NIEPOWODZENIA

SZKOLNE

Wieloletnie badania nad przyczynami niepowodzeń szkolnych

wskazują na trzy podstawowe ich źródła:



zaburzenia w psychofizycznym i społecznym rozwoju dziecka,



nieprzyjazne środowisko wychowawcze,



nieprzyjazne środowisko szkolne.

PRZYCZYNY:

•

Niska sprawność intelektualna;

* inteligencja niższa niż przeciętna;

* upośledzenie umysłowe;



Zaniedbanie:

* środowiskowe;

* dydaktyczne;



Wady zmysłów:

* wzroku;

*słuchu;



Schorzenia neurologiczne:

* mózgowe porażenie dziecięce;

* epilepsja;



Dysleksja rozwojowa:

* dysleksja-trudności w czytaniu (zaburzenia

zarówno tempa i techniki czytania, jak i stopnia

rozumienia treści)

* dysortografia- trudności z opanowaniem poprawnej

pisowni ( dziecko popełnia błędy ortograficzne mimo

dobrej znajomości zasad pisowni)

* dysgrafia- niski poziom graficzny pisma (brzydkie,

koślawe litery, trudności z utrzymaniem się w linijce,

litery w wyrazach nierówne)

* dyskalkulia- problemy w matematyce (niski poziom

rozumowania operacyjnego, kłopoty z pojęciami

abstrakcyjnymi, np. pojęciem liczby, wielkości,

proporcji).

OBJAWY DYSLEKSJI



U DZIECI PRZEDSZKOLNYCH

i z GRUPY „O”



WIEK PRZEDSZKOLNY



trudności w zapinaniu ubrania, sznurowaniu butów itp.,



trudności w zapamiętywaniu i wypełnianiu więcej niż jednego polecenia w tym samym

czasie,



opóźnienie rozwoju mowy: trudności w wypowiadaniu się, wadliwa wymowa, częste

przestawianie głosek i wyrazów,



trudności z przypominaniem sobie nazw przedmiotów,



mylenie nazw kierunków: prawa-lewa,



oburęczność,



trudności z wykonywaniem zabaw dydaktycznych angażujących funkcje wzrokowe

(mozaiki, układanki, puzzle, układanie wzorów z klocków), dzieci te tworzą często

własne ładne komozycje, lecz nie potrafią układać wg. wzorów,



prymitywne rysunki, schematyczne, ubogie w szczegóły,



trudności w nauce wierszyków,



trudności z wydzielaniem i syntetyzowaniem głosek,



trudności z różnicowaniem głosek zbliżonych fonetycznie np: noże-nosze, bułka-pułka,



trudności w zabawach ruchowych, wymagających sprawności manualnych, np. rzucanie

i chwytanie piłki.



POCZĄTEK NAUKI SZKOLNEJ



trudności w nauce pisania: zwierciadlane, odwracanie

liter, deformowanie kształtu liter,



trudności w pamiętaniu aktualnej daty, daty swoich

imienin, urodzin, określenia czasu,



słabe postępy w nauce czytania zarówno metodą

fonetyczną, jak i globalną,



szybka męczliwość uwarunkowana koniecznością

włożenia większego wysiłku i koncentracji uwagi w

zadania typu szkolnego,



trudności w nauce tabliczki mnożenia,



specyficzne trudności w czytaniu:



czytanie "niepewne", szczególnie gdy dziecko czyta głośno,



częste błędy w czytaniu: pomijanie wyrazów lub ich dodawanie,

zniekształacanie wyrazów i odczytywanie innych, podobnych,



pomijanie lini lub odczytywanie jej ponownie,



niepweność w czytaniu, szczególnie krótkich wyrazów

wyglądających podobnie np. on-no, od-do,



trudności w dzieleniu dłuższych wyrazów na sylaby i syntetyzowaniu

sylab w wyrazy we właściwym porządku (sylaby często są gubione),



pomijanie interpunkcji,



przestawianie liter w wyrazie, co zmienia jego sens,



trudności z przypomnieniem sobie głoski odpowiadającej

odczytywanej literze,



mylenie liter podobnych pod względem kształtu: p=b, d-g, m-n,



gubienie podczas czytania początków lub końcówek wyrazów,



trudności w rozumieniu tekstu po przeczytaniu na głos



specyficzne błędy w pisowni:



prace pisemne na niskim poziomie graficznym i

estetycznym: liczne przekreślenia, kilkakrotne próby

zapisania wyrazu,



wolne tempo pisania,



utrzymywanie się trudności z różnicowaniem liter: p-b, o-a

itd.,



niewłaściwe stosowanie małych i wielkich liter,



trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących,



dodawanie, i pomijanie lub niewłaściwe umiejscawianie

liter lub wyrazów,



zapisywanie wyrazu na różne sposoby, np. szyja: szja-szyia

Rozpoznaje się dysleksję rozwojową po

stwierdzeniu:



prawidłowego rozwoju umysłowego;



opóźnień rozwoju funkcji stanowiących

podstawę do wykształcenia umiejętności

czytania i pisania;



wczesnego występowania trudności w

nauce czytania i pisania;



nasilenia i długotrwałości trudności ,

pomimo pomocy w domu.

Co to jest dysleksja rozwojowa?

Dysleksja rozwojowa

specyficzne trudności w uczeniu się m.in.

pisania, czytania, liczenia. Wynikają z pewnych zakłóceń w rozwoju u

dziecka czynności mowy, spostrzegania, pamięci (słuchowej i

wzrokowej), ruchu czy koncentracji.

