URAZOWE OBRAŻENIA
JAMY BRZUSZNEJ
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Uraz
Uraz
(trauma) zadziałanie czynnika
(trauma) zadziałanie czynnika
mechanicznego,termicznego,chemicznego,aku
mechanicznego,termicznego,chemicznego,aku
stycznego,elektrycznego, świetlnego lub
stycznego,elektrycznego, świetlnego lub
jonizującego uszkadzającego tkanki i narządy,
jonizującego uszkadzającego tkanki i narządy,
Uraz to mechanizm prowadzący do obrażeń
Uraz to mechanizm prowadzący do obrażeń
ciała (laesio)
ciała (laesio)
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Podział urazów:
Podział urazów:
-TĘPE gdzie przyczyna są wypadki komunikacyjne
-TĘPE gdzie przyczyna są wypadki komunikacyjne
-PRZNIKAJACE powodowane przez narzędzia:
-PRZNIKAJACE powodowane przez narzędzia:
-o małej prędkości (noże, pociski z
-o małej prędkości (noże, pociski z
broni ręcznej)
broni ręcznej)
-pociski o wysokiej prędkości (w
-pociski o wysokiej prędkości (w
rodzaju
rodzaju
kul karabinowych,
kul karabinowych,
odłamów bomb
odłamów bomb
czy wybuchy)
czy wybuchy)
NARZĄD
NARZĄD
Częstość
Częstość
występowania
występowania
w %
w %
Śledziona
Śledziona
26,2
26,2
Nerka
Nerka
24,2
24,2
Jelito
Jelito
16,2
16,2
Wątroba
Wątroba
15,6
15,6
Powłoki jamy
Powłoki jamy
brzusznej
brzusznej
3,6
3,6
Otrzewna
Otrzewna
2,7
2,7
Krezka jelita
Krezka jelita
2,5
2,5
Trzustka
Trzustka
1,1
1,1
Przepona
Przepona
1,1
1,1
Statystyka częstości obrażeń
poszczególnych
narządów po zamkniętym urazie
jamy brzuszne
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
-Ogólne
-Ogólne
umiejscowienie
umiejscowienie
narządów
narządów
-W obrębie przestrzeni
-W obrębie przestrzeni
zaotrzewnowej leżą:
zaotrzewnowej leżą:
-aorta
-aorta
-żyła czcza
-żyła czcza
-trzustka
-trzustka
-nerki
-nerki
-moczowody
-moczowody
-część dwunastnicy
-część dwunastnicy
-część okrężnicy
-część okrężnicy
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
W okolicy brzucha
W okolicy brzucha
(ściany przedniej
(ściany przedniej
tułowia) wyróżniamy
tułowia) wyróżniamy
obszary:
obszary:
-górny- nadbrzusze
-górny- nadbrzusze
-środkowy-
-środkowy-
śródbrzusze
śródbrzusze
-dolny- podbrzusze
-dolny- podbrzusze
W części pionowej
W części pionowej
środkowej leżą od
środkowej leżą od
góry:
góry:
-ok..nadbrzusza
-ok..nadbrzusza
-pod nią ok..pępkowa
-pod nią ok..pępkowa
-najniżej ok..łonowa
-najniżej ok..łonowa
W częściach bocznych
W częściach bocznych
znajdują się ok..
znajdują się ok..
