
zewnętrznych.

RYZYKO OPERACYJNE W BANKU PEKAO

SA

50

Zarządzanie ryzykiem operacyjnym opiera się na
zatwierdzonych przez zarząd banku procedurach wewnętrznych.
Dokumenty te są zgodne z założeniami przedstawionymi w
„Rekomendacji M” oraz Uchwale 1/2007
z dnia 13 marca 2007 r. ówczesnej Komisji Nadzoru Bankowego.
Procedury określają system:

• zarządzania ryzykiem operacyjnym,

• oceny,

• monitorowania,

• kontroli/ograniczania,

• raportowania,

• zlecania czynności na zewnątrz (outsourcing),
oraz systematykę zdarzeń operacyjnych.
System kontroli zarządzania ryzykiem operacyjnym obejmuje
zarówno Bank Pekao SA, jak i spółki zależne.

Zarząd banku otrzymuje raporty ryzyka prezentujące między
innymi:

• analizę zdarzeń operacyjnych w podziale na kategorie zdarzeń i
regiony,

• analizę wskaźników ryzyka,

• analizę kapitału niezbędnego do pokrycia ryzyka operacyjnego.

W zakresie ograniczania ryzyka operacyjnego bank
posiada procedury odnośnie do polityki bezpieczeństwa, w
tym między innymi procedury dotyczące programu
przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz zasady
ochrony jednostek banku, zarządzania ciągłością działania,
przestrzegania tajemnicy bankowej, ochrony danych
osobowych, zasad współpracy jednostek banku z firmami
zewnętrznymi.

Do instrumentów redukowania ryzyka operacyjnego można
również zaliczyć m.in.:
1.plany awaryjne,
2.kontrole audytu wewnętrznego,
3.polisy ubezpieczeniowe,
4.bieżącą poprawę jakości procesów.

Ponadto, w przypadku stwierdzonych uchybień,
natychmiast przekazywane są wytyczne precyzujące
zakres, sposób i częstotliwość wykonywania kontroli
funkcjonalnej w określonych obszarach działalności banku.

51

RYZYKO WALUTOWE

52

RYZYKO WALUTOWE, określane także jako ryzyko
kursu walutowego, to niebezpieczeństwo pogorszenia
się sytuacji finansowej banku na skutego niekorzystnej
zmiany tego kursu.

53

54

Ryzyko walutowe pojawia się w momencie, gdy występuje
nierównowaga między wielkością aktywów i pasywów
denominowanch w tej samej walucie obcej i o tym samym
terminie zapadalności. Mówimy wtedy o otwartej pozycji
walutowej.
W zależności od tego, która strona przeważ (aktywna czy
pasywna) mówimy o długiej lub krótkiej pozycji walutowej.
Długa pozycja walutowa występuje, gdy aktywa wyrażone w
walucie obcej przewyższają pasywa wyrażone w walucie obcej.
Natomiast krótka pozycja walutowa występuje, kiedy
pasywa wyrażone w walucie obcej przewyższają aktywa
wyrażone w walucie obcej.

Jeżeli aktywa wyrażone w walucie obcej są równe pasywom
wyrażonym w walucie obcej, to mamy wówczas do czynienia z
tak zwaną zamkniętą pozycją walutową, co oznacza brak
ryzyka walutowego.

CEL ZARZĄDZANIA RYZYKIEM KURSU

WALUTOWEGO W BANKU

Celem zarządzania ryzykiem kursu
walutowego jest kształtowanie profilu
walutowego pozycji bilansowych i
pozabilansowych tak, aby pozostawał on w
ramach zewnętrznych i wewnętrznych limitów.
W całym analizowanym okresie, a więc w latach
2003-2007, bank utrzymywał niewielką otwartą
pozycję walutową, w konsekwencji jego
ekspozycja na ryzyko kursowe była niska.
Ekspozycja banku na ryzyko walutowe jest
mierzona na potrzeby wewnętrzne codziennie,
przy zastosowaniu modelu wartości zagrożonej
VaR. jak również poprzez analizę testowania
warunków skrajnych, która stanowi uzupełnienie
metody VaR.

55

ZAANGAŻOWANIE WALUTOWE BANKU PEKAO SA W

PODZIALE NA POSZCZEGÓLNE WALUTY W LATACH 2004-

2007

56

Długa

pozycja

walutowa

Krótka

pozycja

walutowa

Zamknięta pozycja

walutowa

tys. zł

Tabela przedstawia zaangażowanie walutowe banku w podziale na poszczególne rodzaje
aktywów i zobowiązań w latach 2004-2007:

31 .12.2007r

w tys. zł

PLN

EUR

USD

Inne

Razem

Aktywa

93 483 691

14 533 656

7 457 014

8 621 790

124 096 151

Pasywa

100 486 332

13 170 102

8 175 616

2 264 101

124 096 151

Zaangażowanie
netto

-7 002 641

1 363 554

-718 602

6 357 697

_____

31 .12.2006r

PLN

EUR

USD

Inne

Razem

Aktywa

49 687 420

9 529 561

7 340 194

1 146 513

67 703 688

Pasywa

52 853 537

6 624 240

7 274 333

951 578

67 703 688

Zaangażowanie
netto

-3 166 117

2 905 321

65 861

194 935

_____

31 .12.2005r

PLN

EUR

USD

Inne

Razem

Aktywa

46 419 314

6 310 255

7 920 063

1 322 324

61 971 956

Pasywa

48 092 791

4 868 250

8 075 419

935 496

61 971 956

Zaangażowanie
netto

-1 673 477

1 442 005

-155 356

386 828

_____

31 .12.2004r

PLN

EUR

USD

Inne

Razem

Aktywa

46 416 073

5 645 108

6 131 343

1 784 823

59 977 347

Pasywa

46 503 622

4 841 578

7 787 835

844 312

59 977 347

Zaangażowanie
netto

-87 549

803 530

-1 656 492

940 511

_____

WYMOGI
KAPITAŁOWE W
BANKU PEKAO SA

58

MINIMALNE WYMOGI

KAPITAŁOWE Z TYTUŁU

POSZCZEGÓLNYCH RYZYK

WEDŁUG STANU NA 31

GRUDNIA 2007 ROKU

PRZEDSTAWIAJĄ DANE W

TABELI:

