1

BEZPIECZEŃSTW

BEZPIECZEŃSTW

O PUBLICZNE

O PUBLICZNE

BEZPIECZEŃSTW

BEZPIECZEŃSTW

O PUBLICZNE

O PUBLICZNE

PODSTAWY PRAWNE

PODSTAWY PRAWNE

WSAP Białystok 23.03.2014

WSAP Białystok 23.03.2014

2

Bezpieczeństwo

stan braku zagrożeń i poczucia

stan braku zagrożeń i poczucia

zagrożenia podstawowych dla

zagrożenia podstawowych dla

narodu wartości.

narodu wartości.

Bezpieczeństwo to stan, który daje poczucie

pewności i gwarancje jego zachowania oraz

szanse na doskonalenie.

Jest to jedna z podstawowych potrzeb

człowieka. Odznacza się brakiem ryzyka utraty

czegoś dla człowieka szczególnie cennego –

życia, zdrowia, pracy, szacunku, uczuć,

życia, zdrowia, pracy, szacunku, uczuć,

dóbr materialnych i dóbr niematerialnych.

dóbr materialnych i dóbr niematerialnych.

J. Pietraszewski

3

Bezpieczeństwo cd.

Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebą

człowieka i grup społecznych, jest także

podstawową potrzebą państw i systemów

międzynarodowych; jego brak wywołuje niepokój

i poczucie zagrożenia.

Człowiek, grupa społeczna, państwo, organizacja

międzynarodowa starają się oddziaływać na

swoje otoczenie zewnętrzne i sferę wewnętrzną,

by usuwać a przynajmniej oddalać zagrożenia,

eliminując własny lęk, obawy, niepokój i

niepewność. Zagrożenia mogą być skierowane

na zewnątrz i do wewnątrz; tak samo powinny

być skierowane działania w celu ich

likwidowania.

4

Rodzaje bezpieczeństwa

Wyróżnia się następujące rodzaje bezpieczeństwa:

1.

ze względu na obszar jakie obejmuje –

bezpieczeństwo globalne

globalne

, bezpieczeństwo

międzynarodowe

międzynarodowe

, bezpieczeństwo regionalne

regionalne

,

bezpieczeństwo narodowe

narodowe

;

2.

ze względu na stosunek do obszaru państwa –

bezpieczeństwo zewnętrzne

zewnętrzne

i bezpieczeństwo

wewnętrzne

wewnętrzne

;

3.

ze względu na dziedzinę w jakiej występuje –

bezpieczeństwo militarne

militarne

, bezpieczeństwo

polityczne

polityczne

, bezpieczeństwo energetyczne,

energetyczne,

bezpieczeństwo ekologiczn

ekologiczn

e, bezpieczeństwo

informatyczne

informatyczne

, bezpieczeństwo społeczne

społeczne

,

bezpieczeństwo kulturowe

kulturowe

; bezpieczeństwo

fizyczne

fizyczne

i bezpieczeństwo socjalne

socjalne

; bezpieczeństwo

strukturalne

strukturalne

i bezpieczeństwo personalne

personalne

5

Pojęcie bezpieczeństwa

Pojęcie bezpieczeństwa państwa ewoluowało przez

wieki, a w ostatnich dekadach szczególnie szybko

zmieniało znaczenie. Wobec zmiany środowiska

międzynarodowego na przełomie lat osiemdziesiątych

i dziewięćdziesiątych XX wieku i związanej z tym

ewolucji postrzegania zagrożeń coraz większe

znaczenie zaczęto przywiązywać do bezpieczeństwa

pozamilitarnego.

Wyłoniło się więc bezpieczeństwo ekologiczne,

ekologiczne,

ekonomiczne, energetyczne, informacyjne,

ekonomiczne, energetyczne, informacyjne,

socjalne

socjalne

i wiele innych, jak na przykład

bezpieczeństwo człowieka.

Zarysowała się tendencja, aby przez bezpieczeństwo

państwa rozumieć wszystko co może mieć jakikolwiek

związek z samym państwem i jego społeczeństwem.

6

Podstawowe wartości

Podstawowe wartości składające się na bezpieczeństwo

współczesnych państw:

1.