Jest to zaburzenie, które występuje u dzieci, które:



nie powinny mieć z taką nauką problemów,



są normalnie rozwinięte intelektualnie,



nie mają żadnych poważnych wad wzroku i słuchu ani schorzeń

neurologicznych,



są otoczone w szkole prawidłową opieką dydaktyczną,



nie są zaniedbane środowiskowo.

Dysleksja występuje w różnym nasileniu u kilku –kilkunastu

procent populacji.

Przyczyny występowania



Czynniki dziedziczne (występowanie rodzinne ),obciążenia genetyczne



Ciąży i porodu o nieprawidłowym przebiegu;



Dysharmonijnego rozwoju psychomotorycznego ( występują symptomy

ryzyka dysleksji)

Przy rozpoznaniu dysleksji należy wykluczyć jako przyczynę:

* niską sprawność intelektualną,

* wady wzroku, wady słuchu,

* schorzenia neurologiczne (np. mózgowe porażenie dziecięce, epilepsja)

* zaniedbanie środowiskowe i dydaktyczne, które często prowadzi do

podobnych objawów, ale nazywanych pseudodysleksją,

* brak motywacji do nauki. niewłaściwe metody nauczania.

Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy



W wieku niemowlęcym i poniemowlęcym dzieci te wykazują opóźnienie w

rozwoju mowy i rozwoju ruchowym.



Później niż u rówieśników pojawiają się u nich takie osiągnięcia

rozwojowe jak wypowiadanie pierwszych słów, zdań prostych i złożonych.



Słabo lub w ogóle nie raczkują. Późno zaczynają chodzić, biegać, mają

trudności z utrzymaniem równowagi, obniżone napięcie mięśniowe



. Są mało zręczne manualnie, nieporadne w samoobsłudze np. myciu rąk,

ubieraniu się, jedzeniu łyżką.



Dłużej utrzymują się pierwotne odruchy wrodzone.

Nie próbują same rysować.

Wiek przedszkolny (3-5 lat)



Mała sprawność ruchowa w zakresie całego ciała: dziecko słabo

biega, ma trudności z utrzymaniem równowagi, niezdarne w

ruchach, źle funkcjonuje w zabawach ruchowych, z trudem uczy

się jeździć na rowerku trzykołowym.



Mała sprawność ruchowa rąk: trudności i niechęć do

samoobsługi np. zapinania guzików, sznurowania butów, zabaw

manipulacyjnych takich jak nawlekanie korali; źle trzyma

ołówek, rysując - za mocno lub za słabo go naciska.



Słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa: budowanie z klocków

sprawia mu trudność, rysuje niechętnie i prymitywnie. Nie umie

narysować koła jako 3-latek, kwadratu i krzyża - jako 4-latek,

trójkąta - jako 5-latek.



Opóźniony rozwój lateralizacji: używa

na zmianę raz jednej raz drugiej ręki.



Zaburzenia rozwoju spostrzegania

wzrokowego i pamięci wzrokowej dają

znać o sobie w formie: nieporadności w

rysowaniu (rysunki bogate treściowo

lecz prymitywne w formie), trudności w

składaniu obrazków pociętych na

części, puzzli, wykonywaniu układanek;



Opóźniony rozwój mowy,

nieprawidłowa artykulacja wielu głosek,

trudności z wypowiadaniem złożonych

wyrazów, budowaniem wypowiedzi, z

zapamiętywaniem nazw. Wydłużony

okres posługiwania się neologizmami,

zniekształcanie nazw przez używanie

niewłaściwych przedrostków.

Klasa "O" (6 - 7 lat)



Obniżona sprawność ruchowa: dziecko słabo biega, skacze, ma

trudności z uczeniem się jazdy na nartach, rzucaniem i

chwytaniem piłki.



Trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie

samoobsługi np. z zawiązywaniem sznurowadeł na kokardkę,

używaniem widelca, nożyczek.



Opóźnienie rozwoju lateralizacji: mimo prób ustalenia ręki

dominującej, nadal jest oburęczne.



Opóźnienie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni: ma

trudności ze wskazywaniem na sobie części ciała, określając je

terminami: prawe - lewe (np. prawa i lewa ręka, noga, ucho). Nie

umie określić kierunku na prawo i na lewo od siebie (np. droga

na prawo, drzwi na lewo).



Trudności z rysowaniem rombu (w wieku 6-7 lat),

odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych,

rysowaniem szlaczków.



Ma trudności z wyróżnianiem elementów z całości,

a także z ich syntetyzowaniem w całość, np.

podczas budowania konstrukcji z klocków lego,

układania mozaiki - według wzoru, trudności z

wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa

obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych (np.

figur geometrycznych, liter m-n, 1-t-) lub

identycznych lecz inaczej położonych w przestrzeni

(np. liter p-g-b-d-).



Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń

przyimkowych, wyrażających stosunki przestrzenne

nad - pod, za - przed, wewnątrz - na zewnątrz.



Pierwsze próby pisania - częste pisanie liter i cyfr

zwierciadlane oraz odwzorowywanie wyrazów,

zapisując je od strony prawej do lewej.



Wadliwa wymowa "przekręcanie" trudnych wyrazów

(przestawianie głosek i sylab, asymilacje głosek np.

sosa lub szosza), błędy gramatyczne.



Trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż

jednego polecenia w tym samym czasie: trudność z

zapamiętywaniem nazw, mylenie nazw zbliżonych

fonetycznie; trudność z zapamiętywaniem materiału

uszeregowanego w serie i sekwencje, takiego jak nazwy dni

tygodnia, pór roku, kolejnych posiłków i szeregi cyfrowe.



Trudności w różnicowaniu głosek podobnych (np. z-s, b-p, k-

g czyli zaburzenia słuchu fonemowego): trudności z

wydzielaniem sylab i głosek ze słów, ich syntetyzowaniem

(zaburzenia analizy i syntezy głoskowej i sylabowej) oraz

manipulowaniem ze strukturą fonologiczną słów (np.

odszukaj słowa ukryte w nazwie "lewkonia", wymyśl rym do

słowa "kotek", o czym myślę: Baba ... aga).



Trudności w orientacji w czasie np. określaniu pory roku,

dnia, godziny na zegarze.



Trudności w nauce czytania (np. czyta bardzo wolno;

najczęściej głoskuje i nie zawsze dokonuje poprawnej,

wtórnej syntezy, przekręca wyrazy, nie rozumie

przeczytanego tekstu).

Współwystępowanie wielu wymienionych objawów u jednego

dziecka pozwala z większą pewnością przypuszczać, że mamy do

czynienia z dzieckiem "ryzyka dysleksji".

Wiek szkolny (klasa I - III)



Mała sprawność ruchowa całego ciała: dziecko ma

trudności z nauczeniem się jeździć na dwukołowym

rowerze, wrotkach, łyżwach, nartach oraz niechętnie

uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach wf;



Obniżona sprawność ruchowa rąk: nie opanowane w pełni

czynności samoobsługowe związane z ubieraniem się,

myciem i jedzeniem; trudności z rzucaniem do celu i

chwytaniem;



Utrzymująca się oburęczność;



Trudność z odróżnieniem prawej i lewej ręki, strony,

określenia położenia przedmiotów względem siebie;



Trudności koordynacji czynności ręki i oka:

brzydko i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się

w liniaturze, zagina "ośle uszy", zbyt mocno

przyciska ołówek/długopis, ręka szybko się

męczy;



Trudności z zapamiętywaniem (np. tabliczki

mnożenia, wierszy), szczególnie sekwencji (np.

nazwy miesięcy, liter w alfabecie);



Wadliwa wymowa, przekręcanie złożonych

wyrazów, używanie sformułowań niepoprawnych

pod względem gramatycznym;



Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni

związane z opóźnieniem rozwoju spostrzegania

wzrokowego i pamięci wzrokowej: trudność z

zapamiętaniem kształtu rzadziej wystąpujących

liter, o skomplikowanej strukturze (F, H, Ł, G):

mylnie liter podobnych pod względem kształtu:

np. l - t - l, m-n; mylenie liter identycznych lecz

inaczej położonych w przestrzeni; p - b - d - g;

popełnianie błędów podczas przepisywania

tekstów;



Trudności z opanowywaniem poprawnej pisowni

związane z opóźnieniem rozwoju spostrzegania

słuchowego dźwięków mowy, pamięci słuchowej

i mowy:

- mylenie liter odpowiadających głoskom

podobnym fonetycznie (np. głoski z-s, w-f, d-t,

k-g),

- trudności z zapisywaniem zmiękczeń, mylenie

głosek i-j, głosek nosowych ą-om, ę-en,

- nagminne opuszczanie, dodawanie,

przestawianie, podwajanie liter i sylab; --

- pisanie wyrazów bezsensownych; bardzo

nasilone trudności podczas pisania ze słuchu

(dyktanda);



Trudności w czytaniu: wolne tempo, prymitywna

technika (głoskowanie lub sylabizowanie z

wtórną syntezą słowa), błędy, powolne i słabe

rozumienie tekstu;



Brzydkie pismo i rysunek.

Wiek szkolny - powyżej klasy IV



Wolne tempo czytania, niechęć do

czytania;



Nieprawidłowa pisownia, dominują błędy

ortograficzne;



Trudności z zapamiętywaniem: wierszy,

terminów, nazw np. miesięcy, dat, danych

numerów telefonu; przekręcanie nazwisk i

nazw, liczb wielocyfrowych;



Trudności w przedmiotach szkolnych

wymagających dobrej percepcji wzrokowej

przestrzennej i pamięci wzrokowej:

- arytmetyka – zmiana kolejności cyfr w

liczbach,

-geografii - zła orientacja na mapie,

- geometrii, rysunek uproszczony,

schematyczny,

- chemii - łańcuchy reakcji

chemicznych;



Trudności w przedmiotach szkolnych

wymagających dobrej percepcji i pamięci

słuchowej dźwięków mowy:

- arytmetyka – kłopot z zapamiętaniem

tabliczki mnożenia,

- trudności w opanowaniu języków

obcych,

- biologia - opanowanie terminologii,

- historia - zapamiętanie nazwisk, nazw.

Dekalog dla rodziców dzieci

dyslektycznych



Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego

lub leniwego.



Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka w nadziei, że zmobilizujesz je to

do pracy.



Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w

garść", "przysiądzie fałdów" lub że ktoś je z tego "wyleczy".



Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego

specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i

skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.



Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej

czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych

ćwiczeń.



Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby,

możliwości i ograniczenia, aby zapobiec

trudnościom szkolnym.



Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności

dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną.

