SPOŁECZNE

SPOŁECZNE

I KULTUROWE

I KULTUROWE

UWARUNKOWANIA PRACY

UWARUNKOWANIA PRACY

LEKARZA

LEKARZA

Co to jest

Co to jest

praca?

praca?

Praca = trud? = najchętniej ograniczylibyśmy do minimum.

Praca = trud? = najchętniej ograniczylibyśmy do minimum.

Dlaczego ludzie, którzy pracę stracili czują się niepewni i zagubieni?

Dlaczego ludzie, którzy pracę stracili czują się niepewni i zagubieni?

Jak byś się czuł wiedząc, że nigdy nie znajdziesz sobie pracy?

Jak byś się czuł wiedząc, że nigdy nie znajdziesz sobie pracy?

W nowoczesnym społeczeństwie posiadanie pracy jest ważne dla

W nowoczesnym społeczeństwie posiadanie pracy jest ważne dla

zachowania poczucia własnej wartości.

zachowania poczucia własnej wartości.

Praca stanowi ważny czynnik konstrukcji psychicznej jednostki i

Praca stanowi ważny czynnik konstrukcji psychicznej jednostki i

zamyka cykl jej codziennych zajęć.

zamyka cykl jej codziennych zajęć.

Pracę można zdefiniować jako zajęcie wymagające wysiłku

Pracę można zdefiniować jako zajęcie wymagające wysiłku

umysłowego i fizycznego, którego celem jest wytwarzanie dóbr i

umysłowego i fizycznego, którego celem jest wytwarzanie dóbr i

świadczenie usług służących zaspokojeniu potrzeb ludzkich

świadczenie usług służących zaspokojeniu potrzeb ludzkich

.

.

Aspekty pracy zawodowej:

Aspekty pracy zawodowej:

Pieniądze :

Pieniądze :

wynagrodzenie lub pensja są dla wielu ludzi głównym

wynagrodzenie lub pensja są dla wielu ludzi głównym

źródłem utrzymania.

źródłem utrzymania.

Brak dochodu ………………………… problemy życia codziennego!

Brak dochodu ………………………… problemy życia codziennego!

Poziom aktywności:

Poziom aktywności:

praca daje często okazję do nabycia i wykorzystania

praca daje często okazję do nabycia i wykorzystania

umiejętności i zdolności.

umiejętności i zdolności.

Brak pracy …………………………….. gdzie dać upust swojej energii?

Brak pracy …………………………….. gdzie dać upust swojej energii?

Urozmaicenie:

Urozmaicenie:

praca pozwala wyjść z domu i zmienić otoczenie.

praca pozwala wyjść z domu i zmienić otoczenie.

Monotonia życia …………………….. ucieczka od zajęć domowych!

Monotonia życia …………………….. ucieczka od zajęć domowych!

Struktura czasu:

Struktura czasu:

dzień ludzi pracujących w pełnym wymiarze godzin jest

dzień ludzi pracujących w pełnym wymiarze godzin jest

ustrukturowany, poddany rytmowi i pracy zawodowej.

ustrukturowany, poddany rytmowi i pracy zawodowej.

Brak pracy ……………………………. Nuda, apatia, frustracja!

Brak pracy ……………………………. Nuda, apatia, frustracja!

Aspekty pracy zawodowej:

Aspekty pracy zawodowej:

Kontakty społeczne:

uczestnictwo we wspólnych zajęciach, przyjaźnie.

Utrata kontaktu ze środowiskiem zawodowym ………. erozja więzi!

Poczucie własnej tożsamości:

praca jest ceniona ze względu na związane z

nią poczucie stabilnej tożsamości społecznej.

Problemy z tożsamością ………………….. Poczucie własnej wartości

związane z ekonomicznym wkładem w utrzymanie gospodarstwa
domowego.

Budowanie i podtrzymywanie sensu życia:

ludzie istnieją o tyle o ile

pracują.

Utrata sensu istnienia ……………. kim jestem? trudy odpowiedzi na

pytanie!

Brak pracy może zachwiać wiarą jednostki w jej społeczną

wartość!

PRACA PŁATNA I NIEPŁATNA

PRACA PŁATNA I NIEPŁATNA

Czy o pracy myślimy jako o czymś, za co jesteśmy wynagradzani ?

Czy o pracy myślimy jako o czymś, za co jesteśmy wynagradzani ?

Praca niepłatna:

Praca niepłatna:

- prowadzenie gospodarstwa domowego,

- prowadzenie gospodarstwa domowego,

- leczenie człowieka, rodziny

- leczenie człowieka, rodziny

-szara strefa, gospodarka nieformalna,

-szara strefa, gospodarka nieformalna,

-ukryte transakcje gotówkowe

-ukryte transakcje gotówkowe

Zawód to praca wykonywana w zamian za stałe wynagrodzenie.