Parzyste:
Parzyste:
-podżebrowa
-podżebrowa
-niżej boczna brzucha
-niżej boczna brzucha
-u dołu pachwinowa
-u dołu pachwinowa
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Ocena wstępna:
Ocena wstępna:
-priorytetem jest RESUSCYTACJA zgodna z zasadami
-priorytetem jest RESUSCYTACJA zgodna z zasadami
ABC
ABC
-zapewnienie drożności dróg oddechowych z
-zapewnienie drożności dróg oddechowych z
jednoczesna ochrona szyjnego odcinka kręgosłupa
jednoczesna ochrona szyjnego odcinka kręgosłupa
oraz wstępne badanie neurologiczne
oraz wstępne badanie neurologiczne
-zaburzenia krążenia mogą oznaczać utajone
-zaburzenia krążenia mogą oznaczać utajone
krwawienia do jamy brzusznej
krwawienia do jamy brzusznej
-szybka wstępna ocena jamy brzusznej:-oglądanie
-szybka wstępna ocena jamy brzusznej:-oglądanie
-badanie palpacyjne
-badanie palpacyjne
-osłuchiwanie
-osłuchiwanie
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Sposób postępowania:
Sposób postępowania:
-zebranie dokładnego wywiadu (od pacjenta,
-zebranie dokładnego wywiadu (od pacjenta,
rodziny, świadków zrażenia) na temat:
rodziny, świadków zrażenia) na temat:
-uczuleń
-uczuleń
-nadużywania alkoholu lub środków
-nadużywania alkoholu lub środków
uzależniających
uzależniających
-przebytych chorób
-przebytych chorób
-aktualnie przyjmowanych leków
-aktualnie przyjmowanych leków
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Od policji i załogi pogotowia w przypadku pacjenta po
Od policji i załogi pogotowia w przypadku pacjenta po
wypadku drogowym:
wypadku drogowym:
-szybkość pojazdu
-szybkość pojazdu
-charakter i kierunek zderzenia
-charakter i kierunek zderzenia
-ślady odkształceń na pojedzie( z przodu, z tył lub z
-ślady odkształceń na pojedzie( z przodu, z tył lub z
boków)
boków)
-ślady zderzenia z kierownicą
-ślady zderzenia z kierownicą
-ustalenie czy pacjent miał zapięte pasy
-ustalenie czy pacjent miał zapięte pasy
bezpieczeństwa
bezpieczeństwa
-urazy odniesione przez inne ofiary wypadku
-urazy odniesione przez inne ofiary wypadku
-typ uszkodzeń, rodzaj broni, kaliber broni, dystans z
-typ uszkodzeń, rodzaj broni, kaliber broni, dystans z
jakiego padły strzały
jakiego padły strzały
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
DOKLADNE BADANIE FIZYKALNE:
DOKLADNE BADANIE FIZYKALNE:
-Oglądanie
-Oglądanie
-po zdjęciu całego ubrania
-po zdjęciu całego ubrania
-systematyczne ogląda się:przednią powierzchnie
-systematyczne ogląda się:przednią powierzchnie
ciała, boki, tylną powierzchnie (plecy, pośladki i
ciała, boki, tylną powierzchnie (plecy, pośladki i
krocze)
krocze)
-poszukuje się zasinień, zranień, rany wylotowej i
-poszukuje się zasinień, zranień, rany wylotowej i
wlotowej, odcisków pozostawionych przez pasy
wlotowej, odcisków pozostawionych przez pasy
bezpieczeństwa lub opony
bezpieczeństwa lub opony
-wszystkie odchylenia od normy należy
-wszystkie odchylenia od normy należy
udokumentować
udokumentować
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
-Badanie palpacyjne:
-Badanie palpacyjne:
-powierzchowne
-powierzchowne
-głębokie
-głębokie
należy pamiętać że:
należy pamiętać że:
-jama otrzewnowa sięga V żebra(rany przenikające w dolnej części
-jama otrzewnowa sięga V żebra(rany przenikające w dolnej części
kl. Piersiowej mogą obejmować również jamę brzuszną)
kl. Piersiowej mogą obejmować również jamę brzuszną)
-obrona mięśniowa może wskazywać na uszkodzenie narządów
