Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie, od 2005 roku wdraża długofalowy program badania regionalnego rynku

pracy.

Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy

CEL: źródło czytelnej, jasnej i zrozumiałej informacji…

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Konceptualizacja

Cel badania

Symptom problemu badawczego

Rodzaje danych niezbędnych do

rozwiązania problemu decyzyjnego

(potrzeby informacyjne decydentów)

Pytania badawcze

Problem badawczy

Hipotezy

Analiza sytuacji (analiza wewnętrznych

i zewnętrznych warunków

funkcjonowania)

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Konceptualizacja

Zrozumienie

implikacji

pomiędzy

celem

badania,

problemem decyzyjnym a problemem badawczym jest

szczególnym elementem w procesie badań.

Niewłaściwe wybranie problemu badawczego jest

pierwszym etapem w procesie badań i dlatego rzutuje

na jakość całego procesu badawczego a tym samym na

jakość wyników badań.

Np. spadek bezrobocia jest symptomem problemu

badawczego a nie problemem badawczym, a już z

pewnością nie jest celem badania.

Wzrost migracji zarobkowych jest symptomem, ale

nie celem badania

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Co to jest reprezentatywność wyników badań?
Jak sprawdzić czy badania są reprezentatywne?
Jaki jest związek pomiędzy reprezentatywnością

wyników badań a jakością, wiarygodnością
wyników dla całej populacji?

O co tyle krzyku z tą reprezentatywnością?

Reprezentatywność - magiczne

słowo w badaniach

marketingowych

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Reprezentatywność

Pojęcie reprezentatywności nie ma

ścisłego naukowego sensu, ma

ono pewne potoczne znaczenie 

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Reprezentatywność

Pojecie jakości w badaniach wiąże się z ich

wiarygodnością.

Wiarygodność badań to zaufanie do metody i

sposobu przeprowadzania badań,

Badania reprezentatywne to takie, których wyniki

można z dużym prawdopodobieństwem (95%,
99%) – równym przedziałowi ufności uogólniać
na całą populację generalną.

Próba reprezentatywna jest miniaturką populacji

badanej i odzwierciedla jej najważniejsze cechy.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Reprezentatywność

Próbę uznamy za reprezentatywną dla populacji, z

której została dobrana, jeśli zagregowane cechy tej

próby ściśle odzwierciedlają te same zagregowane

cechy populacji.

Jeśli na przykład 50% populacji stanowią kobiety, to

próba musi zawierać „w przybliżeniu” 50% kobiet,

aby była reprezentatywna.

Chociaż dobór próby może oznaczać każdą procedurę

wyboru jednostek obserwacji - na przykład

ankietowanie co dziesiątego przechodnia na ruchliwej

ulicy - kluczem do uogólniania wniosków z próby na

szerszą populację jest probabilistyczny dobór

próby, powiązany z ważną ideą doboru losowego.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Reprezentatywność

WYBÓR METODY DOBORU PRÓBY

BADANIA
REPREZENTATYWNE

BADANIA QUASI
REPREZENTATYWNE

BADANIA ZBIOROWOŚCI

INCYDENTALNYCH

(PRZYPADKOWYCH)

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Koszty badań

reprezentatywnych

Koszt badania reprezentacyjnego jest rosnącą funkcją

liczebności próby dla przyjętego schematu losowania. L. Kish

wyróżnia następujące składowe:

kosztów stałych
niezależne ani od liczebności próby, ani od sposobu

przeprowadzania badania. Zalicza tu koszty opracowania

koncepcji badań, sporządzenia kwestionariusza lub innych

tego rodzaju narzędzi badań, analizy wyników,

przygotowania, wydrukowania i rozkolportowania raportu z

badań itp.;

niezależne od wielkości próby, ale zależne od sposobu

przeprowadzenia badań. Zalicza tu koszty szeregu prac o

charakterze administracyjno-organizacyjnym, uzyskania

odpowiednich danych w celu sporządzenia operatu

losowania, przygotowania instrukcji, przeprowadzenia

szkolenia itp.;

