PODSTAWY WIEDZY

PODSTAWY WIEDZY

O BEZPIECZEŃSTWIE

O BEZPIECZEŃSTWIE

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

prof. UZ

prof. UZ

2

ZAGADNIENIA

ZAGADNIENIA

Wstęp

Wstęp

1.

1.

Pojęcie bezpieczeństwa,

Pojęcie bezpieczeństwa,

2.

2.

Pojęcie bezpieczeństwa narodowego.

Pojęcie bezpieczeństwa narodowego.

3.

3.

Typologia bezpieczeństwa

Typologia bezpieczeństwa

4.

4.

Obronność państwa i obrona narodowa

Obronność państwa i obrona narodowa

5.

5.

Działanie sektora cywilnego na rzecz

Działanie sektora cywilnego na rzecz

bezpieczeństwa narodowego

bezpieczeństwa narodowego

6.

6.

Uwarunkowania bezpieczeństwa

Uwarunkowania bezpieczeństwa

narodowego

narodowego

7.

7.

Geostrategiczne położenie Polski

Geostrategiczne położenie Polski

Zakończenie

Zakończenie

3

LITERATURA

LITERATURA



Ciupiński A., Legucka A., Podstawowe

Ciupiński A., Legucka A., Podstawowe

elementy polityki bezpieczeństwa i obrony RP,

elementy polityki bezpieczeństwa i obrony RP,



AON, Warszawa 2003

AON, Warszawa 2003



Kardas J., Loranty K., Wybrane problemy

Kardas J., Loranty K., Wybrane problemy

bezpieczeństwa państwa w opiniach

bezpieczeństwa państwa w opiniach

pracowników administracji publicznej, AON,

pracowników administracji publicznej, AON,

Warszawa 2001

Warszawa 2001



Kitler W., Obrona narodowa III RP, AON,

Kitler W., Obrona narodowa III RP, AON,

Warszawa 2003

Warszawa 2003



Praca zbiorowa pod kier. R. Jakubczaka,

Praca zbiorowa pod kier. R. Jakubczaka,

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI

wieku, Bellona, Warszawa 2006

wieku, Bellona, Warszawa 2006



Rosa R., Filozofia bezpieczeństwa,

Rosa R., Filozofia bezpieczeństwa,

Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.

Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.

4

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

jest kategorią

jest kategorią

występującą w wielu dyscyplinach

występującą w wielu dyscyplinach

naukowych (politologii, nauce

naukowych (politologii, nauce

o stosunkach międzynarodowych,

o stosunkach międzynarodowych,

prawie, ekonomii, socjologii,

prawie, ekonomii, socjologii,

historii, psychologii, nauce o

historii, psychologii, nauce o

państwie, itd..).

państwie, itd..).

5

INNE POJĘCIE

INNE POJĘCIE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

oznacza całokształt

oznacza całokształt

działalności władz państwowych

działalności władz państwowych

zmierzających do zapobiegania

zmierzających do zapobiegania

zagrożeniom i kryzysom oraz

zagrożeniom i kryzysom oraz

minimalizowania ich skutków

minimalizowania ich skutków

dla życia i zdrowia obywateli,

dla życia i zdrowia obywateli,

ich mienia oraz dorobku

ich mienia oraz dorobku

narodowego

narodowego

1

1

.

.

1

K. Zieliński. Bezpieczeństwo obywateli podczas kryzysów niemilitarnych oraz

reagowanie w razie katastrof i klęsk żywiołowych, AON, Warszawa 2004.

6

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA



Stan niezagrożenia, spokoju, pewności

Stan niezagrożenia, spokoju, pewności

1

1

.

.



Stan i poczucie pewności, wolności zagrożeń

Stan i poczucie pewności, wolności zagrożeń

2

2

.

.



Bezpieczeństwo jest wszystkim, lecz bez

Bezpieczeństwo jest wszystkim, lecz bez

bezpieczeństwa wszystko jest niczym

bezpieczeństwa wszystko jest niczym

3

3

.

.



Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebę

Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebę

człowieka

człowieka

i grup społecznych, a zarazem

i grup społecznych, a zarazem

najważniejszym ich celem

najważniejszym ich celem

4

4

.