-obrona mięśniowa może wskazywać na uszkodzenie narządów
choć może być następstwem samego urazu ściany brzucha
choć może być następstwem samego urazu ściany brzucha
-podrażnienie otrzewnej w następstwie rozerwania narządu
-podrażnienie otrzewnej w następstwie rozerwania narządu
jamistego rozwija się powoli dlatego wielokrotnie poszukuje się
jamistego rozwija się powoli dlatego wielokrotnie poszukuje się
objawów uszkodzenia
objawów uszkodzenia
-istotne metody wykrywania uszkodzeń to opukiwanie, wrażliwość
-istotne metody wykrywania uszkodzeń to opukiwanie, wrażliwość
uciskowa przy próbie kaszlu, należy zlokalizować tę tkliwą
uciskowa przy próbie kaszlu, należy zlokalizować tę tkliwą
bolesność i rozdęcie
bolesność i rozdęcie
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
-Osłuchiwanie:
-Osłuchiwanie:
-obecność lub brak tonów jelitowych i ich charakter
-obecność lub brak tonów jelitowych i ich charakter
-słyszalne tony jelitowe nie wykluczają poważnego
-słyszalne tony jelitowe nie wykluczają poważnego
uszkodzenia jamy brzusznej
uszkodzenia jamy brzusznej
-Badanie per rektum celem:
-Badanie per rektum celem:
- wykrycie rozerwania ściany odbytnicy
- wykrycie rozerwania ściany odbytnicy
-wykrycie złamań kości miednicy
-wykrycie złamań kości miednicy
- obecność krwi wskazuje na uszkodzenie jelita
- obecność krwi wskazuje na uszkodzenie jelita
grubego
grubego
-wysokie ustawienie gruczołu krokowego przemawia
-wysokie ustawienie gruczołu krokowego przemawia
za uszkodzeniem cewki moczowej
za uszkodzeniem cewki moczowej
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
Cechy uszkodzenia cewki moczowej:
Cechy uszkodzenia cewki moczowej:
-ślady krwi w ujściu zewnętrznym
-ślady krwi w ujściu zewnętrznym
-wysoko ustawiony gruczoł krokowy
-wysoko ustawiony gruczoł krokowy
-zasinienie moszny
-zasinienie moszny
-zasinienia na kroczu
-zasinienia na kroczu
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZEJ
-Badanie per vaginam
-Badanie per vaginam
-rozejście się ramion kości łonowej
-rozejście się ramion kości łonowej
-uszkodzenia ścian pochwy
-uszkodzenia ścian pochwy
-wykrycie złamań miednicy
-wykrycie złamań miednicy
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
BADANIA SPECJALNE
BADANIA SPECJALNE
-Badanie krwi:
-Badanie krwi:
-na próbę krzyżową (zamawiając ilość jednostek krwi)
-na próbę krzyżową (zamawiając ilość jednostek krwi)
-morfologię krwi, kreatyninę, układ krzepnięcia
-morfologię krwi, kreatyninę, układ krzepnięcia
-pomiar stężenia hemoglobiny
-pomiar stężenia hemoglobiny
leukocytozy
leukocytozy
hematokrytu
hematokrytu
mocznika
mocznika
elektrolitów
elektrolitów
-aktywność amylazy w surowicy oraz prężność gazów we
-aktywność amylazy w surowicy oraz prężność gazów we
krwi tętniczej
krwi tętniczej
-u kobiet od 12-50 r. życia testy ciążowe
-u kobiet od 12-50 r. życia testy ciążowe
-ogólne badanie moczu
-ogólne badanie moczu
URAZOWE OBRAŻENA JAMY
BRZUSZNEJ
-Wprowadzenie sondy nosowo-żołądkowej:
-Wprowadzenie sondy nosowo-żołądkowej:
-nie tylko do opróżnienia żołądka
-nie tylko do opróżnienia żołądka
-krew w sądzie wskazuje na uszkodzenie
-krew w sądzie wskazuje na uszkodzenie
górnego odcinka przewodu
górnego odcinka przewodu
pokarmowego
pokarmowego
-Wprowadzenie cewnika do pęcherza
-Wprowadzenie cewnika do pęcherza
moczowego:
moczowego:
-obowiązkowe u wszystkich pacjentów po
-obowiązkowe u wszystkich pacjentów po
ciężkim urazie z wyjątkiem podejrzenia
ciężkim urazie z wyjątkiem podejrzenia