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Koszty badań

reprezentatywnych

kosztów zmiennych;
proporcjonalne do wielkości próby, ale niezależne od sposobu

przeprowadzenia badań. Zalicza tu koszty uzyskania i

ewidencji informacji w trakcie badań, kodowania danych i

dokonania obliczeń numerycznych, szeregu prac o

charakterze biurowym itp.;

proporcjonalne do wielkości próby, ale też zależny od sposobu

przeprowadzenia badań. Zalicza tu koszt szkolenia i

utrzymania w terenie wykonawców zależny od liczby

punktów badań, koszty przejazdu zależne od miejsca

zamieszkania respondentów, koszt sporządzenia operatu

losowania, jeżeli będzie on różny dla różnych sposobów

badania itp.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Liczba przeprowadzonych ankiet = 1078?
Jakie znaczenie ma liczba przeprowadzonych

ankiet?

Za co płacić?

Błąd szacunku, przedział ufności,

liczebność próby badawczej, a

cena badania

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Błąd szacunku

• Średni błąd szacunku – dokładność

badania

Sam decydujesz o ile chcesz się mylić

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Które badanie jest najbardziej dokładne?
Które badanie wybierze przedsiębiorca?

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Losowanie proste bez zwracania, gdy znana jest liczebność

populacji generalnej, przy szacowaniu średniej z populacji.

Losowanie proste bez zwracania, gdy znana jest liczebność

populacji generalnej, przy szacowaniu frakcji z populacji.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

MINIMALNA LICZEBNOŚĆ
PRÓBY BADAWCZEJ

n

p

=

(U)

2

*

p*q

d

2

LOSOWANIE PROSTE NIEZALEŻNE POPULACJA NIESKOŃCZONA
Wzór stosowany dla oszacowania frakcji populacji

n

p

– niezbędna liczebność próby

(U)

2

– liczba odchyleń standardowych, którą należy

odczytać z tablicy rozkładu normalnego dla poziomu
ufności 1 - 

p – ocena frakcji populacji posiadającej wyróżnioną cechę

q - 1 – p
UWAGA Iloczyn p* q szacuje się na próby wstępnej, której
liczebność zależy od ocenianej frakcji p. Jeżeli ta oceniana frakcja
zawiera się w granicach 0,2 p 0,8, to wystarczy dla oszacowania
iloczynu p*(1 – p) pobrać próbkę wstępną liczącą n = 60
elementów. Jeśli natomiast szacowana frakcja p jest mniejsza od
0,2, to należy pobrać tak dużą próbkę wstępną, aby n*p = 25, a w
przypadku gdy p jest większe od 0,8, należy pobrać próbkę n*q =
25.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

n

p

=

(U)

2

* 

2

d

2

LOSOWANIE PROSTE NIEZALEŻNE POPULACJA NIESKOŃCZONA
Wzór stosowany dla oszacowania średniej populacji

n

p

– niezbędna liczebność próby

(U)

2

– liczba odchyleń standardowych, którą należy

odczytać z tablicy rozkładu normalnego dla poziomu
ufności 1 - 

 - odchylenie standardowe badanej zmiennej w populacji

(znane lub oszacowane na podstawie wcześniejszych
badań)

d - dopuszczalny maksymalny błąd szacunku średniej m

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Przedział ufności

Dokładność naszych statystyk z prób wyrażamy w

kategoriach poziomu ufności co do tego, że statystyki

te mieszczą się w określonym przedziale od parametru.

Przykładowo, możemy powiedzieć, że mamy 95-procentową ufność,

że nasza statystyka z próby (na przykład 50-procentowe poparcie

dla nowego kodeksu studenckiego) mieści się w przedziale ±5%

od parametru w populacji.

Gdy poszerza się przedział ufności dla danej statystyki, nasza

ufność się zwiększa. Możemy na przykład powiedzieć, że mamy

99,9-procentową ufność, że nasza statystyka mieści się w

granicach trzech błędów standardowych od prawdziwej wartości

parametru.