.



Stan bezpieczeństwa występuje wtedy, gdy

Stan bezpieczeństwa występuje wtedy, gdy

zagrożenie zewnętrzne jest nieznaczne, a

zagrożenie zewnętrzne jest nieznaczne, a

jego postrzeganie prawidłowe

jego postrzeganie prawidłowe

4

4

.

.

1

Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1978.

2

Leksykony zachodnie

3

K., Neuman, Die Bundeswehr in einer Welt im Umbruck, Wolf Jost Verlag,

Berlin 1994.

4

J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa

1996.

7

STAN BEZPIECZEŃSTWA

STAN BEZPIECZEŃSTWA

Postrzeganie stanu bezpieczeństwa

Postrzeganie stanu bezpieczeństwa

może przybrać wg D. Frei

może przybrać wg D. Frei

następujące postacie:

następujące postacie:



Stanu braku bezpieczeństwa;

Stanu braku bezpieczeństwa;



Stanu obsesji;

Stanu obsesji;



Stanu fałszywego bezpieczeństwa;

Stanu fałszywego bezpieczeństwa;



Stanu bezpieczeństwa

Stanu bezpieczeństwa

1

1

.

.

1

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

8

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

NARODOWE



Stanowi wartość nadrzędną pośród

Stanowi wartość nadrzędną pośród

innych celów narodowych;

innych celów narodowych;



Dotyczy wartości narodowych

Dotyczy wartości narodowych

mierzonych

mierzonych

w kategoriach:

w kategoriach:

•

interesów życiowych,

interesów życiowych,

•

ważnych interesów,

ważnych interesów,

•

określa poziom swobody w osiąganiu

określa poziom swobody w osiąganiu

tychże celów;

tychże celów;



Jest procesem

Jest procesem

1

1

.

.

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

9

OGÓLNA TYPOLOGIA

OGÓLNA TYPOLOGIA

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa 1996.

BEZPIECZEŃSTWO

PODMIOTOWE

PRZESTRZENNE

PRZEDMIOTOW

E

- JEDNOSTKOWE
- LOKALNE
- NARODOWE
-
MIĘDZYNARODOW
E
- GLOBALNE

- MILITARNE
- POLITYCZNE
- EKONOMICZNE
- KULTUROWE
- SPOŁECZNE

- MIEJSCOWE
- LOKALNE
- SUBREGIONALNE
- REGIONALNE

ZNACZENIA

SKŁADNIKÓ

W

- STAN
- POCZUCIE
- PROCES
- CEL
- WARTOŚĆ
- POTRZEBA
- STRUKTURA
- ORGANZACJA

- NEGATYWNE
(TYLKO
PRZETRWANIE)
- POZYTYWNE
(PRZETRWANIE
I SWOBODA
ROZWOJU)

SKŁADNIKÓ

W

- WEWNĘTRZNE
- ZEWNĘTRZNE

K R Y T E R I A

10

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE JAKO NADRZĘNY

NARODOWE JAKO NADRZĘNY

CEL NARODOWY

CEL NARODOWY

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E

SIŁA

MORALNA

I

MATERIALNA

PAŃSTWA

WYSOKA

POZYCJA

MIĘDZYNA

-RODOWA

BYT,

DOBROBYT

ROZWÓJ

STABILNOŚĆ

GOSPODARCZ

A

ZACHOWANI

E

TOŻSAMOŚCI

NARODOWEJ

P A Ń S T W

O

DYPLOMATYCZ

NA

GOSPODARC

ZA

EKOLOGICZ

NA

SPOŁECZNA

EDUKACYJN

A

NAUKOWA

KULTURALN

A

INNE

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E

11

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

NARODOWE

Bezpieczeństwo narodowe można

Bezpieczeństwo narodowe można

postrzegać w znaczeniu:

postrzegać w znaczeniu:



Kategorii społecznej;

Kategorii społecznej;



Funkcjonalnym;

Funkcjonalnym;



Strukturalnym:

Strukturalnym:

•

prawne podstawy bezpieczeństwa,

prawne podstawy bezpieczeństwa,

•

polityka i strategia bezpieczeństwa

polityka i strategia bezpieczeństwa

narodowego,

narodowego,

•

cywilna i wojskowa organizacja ochrony

cywilna i wojskowa organizacja ochrony

i obrony narodowej,

i obrony narodowej,

•

infrastruktura bezpieczeństwa,

infrastruktura bezpieczeństwa,

•

edukacja dla bezpieczeństwa,

edukacja dla bezpieczeństwa,

•

sojusze i współpraca międzynarodowa.

sojusze i współpraca międzynarodowa.