Skonsultuj się ze specjalistą (psychologiem,

pedagogiem, logopedą).

Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:



zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co

najskuteczniej mu pomaga,



korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej

pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii

indywidualnej i grupowej),



bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i

pedagogiem szkolnym.



Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym

przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego

kłopotach szkolnych.



Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego

pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby

praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.

Terapia pedagogiczna

Dyslektykiem jest się na całe życie.

Dlatego ważne jest wyćwiczenie różnych

strategii postępowania, dzięki którym dysleksja

nie będzie przeszkadzać w życiu codziennym.

Powinna w tym pomóc terapia pedagogiczna

(zajęcia kompensacyjno-korekcyjne).

Im wcześniej terapia się zacznie, tym lepiej dla

dziecka. Dysleksja prowadząc do trudności

szkolnych często jest podłożem zaburzeń

nerwicowych o typie nerwicy szkolnej.

Dysleksja to nie choroba, którą można wyleczyć.



Sytuacja ucznia doznającego niepowodzeń

szkolnych jest nie do zniesienia-ganiony, karany i

nie akceptowany przez najbliższe otoczenie- żyje w

ciągłym konflikcie i poczuciu zagrożenia.



Stara się bronić przed stałym uczuciem napięcia,

dzięki mechanizmom psychologicznym, których

celem jest redukcja lęku związanego z zagrożeniem

poczucia własnej wartości. Jednym z nich jest

przypisywanie innym winy za własne

niepowodzenia, które rodzi postawę agresywną i

buntowniczą. Bunt manifestuje się w postaci

aroganckich zachowań wobec rodziców i

nauczycieli, wagarów, aspołecznych wybryków.



Stłumienie reakcji buntu z kolei prowadzi do

narastania somatycznych objawów nerwicowych

i neurotycznych cech osobowości.



Innym mechanizmem obronnym jest obniżenie

znaczenia tych działań, w których spotyka nas

porażka oraz zmniejszenie znaczenia osób, które

nas nie akceptują. Mechanizm ten prowadzi do

negowania wartości nauki i pracy szkolnej,

obojętnienia na nagany i pochwały oraz obniżenia

autorytetu rodziców i nauczycieli. Konsekwencją

takiej postawy jest poszukiwanie akceptacji w

grupach przestępczych, sektach.

Zajęcia korekcyjno -

kompensacyjne



są przeznaczone dla uczniów u których

nieprawidłowości rozwojowe utrudniają

opanowanie określonych umiejętności,



dotyczą przede wszystkim zdolności analizy i

syntezy wzrokowej, koordynacji wzrokowo-

ruchowej, pamięci wzrokowej oraz analizy i

syntezy słuchowej.



zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający

przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej.

Liczba uczestników tych zajęć powinna wynosić

od 2 do 5 osób.

Celem zajęć terapii pedagogicznej

jest:



Stymulowanie ogólnego rozwoju ucznia.



wyrównywanie dysharmonii rozwojowej, korygowanie zaburzonych funkcji, a tym

samym ułatwienie dzieciom opanowania umiejętności czytania i pisania poprzez:

a) ćwiczenie koncentracji uwagi

b) rozwijanie spostrzegawczości

c) usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej i sprawności manualnej

d) rozwijanie percepcji słuchowej

e) kształtowanie umiejętności porównywania i samokontroli



Ułatwienie dzieciom opanowania tych wiadomości, umiejętności, które są

przewidziane programem nauczania



Zapobieganie powstawaniu wtórnych zaburzeń emocjonalnych w zachowaniu



Wyrabianie u uczniów tych cech osobowości, które warunkują dalsze samodzielne

funkcjonowanie w systemie szkolnym, rozbudzanie zainteresowań i wyrabianie

właściwej motywacji do nauki.



Jeśli dziecko ma problemy dyslektyczne,

jak najszybciej powinno trafić do

poradni pedagogiczno-psychologicznej.

Jeśli specjaliści zdiagnozują dysleksję,

wydadzą opinię. Opinia stwierdzająca

dysleksję rozwojową daje prawo do

indywidualnego traktowania ucznia

przez szkołę.



Nauczyciel jest zobowiązany na

podstawie pisemnej opinii poradni

obniżyć wymagania edukacyjne.



Uczeń z opinią o dysleksji jest łagodniej

oceniany na egzaminach zewnętrznych

po podstawówce, na koniec gimnazjum,

także na nowej maturze. Może

rozwiązywać testy dłużej, nie traci

punktów za błędy ortograficzne. Dzięki

temu łatwiej mu się potem dostać do

wybranej szkoły czy na studia.

WCZESNE

DIAGNOZOWANIE

ZABURZEŃ

ZACHOWANIA

U DZIECI I

MŁODZIEŻY

PRZEDMIOTEM SZKOLENIA JEST OMÓWIENIE

ZABURZEŃ ZACHOWANIA,

KTÓRE SĄ WYNKIEM ODMIENNEGO

WZORCA

PRACY I

FUNKCJONOWANIA

MÓZGU.

ZABURZENIA TE, NIE SĄ TOŻSAME Z

UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM,

CHOĆ MOGĄ Z NIM WYSTĘPOWAĆ.