Przedział ufności – pewność że wynik

obejmuje dany odsetek zjawisk

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Przedział ufności

Gdy już zdecydujesz się, jaki poziom błędu z próby

możesz tolerować, będziesz w stanie obliczyć

liczbę przypadków potrzebnych w twojej próbie.

Czyli dla przykładu, jeśli chcesz mieć 95-procentową

pewność, że wyniki twoich badań są dokładne w

granicach ± 5% od parametrów w populacji,

powinieneś dobrać próbę o liczebności co

najmniej …..

No właśnie to trzeba obliczyć

!Wzór na obliczenie minimalnej liczebności

próby zależy od metody doboru

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Populacja generalna

Populacją generalną nazywamy skończoną zbiorowość, o

której badacz chce uzyskać określone informacje. Są to

wszystkie jednostki, które z punktu widzenia celu badania

mogą być poddane badaniom, u których występuje

interesująca badacza cecha.

W celu zdefiniowania populacji generalnej badacz powinien

wziąć pod uwagę takie charakterystyki jak:

element badania (treść informacji)
jednostkę badania (nośnik informacji)
wymiar czasowy
przestrzenny

Są to charakterystyki niezbędne do zdefiniowania danej

populacji.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Populacja generalna

Uwaga na błędy populacji
Błędy niewłaściwego wytypowania populacji

generalnej, wynikające z różnicy miedzy
populacją niezbędną do otrzymania potrzebnych
danych a populacją szukaną przez badacza.

Błędy wytypowania niewłaściwego wykazu

populacji badanej, wynikacie z różnicy między
populacją zdefiniowaną przez badacza a listą
badanych jednostek przez niego używaną, np.
książka telefoniczna

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

1. Badamy wizerunek miasta

Warszawy wśród mieszkańców – jak

zdefiniować populację?

2. Badamy migracje zarobkowe – jak

zdefiniować populację

Kogo zakwalifikować do badania?

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dobór próby do badań – warstwowy,

warstwowo - losowy, kwotowy –

synonimy? - czy to te same czy

odrębne metody doboru próby do

badań

Uwaga dokładnie określmy metodę doboru

próby do badań!

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dobór warstwowy a kwotowy

Dobór warstwowy polega na podziale całej populacji generalnej na tzw. warstwy

i dokonaniu losowania bezpośredniego niezależnych prób w obrębie każdej

warstwy.

Podział populacji na warstwy musi być przeprowadzony w taki sposób, aby

każdy element wchodził tylko do jednej warstwy i znajdował się w którejś z

nich.

Metoda ta pozwala zapobiec dobieraniu nieadekwatnych prób losowych ze

zbiorowości, w których występuje silne rozproszenie badanych cech.

W porównaniu do nieograniczonego doboru losowego metoda ta charakteryzuje

się większą dokładnością wyników przy zachowaniu tej samej wielkości próby.

Dobór warstwowy czasami nazywany jest losowo – warstwowym.

Ponieważ na poziomie każdej warstwy powinno dobierać się

jednostki stosując dobór losowy.

Uwaga! Czasami firmy badawcze na poziomie warstwy stosują dobór

przypadkowy!

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dobór warstwowy a kwotowy

Wyróżnia się trzy rodzaje technik losowania z poszczególnych warstw:

dobór proporcjonalny, polegający na wyborze z każdej warstwy takiej liczby elementów,

jaka pozostaje w proporcji do liczebności (udziału) tej warstwy w całej populacji. Dużym

ułatwieniem, jakie stwarza ta technika doboru w sferze analizy danych jest możliwość

przeprowadzenia obliczeń dla całej próby jednocześnie, nie zaś dla każdej warstwy

oddzielnie, dobór ten posiada bowiem zaletę samoważenia.

