Ćwiczenia
Ćwiczenia
rozluźniające
rozluźniające
Są to ćwiczenia powodujące, wpływające
Są to ćwiczenia powodujące, wpływające
na obniżenie napięcia mięśniowego.
na obniżenie napięcia mięśniowego.
Są to ćwiczenia uczące lub wyrabiające
Są to ćwiczenia uczące lub wyrabiające
umiejętność świadomego i
umiejętność świadomego i
kontrolowanego zmniejszania napięcia /
kontrolowanego zmniejszania napięcia /
wzmożonego/ do wielkości spoczynkowej.
wzmożonego/ do wielkości spoczynkowej.
Są to pozycje lub ruchy zapewniające –
Są to pozycje lub ruchy zapewniające –
umożliwiające zmniejszenie napięcia
umożliwiające zmniejszenie napięcia
przez poczucie pełnej wygody, swobody,
przez poczucie pełnej wygody, swobody,
bezwładności.
bezwładności.
Cel
Cel
Dążenie do uzyskania
Dążenie do uzyskania
świadomego i kontrolowanego
świadomego i kontrolowanego
zmniejszenia napięcia mięśni
zmniejszenia napięcia mięśni
Wskazania
Wskazania
Każdy przepadek skierowany na
Każdy przepadek skierowany na
zabiegi kinezyterapeutyczne a w
zabiegi kinezyterapeutyczne a w
szczególności np.:
szczególności np.:
Stany po złamaniach i innych
Stany po złamaniach i innych
urazach,
urazach,
Po udarach mózgu, mięśnia
Po udarach mózgu, mięśnia
sercowego,
sercowego,
Stresogenne wzmożone napięcie
Stresogenne wzmożone napięcie
mięśni,
mięśni,
Wykonanie
Wykonanie
Ćwiczenia rozluźniające mogą być
Ćwiczenia rozluźniające mogą być
wykonywane jako: ogólne i miejscowe.
wykonywane jako: ogólne i miejscowe.
Czas od 20 do 30 minut
Czas od 20 do 30 minut
Częstość 1 lub 2 razy dziennie,
Częstość 1 lub 2 razy dziennie,
Pomieszczenie dobrze ogrzane, wolne od
Pomieszczenie dobrze ogrzane, wolne od
hałasu
hałasu
Wydawanie poleceń i rozmowa z
Wydawanie poleceń i rozmowa z
pacjentem głosem łagodnym,
pacjentem głosem łagodnym,
spokojnym, miękkim.
spokojnym, miękkim.
Sposoby rozluźniania
Sposoby rozluźniania
ogólnego
ogólnego
Uzyskuje się je poprzez przyjęcie
Uzyskuje się je poprzez przyjęcie
odpowiedniej pozycji.
odpowiedniej pozycji.
Podstawowym wymogiem dla
Podstawowym wymogiem dla
uzyskania rozluźnienia ogólnego
uzyskania rozluźnienia ogólnego
jest konieczność podparcia całego
jest konieczność podparcia całego
ciała z jednoczesnym, jak
ciała z jednoczesnym, jak
najmniejszym rozciągnięciem ciała.
najmniejszym rozciągnięciem ciała.
Rozluźnienie ogólne
Rozluźnienie ogólne
uzyskujemy przez:
uzyskujemy przez:
Odpowiednie ułożenie chorego w
Odpowiednie ułożenie chorego w
łóżku – przykłady wg. Cplsona
łóżku – przykłady wg. Cplsona
Całkowite
Całkowite
podwieszenie
podwieszenie
chorego
chorego
w UGUL-u
w UGUL-u
Zanurzenie
Zanurzenie
chorego w wodzie
chorego w wodzie
Dla zapewnienia
Dla zapewnienia
bezpieczeństwa fizycznego i
bezpieczeństwa fizycznego i
komfortu psychicznego
komfortu psychicznego
zakłada się koła lub
zakłada się koła lub
mankiety napełnione
mankiety napełnione
powietrzem w tych samych
powietrzem w tych samych
miejscach jak zakładamy
miejscach jak zakładamy
podwieszki,
podwieszki,
Obowiązkowa, stała
Obowiązkowa, stała
obecność fizjoterapeuty.
obecność fizjoterapeuty.
Obok małego basenu-
Obok małego basenu-
wanny, w basenie –
wanny, w basenie –
fizjoterapeuta w wodzie
fizjoterapeuta w wodzie
Temperatura wody około 35
Temperatura wody około 35
o
o
Metod Jacobsona
Metod Jacobsona
Metoda ta jest ukierunkowana na uzyskanie
Metoda ta jest ukierunkowana na uzyskanie
rozluźnienia ogólnego poprzez opanowanie
rozluźnienia ogólnego poprzez opanowanie
umiejętności regulacji napięcia poszczególnych grup
umiejętności regulacji napięcia poszczególnych grup
mięśniowych.
mięśniowych.