Zawód to praca wykonywana w zamian za stałe wynagrodzenie.

We wszystkich kulturach praca jest podstawą gospodarki.

We wszystkich kulturach praca jest podstawą gospodarki.

System gospodarczy składa się z instytucji, które zajmują się

System gospodarczy składa się z instytucji, które zajmują się

produkcją i dystrybucją dóbr i usług

produkcją i dystrybucją dóbr i usług

Pracownik

Pracownik

jest to osoba odgrywająca w instytucji rolę

jest to osoba odgrywająca w instytucji rolę

społeczno-zawodową, określoną przepisami i normami,

społeczno-zawodową, określoną przepisami i normami,

obowiązującymi w zespołach ludzi współpracujących ze

obowiązującymi w zespołach ludzi współpracujących ze

sobą w realizacji określonych zadań cząstkowych.

sobą w realizacji określonych zadań cząstkowych.

Stanowisko pracy to grupa zadań wykonywanych przez

Stanowisko pracy to grupa zadań wykonywanych przez

jedną osobę.

jedną osobę.

Stanowisko pracy:

Stanowisko pracy:

* zadania,

* zadania,

* środki ich realizacji: tworzywo, narzędzia, metody,

* środki ich realizacji: tworzywo, narzędzia, metody,

warunki,

warunki,

* uprawnienia,

* uprawnienia,

* odpowiedzialność

* odpowiedzialność

ZAWODOWA WIEDZA CZŁOWIEKA

ZAWODOWA WIEDZA CZŁOWIEKA

( W I E M)

( W I E M)

(4) Jestem świadomy, Potrafię to, co wiem Potrafię to, co wiem Potrafię podać

(4) Jestem świadomy, Potrafię to, co wiem Potrafię to, co wiem Potrafię podać

czegoś. powtórzyć słowami. wytłumaczyć, wyjaśnić przykłady

czegoś. powtórzyć słowami. wytłumaczyć, wyjaśnić przykłady

( 5) Zdaję sobie komuś. zastosowania tego,

( 5) Zdaję sobie komuś. zastosowania tego,

sprawę z czegoś. co wiem.

sprawę z czegoś. co wiem.

( 6) Orientuje się w

( 6) Orientuje się w

czymś.

czymś.

Jestem świadomy tego, Potrafię to, Potrafię to, Potrafię podać rożne

Jestem świadomy tego, Potrafię to, Potrafię to, Potrafię podać rożne

że: co umiem objaśnić, co umiem przykłady swoich

że: co umiem objaśnić, co umiem przykłady swoich

(1) Znam coś wytłumaczyć komuś. zademonstrować. umiejętności.

(1) Znam coś wytłumaczyć komuś. zademonstrować. umiejętności.

praktycznie.

praktycznie.

(2) Jestem w czymś

(2) Jestem w czymś

biegły.

biegły.

(3) Jestem zdolny

(3) Jestem zdolny

wykonać coś.

wykonać coś.

ZAWODOWE UMIEJĘTNOŚCI CZŁOWIEKA

ZAWODOWE UMIEJĘTNOŚCI CZŁOWIEKA

( U M I E M)

( U M I E M)

Motywacja Uzdolnienia Działanie Wynik Samoocena

Motywacja Uzdolnienia Działanie Wynik Samoocena

ZAWODOWE KWALIFIKACJE CZŁOWIEKA

ZAWODOWE KWALIFIKACJE CZŁOWIEKA

( P O T R A F I Ę )

( P O T R A F I Ę )

STUDIA LEKARSKIE

STUDIA LEKARSKIE

Co komunikujemy studentom w trakcie procesu

Co komunikujemy studentom w trakcie procesu

stawania się lekarzem na uczelni medycznej?

stawania się lekarzem na uczelni medycznej?

* perspektywę poznawczą

* perspektywę poznawczą

…………………………………. Czy jest ona spójna?

…………………………………. Czy jest ona spójna?

* hierarchię opartą na wiedzy

* hierarchię opartą na wiedzy

…………………………………. Czy wiedza jest władzą?

…………………………………. Czy wiedza jest władzą?

* praktykę zawodową

* praktykę zawodową

…………… Jakie procedury, normy, zasady, wzory?

…………… Jakie procedury, normy, zasady, wzory?

* tożsamość zawodową

* tożsamość zawodową

……………… Jaką solidarność zawodową?

……………… Jaką solidarność zawodową?