uszkodzenia cewki moczowej
uszkodzenia cewki moczowej
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
-Badanie RTG kl.piersiowej i brzucha:
-Badanie RTG kl.piersiowej i brzucha:
-RTG w pozycji stojącej może wykluczyć obecność
-RTG w pozycji stojącej może wykluczyć obecność
wolnego powietrza pod przeponą
wolnego powietrza pod przeponą
-RTG jamy brzusznej mogą ujawnić złamanie
-RTG jamy brzusznej mogą ujawnić złamanie
dolnych żeber, wyrostków poprzecznych
dolnych żeber, wyrostków poprzecznych
-obecność ciał obcych
-obecność ciał obcych
-potwierdzić ustawienie sondy nosowo-żołądkowej
-potwierdzić ustawienie sondy nosowo-żołądkowej
-w urazach mnogich obowiązkowe jest wykonanie
-w urazach mnogich obowiązkowe jest wykonanie
bocznych zdjęć szyjnego odcinka kręgosłupa i
bocznych zdjęć szyjnego odcinka kręgosłupa i
miednicy
miednicy
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Cele leczenia:
Cele leczenia:
-Wskazania do leczenia operacyjnego w trybie
-Wskazania do leczenia operacyjnego w trybie
pilnym:
pilnym:
-wstrząs lub niestabilność hemodynamiczna z
-wstrząs lub niestabilność hemodynamiczna z
postępująca
postępująca
utratą krwi
utratą krwi
-objawy otrzewnowe
-objawy otrzewnowe
-obecność ciał obcych pozostałych po urazie
-obecność ciał obcych pozostałych po urazie
-wytrzewienie
-wytrzewienie
-rany postrzałowe przez brzuszne
-rany postrzałowe przez brzuszne
-obecność wolnego gazu w jamie brzusznej
-obecność wolnego gazu w jamie brzusznej
-obecność w dużych ilościach krwi w badaniu
-obecność w dużych ilościach krwi w badaniu
zgłębnikiem nosowo-żołądkowym lub w badaniu
zgłębnikiem nosowo-żołądkowym lub w badaniu
przez odbyt
przez odbyt
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Cele leczenia:
Cele leczenia:
-ustalenie możliwości penetracji:
-ustalenie możliwości penetracji:
-otrzewnej
-otrzewnej
-przestrzeni pozaotrzewnowej
-przestrzeni pozaotrzewnowej
-przepony
-przepony
po przez PŁUKANIE DIAGNOSTYCZNE JAMY
po przez PŁUKANIE DIAGNOSTYCZNE JAMY
OTRZEWNEJ
OTRZEWNEJ
celem oceny uszkodzeń
celem oceny uszkodzeń
narządów
narządów
miąższowych
miąższowych
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Sposób wykonania Płukania Jamy Otrzewnej:
Sposób wykonania Płukania Jamy Otrzewnej:
-założenie cewnika do jamy brzusznej
-założenie cewnika do jamy brzusznej
-miejsce nakłucia znajduje się poniżej pępka
-miejsce nakłucia znajduje się poniżej pępka
WYJĄTEK! Dostęp nadpępkowy
WYJĄTEK! Dostęp nadpępkowy
-pobranie próbek z jamy otrzewnej
-pobranie próbek z jamy otrzewnej
-podanie do jamy 1litra płynu Ringer’a lub NaCl 0,9%
-podanie do jamy 1litra płynu Ringer’a lub NaCl 0,9%
DZIECKU 15ml/kg płynu
DZIECKU 15ml/kg płynu
-uzyskanie popłuczyn celem oceny pod katem
-uzyskanie popłuczyn celem oceny pod katem
obecności krwawienia wewnątrz otrzewnowego
obecności krwawienia wewnątrz otrzewnowego
Erytrocyty w liczbie 20 000/ml oznacza 4ml krwi
Erytrocyty w liczbie 20 000/ml oznacza 4ml krwi
w 1l soli fizjologicznej
w 1l soli fizjologicznej
Erytrocyty w liczbie powyżej 100 000/ml oraz
Erytrocyty w liczbie powyżej 100 000/ml oraz
liczba Leukocytów przekracza 500/ml, obecność
liczba Leukocytów przekracza 500/ml, obecność
żółci, bakterii, cząstek kału bądź pokarmu
żółci, bakterii, cząstek kału bądź pokarmu
wskazuje na USZKODZENIE NARZĄDÓW
wskazuje na USZKODZENIE NARZĄDÓW
MIĄŻSZOWYCH
MIĄŻSZOWYCH
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
C.D.