Zadaniem tej metody jest doprowadzenie do
Zadaniem tej metody jest doprowadzenie do
ekonomicznego zużycia energii w czasie wysiłku.
ekonomicznego zużycia energii w czasie wysiłku.
Uzyskuje się to przez opanowanie umiejętności
Uzyskuje się to przez opanowanie umiejętności
różnicowania bodźców płynących z mięśni.
różnicowania bodźców płynących z mięśni.
Ćwiczenia prowadzi się w pozycji leżącej a następnie
Ćwiczenia prowadzi się w pozycji leżącej a następnie
siedzącej.
siedzącej.
Nauka napinania i rozluźniania 1 grupy mięśniowej
Nauka napinania i rozluźniania 1 grupy mięśniowej
trwa około 1 godz.
trwa około 1 godz.
Program leczenia – nauczania świadomego
Program leczenia – nauczania świadomego
rozluźniania trwa np. dla mięśni szyi od 6 dni
rozluźniania trwa np. dla mięśni szyi od 6 dni
natomiast dla mięśni artykulacyjnych do 12 dni.
natomiast dla mięśni artykulacyjnych do 12 dni.
Trening autogenny
Trening autogenny
Schulza
Schulza
Metoda ukierunkowana jest na rozluźnienie
Metoda ukierunkowana jest na rozluźnienie
ogólne przez uzyskiwanie rozluźnienia
ogólne przez uzyskiwanie rozluźnienia
poszczególnych części ciała.
poszczególnych części ciała.
Trening polega:
Trening polega:
na wywołaniu wyobrażenia sobie
na wywołaniu wyobrażenia sobie
poszczególnych części ciała
poszczególnych części ciała
Na dowolnym zahamowaniu napięcia
Na dowolnym zahamowaniu napięcia
toniczno-emocjonalnego w podświadomości
toniczno-emocjonalnego w podświadomości
Wykonanie – leżenie lub wygodny siad,
Wykonanie – leżenie lub wygodny siad,
trening obejmuje 8 seansów powtarzanych
trening obejmuje 8 seansów powtarzanych
od 2 do 3 razy po 15 minut. Seans prowadzi
od 2 do 3 razy po 15 minut. Seans prowadzi
się przy spokojnej muzyce.
się przy spokojnej muzyce.
Sposoby rozluźnienia
Sposoby rozluźnienia
miejscowego
miejscowego
Rozluźnienie przez ćwiczenia czynne:
Rozluźnienie przez ćwiczenia czynne:
ruchy wahadłowe zwisającej kończyny
ruchy wahadłowe zwisającej kończyny
Nauka naprzemiennego napinania i
Nauka naprzemiennego napinania i
rozluźniania mięśni
rozluźniania mięśni
Ćwiczenia wspomagane przez
Ćwiczenia wspomagane przez
sprzężenie zwrotne
sprzężenie zwrotne
Poizometryczne rozluźnianie mięśnia
Poizometryczne rozluźnianie mięśnia
Nauka naprzemiennego napinania i
Nauka naprzemiennego napinania i
rozluźniania mięśni
rozluźniania mięśni
Stosuje się dla grup mięśni nadmiernie
Stosuje się dla grup mięśni nadmiernie
napiętych oraz ich antagonistów. W
napiętych oraz ich antagonistów. W
czasie trwania skurczu nie powinien
czasie trwania skurczu nie powinien
odbywać się żaden ruch w stawie.
odbywać się żaden ruch w stawie.
Sposób wykonania
Sposób wykonania
Terapeuta ustawia odcinek ciała w
Terapeuta ustawia odcinek ciała w
określonej pozycji nie wywołującej bólu,
określonej pozycji nie wywołującej bólu,
Stawiając maksymalny opór kolejno
Stawiając maksymalny opór kolejno
agonistom i antagonistom wywołuje ich
agonistom i antagonistom wywołuje ich
naprzemiennie napięcie izometryczne
naprzemiennie napięcie izometryczne
Ćwiczenia
Ćwiczenia
wspomagane przez
wspomagane przez
sprzężenie zwrotne
sprzężenie zwrotne
Biofeedback
Biofeedback
,
,
biologiczne
biologiczne
sprzężenie zwrotne
sprzężenie zwrotne
polega na dostarczaniu
polega na dostarczaniu
człowiekowi informacji
człowiekowi informacji
zwrotnej („feedback”) o
zwrotnej („feedback”) o
zmianach jego stanu
zmianach jego stanu
fizjologicznego. Zmiany
fizjologicznego. Zmiany
fizjologiczne organizmu
fizjologiczne organizmu
monitorowane są przez
monitorowane są przez
odpowiednie urządzenie.
odpowiednie urządzenie.