MERYTORYCZNA KONCEPCJA EDUKACJI I

MERYTORYCZNA KONCEPCJA EDUKACJI I

SPOŁCZEŃSTWA

SPOŁCZEŃSTWA

Merytokracja

Merytokracja

(meritocracy ) –

(meritocracy ) –

system społeczny, w którym status jest

system społeczny, w którym status jest

osiągany dzięki zdolnościom i wysiłkowi, a więc zasługom, a nie na

osiągany dzięki zdolnościom i wysiłkowi, a więc zasługom, a nie na

podstawie czynników przypisanych, jak np. wiek, klasa, płeć, rodzina.

podstawie czynników przypisanych, jak np. wiek, klasa, płeć, rodzina.

SPOŁECZNY STATUS JEDNOSTKI ZALEŻY OD JEJ UDOKUMENTOWANYCH

SPOŁECZNY STATUS JEDNOSTKI ZALEŻY OD JEJ UDOKUMENTOWANYCH

OSIĄGNIĘĆ

OSIĄGNIĘĆ

Edukacja uniwersytecka stanowi najprostszą i najszybszą

Edukacja uniwersytecka stanowi najprostszą i najszybszą

drogę do:

drogę do:

* najlepszych miejsc na rynku pracy,

* najlepszych miejsc na rynku pracy,

* najlepiej płatnych i prestiżowych stanowisk,

* najlepiej płatnych i prestiżowych stanowisk,

* wysokich pozycji społecznych i miejsc na drabinie stratyfikacyjnej.

* wysokich pozycji społecznych i miejsc na drabinie stratyfikacyjnej.

Funkcjonowanie w profesjach medycznych nie jest możliwe bez

Funkcjonowanie w profesjach medycznych nie jest możliwe bez

wykształcenia akademickiego i dyplomu fakultetów

wykształcenia akademickiego i dyplomu fakultetów

medycznych.

medycznych.

Dyplomy edukacyjne spełniają trzy zasadnicze funkcje:

Dyplomy edukacyjne spełniają trzy zasadnicze funkcje:

1. Mierzą edukacyjne osiągnięcia jednostek i prowadzą do

1. Mierzą edukacyjne osiągnięcia jednostek i prowadzą do

sukcesywnego „sortowania” czyli wypadania kolejnych grup z

sukcesywnego „sortowania” czyli wypadania kolejnych grup z

systemu edukacji.

systemu edukacji.

2. Rozdzielają w sposób sprawiedliwy „nagrody społeczne”

2. Rozdzielają w sposób sprawiedliwy „nagrody społeczne”

( prestiż, płace, stanowiska pracy) na podstawie obiektywnie

( prestiż, płace, stanowiska pracy) na podstawie obiektywnie

mierzonych kognitywnych osiągnięć.

mierzonych kognitywnych osiągnięć.

3. Stanowią formalny dowód istnienia – możliwej do

3. Stanowią formalny dowód istnienia – możliwej do

wykorzystania na rynku pracy – grupy osób wykształconych i

wykorzystania na rynku pracy – grupy osób wykształconych i

wykwalifikowanych.

wykwalifikowanych.

Na czym polega socjalizacja nowych członków

Na czym polega socjalizacja nowych członków

społeczności lekarskiej?

społeczności lekarskiej?

* Medycyna jest dyscypliną zamkniętą ponieważ do pojęcia

* Medycyna jest dyscypliną zamkniętą ponieważ do pojęcia

zawodu potrzebne są formalne kwalifikacje zdobyte w

zawodu potrzebne są formalne kwalifikacje zdobyte w

organizacji kontrolowanej głównie przez członków tej grupy

organizacji kontrolowanej głównie przez członków tej grupy

zawodowej.

zawodowej.

* Studia wymagają dużego nakładu pracy, nabywa się wiedzę i

* Studia wymagają dużego nakładu pracy, nabywa się wiedzę i

umiejętności praktyczne, istnieje konieczność ciągłego

umiejętności praktyczne, istnieje konieczność ciągłego

dokształcania, należy chronić integralność zawodu, stawiać

dokształcania, należy chronić integralność zawodu, stawiać

wymagania, dbać o pozycję na rynku dostępu do studiów.

wymagania, dbać o pozycję na rynku dostępu do studiów.

* Jednostka osiąga integrację z grupą zawodową przez uczenie

* Jednostka osiąga integrację z grupą zawodową przez uczenie

się kultury tej grupy i własnej w niej roli.

się kultury tej grupy i własnej w niej roli.

* Dokonuje się socjalizacja wtórna:

* Dokonuje się socjalizacja wtórna:

. ma na celu umiejscowienie jednostki w hierarchii

. ma na celu umiejscowienie jednostki w hierarchii

społecznej,

społecznej,

. zapewnia młodemu adeptowi umiejętność grania roli,

. zapewnia młodemu adeptowi umiejętność grania roli,

. socjalizacja odbywa się głównie metodami

. socjalizacja odbywa się głównie metodami

warunkowania sprawczego- nagrody, kary.

warunkowania sprawczego- nagrody, kary.