C.D.
-diagnostyczne płukanie jest nie przydatne do
-diagnostyczne płukanie jest nie przydatne do
oceny przestrzeni zaotrzewnowej chyba, że
oceny przestrzeni zaotrzewnowej chyba, że
uraz dotyczy przestrzeni otrzewnowej i
uraz dotyczy przestrzeni otrzewnowej i
zaotrzewnowej
zaotrzewnowej
-płukania otrzewnej nie należy podejmować przy
-płukania otrzewnej nie należy podejmować przy
znacznym wzdęciu brzucha i gdy pacjent ma
znacznym wzdęciu brzucha i gdy pacjent ma
wiele blizn po przebytych operacjach brzucha
wiele blizn po przebytych operacjach brzucha
-innym sposobem oceny uszkodzeń narządów
-innym sposobem oceny uszkodzeń narządów
miąższowych jest TK z podanym dożylnie lub
miąższowych jest TK z podanym dożylnie lub
doustnie środkiem cieniującym
doustnie środkiem cieniującym
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Dostęp NADPĘPKOWY wskazany:
Dostęp NADPĘPKOWY wskazany:
-po przebytych zabiegach chirurgicznych w
-po przebytych zabiegach chirurgicznych w
obrębie jamy
obrębie jamy
brzusznej
brzusznej
-w ciąży (stosować dostęp powyżej dna
-w ciąży (stosować dostęp powyżej dna
miednicy)
miednicy)
-złamania w obrębie kości miednicy
-złamania w obrębie kości miednicy
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Obraz kliniczny uszkodzeń poszczególnych
Obraz kliniczny uszkodzeń poszczególnych
narządów:
narządów:
USZKODZENIE PRZEPONY
USZKODZENIE PRZEPONY
-potwierdzony nagły ucisk brzucha
-potwierdzony nagły ucisk brzucha
-uraz przenikający obszaru piersiowo-
-uraz przenikający obszaru piersiowo-
brzusznego
brzusznego
-najczęściej rozpoznawane są urazy tylno-
-najczęściej rozpoznawane są urazy tylno-
bocznej części lewej przepony
bocznej części lewej przepony
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Obraz kliniczny uszkodzeń poszczególnych
Obraz kliniczny uszkodzeń poszczególnych
narządów
narządów
Uszkodzenia Narządów mających światło :
Uszkodzenia Narządów mających światło :
-podejrzewa się po ucisku pasami
-podejrzewa się po ucisku pasami
bezpieczeństwa
bezpieczeństwa
-TK ma mała wartość diagnostyczną
-TK ma mała wartość diagnostyczną
-do obrażeń tych narządów dochodzi w wyniku
-do obrażeń tych narządów dochodzi w wyniku
urazów przenikających
urazów przenikających
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
USZKDZENIA DWUNASTNICY
USZKDZENIA DWUNASTNICY
-wynik uderzenia z przodu lub urazu przenikającego
-wynik uderzenia z przodu lub urazu przenikającego
-podejrzewać w razie aspiracji krwi przez sondę nosowo-żołądkową
-podejrzewać w razie aspiracji krwi przez sondę nosowo-żołądkową
-w razie obecności powietrza w przestrzeni pozaotrzewnowej
-w razie obecności powietrza w przestrzeni pozaotrzewnowej
-w przypadku podwyższenia aktywności enzymów w płynie płuczącym z
-w przypadku podwyższenia aktywności enzymów w płynie płuczącym z
jamy otrzewnowej
jamy otrzewnowej
-gdy w płynie jamy otrzewnowej znajdujemy zawartość żółciową lub
-gdy w płynie jamy otrzewnowej znajdujemy zawartość żółciową lub
jelitową
jelitową
-śródścienny krwiak dwunastnicy może być powikłaniem tępych
-śródścienny krwiak dwunastnicy może być powikłaniem tępych
urazów brzucha a objawem są wymioty
urazów brzucha a objawem są wymioty
wykrywa się go środkiem cieniującym podanym do przewodu
wykrywa się go środkiem cieniującym podanym do przewodu
pokarmowego
pokarmowego
leczenie to operacyjne usunięcie krwiaka
leczenie to operacyjne usunięcie krwiaka
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
USZKDZENIA ŻOŁĄDKA
USZKDZENIA ŻOŁĄDKA
-względnie oporny na tępe urazy gdy nie jest
-względnie oporny na tępe urazy gdy nie jest
rozciągnięty
rozciągnięty
-chroniony przez żebra i jest ruchomy
-chroniony przez żebra i jest ruchomy
-podejrzewać uszkodzenie gdy w zawartości jego
-podejrzewać uszkodzenie gdy w zawartości jego
stwierdza się krew
stwierdza się krew
-rany żołądka powinny być szeroko wycięte i zszyte
-rany żołądka powinny być szeroko wycięte i zszyte
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
USZKDZENIA TRZUSTKI
USZKDZENIA TRZUSTKI
-podejrzewać po bezpośrednim uderzeniu w nadbrzusze
-podejrzewać po bezpośrednim uderzeniu w nadbrzusze
np..kierownicą
np..kierownicą
-może być uszkodzona także po urazie przenikającym
-może być uszkodzona także po urazie przenikającym
-wykazuje zwiększone stężenie amylazy
-wykazuje zwiększone stężenie amylazy
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
USZKODZENIA WĄTROBY
USZKODZENIA WĄTROBY
-po obrażeniach tępych bądź przenikających
-po obrażeniach tępych bądź przenikających
-podejrzewać w razie złamania dolnych żeber po stronie prawej
-podejrzewać w razie złamania dolnych żeber po stronie prawej
-bolesnej tkliwości w prawym górnym kwadrancie jamy brzusznej
-bolesnej tkliwości w prawym górnym kwadrancie jamy brzusznej
-u pacjentów z obniżonym ciśnieniem krwi tętniczej
-u pacjentów z obniżonym ciśnieniem krwi tętniczej
-uszkodzenia małe leczone zachowawczo
-uszkodzenia małe leczone zachowawczo
-uszkodzenia obejmujące duże naczynia żylne i tętnicze wątroby
-uszkodzenia obejmujące duże naczynia żylne i tętnicze wątroby
powodują masywny krwotok i wysoka śmiertelność wymagają
powodują masywny krwotok i wysoka śmiertelność wymagają
leczenia operacyjnego
leczenia operacyjnego
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
USZKODZENIA ŚLEDZIONY
USZKODZENIA ŚLEDZIONY
-po tępym urazie brzucha
-po tępym urazie brzucha
-objawy wiążą się z utratą krwi:
-objawy wiążą się z utratą krwi:
-obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
-obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
-przyspieszenie akcji serca
-przyspieszenie akcji serca
-objawy otrzewnowe
-objawy otrzewnowe
-podejrzewać w razie złamania dolnych żeber po stronie lewej
-podejrzewać w razie złamania dolnych żeber po stronie lewej
-może towarzyszyć objaw Kehra- ból w lewym barku
-może towarzyszyć objaw Kehra- ból w lewym barku
-innym objawem przemieszczenie bańki powietrza w żołądku i krew w otrzewnej po
-innym objawem przemieszczenie bańki powietrza w żołądku i krew w otrzewnej po
nakłuciu brzucha
nakłuciu brzucha
-pomocna ANGIOGRAFIA trzewna ( środek cieniujący naczynia śledziony uwidacznia się
-pomocna ANGIOGRAFIA trzewna ( środek cieniujący naczynia śledziony uwidacznia się
w lewej bocznej części jamy brzusznej )
w lewej bocznej części jamy brzusznej )
-w przypadkach podtorebkowych uszkodzeń śledziony środek cieniujący widoczny jest
-w przypadkach podtorebkowych uszkodzeń śledziony środek cieniujący widoczny jest
obwód cienia pozbawionego unaczynienia
obwód cienia pozbawionego unaczynienia
-opóżnione pękniecie śledziony podejrzewa się w nagłym bólu w jamie brzusznej z
-opóżnione pękniecie śledziony podejrzewa się w nagłym bólu w jamie brzusznej z
objawami oligowolemii w okresie do 4 tyg. po urazie brzucha
objawami oligowolemii w okresie do 4 tyg. po urazie brzucha
-leczenie to operacyjne usunięcie śledziony
-leczenie to operacyjne usunięcie śledziony
-podjęcie próby zszycia śledziony
-podjęcie próby zszycia śledziony
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
-pomocna ANGIOGRAFIA trzewna ( środek
-pomocna ANGIOGRAFIA trzewna ( środek
cieniujący naczynia śledziony uwidacznia
cieniujący naczynia śledziony uwidacznia
się w lewej bocznej części jamy brzusznej )
się w lewej bocznej części jamy brzusznej )
-w przypadkach podtorebkowych uszkodzeń
-w przypadkach podtorebkowych uszkodzeń
śledziony środek cieniujący widoczny jest
śledziony środek cieniujący widoczny jest
obwód cienia pozbawionego unaczynienia
obwód cienia pozbawionego unaczynienia
-opóżnione pękniecie śledziony podejrzewa się
-opóżnione pękniecie śledziony podejrzewa się
w nagłym bólu w jamie brzusznej z
w nagłym bólu w jamie brzusznej z
objawami oligowolemii w okresie do 4 tyg.
objawami oligowolemii w okresie do 4 tyg.
po urazie brzucha
po urazie brzucha
-leczenie to operacyjne usunięcie śledziony
-leczenie to operacyjne usunięcie śledziony
-podjęcie próby zszycia śledziony
-podjęcie próby zszycia śledziony
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
PĘCHERZEK ŻÓŁCIOWY I DROGI ŻÓŁCIOWE
PĘCHERZEK ŻÓŁCIOWY I DROGI ŻÓŁCIOWE
-uszkodzenia te wykrywa się podczas operacji
-uszkodzenia te wykrywa się podczas operacji
-najczęściej po tępym urazie brzucha
-najczęściej po tępym urazie brzucha
-przy uszkodzeniu dróg żółciowych odtworzenie
-przy uszkodzeniu dróg żółciowych odtworzenie
ich ciągłości
ich ciągłości
-przy rozległych uszkodzeniach zespolenie
-przy rozległych uszkodzeniach zespolenie
przewodowo-czcze
przewodowo-czcze
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
JELITO CIENKIE
JELITO CIENKIE
-podejrzewać u pacjentów z przenikającą raną
-podejrzewać u pacjentów z przenikającą raną
brzucha
brzucha
-po tępych urazach jelito ulega uszkodzeniu w pobliżu
-po tępych urazach jelito ulega uszkodzeniu w pobliżu
przyczepu krezki
przyczepu krezki
-stwierdza się objawy otrzewnowe
-stwierdza się objawy otrzewnowe
-nakłuwając jamę otrzewnej uzyskuje się niekiedy
-nakłuwając jamę otrzewnej uzyskuje się niekiedy
zawartość jelitową
zawartość jelitową
-leczenie polega na wycięciu brzegów rany jelita i jej
-leczenie polega na wycięciu brzegów rany jelita i jej
zszyciu
zszyciu
-gdy stwierdza się liczne przedziurawienia na małym
-gdy stwierdza się liczne przedziurawienia na małym
odcinku jelita wskazane jest jego wycięcie
odcinku jelita wskazane jest jego wycięcie
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
JELITO GRUBE
JELITO GRUBE
-pacjenci ze zranieniem jelita grubego mają wczesne
-pacjenci ze zranieniem jelita grubego mają wczesne
objawy zapalenia otrzewnej
objawy zapalenia otrzewnej
-podejrzewać przy wolnym powietrzu w jamie otrzewnej
-podejrzewać przy wolnym powietrzu w jamie otrzewnej
widoczne na zdjęciu RTG w pozycji pionowej
widoczne na zdjęciu RTG w pozycji pionowej
-nigdy nie należy wykonywać wlewu środka cieniującego
-nigdy nie należy wykonywać wlewu środka cieniującego
u chorych z podejrzeniem uszkodzenia jelita grubego
u chorych z podejrzeniem uszkodzenia jelita grubego
-uwzględniając przyszłe leczenie operacyjne konieczne
-uwzględniając przyszłe leczenie operacyjne konieczne
jest energiczne stosowanie dożylne płynów i
jest energiczne stosowanie dożylne płynów i
skojarzone antybiotyków
skojarzone antybiotyków
URAZOWE OBRAZENIA JAMY
BZRUSZNEJ
USZKODZENIA ODBYTNICY
USZKODZENIA ODBYTNICY
-narząd położony pozaotrzewnowo
-narząd położony pozaotrzewnowo
-ważne rozpoznanie przedoperacyjne jej obrażeń
-ważne rozpoznanie przedoperacyjne jej obrażeń
-o uszkodzeniu świadczy krwawienie i jest
-o uszkodzeniu świadczy krwawienie i jest
wskazanie do wziernikowana odbytu i
wskazanie do wziernikowana odbytu i
okrężnicy esowatej
okrężnicy esowatej
URAZOWE OBRAZENIA JAMY
BZRUSZNEJ
USZKODZENIA KOBIECYCH NARZADÓW
USZKODZENIA KOBIECYCH NARZADÓW
RODNYCH:
RODNYCH:
-zwykle zdarzają się ciężarnym
-zwykle zdarzają się ciężarnym
-mogą spowodować po tępym urazie brzucha
-mogą spowodować po tępym urazie brzucha
krwotok z pochwy
krwotok z pochwy
-może być konieczne wycięcie macicy lub
-może być konieczne wycięcie macicy lub
uszkodzonych jajników
uszkodzonych jajników
-utrzymanie ciąży jest zależne od jej okresu i
-utrzymanie ciąży jest zależne od jej okresu i
stopnia uszkodzenia płodu
stopnia uszkodzenia płodu
URAZOWE OBRAŻENIA JAMY
BRZUSZNEJ
Śmierć w wyniku urazu wielonarządowego może być
Śmierć w wyniku urazu wielonarządowego może być
następować w trzech przedziałach czasowych, jako
następować w trzech przedziałach czasowych, jako
tzw.
tzw.
-śmierć natychmiastowa (w ciągu kilku minut od
-śmierć natychmiastowa (w ciągu kilku minut od
zadziałania urazu 50% zgonów)
zadziałania urazu 50% zgonów)
-śmierć wczesna (w ciągu 2-3 godzin po urazie 30%
-śmierć wczesna (w ciągu 2-3 godzin po urazie 30%
zgonów)
zgonów)
-śmierć późna w kilka dni lub kilka tygodni po urazie
-śmierć późna w kilka dni lub kilka tygodni po urazie
jako wynik rozwijających się stanów septycznych i
jako wynik rozwijających się stanów septycznych i
niewydolności wielonarządowej (obejmuje około 20%
niewydolności wielonarządowej (obejmuje około 20%
wszystkich zgonów około urazowych)
wszystkich zgonów około urazowych)
Teksty źródłowe:
Teksty źródłowe:
-
-
”Kompendium postępowania chirurgicznego” pod redakcją
”Kompendium postępowania chirurgicznego” pod redakcją
Roberta E. Condona i Lloyda Mnyhusa
Roberta E. Condona i Lloyda Mnyhusa
-”Anatomia i Fizjologia Czlowieka” Aleksander Majchlik
-”Anatomia i Fizjologia Czlowieka” Aleksander Majchlik
-”Medycyna Ratunkowa” pod redakcją Juliusza Jakubaszki
-”Medycyna Ratunkowa” pod redakcją Juliusza Jakubaszki
-”ABC postępowania w urazach”pod redakcja juliusza Jakubaszki
-”ABC postępowania w urazach”pod redakcja juliusza Jakubaszki
Wykonali:
Wykonali:
Barbara Olfans, Joanna Ziętek, Artur Jasiński
Barbara Olfans, Joanna Ziętek, Artur Jasiński