1

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

12

OBRONNOŚĆ PAŃSTWA

OBRONNOŚĆ PAŃSTWA

Jest to zdolność państwa do

Jest to zdolność państwa do

prowadzenia skutecznych działań

prowadzenia skutecznych działań

wojennych na współczesnym polu

wojennych na współczesnym polu

walki, do możliwie najwyższego

walki, do możliwie najwyższego

uodpornienia państwa na

uodpornienia państwa na

oddziaływanie przeciwnika, a więc

oddziaływanie przeciwnika, a więc

zapewnienie zdolności państwa do

zapewnienie zdolności państwa do

funkcjonowania, a także

funkcjonowania, a także

przygotowania kraju jako części teatru

przygotowania kraju jako części teatru

działań wojennych

działań wojennych

1

1

.

.

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

13

TRADYCYJNE UJĘCIE

TRADYCYJNE UJĘCIE

OBRONY NARODOWEJ

OBRONY NARODOWEJ

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

ZAGROŻENIE WOJENNE

SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA

SIŁY ZBROJNE

UKŁAD

POZAMILITARNY

Ogniwa

ochrony

państwa i

ludności

Ogniwa

gospodarczo –

obronne

Ogniwa

polityczne

i społeczne

PODSYSTEM
KIEROWANIA
OBRONNOŚCIĄ:

- Parlament
- Prezydent
- Premier (Rada
Ministrów)
- Ministrowie
- Organa dowodzenia
SZ
- Wojewodowie
- Samorządy
terytorialne

14

OBRONA NARODOWA PAŃSTWA –

OBRONA NARODOWA PAŃSTWA –

CZŁONKA NATO

CZŁONKA NATO

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

Zagrożenie zewnętrzne i

wewnętrzne interesów

narodowych

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ

Funkcje

informacyjne

Funkcje

decyzyjne

Funkcje

sztabowe

OBRONA MILITARNA

OBRONA

NIEMILITARNA

Militarna

obrona

kraju

Niemilitarna

w ramach

NATO

Obrona

cywilna

w NATO

Obrona

cywilna

narodowa

Obrona w

NATO

Obrona kraju

15

PLANOWANIE CYWILNE

PLANOWANIE CYWILNE

Zagwarantowanie odpowiedniej

Zagwarantowanie odpowiedniej

zdolności całego sektora

zdolności całego sektora

cywilnego państwa do podjęcia

cywilnego państwa do podjęcia

planowanego i zorganizowanego

planowanego i zorganizowanego

działania w przypadku zagrożenia

działania w przypadku zagrożenia

klęską, katastrofą lub wojną –

klęską, katastrofą lub wojną –

rezultat gotowość cywilna

rezultat gotowość cywilna

1

1

.

.

1

Gotowość i planowanie cywilne w terminologii NATO - W. Kitler, Obrona

Narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

16

DZIAŁANIE SEKTORA

DZIAŁANIE SEKTORA

CYWILNEGO DLA WSPARCIA

CYWILNEGO DLA WSPARCIA

STRATEGII NATO

STRATEGII NATO

1

Opracowano na podstawie: Wytyczne ministerialne do planowania cywilnego

na sytuacje nadzwyczajne zagrożeń na lata 2000 - 2001.