dobór nieproporcjonalny polegający na wyróżnieniu warstw w populacji generalnej, które są

niedoreprezentowane w próbie (ich udział w populacji jest niewielki), a następnie doborze z

każdej warstwy takiej liczby elementów, która pozostaje w proporcji do iloczynu liczebności

warstwy i odchylenia standardowego badanej cechy w danej warstwie. Postępowanie takie

jest intuicyjnie poprawne, bowiem dla reprezentowania warstwy o większym rozproszeniu

badanej cechy potrzeba większej liczby elementów w próbie niż dla warstwy o mniejszym

rozproszeniu, a jednocześnie z większej warstwy powinna być wylosowana większa próba.

dobór optymalny jest taką techniką doboru, w której z poszczególnych warstw do próby,

losuje się taka liczbę elementów, która jest proporcjonalna do iloczynu liczebności warstwy

i wielkości odchylenia standardowego badanej cechy w danej warstwie, a odwrotnie

proporcjonalny do pierwiastka kwadratowego z kosztu badania jednostki należącej do danej

warstwy. W takich przypadkach dobór elementów z każdej warstwy do próby powinien być

odwrotnie proporcjonalny do pierwiastka kwadratowego z kosztu badania każdej jednostki.

Uwaga sprecyzujmy jaka ma być metoda doboru w ramach

warstwy

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dobór warstwowy a

kwotowy

Dobór kwotowy próby badawczej opiera się za założeniu, że

próba jest reprezentatywna dla wszystkich interesujących nas

cech, jeżeli jej struktura oparta na kilku istotnych cechach jest

identyczna ze strukturą zbiorowości generalnej.

Innymi słowy dobór kwotowy opiera się na znajomości struktury

populacji generalnej (tzw. zmiennych kontrolnych) i jej

odwzorowaniu na strukturze próby badawczej.

Liczebność segmentacyjną próby badawczej ustalić można na

podstawie przemnożenia rozkładu procentowego wybranych

cech w populacji generalnej przez ogólną liczebność próby.

Im więcej wyróżnionych cech jako zmiennych kontrolnych, tym

więcej podziałów segmentowych i tym trudniej jest

skompletować odpowiedni skład próby.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dobór warstwowy a kwotowy

Polega na odwzorowaniu struktury populacji generalnej na

strukturze próby badawczej

W próbie kwotowej wychodzi się od macierzy lub tabeli, opisującej

istotne dla badania cechy populacji. W zależności od celów

badania badaczowi może być potrzebna wiedza, jaki jest na

przykład udział mężczyzn i kobiet w badanej populacji oraz jaki

jest udział każdej płci w poszczególnych kategoriach wieku,

poziomu wykształcenia.

W ramach kwoty dobiera się jednostki stosując dobór

przypadkowy!

Dobór kwotowy nie jest traktowany jako

metoda reprezentatywna. Jest doborem

quasi reprezentatywnym

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Hipotezy badawcze

Hipotezy naukowe powinny być:

o tyle nowe, że wskazywałyby na jakieś nieznane dotąd aspekty

badanych faktów, procesów, zjawisk, ich uwarunkowań i
okoliczności;

pojęciowo jasne, tzn. wyrażone w jednoznacznych terminach, możliwie

dostatecznie ostrych, ( a jeżeli używa się terminów nieostrych, jak
np. młody, stary, duży, mały itp., to należy je odpowiednio
zdefiniować, np. „młodymi nazywam ludzi w wieku od...do...lat” itp.);

konkretne - hipoteza nie powinna stanowić zbyt ogólnej generalizacji

(np. „ludzie z reguły wyjeżdżają na wakacje do ciepłych krajów”

wolne od sprzeczności wewnętrznych, czyli powinny być tak

sformułowane, aby nie zawierały zdań wzajemnie sprzecznych;

dogodne statystycznie – hipotezy badawcze powinny być stosunkowo

łatwo przekładalne na hipotezy statystyczne;

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Hipotezy

1. Wraz z długością pozostawania osobą bezrobotną spada

zainteresowanie podjęciem pracy

2. Im starsza osoba tym trudniej się uczy
3. Młode kobiety nie są zainteresowane pracą w ternie.
4. Bezrobotni są mniej aktywni społecznie i kulturowo
5. Im większe dochody drugiego członka rodziny osoby

bezrobotnej, tym mniejsza motywacja do podjęcia pracy
przez osobą bezrobotną.

