Kwiecień 2007

www.koziej.pl

1

Stanisław KOZIEJ

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

2

Zagadnienia



Asymetryzacja środowiska

bezpieczeństwa: terroryzm

i proliferacja BMR



Strategia bezpieczeństwa

narodowego w warunkach

zagrożeń asymetrycznych

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

3

Asymetryzacja środowiska
bezpieczeństwa



Rewolucja informacyjna + globalizacja
=

asymetryzacja:



podmiotów

bezpieczeństwa (państwa,

organizacje międzypaństwowe i

niepaństwowe…),



zagrożeń

(konwencjonalne -

niekonwencjonalne,

militarne -

niemilitarne

),



strategii

(zniszczenia, odstraszania,

szantażu

…)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

4

Celowe (

świadomie zamierzone

) i

spektakularne atakowanie
niewinnych, postronnych osób

dla pośredniego
(

asymetrycznego - poprzez

opinię publiczną

) oddziaływania

na przeciwnika politycznego lub
ideologicznego

Istota terroryzmu

Istota terroryzmu

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

5

Wymiary asymetryczności
terroryzmu globalnego



Wymiar humanistyczny: emocjonalizm przeciw
racjonalizmowi



Wymiar ideologiczny: radykalizm i fundamentalizm
religijny (al-kaidyzm, dżihadyzm?) przeciw
demokracji i liberalizmowi politycznemu



Wymiar organizacyjny: sieciowość przeciw
hierarchiczności



Wymiar instrumentalny: środki proste i powszechne
przeciw technicznie zaawansowanym i
specjalistycznym



Wymiar operacyjny: terroryzm samobójczy i taktyka
maksymalizacji strat przeciw taktyce minimalizacji
strat własnych i przeciwnika

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

6

Terroryzm i broń masowego
rażenia



Proliferacja BMR - nowi asymetryczni

dysponenci: państwa niepewne i struktury

niepaństwowe –

organizacje terrorystyczne



Asymetria roli: broń ostateczna (używana z

konieczności, strategia odstraszania) – broń

pierwszego użycia (używana z wyboru,

strategia szantażu)



Postklasyczna era nuklearna - asymetryczne

bezpieczeństwo nuklearne

globalna sieć terrorystyczna masowego

rażenia – nowe asymetryczne mocarstwo

światowe ery informacyjnej?

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

7

Inne zjawiska i tendencje
asymetryzacji
bezpieczeństwa

Asymetryzacja tradycyjnych konfliktów i kryzysów:

międzynarodowy kontekst kryzysów wewnętrznych:

naruszanie praw człowieka a zasada suwerenności

państw

wojna z terroryzmem jako asymetryczna wojna światowa?

Dezintegracja i degeneracja klasycznych struktur:

państwa upadłe: asymetryczne zagrożenia słabością

państwa zbójeckie: asymetryczne zagrożenia pirackim

podejściem do reguł życia międzynarodowego

Negatywne skutki rozwoju, dobrobytu i demokracji

(zagrożenia środowiska naturalnego, postęp a

dewiacje społeczne, przestępczość, katastrofy

infrastrukturalne)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

8

Strategie
międzynarodowe



ONZ i NATO – nieefektywność

symetrycznych procedur

(dwubiegunowość i równoważne relacje

między mocarstwami) z czasów zimnej

wojny



Organizacje międzynarodowe -

koalicje

„ad hoc”



Strategie międzynarodowe – strategie

narodowe (

renacjonalizacja

praktyki

strategicznej)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

9

Strategie narodowe: USA



Szok po 11 września 2001



Nieadekwatność dotychczasowej

symetrycznej strategii odstraszania

(MAD)

w stosunku do terrorystów i państw

zbójeckich



Prewencja i uderzenia uprzedzające

w

walce z terroryzmem i BMR –

asymetryczność tej koncepcji wobec

klasycznego prawa międzynarodowego

(prawo państw do samoobrony w razie

agresji)