Wysoki komitet Planowania Cywilnego

na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń (SCEPC)

Transport lądowy

(Komisja Transportu Lądowego)

Lotnictwo cywilne

(Komisja Planowania Lotnictwa

Cywilnego)

Produkty naftowe

(Komitet Planowania ds. Produktów

Naftowych)

Rolnictwo i żywność

(Komitet Planowania ds. Żywności i

Rolnictwa)

Żegluga oceaniczna

(Komisja Planowania Przewozów

Oceanicznych)

Łączność cywilna

(Komitet Panowania

Łączności)

Przemysł

(Komitet Panowania ds.

Przemysłu)

Medycyna

(Połączony Komitet Medyczny)

Ochrona ludności

(Komitet Obrony Cywilnej)

17

DZIAŁANIE SEKTORA

DZIAŁANIE SEKTORA

CYWILNEGO

CYWILNEGO

W BEZPIECZEŃSTWIE

W BEZPIECZEŃSTWIE

NARODOWYM

NARODOWYM

Transport

Gospodar

ka

Finanse

Zdrowie

łączność

Kultura

Sprawiedliw

ość

Środowisko

Budownictw

o

Nauka,

oświata,

wychowanie

Organizacje pozarządowe

Sprawy wewnętrzne

Bezpieczeństwo

i porządek

publiczny

Ochrona granicy

Obrona cywilna

Ochrona ppoż.

Przeciwdziałanie

skutkom

klęsk i innych

zdarzeń

18

OBRONA NARODOWA

OBRONA NARODOWA

Obrona narodowa

Obrona narodowa

– dziedzina

– dziedzina

(część) bezpieczeństwa narodowego –

(część) bezpieczeństwa narodowego –

to skoordynowany wewnętrznie zbiór

to skoordynowany wewnętrznie zbiór

elementów nadrzędnego podsystemu

elementów nadrzędnego podsystemu

kierowania oraz szczegółowych

kierowania oraz szczegółowych

podsystemów wykonawczych,

podsystemów wykonawczych,

określony relacjami współdziałania i

określony relacjami współdziałania i

substytucji, służący ochronie i

substytucji, służący ochronie i

obronie żywotnych interesów

obronie żywotnych interesów

bezpieczeństwa narodowego

bezpieczeństwa narodowego

1

1

.

.

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

19

OBRONA NARODOWA

OBRONA NARODOWA

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONĄ

NARODOWĄ

(Rada Gabinetowa, Prezydent, Rada Ministrów)

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Podsystem obrony

dyplomatycznej

(MSZ)

Podsystem

ochrony ludności

(MSWiA)

Podsystem

bezpieczeństwa

i porządku

publicznego

(MSWiA)

Podsystem

edukacji

dla

bezpieczeństwa

(MENiS)

Podsystem obrony

gospodarczej (MG)

i infrastruktury

ekonomicznej kraju

(MI)

Podsystem ochrony

granicy państwowej

(MSWiA)

Podsystem obrony

w sferze

informacyjnej (MI)

Podsystem obrony

w dziedzinie kultury

narodowej (MKiDN)

Podsystem

obrony militarnej

(MON)

Podsystem

ochrony porządku

konstytucyjnego

(Prezes RM)

Podsystem obrony

w dziedzinie

zdrowia

(MZ)

Inne

20

OBRONA NARODOWA

OBRONA NARODOWA

W UJĘCIU ROZWOJOWYM

W UJĘCIU ROZWOJOWYM

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

Zagrożenie zewnętrzne i

wewnętrzne interesów

narodowych

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ

Funkcje

informacyjne

Funkcje

decyzyjne

Funkcje

sztabowe

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Zbiór środków i narzędzi bezpieczeństwa narodowego

F- 1

F-

2

F-

3

F-

4

F-

5

F-

6

F- ...