6. Motywacja osoby bezrobotnej do podjęcia pracy jest niska.
7. Bezrobotni często korzystają z usług instytucji wsparcia
8. Im wyższe dochody w ostatniej pracy, tym wyższe

oczekiwania płacowe osoby bezrobotnej.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Podejście badawcze

Podejście pozytywistyczne

Podejście interpretacyjne

Sposób

traktowania

konsumenta

Konsument jest jednostką pasywnie

reagującą na czynniki otoczenia na

zasadzie

„bodziec-reakcja”.

Jego

zachowania

są

zdeterminowane,

„wymuszone” przez otoczenie, w którym

działa.

Konsument

jest

jednostką

aktywną,

wolną.

Kształtuje

procesy społeczne i stwarza

podłoże (impuls) do określonych

działań.

Cel badania

Podstawowym celem badań jest próba

odkrywania i wyjaśniania prawidłowości.

Badania te dążą do odkrywania ogólnych

praw czy reguł rządzących zachowaniami

konsumentów.

Jednym

z

kryteriów

prawidłowości postępowania badawczego

jest trafność przewidywania przyszłych

stanów czy zachowań, opisywanych i

wyjaśnianych w tym postępowaniu.

Uzyskana dzięki tym procedurom wiedza

jest wiedzą nomotetyczną, bezczasową,

aktualną w każdych warunkach i w każdej

chwili, niezależną od kontekstu społeczno-

historycznego, w jakim jest zdobywana.

Dąży

się

w

tym

podejściu

do

parametryzacji i ilościowego pomiaru

zmiennych.

Cel badań wiąże się przede

wszystkim z dokładnym opisem

przedmiotu badań i z właściwym

rozumieniem

działań

konsumentów

poprzez

interpretację

zachowań,

wypowiedzi

czy

reakcji

niewerbalnych badanych osób.

W nurcie tym zdobyta wiedza ma

charakter

idiograficzny

–

jednostkowy, nie poddający się

uogólnieniom statystycznym. Jest

ona zależna od kontekstu badań,

czynników społecznych, systemu

wartości podzielanego zarówno

przez badacza, jak i badanych.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Podejście badawcze

Relacja badacz

badany

Badacz

przyjmuje

perspektywę

„zewnętrzną” wobec badanego.

Badacz przyjmuje perspektywę

„wewnętrzną” to znaczy że stara

się spoglądać na świat z poziomu

badanego. Perspektywy badacza i

badanego są równorzędne

Rzetelność

i

trafność badań

Rzetelność i trafność prowadzonych badań

wynika

ze

ścisłego

przestrzegania

obiektywnej procedury badawczej, która

zapewnia prawdziwość wyników. Stąd

wynika duże znaczenie statystycznej

weryfikacji badań i formalnej analizy ich

rzetelności.

O trafności i rzetelności badań nie

decyduje dokładne przestrzeganie

procedury,

lecz

wiedza

i

doświadczenie samego badacza,

brak jest więc formalnych planów

badawczych,

standaryzowanych

technik pomiaru itp.

Metody

badawcze

Wykorzystywane narzędzie pomiarowe

powinno być standaryzowane (najlepiej

test). Klasycznymi metodami badań są w

tym podejściu eksperyment, obserwacja

mechaniczna

i

badania

sondażowe

dokonywane

za

pośrednictwem

standardowych ankiet.

Do

podstawowych

metod

badawczych należą: obserwacja

uczestnicząca,

metoda

dokumentów osobistych, wywiad

grupowy,

wywiad

niestrukturalizowany (swobodny,

głębinowy)

czy

techniki

projekcyjne.

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Dziękuję za uwagę

Powodzenia!