Obrona przeciwrakietowa

– odpowiedź na

asymetryczne zagrożenia rakietowo-

nuklearne

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

10

Praktyka strategiczna – Irak i
Afganistan: kampanie militarne



Błyskawiczne zwycięstwa militarne



Asymetria w obszarze siły
(potencjałów militarnych): potęga
przeciw słabości – przewaga
dominująca (absolutna)



dominacja informacyjna, broń
precyzyjna dużego zasięgu, wojska
specjalne, operacje rajdowe

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

11

Praktyka strategiczna – Irak i
Afganistan: kampanie stabilizacyjne



Kłopoty stabilizacyjne



asymetryzacja misji sił zbrojnych: nie

klasycznie

destrukcyjna

(„pobić, rozbić,

zniszczyć …”), ale

konstrukcyjna

(„pomagać, odbudowywać, organizować …”)



nowa jakość ruchu oporu – asymetryczna

walka „niekinetyczna”:



wymiar organizacyjny: synteza partyzantki, milicji

(prywatnych, religijnych, plemiennych), terroryzmu,

przestępczości zorganizowanej



wymiar operacyjny: synteza taktyki oporu cywilnego,

działań partyzanckich (nieregularnych działań

zbrojnych) i walki informacyjnej (psychologicznej)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

12

Praktyka strategiczna – Irak i
Afganistan: prognozy



Prognozy nieoptymistyczne:



Afganistan: „czarna dziura”

bezpieczeństwa – psucie NATO



Irak: groźba wojny regionalnej –

przegrana supermocarstwa,

konieczność szerokiego

zaangażowania międzynarodowego

Nieskuteczność społeczności

międzynarodowej – groźba globalnej

anarchii strategicznej

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

13

Główne koncepcje pozimnowojennej
strategii globalnej w asymetrycznym
środowisku bezpieczeństwa



interwencje

humanitarne



operacje

uprzedzające



operacje

prewencyjne



operacje

stabilizacyjne



obrona

przeciwrakietowa



główne wyzwanie: przyjąć wspólną

prewencyjną strategię globalną

, aby

uniknąć anarchii strategicznej

w

asymetryzującym się środowisku
bezpieczeństwa

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

14

Operacyjna koncepcja
bezpieczeństwa
narodowego



Myśleć i działać

twórczo i

wyprzedzająco

(wykorzystywać szanse i zapobiegać
zagrożeniom)



Podejście

zintegrowane

(kompleksowe) –

łącznie obrona i reagowanie kryzysowe;
bezpieczeństwo militarne i pozamilitarne;
zewnętrzne i wewnętrzne



Aspekty

sojusznicze i narodowe

(wspólnota

strategiczna i samodzielność strategiczna)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

15

Zintegrowany system
bezpieczeństwa narodowego



Podsystem kierowania



Podsystemy wykonawcze



Wyspecjalizowane w dziedzinie

bezpieczeństwa siły i środki państwa

(dyplomacja, siły zbrojne, wywiad,

kontrwywiad, policja, straż pożarna,

straż graniczna, służby ratownicze itd.)



Pozostałe, wspierające elementy

struktury państwowej

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

16

Transformacja systemu
bezpieczeństwa
narodowego



Integracja

systemu kierowania – na

wszystkich szczeblach



Profesjonalizacja

wyspecjalizowanych

podsystemów wykonawczych



Powszechność

przygotowań na rzecz

bezpieczeństwa

(lokalne

systemy

bezpieczeństwa, zamiast systemu OT

system BT – aktywizacja samorządów)

Kwiecień 2007

www.koziej.pl

17

Zakończenie



Skrzyżowanie terroryzmu z BMR – główne

zagrożenia asymetryczne



Strategia wyprzedzania – odpowiedzią na

asymetryczność zagrożeń



Strategia globalna odpowiedzią na

niebezpieczeństwo anarchii strategicznej



Zintegrowany, profesjonalny i

powszechny system bezpieczeństwa

narodowego