21

PODSYSTEMY

PODSYSTEMY

FUNKCJONALNE

FUNKCJONALNE

NA POZIOMIE

NA POZIOMIE

WYKONAWCZYM

WYKONAWCZYM

Funkcja wykonawcza

F -

1

F -

2

F - 3

F -

4

F -

5

F -

6

F

…

1

K

W

W

W

-

K

W

2

W

K

K

-

W

K

-

F – 1, F – 2, … - funkcje szczegółowe obrony narodowej
1, 2, … - podmioty zaangażowane do realizacji określonych
funkcji
K – podmiot wiodący – koordynator funkcji
W – podmiot wspierający
„-” – podmiot nieprzewidywalny do realizacji danej funkcji

POTRZEBA BEZPIECZŃSTWA

CELE BEZPIECZŃSTWA

suwerenny byt, niezależność polityczna, jakość

życia, przetrwanie

MISJE OBRONY NARODOWEJ

bezpieczeństwo państwa (instytucji politycznej),

bezpieczeństwo narodu

FUNKCJE SZCZEGÓŁOWE OBRONY

NARODOWEJ

22

UWARUNKOWANIA

UWARUNKOWANIA

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

ZMIENNOŚĆ,

ZMIENNOŚĆ,

NIEPRZEWIDYWALNOŚĆ

NIEPRZEWIDYWALNOŚĆ

i ZASKOCZENIE

i ZASKOCZENIE

stanowią podstawowe

stanowią podstawowe

uwarunkowania bezpieczeństwa

uwarunkowania bezpieczeństwa

wynikające z natury świata

wynikające z natury świata

1

1

.

.

1

A. Beaufre, wstęp do strategii. Odstraszanie i strategia, Warszawa 1968.

23

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1.

1.

Konieczność traktowania jako procesu

Konieczność traktowania jako procesu

podlegającego nieustannym zmianom,

podlegającego nieustannym zmianom,

w którym „poleganie na laurach”

w którym „poleganie na laurach”

1

1

osiągniętego w okresie bezpieczeństwa

osiągniętego w okresie bezpieczeństwa

prowadzi nieuchronnie do tragedii

prowadzi nieuchronnie do tragedii

2

2

.

.

1

J. Piłsudski, Myśli i nowe rozkazy, Warszawa 1989.

2 I. Cing, Księga przemian.

24

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

2.

2.

Traktowanie takich hipotez, jak:

Traktowanie takich hipotez, jak:

„Polska jest bezpieczna, bo jest w

„Polska jest bezpieczna, bo jest w

sojuszu”, „Polsce nic nie zagraża”,

sojuszu”, „Polsce nic nie zagraża”,

Polska ma zabezpieczona

Polska ma zabezpieczona

przyszłość”, itp. uznaje się za

przyszłość”, itp. uznaje się za

nieprawidłowe

nieprawidłowe

1

1

i groźne dla

i groźne dla

bezpieczeństwa Polski.

bezpieczeństwa Polski.

1

J. Nowak-Jeziorański, Wprost nr 29 z 19.07.1998.

25

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

3.

3.

Teza wypływająca ze zmienności,

Teza wypływająca ze zmienności,

nieprzewidywalności i zaskoczenia

nieprzewidywalności i zaskoczenia

dla bezpieczeństwa Polski to

dla bezpieczeństwa Polski to

konieczność jego kreacji, tworzenia,

konieczność jego kreacji, tworzenia,

a nie reagowania

a nie reagowania

post

post

factum

factum

na

na

zaistniałe zagrożenia. Jesteśmy

zaistniałe zagrożenia. Jesteśmy

odpowiedzialni za to, co wydarzy się

odpowiedzialni za to, co wydarzy się

w przyszłości

w przyszłości

1

1

.

.

1

K. Popper, Nieustanne poszukiwania. Autobiografia intelektualna, Kraków

1997.

26

UWARUNKOWANIA

UWARUNKOWANIA

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

NIEUNIKNIONOŚĆ ZAGROŻEŃ,

NIEUNIKNIONOŚĆ ZAGROŻEŃ,

„SKAZANIE” SPOŁECZŃSTWA NA KLĘSKI

„SKAZANIE” SPOŁECZŃSTWA NA KLĘSKI

ŻYWIOŁOWE, KATASTROFY, KONFLIKTY I

ŻYWIOŁOWE, KATASTROFY, KONFLIKTY I

WOJNY, CIĄGŁA WALKA Z

WOJNY, CIĄGŁA WALKA Z

PRZECIWŚCIAMI – SĄ ISTOTĄ ŻYCIA

PRZECIWŚCIAMI – SĄ ISTOTĄ ŻYCIA

LUDZKIEGO

LUDZKIEGO

. To drugie, naturalne

. To drugie, naturalne

uwarunkowanie bezpieczeństwa

uwarunkowanie bezpieczeństwa

narodowego zostało już tysiące lat temu

narodowego zostało już tysiące lat temu

ujęte w zwięzłe sentencje

ujęte w zwięzłe sentencje

1

1

.