Przekazywanie to odbywa
Przekazywanie to odbywa
się inną niż normalnie
się inną niż normalnie
drogą. Dlatego nazywamy
drogą. Dlatego nazywamy
je sprzężeniem
je sprzężeniem
zastępczym.
zastępczym.
Przekaźnikami informacji
Przekaźnikami informacji
do CUN są telereceptory /
do CUN są telereceptory /
wzrok, słuch/ i
wzrok, słuch/ i
eksteroreceptory, skóra/
eksteroreceptory, skóra/
Cel
Cel
Dostarczanie stałego,
Dostarczanie stałego,
niezakłóconego dopływu
niezakłóconego dopływu
informacji z obwodu o jego
informacji z obwodu o jego
aktualnej sytuacji
aktualnej sytuacji
Przykłady:
Przykłady:
1. Biofeedback EMG
1. Biofeedback EMG
(ElektroMioGrafia) –
(ElektroMioGrafia) –
Punktem wyjścia jest wzmożone napięcie
Punktem wyjścia jest wzmożone napięcie
mięśniowe. Urządzenie wychwytuje
mięśniowe. Urządzenie wychwytuje
elektryczne sygnały w mięśniach a
elektryczne sygnały w mięśniach a
następnie przekłada je na formę
następnie przekłada je na formę
zrozumiałą dla pacjenta, np. żarówka
zrozumiałą dla pacjenta, np. żarówka
błyska lub włącza się sygnał dźwiękowy,
błyska lub włącza się sygnał dźwiękowy,
gdy mięsień się napina natomiast zanika
gdy mięsień się napina natomiast zanika
jak mięsień się rozluźnia.
jak mięsień się rozluźnia.
2.
2.
Biofeedback temperaturowy
Biofeedback temperaturowy
/termistor/
/termistor/
Punktem wyjścia jest zmniejszona
Punktem wyjścia jest zmniejszona
temperatura skóry. Urządzenie zakłada się
temperatura skóry. Urządzenie zakłada się
na opuszek palca. Celem treningu jest
na opuszek palca. Celem treningu jest
osiągnięcie wyższej temperatury od
osiągnięcie wyższej temperatury od
wyjściowej. Biofeedback temperaturowy
wyjściowej. Biofeedback temperaturowy
stosowany jest do treningu relaksu, ale
stosowany jest do treningu relaksu, ale
także w medycynie do leczenia
także w medycynie do leczenia
niedokrwienia kończyn, chorobie
niedokrwienia kończyn, chorobie
reumatycznej, astmie.
reumatycznej, astmie.
Rozluźnienie bierne
Rozluźnienie bierne
Przez podwieszenie
Przez podwieszenie
Przez spokojne ruchy
Przez spokojne ruchy
bierne
bierne
Przez spokojny masaż
Przez spokojny masaż
suchy, wirowy, podwodny
suchy, wirowy, podwodny
Przez stosowanie ciepła
Przez stosowanie ciepła
Przez stosowanie
Przez stosowanie
wyciągów
wyciągów
Poizometryczne
Poizometryczne
rozluźnianie mięśnia
rozluźnianie mięśnia
Cel:
Cel:
Rozluźnienie mięśni
Rozluźnienie mięśni
antagonistycznych w celu
antagonistycznych w celu
ułatwienia pracy agonistów.
ułatwienia pracy agonistów.
Wykonanie
Wykonanie
Pacjent czynnie lub przeciwko optymalnemu
Pacjent czynnie lub przeciwko optymalnemu
oporowi terapeuty napina mięśnie
oporowi terapeuty napina mięśnie
agonistyczne osiągając maksymalny zakres
agonistyczne osiągając maksymalny zakres
ruchu,
ruchu,
Terapeuta zmienia swój chwyt, polecając
Terapeuta zmienia swój chwyt, polecając
pacjentowi napięcie mięśni antagonistycznych
pacjentowi napięcie mięśni antagonistycznych
Po kilku sekundach pacjent i terapeuta
Po kilku sekundach pacjent i terapeuta
całkowicie się rozluźniają
całkowicie się rozluźniają
Następnie pacjent ponownie czynnie lub
Następnie pacjent ponownie czynnie lub
przeciwko optymalnemu oporowi terapeuty
przeciwko optymalnemu oporowi terapeuty
napina mięśnie agonistyczne osiągając nowy,
napina mięśnie agonistyczne osiągając nowy,
maksymalny zakres ruchu,
maksymalny zakres ruchu,
W nowo osiągniętej pozycji powtarza się
W nowo osiągniętej pozycji powtarza się
opisaną technikę doprowadzając do
opisaną technikę doprowadzając do
zmęczenia mięśni antagonistycznych.
zmęczenia mięśni antagonistycznych.