59

60

RODZAJ RYZYKA

w tys. zł

Ryzyko kredytowe

6 737 089

Ryzyko rynkowe w tym:

465 777

- Ryzyko walutowe

51 772

- Ryzyko cen towarów

______

- Ryzyko cen kapitałowych papierów

wartościowych

11 265

- Ryzyko szczególne instrumentów dłużnych

65 105

- Ryzyko ogólne stóp procentowych

337 635

Ryzyko rozliczenia, dostawy oraz ryzyko

kontrahenta

66 931

Przekroczenie limitu koncentracji zaangażowań i

limitu dużych zaangażowań

______

Przekroczenie progu koncentracji kapitałowej

______

Całkowity wymóg kapitałowy

7 269 797

Fundusze własne

11 015 037

Współczynnik wypłacalności

12,12%

Wyliczenia regulacyjnych wymogów kapitałowych na
dzień 31.12.2007 dokonano w oparciu o zapisy Uchwały nr
1/2007 ówczesnej KNB z dnia 13.03.2007 r. z
uwzględnieniem specyfiki podejścia przejściowego, z którego
korzystał Bank Pekao SA.

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień
31.12.2007 wynosił 1 084 650 tys. zł. W związku ze
stosowaniem przez Grupę Kapitałową Banku Pekao SA § 14.1
Uchwały nr 1/2007 ówczesnej KNB bank pomniejsza
całkowity wymóg kapitałowy o pełną wartość wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego. Oznacza to, że
kwota wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego
nie jest uwzględniana w całkowitym wymogu kapitałowym.

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego stanowi 93
% całkowitego wymogu kapitałowego. Jego kalkulacja jest
oparta na metodzie standardowej z uwzględnieniem
specyfiki podejścia przejściowego (zał. 21 Uchwały Nr
1/2007 KNB).

61

STRUKTURA WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYT. RYZYKA
KREDYTOWEGO WEDŁUG WAG RYZYKA KONTRAHENTA
DLA PORTFELA BANKOWEGO (UJĘTE POZYCJE BILANSOWE
I POZABILANSOWE) WEDŁUG STANU NA 31 GRUDNIA
2007R.

62

Waga ryzyka

w tys. zł

0%

0

20%

261 933

50%

232 032

100%

6 243 124

125%

0

Wymóg kapitałowy z

tytułu ryzyka

kredytowego

6 737 089

SYSTEM KONTROLI
WEWNĘTRZNEJ

63

64

System kontroli wewnętrznej banku Pekao SA obejmuje
wszystkie regulacje, procedury i struktury organizacyjne,
które działając razem zmierzają do zapewnienia:
1.zgodności ze strategią banku,
2.efektywności, skuteczności procedur,
3.ochrony aktywów,
4.przeciwdziałania stratom i błędom,
5.bezpieczeństwa, stabilności i efektywności operacji,
6.niezawodności i kompletności rachunkowości oraz
informacji zarządczej,
7.zgodności transakcji z powszechnie obowiązującymi
przepisami prawa, regulacjami nadzorczymi i
wewnętrznymi politykami,
8.planami, przepisami i procedurami, oraz
9.wsparcia procesu decyzyjnego.

System kontroli wewnętrznej angażuje – w różnych
rolach − organy banku, poszczególne jednostki i komórki
organizacyjne banku oraz wszystkich pracowników
banku. System kontroli wewnętrznej tworzą:
− kontrola liniowa (w tym funkcjonalna),
− kontrola zarządzania ryzykiem (w tym funkcjonalna)
oraz
− audyt wewnętrzny (kontrola instytucjonalna).

Celem kontroli zarządzania ryzykiem, jest
zdefiniowanie metod pomiaru ryzyka, weryfikacja
przestrzegania przyznanych limitów, kontrola zgodności
operacji jednostek z wyznaczonymi im stopami zwrotu
ryzyka. Kontrola ta jest wykonywana przez jednostki inne
niż zaangażowane bezpośrednio w zarządzanie danym
procesem i niezaangażowane w jakąkolwiek działalność
biznesową.

65

66

W system kontroli wewnętrznej zaangażowane są organy
banku. Zarząd banku jest odpowiedzialny za projektowanie,
realizację i funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej,
dostosowanego do wielkości i profilu ryzyka wiążącego się z
działalnością banku. Prezes zarządu banku wydaje w formie
zarządzenia regulamin kontroli wewnętrznej. Rada nadzorcza
sprawuje nadzór nad systemem kontroli wewnętrznej i ocenia
jego adekwatnośći efektywność za pośrednictwem komitetu ds.
audytu. Bank sprawuje funkcje kontrolne w stosunku do spółek
zależnych za pośredni-ctwem swoich przedstawicieli w radach
nadzorczych tych spółek.
W spółkach Grupy Pekao obowiązują te same standardy i zasady
działania audytu wewnętrznego.

ŹRÓDŁO:

67

 www.pekao.com.pl

 media.pekao.com.pl



W. L. Jaworski ,Współczesny

bank,
Poltext, Warszawa 2003

DZIĘKUJĘ 