.

1

Np. Seneka – „życie jest walką” , Św. Augustyn – „nikt nie powinien się czuć

bezpieczny w tym życiu, które bojowaniem nazwano”.

27

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

1.

1.

Siła narodowa decyduje o skuteczności

Siła narodowa decyduje o skuteczności

i trwałości bezpieczeństwa narodowego.

i trwałości bezpieczeństwa narodowego.

Motywacja i mobilizacja narodu do

Motywacja i mobilizacja narodu do

stworzenia siły narodowej,

stworzenia siły narodowej,

zapewniającej ochronę i obronę

zapewniającej ochronę i obronę

suwerenności, niepodległości i

suwerenności, niepodległości i

integralności terytorialnej.

integralności terytorialnej.

1

Praca zbiorowa pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo Narodowe

Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

28

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

2.

2.

Uznanie siły zbrojnej narodowej

Uznanie siły zbrojnej narodowej

1

1

za

za

fundamentalny, konieczny i

fundamentalny, konieczny i

niezastąpiony element siły

niezastąpiony element siły

narodowej

narodowej

.

.

Siły zbrojne stanowią

Siły zbrojne stanowią

ostateczny, decydujący argument

ostateczny, decydujący argument

państwa w walce o przetrwanie, o

państwa w walce o przetrwanie, o

ochronę i obronę przed zagrożeniami

ochronę i obronę przed zagrożeniami

militarnymi oraz w tworzeniu

militarnymi oraz w tworzeniu

warunków do swobodnego rozwoju

warunków do swobodnego rozwoju

2

2

.

.

1

Określenie z Konstytucji 3 maja 1791 r. (IX. Siła Zbrojna Narodowa).

2

W. Sikorski, Przyszła wojna, Warszawa 1984.

29

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

3.

3.

Największym zagrożeniem

Największym zagrożeniem

bezpieczeństwa narodowego jest

bezpieczeństwa narodowego jest

szeroko rozumiana słabość Polski

szeroko rozumiana słabość Polski

do otaczających państw, poziomu

do otaczających państw, poziomu

cywilizacyjnego i ekonomicznego

cywilizacyjnego i ekonomicznego

Europy i świata. Ponadto brak

Europy i świata. Ponadto brak

świadomości woli i organizacji

świadomości woli i organizacji

społeczeństwa do wysiłku

społeczeństwa do wysiłku

narodowego w budowie siły Polski i

narodowego w budowie siły Polski i

obrony interesów narodowych

obrony interesów narodowych

1

1

.

.

1

Współczesna modyfikacja wskazania gen. T. Kościuszki.

30

UWARUNKOWANIA - TEZY

UWARUNKOWANIA - TEZY

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

NARODOWEGO

4.

4.

Racjonalne, a nie naiwne traktowanie

Racjonalne, a nie naiwne traktowanie

członkowstwa Polski w NATO i UE

członkowstwa Polski w NATO i UE

w tworzeniu bezpieczeństwa

w tworzeniu bezpieczeństwa

narodowego.

narodowego.

31

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

POLSKI

1.

1.

Polska znajduje się pod nieustanna

Polska znajduje się pod nieustanna

presją

presją

i ekspansją ze strony wielkich

i ekspansją ze strony wielkich

sąsiadów we wszystkich dziedzinach

sąsiadów we wszystkich dziedzinach

życia społecznego i funkcjonowania

życia społecznego i funkcjonowania

państwowego,

państwowego,

2.

2.

Największe zagrożenie dla Polski

Największe zagrożenie dla Polski

(jak to było w przeszłości) może

(jak to było w przeszłości) może

stanowić połączenie wysiłków

stanowić połączenie wysiłków

obydwóch mocarstw w osłabianiu bądź

obydwóch mocarstw w osłabianiu bądź

likwidacji polskiej państwowości,

likwidacji polskiej państwowości,

32

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

POLSKI

3.