ZABURZENIA

SPEKTRUM

AUTYSTYCZNEGO

ADHD

ZESPÓŁ ASPERGERA

AUTYZM

INNE POCHODNE ZABURZENIA

NAJNOWSZE BADANIA DOTYCZĄCE

ADHD



Ryzyko wystąpienia, gdy chorym jest rodzic – 50%



U ok. 35% dzieci z zespołem hiperkinetycznym to

samo zaburzenie występuje u rodzeństwa



Zaburzenie jest dziedziczone wielogenowo



U osób z ADHD zaburzona jest równowaga

pomiędzy dwoma przekaźnikami – noradrenaliną i

dopaminą



Procesy hamowania są znacznie bardziej

obniżone niż u osób o prawidłowym wzorcu

funkcjonowania mózgu

CHARAKTERYSTYKA DZIECKA Z

ADHD:



Codzienne czynności wykonuje znacznie dłużej



Drobne niepowodzenia wzbudzają poważne wybuchy złości



Lubią gonitwy i zabawy siłowe



Angażują się w niebezpieczne i ryzykowne przedsięwzięcia



Łatwo je zranić



Łatwo je zezłościć



Ma zaniżoną samoocenę



Szybko wyraża swoje emocje – nie ukrywa ich



Nie potrafi poczekać na nagrodę



Zapomina o obowiązkach



Często przytrafiają się mu kontuzje ciała



Łatwo popada w depresję i uzależnienie



Miewa tendencje samobójcze

AUTYZM



Autyzm wczesnodziecięcy to zaburzenie rozwoju

emocjonalnego i społecznego o przyczynach do końca

nie poznanych. Najczęściej ujawnia się po okresie

wstępnego, zasadniczo prawidłowego rozwoju

niemowlęcia. Nie jest jednolitą chorobą - ma bardzo

zróżnicowany obraz i przebieg.



Cechą najbardziej charakterystyczną autyzmu jest

fakt, iż dziecko staje się niezdolne do naturalnego

udziału w życiu rodziny, do spontanicznych

emocjonalnych kontaktów (wzrokowych, dotykowych,

werbalnych), nie może ogarnąć otaczającego je

świata i nie potrafi nawiązać kontaktu z

rówieśnikami.



Symptomatyczna jest nadwrażliwość na bodźce

dotykowe, zapachowe, dźwiękowe; na światło i

obrazy. Inny, „program” pracy mózgu powoduje, że

dziecko nie potrafi odbierać i prawidłowo

interpretować napływających zewsząd sygnałów.

Mnogość bodźców rodzi chaos. Dziecko radzi sobie w

tej sytuacji ucieczką w izolację - przestaje odbierać

sygnały i reagować. Aby się chronić tworzy swój

odizolowany, własny, odrębny - autystyczny - świat.



Efektem ucieczki są tzw. trudne zachowania

(długotrwałe stany bezczynności, pobudzenia na

przemian z apatią, ataki agresji, krzyki, kręcenie się

w kółko, trzepotanie rękami, powtarzanie w kółko

określonych fraz). Zachowania te nie są zrozumiałe

dla tzw. zdrowego społeczeństwa.



Nie istnieje lekarstwo na autyzm. Jak na razie jedyną

formą pomocy dziecku jest zindywidualizowana

dostosowana do każdego dziecka, prowadzona z

udziałem dzieci i rodziców terapia.

Zespół Aspergera

Schorzenie zostało oficjalnie uznane w czwartej edycji

Diagnostic and Statistic Manual/DSM-IV/ wydanej w 1994



Jest to upo

ledzenie kwalifikowane do

spektrum autyzmu, które powoduje

utrudnienia w komunikacji i kontaktach

dzyludzkich, ogranicza wyobra

(elastyczne my

lenie i działanie) oraz

zaburza koordynacj

. Dotyka zarówno

chłopców jak i dziewcz

, ale tym

pierwszym przydarza si

znacznie

ęś

ciej.



Osoby dotkni

te Zespołem Aspergera zazwyczaj

charakteryzuj

się przeci

tnym lub wysokim poziomem

inteligencji oraz zdolno

ci werbalnych.



W pierwszych latach nie odnotowuje si

zwykle

adnego

wyra

nego opó

nienia w rozwoju zdolno

ci j

zykowych.



Wysoki poziom zdolno

ci werbalnych maskuje tendencj

do polegania na dosłownym znaczeniu oraz

nieumiej

tno

ść

odczytywania j

zyka ciała i mimiki twarzy.



Za objawy Zespołu Aspergera uznaje si

słab

koordynacj

wzrokowo-ruchow

i ogóln

niezdarno

ść

jednak w niektórych przypadkach objawy te nie wyst

puj



Osoby z Zespołem Aspergera zwykle charakteryzuj

skimi zainteresowaniami, zamiłowaniem do

konkretnych schematów zachowa

oraz wyra

nym

brakiem elastyczno

ci umysłowej.



Takie osoby nie lubi

zmian. Najlepiej czuj

w dobrze

znanym i przewidywalnym

rodowisku.



Osoby z Zespołem Aspergera lepiej sobie radz

przystosowaniem do

ycia w społecze

stwie ni

ludzie

dotkni

ci autyzmem. Odczuwaj

szczere pragnienie

kontaktu z innymi.



Istotn

cech

charakterystyczn

osób z Zespołem

Aspergera jest niepewno

ść

oraz obawy spowodowane nisk

samoocen

, strachem przed pora

i brakiem zrozumienia

lub niemo

zrozumienia innych. Pojawia si

strach zwi

zany z poczuciem inno

ci i niedopasowania.



Osoby dotkni

te Zespołem Aspergera mog

przyjmowa

postawy silnie egoistyczne i szowinistyczne, a tak

e ustala

dla siebie bardzo wysokie standardy w ka

dej sferze

ycia.