1.

przetrwanie państwa

przetrwanie państwa

jako niezależnej jednostki

politycznej, narodu jako wyróżnionej grupy etnicznej,

biologiczne przeżycie ludności państwa. Jest ono

naczelną wartością, której każde państwo gotowe jest

poświęcić inne wartości, gdyż nie mogą być one

zachowane w sytuacji zagrożenia istnienia ludności.

Wartość ta jest stawiana na naczelnym miejscu;

2.

2.

integralność terytorialna

integralność terytorialna

, która w potocznym

rozumieniu nadal jest uważana za główny korelat

bezpieczeństwa;

3.

niezależność polityczna

(w sensie ustrojowym,

samowładności i swobody afiliacji); (

zachowanie

polegające na nawiązaniu i podtrzymaniu pozytywnych

kontaktów i współpracy przez jednostkę lub grupę,

organizację z innymi grupami i organizacjami

)

4.

4.

jakość życia

jakość życia

, na którą składają się takie wartości jak

standard życia, szczebel rozwoju społeczno-

gospodarczego, zakres praw i swobód obywatelskich,

system kulturalny, narodowy styl życia, stan środowiska

naturalnego, możliwości i perspektywy dalszego rozwoju.

7

Bezpieczeństwo RP

W ten zbiór wartości do pewnego stopnia wpisują się

podstawowe cele polskiej polityki bezpieczeństwa,

określone następująco:

1)

1)

ochrona suwerenności

ochrona suwerenności i niezawisłości

Rzeczypospolitej;

2)

utrzymanie

nienaruszalności granic

nienaruszalności granic i integralności

terytorialnej kraju;

3)

3)

zapewnienie bezpieczeństwa

zapewnienie bezpieczeństwa obywateli Polski, w

tym praw człowieka i podstawowych wolności oraz

demokratycznego porządku;

4)

4)

stworzenie niezakłóconych warunków

stworzenie niezakłóconych warunków do

cywilizacyjnego i gospodarczego

rozwoju Polski

rozwoju Polski oraz

wzrostu dobrobytu jej obywateli;

5)

5)

ochrona dziedzictwa

ochrona dziedzictwa narodowego i tożsamości

narodowej

6)

6)

realizacja zobowiązań sojuszniczych

realizacja zobowiązań sojuszniczych, a także

obrona i promowanie interesów państwa polskiego.

8

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

publiczne

publiczne

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

publiczne

publiczne

Bezpieczeństwo publiczne - ogół warunków i

instytucji chroniących życie, zdrowie, mienie obywateli

oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenności

państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu prawnego,

a także przed zjawiskami mogącymi zakłócić normalne

funkcjonowanie obywateli, godzącymi w ogólnie

przyjęte normy postępowania.

Bezpieczeństwo publiczne

Bezpieczeństwo publiczne

jest także stanem w

społeczeństwie który umożliwia jego sprawne

funkcjonowanie. Zagrożenia dla bezpieczeństwa

publicznego mogą mieć charakter zarówno wewnętrzny

jak i zewnętrzny, czyli mieszczą się tu ingerencje ze

strony innych podmiotów państwowych w sprawy

wewnętrzne a także wewnętrzne konflikty i napięcia

społeczne. Często przestępczość zakłóca ten ład co

rodzi w społeczeństwie poczucie niesprawiedliwości i

braku kontroli państwa nad tym zjawiskiem.

J. Pietraszewski

9

Przepisy prawne

Konstytucja RP

Konstytucja RP

z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Tekst Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

ogłoszono w

Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483

Jest podstawowym dokumentem, na który ma

prawo powoływać się każdy obywatel naszego

kraju, w każdym zakresie praw i obowiązków

z niego wynikających.

10

KONSTYTUCJA RP

KONSTYTUCJA RP

artykułem 38

38

zapewnia każdemu człowiekowi

prawną ochronę życia. Obowiązkiem każdego

obywatela polskiego, jest wierność

Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro

wspólne.

Każdy obywatel ma obowiązek przestrzegania

prawa Rzeczypospolitej Polskiej, jest również

obowiązany do ponoszenia ciężarów i

świadczeń publicznych. Do obowiązków należy

również obrona Ojczyzny oraz dbałość o stan

środowiska i ponoszenie odpowiedzialności za

spowodowane przez siebie jego pogorszenie.

11

1.

1.

Ustawa

Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r.

o powszechnym obowiązku obrony

Rzeczpospolitej Polskiej

(Dz. U. Nr 4, poz. 16 z 1992 r. z późn. zm.)

2.

2.

Ustawa

Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r.

o stanie wyjątkowym

(Dz. U. Nr 113, poz. 985 z 20 lipca 2002 r. )

3.

3.

Ustawa

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r.

o stanie

wojennym oraz o kompetencjach
Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i
zasadach jego podległości
konstytucyjnym organom
Rzeczypospolitej Polskiej

(Dz. U. Nr 156,

poz. 1301 z dnia 25 września 2002 r.)

i

12

4.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym

(Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 z późn. zm.),

5.

5.

Ustawa

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r.

o samorządzie powiatowym

(Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.
1592 z późn. zm.)

6.

6.

Ustawa

Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r.

o stanie klęski żywiołowej

(Dz. U. Nr 62 poz. 558 z 22
maja 2002 r.)

13

7.

USTAWA z dnia 26 kwietnia 2007 r.

o zarządzaniu

kryzysowym

(Dz.

U. Nr 89 poz. 590 z dnia 21 maja
2007 r.)

8.

8.

Ustawa

Ustawa

o Policji

z dnia 6 kwietnia

1990r. (Dz.U. Nr 7, poz. 58 z 10
stycznia 2002 r. z późn. zm.)

9.

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r.

o ochronie zabytków i opiece

nad zabytkami

(Dz. U. Nr 162, poz.

1568)

14

10.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o Państwowej Straży Pożarnej

o Państwowej Straży Pożarnej

(Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz.
1230 z późn. zm.)

11.

Ustawa z dnia 28 października 2002
r. o przewozie drogowym

o przewozie drogowym

materiałów niebezpiecznych

materiałów niebezpiecznych

(Dz.

U. Nr 199, poz. 1671 z późn. zm.)

12.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.

Prawo ochrony środowiska

Prawo ochrony środowiska

(Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.).

15

13.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody

o ochronie przyrody

(Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn.
zm.)

14.

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r.
Prawo wodne

Prawo wodne

(Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn.
zm.).

15.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1999 r.
o bezpieczeństwie imprez

o bezpieczeństwie imprez

masowych

masowych

(Dz. U. z 2001 r. Nr 120,

poz. 1298 z późn. zm.).

16

16.

Rozporządzenie Ministra Spraw

Wewnętrznych i Administracji z dnia 21

kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony

w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych

przeciwpożarowej budynków, innych

obiektów budowlanych i terenów

obiektów budowlanych i terenów

(Dz. U. Nr 80, poz. 563)

17.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25

czerwca 2002 r. w sprawie

w sprawie

szczegółowego zakresu działania Szefa

szczegółowego zakresu działania Szefa

Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony

Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony

cywilnej województw, powiatów i gmin

cywilnej województw, powiatów i gmin

(Dz. U. Nr 96,

poz. 850).

18.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28

września 1993 r. w sprawie powszechnej

w sprawie powszechnej

samoobrony ludności

samoobrony ludności

(Dz. U. Nr 91, poz. 421).

17

19.

19.

Rozporządzenie

Rozporządzenie Rady Ministrów z 5

lutego 2002 r. W sprawie świadczeń

W sprawie świadczeń

na rzecz obrony

na rzecz obrony

(Dz. U. Nr. 18, poz.

168, z dnia 6 marca 2002 r. z późn. zm.)

20.

20.

Rozporządzenie

Rozporządzenie Ministra Środowiska z

dnia 6 czerwca 2002 r.

w sprawie

dopuszczalnych poziomów

niektórych substancji w powietrzu,

alarmowych poziomów niektórych

substancji w powietrzu oraz

marginesów tolerancji dla

dopuszczalnych poziomów

niektórych substancji.

(Dz. U. Nr 87, poz. 796)

18

Rozdział 2

(Ustawy o samorządzie gminnym)

Zakres działania i zadania

gminy

Art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do

zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują

sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony

środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu

drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i

oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i

porządki oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania

odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i

cieplną oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych placówek upowszechniania

kultury,

19

10)

kultury fizycznej, w tym terenów rekreacyjnych i

urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa

obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i

przeciwpowodziowej,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń

użyteczności publicznej oraz obiektów

administracyjnych,

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom

w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,
18) promocji gminy,
19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i

regionalnymi innych państw.

20

Stan wyjątkowy

W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe

środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać

wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan

stan

wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski

wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski

żywiołowej

żywiołowej

. Stany te mogą być wprowadzone tylko na

podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, podlegają

one dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.

Zasady działania organów władzy publicznej oraz

zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i

prawa człowieka i obywatela w czasie

poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określają

odpowiednie ustawy. Działania podjęte w wyniku

wprowadzenia stanów nadzwyczajnych, muszą

odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać

do jak najszybszego przywrócenia normalnego

funkcjonowania państwa.

21

W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju

państwa,

bezpieczeństwa obywateli lub porządku

publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej

Prezydent Rzeczypospolitej

na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić,

na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni

90 dni

,

stan wyjątkowy na części albo na całym

terytorium państwa. Przedłużenie stanu

wyjątkowego może nastąpić tylko raz, za

zgodą Sejmu i na czas nie dłuższy niż 60 dni

60 dni

.

Stan wyjątkowy cd.

22

Stan wojenny

W razie zewnętrznego zagrożenia państwa

W razie zewnętrznego zagrożenia państwa

,

,

zbrojnej napaści na terytorium Rzeczpospolitej

Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika

zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji,

Prezydent Rzeczypospolitej

Prezydent Rzeczypospolitej

na

wniosek Rady Ministrów

Rady Ministrów

może

wprowadzić stan wojenny na części albo na całym

terytorium państwa. Rozporządzenie o wprowadzeniu

stanu wojennego lub wyjątkowego Prezydent

Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi w ciągu 48

48

godzin

godzin

od podpisania rozporządzenia. Sejm

niezwłocznie rozpatruje rozporządzenie Prezydenta

Rzeczypospolitej. Sejm może je uchylić bezwzględną

większością głosów w obecności co najmniej połowy

ustawowej liczby posłów.

23

Ustawa określająca zakres ograniczeń

wolności i praw człowieka i obywatela w

czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie

może ograniczać wolności i praw określonych

w art. 30 (godność człowieka

godność człowieka

), art. 34 i art.

36 (obywatelstwo

obywatelstwo

), art. 38 (ochrona życia

ochrona życia

),

art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne

humanitarne

traktowanie

traktowanie

), art. 42 (ponoszenie

ponoszenie

odpowiedzialności karnej

odpowiedzialności karnej

), art. 45 (dostęp

dostęp

do sądu

do sądu

), art. 47 (dobra osobiste

dobra osobiste

), art. 53

(sumienie i religia

sumienie i religia

), art. 63 (petycje

petycje

) oraz

art. 48 i art. 72 (rodzina i dziecko

rodzina i dziecko

).

Stan wojenny cd.

24

Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm

nie może zebrać się na

nie może zebrać się na

posiedzenie

posiedzenie

, Prezydent

Rzeczypospolitej na wniosek Rady

Ministrów wydaje rozporządzenia

z mocą ustawy, rozporządzenia te

podlegają zatwierdzeniu przez Sejm

na najbliższym posiedzeniu, mają

one charakter źródeł powszechnie

obowiązującego prawa.

Stan wojenny cd.

25

Stan klęski żywiołowej

Stan klęski żywiołowej

W celu zapobieżenia skutkom katastrof

naturalnych lub awarii technicznych

noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w

celu ich usunięcia Rada Ministrów

Rada Ministrów

może

wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy

niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części

albo na całym terytorium państwa.

Przedłużenie

tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu.

26

Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i

praw człowieka i obywatela w stanie klęski

żywiołowej może ograniczać wolności i prawa

może ograniczać wolności i prawa

określone w art. 22 (wolność działalności

wolność działalności

gospodarczej

gospodarczej

), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność

wolność

osobista

osobista

), art. 50 (nienaruszalność mieszkania

nienaruszalność mieszkania

),

art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu

wolność poruszania się i pobytu

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

), art.

59 ust. 3 (prawo do strajku

prawo do strajku

), art. 64 (prawo

prawo

własności

własności

), art. 65 ust. 1 (wolność pracy

wolność pracy

), art. 66

ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych

prawo do bezpiecznych i higienicznych

warunków pracy

warunków pracy

) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do

prawo do

wypoczynku

wypoczynku

).

Stan klęski żywiołowej

Stan klęski żywiołowej

cd.

cd.

27

Strategia Bezpieczeństwa

Strategia Bezpieczeństwa

Narodowego RP

Narodowego RP

Jednym z podstawowych dokumentów, które

przygotowywane są cyklicznie jest tzw.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego

Rzeczpospolitej Polskiej, obowiązuje nas

opracowana w 2007 roku. Zawiera ona oficjalną

wykładnię polskich interesów narodowych,

określa cele strategiczne Rzeczypospolitej

Polskiej w dziedzinie bezpieczeństwa oraz

koncepcję ich osiągania, uwzględniającą

zadania dla poszczególnych podsystemów

wykonawczych. Wskazuje również zasady

utrzymywania oraz kierunki transformacji

systemu bezpieczeństwa narodowego.

28

Jest skierowana do wszystkich organów

administracji publicznej oraz innych

podmiotów realizujących zadania z zakresu

bezpieczeństwa. Za wdrożenie jej ustaleń

odpowiadają bezpośrednio ministrowie

kierujący działami administracji rządowej,

kierownicy urzędów centralnych,

wojewodowie, organy samorządu

terytorialnego oraz inne podmioty, którym

ustawowo powierzono odpowiednie

uprawnienia i obowiązki w tym zakresie.

Strategia Bezpieczeństwa

Strategia Bezpieczeństwa

Narodowego RP cd.

Narodowego RP cd.

29

1)

Interesy narodowe i cele strategiczne Rzeczypospolitej

Polskiej w dziedzinie bezpieczeństwa,

2)

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego

Rzeczypospolitej Polskiej,

3)

Koncepcja bezpieczeństwa narodowego. Cele i zadania

sektorowe tj.:

1)

bezpieczeństwo zewnętrzne

2)

bezpieczeństwo militarne

3)

bezpieczeństwo wewnętrzne

4)

bezpieczeństwo obywatelskie

5)

bezpieczeństwo społeczne

6)

bezpieczeństwo ekonomiczne

7)

bezpieczeństwo ekologiczne

8)

bezpieczeństwo informacyjne i telekomunikacyjne

4)

System Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej.

W skład strategii wchodzą

W skład strategii wchodzą

następujące działy:

następujące działy:

30

1. Interesy narodowe i cele

1. Interesy narodowe i cele

strategiczne Rzeczypospolitej

strategiczne Rzeczypospolitej

Polskiej

Polskiej

w dziedzinie bezpieczeństwa

w dziedzinie bezpieczeństwa

Rzeczpospolita Polska

Rzeczpospolita Polska,

będąc państwem granicznym

NATO i

NATO i

UE

UE, zajmuje ważne miejsce w

europejskim środowisku

bezpieczeństwa, a jej terytorium

stanowi obszar o istotnym znaczeniu

strategicznym.

31

Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w UE

spowodowało poszerzenie i ewolucje pojęcia

interesu narodowego oraz potrzebę umocnienia

tożsamości narodowej i europejskiej Polski i jej

obywateli w zjednoczonej Europie.

Celowi temu służyć mają działania

ukierunkowane na wzrost identyfikacji

obywateli z państwem oraz rozwój

wszechstronnej i równoprawnej integracji,

opartej na poszanowaniu wspólnych wartości

demokratycznych i społecznych.

1. Interesy narodowe i cele

1. Interesy narodowe i cele

strategiczne Rzeczypospolitej

strategiczne Rzeczypospolitej

Polskiej

Polskiej

w dziedzinie bezpieczeństwa cd.

w dziedzinie bezpieczeństwa cd.

32

1.1. Interesy narodowe

Interesy narodowe można podzielnic na trzy grupy:

żywotne,

żywotne,

ważne

ważne

oraz

inne istotne

inne istotne

.

Żywotne

Żywotne

obejmują:

a)

potrzebę zachowania niepodległości i

suwerenności państwa,

b)

jego integralności terytorialnej i nienaruszalności

granic,

c)

zapewnienia bezpieczeństwa obywateli,

d)

praw człowieka i podstawowych wolności,

e)

a także umacniania demokratycznego porządku

politycznego.

Ich realizacja to bezwzględny priorytet

bezwzględny priorytet

polskiej

polityki bezpieczeństwa.

33

Do ważnych

ważnych

interesów narodowych Polski

należy:

a)

zagwarantowanie trwałego i

zrównoważonego rozwoju cywilizacyjnego

oraz gospodarczego kraju,

b)

stworzenie warunków do wzrostu

dobrobytu społeczeństwa,

c)

do rozwoju nauki i techniki,

d)

oraz należytej ochrony dziedzictwa

narodowego i tożsamości narodowej, a

także środowiska naturalnego.

34

Inne istotne

istotne

interesy narodowe Polski są

związane z dążeniem do:

a)

zapewnienia silnej pozycji międzynarodowej

państwa oraz możliwości skutecznego

promowania polskich interesów na arenie

międzynarodowej,

b)

umacnianie zdolności działania i

skuteczności najważniejszych instytucji

międzynarodowych, w których Polska

uczestniczy,

c)

rozwój stosunków międzynarodowych

opartych na poszanowaniu prawa oraz

efektywnej współpracy wielostronnej zgodnie

z celami i zasadami określonymi w Karcie

Narodów Zjednoczonych.

J. Pietraszewski

35

1.2. Cele strategiczne

Cele strategiczne wynikają z interesów

bezpieczeństwa i rozwoju Rzeczypospolitej

Polskiej, będącej członkiem

NATO i Unii Europejskiej

NATO i Unii Europejskiej

,

a także rosnących współzależności między

państwami i gospodarkami, jak również

coraz intensywniejszymi kontaktami

miedzy jednostkami i społeczeństwami.

36

Nadrzędnym celem strategicznym RP jest

Nadrzędnym celem strategicznym RP jest

zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji

interesów narodowych poprzez eliminacje zewnętrznych i

wewnętrznych zagrożeń, redukowanie ryzyka,

oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne

wykorzystywanie pojawiających się szans. Za główne

cele strategiczne należy uznać:

a.

zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej RP

oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach

życia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa;

b.

stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego i

gospodarczego, decydujących o możliwościach działania

narodu i państwa;

c.

zapewnienie możliwości korzystania przez obywateli z

konstytucyjnych wolności, praw człowieka i obywatela oraz

stworzenie bezpiecznych warunków do godziwego życia

obywateli i rozwoju całego narodu, w wymiarze materialnymi

duchowym;

d.

zapewnienie możliwości aktywnego kształtowania stosunków

w otoczeniu międzynarodowym i zdolności skutecznego

działania poprzez obronę interesów narodowych i promowanie

wizerunku wiarygodnego uczestnika stosunków

międzynarodowych, a także realizacji zobowiązań

sojuszniczych, stanowiących o wiarygodności Polski;

37

e.

zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki nad

obywatelami polskimi przebywającymi poza granicami kraju;

f.

promocja polskiej gospodarki i wspieranie polskich

przedsiębiorców oraz budowa prestiżu Polski w otoczeniu

międzynarodowym;

g.

zapewnienie poczucia bezpieczeństwa prawnego obywateli

RP;

h.

ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego

(bogactw naturalnych, majątku indywidualnego obywateli i

zbiorowego majątku narodowego) oraz zapewnienie

możliwości jego bezpiecznego rozwijania we wszystkich

sferach aktywności narodowej, w tym zwłaszcza

ekonomicznej, społecznej i intelektualnej;

i.

ochronę środowiska naturalnego i ochronę przed skutkami

klęsk żywiołowych a także katastrof spowodowanych

poprzez działalność człowieka;

j.

zapewnienie szerokiego dostępu do informacji, podniesienie

poziomu edukacji narodowej oraz stworzenie silnego

zaplecza naukowo-badawczego, połączonego z potencjałem

wytwórczym, poprawiającym konkurencyjność gospodarki.

38

2. Uwarunkowania

bezpieczeństwa

narodowego RP

Na bezpieczeństwo Polski oddziałują przede

wszystkim procesy i zjawiska w jej otoczeniu

– w regionie, w Europie i w ramach

wspólnoty euroatlantyckiej.

Znaczący wpływ na bezpieczeństwo ma

dynamika stosunków w Sojuszu

Północnoatlantyckim i Unii Europejskiej.

Członkostwo Polski w UE stwarza warunki

sprzyjające jej rozwojowi gospodarczemu i

postępowi cywilizacyjnemu, jednocześnie

przyczyniając się do zwiększenia

bezpieczeństwa kraju.

39

2.1. Szanse dla

bezpieczeństwa

Polska jest państwem dobrze umocowanym w

strukturach europejskich i euroatlantyckich. Jesteśmy

aktywnym i solidarnym członkiem NATO oraz tworzących

się europejskich struktur obronnych. W polskim interesie

leży, aby Sojusz Północnoatlantycki pozostał

instrumentem zbiorowej obrony państw członkowskich,

adaptując jednocześnie swe zdolności cywilne i

wojskowe do zwalczania nowych zagrożeń. Interesom

polskim służy umacnianie transatlantyckiej wspólnoty,

zacieśnianie stosunków miedzy Stanami Zjednoczonymi

i Unią Europejską, zwłaszcza ich kooperatywności oraz

komplementarności w dziedzinie bezpieczeństwa.

Polsce, jako bliskiemu sojusznikowi Stanów

Zjednoczonych, zależy na umacnianiu zaangażowania

tego państwa w Europie, jako siły gwarantującej

bezpieczeństwo i stabilizującej relacje polityczno -

militarne na kontynencie.

40

Integracja Unii Europejskiej stwarza warunki

dla rozwijania stosunków z partnerami w

oparciu o wspólnotę wartości i interesów.

Biorąc udział w kształtowaniu procesu

integracji Polska ma wpływ na jego wymiar

funkcjonalny i instytucjonalny. Uzyskane

dzięki członkostwu w Unii Europejskiej

dogodne warunki polityczne i ekonomiczne

wykorzystywane są do zmniejszenia różnic w

poziomie rozwoju między Polską a czołowymi

państwami świata zachodniego.

Przynależność do Unii Europejskiej stwarza

nowe możliwości oddziaływania na arenie

międzynarodowej oraz przyczynią się do

umocnienia pozycji Polski w świecie.

41

2.2. Wyzwania i zagrożenia

bezpieczeństwa

Niepokój budzą zmiany demograficzne, szczególnie charakter i skala

migracji do innych państw w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków

życia, a także malejący przyrost naturalny i starzenie się społeczeństwa.

Długofalowo spowoduje to niekorzystne przekształcenia struktury

społecznej, które mogą prowadzić do załamania systemu emerytalnego.

Zwiększające się różnice w zamożności i poziomie życia obywateli oraz

dystans między poszczególnymi regionami Polski mogą wywołać napięcia,

przyczyniając się do zmniejszenia spójności społeczeństwa. Malejący

poziom zastępowalności pokoleń spowoduje, że aby utrzymać tempo

rozwoju gospodarczego, Polska i inne kraje UE będą musiały w

perspektywie długookresowej przyjmować znaczne ilości imigrantów.

Wymusi to konieczność wypracowywania skutecznych polityk i działań

włączających nowo przybyłych do społeczeństw poszczególnych krajów, z

pełnym poszanowaniem ich odrębności kulturowej i religijnej, aby uniknąć

negatywnych zjawisk obserwowanych w niektórych krajach Europy

Zachodniej. Pogłębiające się dysproporcje w poziomie życia pomiędzy

państwami UE a innymi obszarami świata, jak równie niestabilna sytuacja

polityczna i konflikty zbrojne, mogą stać się przyczyną masowych ruchów

migracyjnych. Zagrożeniem dla Polski może być nielegalna migracja, a

zwłaszcza jej zorganizowane formy.

42

3. Koncepcja bezpieczeństwa

narodowego. Cele i zadania

sektorowe

Trzeba konsekwentnie realizować działania, umacniające

bezpieczeństwo państwa i jego obywateli oraz polepszające

warunki rozwoju społeczeństwa. Należą do nich w

szczególności:



wzmacnianie suwerenności politycznej i ekonomicznej Polski,



zapewnienie wzrostu dobrobytu społeczeństwa i poprawy

jakości życia obywateli,



unowocześnianie sił zbrojnych i rozwijanie ich zdolności

współdziałania z armiami sojuszniczymi,



umacnianie międzynarodowej pozycji i wizerunku Polski oraz

zwiększanie jej udziału w kształtowaniu środowiska

międzynarodowego.

43

Bezpieczeństwo
ekonomiczne



Energetyka.



Finanse.



Przemysłowy potencjał obronny.



Infrastruktura transportowa i
łączności.

44

4. System Bezpieczeństwa

Narodowego RP

Strategiczne kierunki transformacji systemu

bezpieczeństwa narodowego

Na system ten składają się wszystkie odpowiedzialne za

bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw

organy oraz instytucje należące do władz ustawodawczych,

wykonawczych i sadowniczych, w tym Parlament, Prezydent

RP, Rada Ministrów i centralne organy administracji rządowej.

Ważnymi jego elementami są siły zbrojne oraz służby i

instytucje rządowe zobowiązane do zapobiegania i

przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym, zapewnienia

bezpieczeństwa publicznego, prowadzenia działań

ratowniczych oraz ochrony ludności i mienia w sytuacjach

nadzwyczajnych, a także - w zakresie przewidzianym w

Konstytucji RP i właściwych ustawach - władze samorządowe

oraz inne podmioty prawne, w tym przedsiębiorcy tworzący

potencjał przemysłowo obronny.

Fr. Krynojewski

45

Podsystem kierowania

bezpieczeństwem

narodowym

Podsystem kierowania tworzą organy władzy

publicznej i kierownicy jednostek

organizacyjnych, które wykonują zadania związane

z bezpieczeństwem narodowym oraz organy

dowodzenia Sił Zbrojnych RP. Szczególna rola w

kierowaniu bezpieczeństwem narodowym przypada

Parlamentowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej

Polskiej i Radzie Ministrów. Naczelnym

zadaniem podsystemu kierowania jest zapewnienie

ciągłości podejmowania decyzji i działań w celu

utrzymania bezpieczeństwa narodowego.

46

Podsystemy wykonawcze

Podsystemy wykonawcze tworzą siły i środki

pozostające we właściwościach ministrów

kierujących działami administracji rządowej,

centralnych organów administracji rządowej,

wojewodów, organów samorządu

terytorialnego oraz innych podmiotów

odpowiedzialnych za realizacje ustawowo

określonych zadań w zakresie

bezpieczeństwa narodowego.

47

W skład wchodzą:



Sprawy zagraniczne



Obrona narodowa



Służby specjalne



Administracja publiczna i sprawy

wewnętrzne



Informatyzacja i telekomunikacja



Sprawiedliwość



Gospodarka



Gospodarka morska



Budżet i finanse publiczne



Skarb Państwa

48

W skład wchodzą: cd.



Transport



Budownictwo, gospodarka przestrzenna i

mieszkaniowa



Rolnictwo, rozwój wsi i rynki rolne



Rozwój regionalny



Praca, zabezpieczenie społeczne i sprawy

rodziny



Zdrowie



Nauka i szkolnictwo wyższe



Oświata i wychowanie



Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego



Środowisko



Terenowe organy administracji rządowej i

organy samorządu terytorialnego

J. Pietraszewski

49

Zakończenie



Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP zawiera

oficjalna wykładnie polskich interesów narodowych,

określa cele strategiczne Rzeczypospolitej Polskiej w

dziedzinie bezpieczeństwa wraz z koncepcja ich

osiągania, uwzględniająca zadania dla poszczególnych

podsystemów wykonawczych. Wskazuje również zasady

utrzymywania oraz kierunki transformacji systemu

bezpieczeństwa narodowego.



Strategia kierowana jest do wszystkich organów

administracji publicznej oraz podmiotów realizujących

zadania z zakresu bezpieczeństwa. Za wdrożenie jej

ustaleń odpowiadają ministrowie kierujący działami

administracji rządowej, kierownicy urzędów

centralnych, wojewodowie, organy samorządu

terytorialnego oraz inne podmioty, którym ustawowo

powierzono stosowne uprawnienia i obowiązki w

obszarze przedmiotowym bezpieczeństwa narodowego

DZIĘKUJĘ ZA
UWAGĘ

J. Pietraszewski

50