3.

Sformułowana wiek temu przez R.

Sformułowana wiek temu przez R.

Dmowskiego teza, że między

Dmowskiego teza, że między

Niemcami

Niemcami

a Rosją „miejsca na małe, słabe

a Rosją „miejsca na małe, słabe

państewko nie ma” oznacza

państewko nie ma” oznacza

„geostrategiczną” konieczność

„geostrategiczną” konieczność

budowy silnego państwa,

budowy silnego państwa,

4.

4.

Fundamentem bezpieczeństwa

Fundamentem bezpieczeństwa

narodowego musi być sił obronna w

narodowego musi być sił obronna w

formie wojskowego systemu

formie wojskowego systemu

obronnego (wojska operacyjne i

obronnego (wojska operacyjne i

obrona terytorialna),

obrona terytorialna),

33

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

POLSKI

5.

5.

Członkowstwo Polski w NATO razem

Członkowstwo Polski w NATO razem

z Niemcami czyni jednego z wielkich

z Niemcami czyni jednego z wielkich

sąsiadów … sojusznikiem,

sąsiadów … sojusznikiem,

6.

6.

Wsparcie przez Polskę zachowania

Wsparcie przez Polskę zachowania

i umocnienia suwerenności

i umocnienia suwerenności

państwowej Ukrainy jest

państwowej Ukrainy jest

strategicznie ważnym działaniem dla

strategicznie ważnym działaniem dla

bezpieczeństwa Polski

bezpieczeństwa Polski

i całej Europy

i całej Europy

1

1

,

,

1

Z. Brzeziński – „Bez Ukrainy Rosja przestaje być imperium …” cyt. za p

racą

zbiorową pod nauk. kier. R. Jakubczaka, Bezpieczeństwo
Narodowe Polski w XXI wieku, Bellona, Warszawa 2006.

34

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

GEOSTRATEGICZNE POŁOŻENIE

POLSKI

POLSKI

7.

7.

Pozyskanie zarówno rządu, jak

Pozyskanie zarówno rządu, jak

i społeczeństwa

i społeczeństwa

1

1

USA jako

USA jako

strategicznego sojusznika i partnera

strategicznego sojusznika i partnera

stanowi wielką szansę dla Polski w

stanowi wielką szansę dla Polski w

tworzeniu trwałych podstaw

tworzeniu trwałych podstaw

bezpieczeństwa narodowego.

bezpieczeństwa narodowego.

1

H. Kissinger, Polska zasłużyła sobie u nas na wielką wdzięczność,

Rzeczpospolita z 14.05.2004.

35

MYŚL C. v. CLAUSEWITZA

MYŚL C. v. CLAUSEWITZA

Jeśli walka jest istotą życia ludzkiego,

Jeśli walka jest istotą życia ludzkiego,

to podstawowym i koniecznym

to podstawowym i koniecznym

warunkiem przetrwana, pomyślności i

warunkiem przetrwana, pomyślności i

rozwoju jest posiadanie i ciągła

rozwoju jest posiadanie i ciągła

troska o zwiększenie swej siły (potęgi)

troska o zwiększenie swej siły (potęgi)

odpowiedniej do celów narodowych i

odpowiedniej do celów narodowych i

warunków (środowiska) życia i

warunków (środowiska) życia i

funkcjonowania

funkcjonowania

1

1

.

.

1

C. v. Clausewitz, O wojnie, Lublin 1995.

36

PRZESTROGA POPPRERA

PRZESTROGA POPPRERA

Arogancja ludzi zmierzających do

Arogancja ludzi zmierzających do

stworzenia raju na Ziemi, prawie

stworzenia raju na Ziemi, prawie

zawsze prowadzi do stworzenia

zawsze prowadzi do stworzenia

piekła

piekła

1

1

.

.

1

M. Dobrosielski, W poszukiwaniu lepszego świata. Filozofia historii i polityki

Karla Popera, Warszawa 1991.

37

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę