ISTOTA

ISTOTA

ORGANIZACJI

ORGANIZACJI

Trzy znaczenia organizacji

Trzy znaczenia organizacji

(wg J. Zieleniewskiego )

(wg J. Zieleniewskiego )



atrybutowe: cecha ludzkiego działania



rzeczowe: instytucjonalizacja działania



czynnościowe: znaczenie
prakseologiczne

Wyróżnia się jeszcze ujęcie podmiotowe.

Ujęcie atrybutowe

Ujęcie atrybutowe

Ujęcie atrybutowe oznacza, że ciąg zdarzeń
(działań albo atrybuty rzeczy złożonej polegają
na tym, że współprzyczyniają się do powodzenia
całości, a całość do powodzenia części.
Stosunki te tworzą strukturę, a pojęcie
organizacja równoznaczne
jest ze strukturą. organizacyjną. Powiązania
służbowe, funkcyjne nie mogą być przypadkowe
lecz przyporządkowane celowi.
Powodzenie całości oznacza osiąganie celu.

Ujęcie rzeczowe

Ujęcie rzeczowe

Ujęcie rzeczowe oznacza rzecz
zorganizowaną, przedmiot złożony, czyli
całość złożona z ludzi, rzeczy i innych
elementów powiązanych dla osiągnięcia
określonego celu. Taką stale działającą
całość z kierowni ctwem nazywamy
instytucją: przedsiębiorstwo, bank, szkoła.

Ujęcie rzeczowe

Ujęcie rzeczowe

c.d.

c.d.

Ujęcie rzeczowe ściśle wiąże się z ujęciem
atrybutowym gdyż organizacją można
nazwać taką rzecz, w której i całość i
części współprzyczyniają się do
wzajemnego powodzenia. Oba ujęcia
można nazwać rezultatowymi, ponieważ
tak zorganizowane rzeczy powstają w
zasadzie w rezultacie świadomego
procesu organizowania.

Ujęcie czynnościowe

Ujęcie czynnościowe

Ujęcie czynnościowe, organizacja oznacza
tu czynności organizowania rzeczy
złożonej (tworzenie organizacji w ujęciu
rzeczowym) by nadać jej atrybut
organizacji.

Ujęcie podmiotowe

Ujęcie podmiotowe

Ujęcie podmiotowe opiera się na istniejącym
zbiorze ludzi, których zachowanie w
określonych warunkach nabiera cech działania
zorganizowanego czyli zbiór ludzi staje się
organizacją. Dzieje się to przy spełnieniu
trzech warunków:



uświadomienie i akceptacja wspólnego celu



współdziałanie ze względu na ten cel



porozumienie się ze względu na działanie

Stąd T .Kotarbiński uważa, że

Stąd T .Kotarbiński uważa, że

Organizacja to czynności organizowania,
bądź osiągnięty na skutek tej czynności
ustrój przedmiotu złożonego, układ jego
wewnętrznych zależności, bądź wreszcie
sam obiekt tak zorganizowany.

Ewolucja nauk

Ewolucja nauk

o organizacji i zarządzaniu

o organizacji i zarządzaniu

(prawidłowości rozwoju)

(prawidłowości rozwoju)



poszerzenie perspektywy zainteresowań



przenoszenie zainteresowania z

organizacji na jej otoczenie



ewolucje traktowania organizacji:



organizacja maszyna



organizacja organizm



organizacja gra



...

Ewolucja nauk

Ewolucja nauk

o organizacji i zarządzaniu

o organizacji i zarządzaniu

c.d.

c.d.



ewolucje traktowania organizacji (c.d.):



organizacja jako mózg



organizacja jako kultury sterowane



organizacja jako psychiczne więzienie



organizacja jako przepływ i
transformacja



organizacja jako narzędzie dominacji

Cykl życia organizacji

Cykl życia organizacji

1)

faza przedsiębiorczości
faza zespołowości
faza formalizacji
faza odnowy

2)

narodziny
młodość
wiek
dorosły

Cykl życia organizacji

Cykl życia organizacji

c.d.

c.d.

3)

formowanie

rozwój

stabilizacja i dynamiczna równowaga

zmiana lub schyłek i rozpad

4)

faza kreatywności – kryzys przywództwa

faza formalizacji - kryzys autonomii

faza decentralizacji - kryzys sterowania

faza koordynacji - kryzys złożoności

faza współpracy - kryzys? współdziałanie?

Organizacja

Organizacja

najistotniejsze cechy

najistotniejsze cechy



tworzona jest przez człowieka



działają w nich ludzie



powołane są do realizacji określonych
celów



ze względu na cele zachodzi w nich podział
pracy



posiadają człon kierowniczy



zdolne są do uzyskiwania celów w różny
sposób

Organizacja

Organizacja

najistotniejsze cechy

najistotniejsze cechy

c.d.

c.d.



zdolne są do utrwalania sposobów
działań co stanowi podstawę ich
instytucjonalizacji



wyodrębnione są z otoczenia ale zawsze
z nim kooperują (systemy otwarte)



zachowują się rozmyślnie wybierają
sposób realizacji celu



są samo doskonalące, zdolne do
zwiększenia swej sprawności

Organizacja to cztery

Organizacja to cztery

wzajemnie powiązane

wzajemnie powiązane

elementy

elementy



cele i zadania



ludzie



struktura



technologia

Podsystemy organizacji

Podsystemy organizacji



podsystem celów i wartości



podsystem psychospołeczny



podsystem struktury



podsystem techniczny



podsystem zarządzania

Organizacja to

Organizacja to



podsystem techniczny (rodzaj, ilość,

organizacja produkcji)



podsystem ekonomiczny (koszty, płace,

ceny, należności, zobowiązania )



podsystem socjologiczny (stosunki

współdziałania pomiędzy pracownikami

i zespołami pracowniczymi)



podsystem psychologiczny (jednostka w

procesie pracy)

Organizacja charakteryzuje

Organizacja charakteryzuje

się

się



podziałem pracy, władzy i przepływu
informacji, które nie są przypadkowe
lecz rozmyślnie zaplanowane do
realizacji określonych celów



obecnością jednego lub więcej ośrodków
władzy, które kontrolują działalność
organizacji



substytucyjnością personelu usunięcie,
awanse, oferty innych stanowisk

Pięcioetapowy proces

Pięcioetapowy proces

1)

postawienie jasnego i ściśle określonego celu

2)

zbadanie środków i warunków niezbędnych
do realizacji celu

3)

przygotowanie środków warunków

4)

urzeczywistnienie czyli wykonanie
zamierzonej czynności

5)

kontrola wyników i wniosków

Łączenie działań z rezultatami daje
wg H.L. Chateliere pięcioetapowy proces:

Otoczenie organizacji

Otoczenie organizacji

Otoczenie organizacji - to co znajduje się
na zewnątrz niej, poza jej granicami i
oddziałuje na nią.

Określa ogólne warunki funkcjonowania
poprzez bariery, zagrożenia i szanse.

Sektory otoczenia

Sektory otoczenia



prawny



środowiska fizycznego



środowiska ekonomicznego



środowiska technologicznego



środowiska społecznego



środowiska politycznego



środowiska kulturowego



oraz otoczenie międzynarodowe i globalne