Zespół Retta

sto jest mylnie rozpoznawany jako

autyzm, pora

enie mózgowe czy z ogólne zaburzenia

rozwoju intelektualnego

. (tylko u dziewczynek, dla

chłopców jest śmiertelny)

Typowe objawy:

normalny rozwój od urodzenia do 6-18 miesi

ycia

utrata sprawno

ci manualnej i zdolno

ci mówienia

demencja

ataksja

niski wzrost, ma

e r

ce i głowa (wtórna mikrocefalia)

stereotypowe ruchy r

k (klaskanie, stukanie,

wkładanie do ust),

zgrzytanie z

bami

(bruksizm)

problemy z kontaktami społecznymi, ataki paniki,

unikanie kontaktu wzrokowego

napady padaczkowe

problemy

oł

dkowo-jelitowe i oddechowe

boczne skrzywienie kr

gosłupa

przykurcze mi

ęś

niowe



Zespół Retta

jest zaburzeniem rozwoju, a nie chorob

degeneracyjn

jak kiedy

dzono.



kszo

ść

dziewczynek z RS wykazuje bardzo

intensywn

ęć

komunikowania si

poprzez

zachowanie społeczne, oczy, gesty i mow

ciała, ale

zawsze istnieje opó

nienie w reakcji.



Terapeuci zajmuj

cy si

mow

oceniaj

cy umiej

tno

komunikowania si

dziewczynek powinni uwzgl

dni

obserwacje rodziców, nauczycieli i wł

czy

ich do pracy.



Osoby te znaj

c dziewczynk

mog

odpowied

pytanie co powoduje opó

nienia

Istnieją raporty o

dziewczynkach, które u

ywaj

c techniki alternatywnej i

wspomaganej komunikacji (AAC) demonstruj

dobre

rozumienie mowy. Metody AAC umo

liwiaj

wykorzystanie spojrzenia, obrazów, liter, tablic ze

słowami, dotyku, b

urz

dze

zawieraj

cych przycisk

i wydaj

cych głos. Sprz

t dobiera si

indywidualnie do

dziecka, by mogło ono uczestniczy

w sposób aktywny

w codziennym

yciu. Brak konkretnych umiej

tno

ci w

komunikowaniu si

nie powinien zniech

stosowania metod AAC.



Do dziewczynek z RS nale

mówi

jak do osoby

inteligentnej, pomimo cz

sto

wyra

nego braku reakcji z jej

strony. Nie b

c w stanie

mówi

nie oznacza,

e nie ma

ona nic do powiedzenia

Zespół Tourette'a

jest wrodzonym zaburzeniem

neurologicznym charakteryzuj

cym si

przede

wszystkim wyst

powaniem licznych tików ruchowych i

werbalnych

;

otyka zdecydowanie cz

ęś

ciej m

ęż

czyzn,



Objawy wyst

puj

dzy 2 a 15 rokiem

ycia, z pocz

tku

ograniczaj

do prostych tików motorycznych. Tiki

wokalne pojawiają się po 10 roku życia. Na zespół

Tourette'a choruje się zazwycza

do ko

ńca

ycia, czasem

pojawiaj

krótkie okresy remisji.



Tiki zazwyczaj wyst

puj

w postaci łagodnej (prostej),

ograniczaj

c si

do mrugania oczami, ruchów ramion i

głowy, grymasów, pochrz

kiwania, mlaskania.



W ci

ęż

kiej postaci zespołu Tourette'a tiki (zwane

zło

onymi) praktycznie uniemo

liwiaj

normalne

ycie -

chorzy podskakuj

, dotykaj

siebie i innych, kr

kółko, wykonuj

serie nieskoordynowanych gestów,

bezwiednie powtarzaj

zbitki słów (rzadziej - przekle

stw).

Zespół Pradera-Williego

jest zło

chorob

genetyczn



niskie napi

cie mi

ęś

niowe,



niski wzrost,



niepełny rozwój płciowy,



upo

ledzenie funkcji poznawczych,



problemy z zachowaniem



chroniczne uczucie głodu mog

ce prowadzi

przejadania si

i zagra

cej

yciu otyło

ci.

Podejrzenie zespołu Pradera-Williego jest najpierw

weryfikowane

klinicznie, a następnie

potwierdzane specjalistycznymi badaniami

genetycznymi próbek krwi.

Poza niezale

nym od ich woli skupianiu si

jedzeniu, u os

b z zespołem Pradera-Williego

istnieje tendencja do wyst

powania zachowa

natr

tnych niezwi

zanych z jedzeniem, takich jak

natr

tne my

li i werbalizacje, zbieractwo, skubanie

skóry w miejscach podra

nienia oraz silna potrzeba

rutyny i przewidywalno

ci. Frustracje czy zmiany

planów mog

łatwo doprowadzi

osob

z zespo

Pradera-Williego do utraty kont

oli nad emocjami,

przejawiaj

cej się ca

ym spektrum zachowa

, od

ez, poprzez wybuchy zło

ci po jawn

agresj

Podczas gdy w niektórych przypadkach pomocne

mog

okaza

leki psychotropowe, podstawow

jednak strategi

maj

na celu minimalizacj

trudnych zachowa

w zespole Pradera-Williego to

ostro

ne budowanie otoczenia chorego i

konsekwentne stosowanie terapii pozytywnych

zachowa

i pomoc.

amliwy chromosom

Charakterystyczne cechy zaburze

mowy i

zyka



Infekcje ucha,



liwo

ść

motoryki jamy ustnej oraz struktura podniebienia

mog

przyczyn

problemów zarówno ze słuchem, jak i z

mow



Wielu chłopców zaczyna mówi

pó

no. Niektóre dzieci musz

korzysta

z urządze

wspomagaj

cych, które pomagaj

komunikowa

, gdy jeszcze nie mówi



roblem

z przetwarzaniem bod

ców słuchowych.

Koncentracja, pami

ęć

, przypominanie słów oraz

sekwencjonowanie słuchowe wpływaj

sto zarówno na

rozumienie, jak i na posługiwanie si

ę mową.

Mowa mo

charakteryzowa

nieprecyzyjn

artykulacj

, szybkim

tempem oraz bezładno

– wszystkie te czynniki negatywnie

wpływaj

na jej zrozumiało

ść

. Dla głosu charakterystyczne s

m.in. du

a gło

ść

, nietypowe wysokie d

więki oraz

chropowato

ść

Patolog

czne unikanie reakcji



Jest to zaburzenie rozwojowe powi

zane z autyzmem, po

raz pierwszy opisane w 1983 roku przez profesor Elizabeth

Newson uniwersytetu w Nottingham. Dzieci dotkni

te tym

zaburzeniem sprzeciwiaj

wszelkim poleceniom i

pro

bom kierowanym

ich kierunku. Problem ten pojawia

równie cz

sto u chłop

ów, jak u dziewczynek. Wst

diagnoz

na postawi

około czwartego roku

ycia

dziecka, jednak nie jest to łatwe. Takie dziecko wykazuje

bardziej rozwini

te zdolno

ci społeczne i intelektualne

(zwłaszcza wyobra

) ni

osoba dotkni

ta autyzmem, i

jego zdolno

ci j

zykowe rozwijaj

w całkowicie

normalny sposób.

Osobowość pasywna



Pasywno

ść

(wg Seligmana) „teoria wyuczonej

bezradno

ci” charakteryzuje si

brakiem

aktywno

ci, manifestowaniem bierno

ci,

podejmowaniem bezsensownych lub

agresywnych działa

, lub powierzchownych,

przypominaj

cych mimikr

działa

otoczenia.



Komunikat wewn

trzny ucznia pasywnego:

„

Po co mam to robi

, jak i tak jestem głupi.”

Pasywny ucze

wybiera

jedn

z czterech strategii



BIERNOŚĆ

- nie robić nic



AKOMODACJA

- nadmiernie się dopasować,

podlizywanie



AGITACJA

– (niepohamowanie ) energia musi

zostać wykorzystana w złym celu, w

bezsensownym, chaotycznym działaniu

(wiercenie się, guzdranie, zapominanie,

obgryzanie paznokci)



AGRESJA lub STUPOR

gwałt lub skostnienie

Kryteria diagnozowania zespołu

nadpobudliwości psychoruchowej

Sze

ść

(lub wi

cej) z poni

szych objawów utrzymywało

przez co najmniej pół roku na poziomie

niezgodnym z norm

rozwojow

Nieuwaga

a) Cz

sto nie potrafi skupi

na szczegółach i

popełnia proste bł

dy w zadaniach szkolnych i

innych

wiczeniach.

b) Cz

sto ma problemy z utrzymywaniem koncentracji

podczas zabawy oraz wykonywania

wicze

w klasie.

c) Cz

sto nie słucha, gdy si

do niego mówi.

d) Cz

sto nie wykonuje polece

i nie ko

czy

rozpocz

tych zada

wicze

(nie w zwi

zku z

zaburzeniami opozycyjnymi lub brakiem zrozumienia

polece

sto ma problemy z organizacj

zada

wicze

f) Cz

sto gubi materiały i przybory potrzebne do

wykonywania zada

(np. zabawki, kartki z

poleceniami, ołówki, ksi

ąż

ki, narz

dzia).

g) Cz

sto unika i z niech

podchodzi do zada

wymagaj

cych wydłu

onego wysiłku umysłowego

(np. prac domowych).

h) Cz

sto rozpraszaj

go bod

ce zewn

trzne, i)

sto zapomina o ró

nych elementach

codziennych czynno

ci.

Sze

ść

(lub) wi

cej z poni

szych objawów nadaktywno

ci-

impulsywno

ci utrzymywało si

przez co najmniej pół roku

na poziomie niezgodnym z norm

rozwojow

Nadaktywno

ść

a) Cz

sto bawi si

dło

mi lub stopami i wierci si

na krze

le.

b) Cz

sto wstaje z miejsca podczas lekcji lub w innych

nieodpowiednich okoliczno

ciach.

c) Cz

sto biega po sali, wspina się na ró

ne przedmioty itp.

w sytuacjach, kiedy jest to nie na miejscu. (U nastolatków

lub osób dorosłych mo

e to przybiera

posta

subiektywnych uczu

silnego pobudzenia i niepokoju).

d) Cz

sto nie potrafi bawi

w ciszy i spokoju.

e) Cz

sto szaleje i nie daje si

go uspokoi

f) Cz

sto za du

o mówi.

Impulsywność

g) Cz

sto wykrzykuje odpowied

, zanim pytanie zostanie

doko

czone.

h) Cz

sto nie potrafi czeka

na swoj

kolej.

i) Cz

sto przerywa innym lub im przeszkadza (np. wtr

do rozmów i zabaw).



B. Niektóre objawy nadaktywno

ci-impulsywno

ci lub

nieuwagi, które spowodowały upo

ledzenie, pojawiły si

przed siódmym rokiem

ycia.



C. Jeden z rodzajów upo

ledzenia jest obecny w kilku

odmianach.



D. Wyra

ne upo

ledzenie dotyka sfery kontaktów

dzyludzkich, nauki lub pracy.



E. Objawy nie pojawiaj

w zwi

zku ze schizofreni

lub innym zaburzeniem psychotycznym i nie da si

ich

wytłumaczy

innym schorzeniem.

Kryteria diagnozowania zaburzeń

Zachowania

Powtarzaj

ce się i uporczywe zachowania, które naruszaj

podstawowe prawa innych osób lub ogólnie przyj

te normy

zachowa

społecznych, i którym w ci

gu ostatniego roku

towarzyszyły trzy (lub wi

cej) z wymienionych poni

objawów, z czego przynajmniej jeden w ci

gu ostatnich sze

ciu

miesi

cy.

Agresja wobec ludzi i zwierząt

1. Często n

ka innych ludzi, grozi im lub przeszkadza.

2. Cz

sto wszczyna bójki.

3. U

ywał niebezpiecznego przedmiotu mog

cego spowodowa

powa

obra

enia (np. kija, cegły, stłuczonej butelki, no

a, broni palnej).

4. Zn

cał si

fizycznie nad lud

mi.

5. Zn

cał si

fizycznie nad zwierz

tami.

6. Ukradł co

w otwarty sposób (np. napadł kogo

na ulicy, wyrwał

torebk

, dokonał wymuszenia lub napadu z broni

w r

ku).

7. Zmusił kogo

do czynno

ci seksualnych.

Zniszczenie mienia

8. Świadomie podło

ył ogie

w celu dokonania powa

nych zniszcze

9. Świadomie niszczył mienie innych osób (w sposób inny ni

poprzez

podło

enie ognia).

Oszustwo lub kradzież

10. Włamał się do czyjego

domu, samochodu bąd

do innego budynku.

11. Cz

sto kłamie w celu zdobycia dóbr materialnych lub unikni

cia

odpowiedzialno

(„

wrabia" kogo

innego).

12. Ukradł przedmioty o znacznej warto

ci bez bezpo

redniej konfrontacji z

ofiarą (np. dokonał kradzie

y w sklepie, fałszerstwa).

Poważne pogwałcenie zasad

13. Cz

sto nie wraca na noc mimo zakazu rodziców (zacz

ł przed

trzynastym rokiem

ycia).

14. Co najmniej dwukrotnie uciekał z domu na jeden dzie

lub co najmniej

raz na dłu

szy okres.

15. Cz

sto wagaruje (zacz

ł przed trzynastym rokiem

ycia).

B. Zaburzenia zachowania powoduj

powa

upo

ledzenie społeczne, edukacyjne i zawodowe.

C. Je

śl

i badana osoba ma uko

czone 18 lat, jej

zachowanie nie spełnia kryteriów Antyspołecznego

Zaburzenia Osobowości.

Typ zaburzenia w oparciu o czas pojawienia się zachowa

Typ dzieci

cy:

Co najmniej jedno z zachowań pojawiło si

przed uko

czeniem dziesi

tego roku

ycia.

Typ nastoletni:

adne z zachowa

nie pojawiło si

przed

uko

czeniem dziesi

tego roku

ycia.

Stopie

nasilenia zachowa

Łagodny:

Wyst

puje niewiele zaburze

pozy tymi

niezb

dnymi do postawienia diagnozy, a zachowanie

nie jest bardzo uci

ąż

liwe dla innych.

redni:

Liczba zaburze

i stopie

ich negatywnego

wpływu na innych daje si

umie

miedzy kategoriami

„łagodny" i „poważny".

Powa

ny:

Wyst

puje wiele zaburze

, a zachowania

bardzo uci

ąż

liwe i niebezpieczne dla innych

Kryteria diagnozowania

zaburzeń opozycyjnych

Zbiór negatywnych, wrogich i buntowniczych zachowa

trwa

ją

cych przez co najmniej pół roku i zawierających w

sobie cztery lub wi

cej z wymienionych poni

ej objawów:

. Cz

sto traci nad sobą panowanie.

2. Cz

sto kłóci si

z dorosłymi.

3. Cz

sto

wiadomie odmawia wykonywania polece

4. Cz

sto świadomie irytuje inne osoby.

5. Cz

sto obwinia innych za własne pomyłki lub złe

zachowanie.

6. Łatwo go zdenerwowa

7. Cz

sto wpada w gniew.

8. Cz

sto bywa zło

liwy.

Uwaga: Nale

y bra

pod uwag

tylko zachowania,

które powtarzaj

ęś

ciej ni

u rówie

ników

na podobnym poziomie rozwoju.

B. Zaburzenie zachowania powoduje powa

upo

ledzenie społeczne, edukacyjne i zawodowe.

C. Zachowania nie s

objawami zaburze

psychotycznych.

D. Kryteria te nie wystarcz

do zdiagnozowania

zaburzeń zachowania, jak równie

Antyspołecznych Zaburzeń Osobowo

ci, je

badana osoba ma uko

czone 18 lat.



Dziękuję za uwagę



Gabriela Mercik

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61

NIEPOWODZENIA SZKOLNE 5

Document Outline