Rytuały socjalizacyjne:

Rytuały socjalizacyjne:

* skodyfikowany system praktyk, który posiada w danym miejscu i

* skodyfikowany system praktyk, który posiada w danym miejscu i

czasie subiektywne znaczenie i symboliczną wartość dla swych

czasie subiektywne znaczenie i symboliczną wartość dla swych

uczestników i świadków.

uczestników i świadków.

Schemat antropologiczny:

Schemat antropologiczny:

rozłąka ………… oczekiwanie…………….. integracja

rozłąka ………… oczekiwanie…………….. integracja

* rytuały formalne: matrykulacja, indeks, sesja, staż, dyplom,

* rytuały formalne: matrykulacja, indeks, sesja, staż, dyplom,

* rytuały przejścia: selekcja na egzaminach wstępnych,

* rytuały przejścia: selekcja na egzaminach wstępnych,

* rytuały integracyjne: kontakty towarzyskie, fuksówka, bale,

* rytuały integracyjne: kontakty towarzyskie, fuksówka, bale,

spotkania.

spotkania.

Techniki neutralizacji ( pozwalające zawieszać wyznawane

Techniki neutralizacji ( pozwalające zawieszać wyznawane

wartości):

wartości):

* zaprzeczenie odpowiedzialności = ofiara warunków ( zła

* zaprzeczenie odpowiedzialności = ofiara warunków ( zła

organizacja + korupcja),

organizacja + korupcja),

* odwoływanie się do wyższych wartości = odmowa,

* odwoływanie się do wyższych wartości = odmowa,

klauzula sumienia,

klauzula sumienia,

* technika zamiany miejsc = redefinicja sytuacji (student

* technika zamiany miejsc = redefinicja sytuacji (student

jest ofiarą, lekarze są ofiarami).

jest ofiarą, lekarze są ofiarami).

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

Budowanie solidarności zawodowej lekarzy w trakcie

Budowanie solidarności zawodowej lekarzy w trakcie

studiów

studiów

Edukacja:

Edukacja:

wiedza + język + wzory stosunków wykładowca – student

wiedza + język + wzory stosunków wykładowca – student

+ status + biomedyczny model zdrowia + etyka zawodowa = dyplom

+ status + biomedyczny model zdrowia + etyka zawodowa = dyplom

Praktyka lekarska:

Praktyka lekarska:

wspieranie własnego środowiska + wzory

wspieranie własnego środowiska + wzory

stosunków lekarz- pacjent + możliwość dorabiania + usługa

stosunków lekarz- pacjent + możliwość dorabiania + usługa

medyczna jako dar + prestiż + pieniądze lub bieda.

medyczna jako dar + prestiż + pieniądze lub bieda.

Tożsamość własna = koncepcja siebie:

Tożsamość własna = koncepcja siebie:

określony sposób myślenia o

określony sposób myślenia o

samym sobie jako lekarzu i budowania ujednolicających narracji

samym sobie jako lekarzu i budowania ujednolicających narracji

własnego „ ja ”, z którym dana osoba identyfikuje się emocjonalnie.

własnego „ ja ”, z którym dana osoba identyfikuje się emocjonalnie.

PRACA LEKARZA …………… socjologiczna koncepcja profesji

PRACA LEKARZA …………… socjologiczna koncepcja profesji

T. Parsons, E. Freidson

T. Parsons, E. Freidson

Czy lekarz jest profesjonalistą?

Czy lekarz jest profesjonalistą?

Czy lekarz jest pracownikiem najemnym?

Czy lekarz jest pracownikiem najemnym?

Czy następuje proces deprofesjonalizacji zawodu lekarza?

Czy następuje proces deprofesjonalizacji zawodu lekarza?

Definicja profesji:

Definicja profesji:

Professio ( łac. ) zawód

Professio ( łac. ) zawód

Profesjonalizm jako:

Profesjonalizm jako:

zestaw narzędzi, które pozwalają członkom

zestaw narzędzi, które pozwalają członkom

danego zawodu na zarobkowanie poprzez pracę zawodową przy

danego zawodu na zarobkowanie poprzez pracę zawodową przy

jednoczesnym sprawowaniu kontroli nad ich własną pracą -

jednoczesnym sprawowaniu kontroli nad ich własną pracą -

E.

E.

Feridson,

Feridson,

Professionalism The Third Logic

Professionalism The Third Logic

– ( 2001)

– ( 2001)

* działania mają jednocześnie charakter intelektualny i

* działania mają jednocześnie charakter intelektualny i

praktyczny – wykorzystanie umiejętności technicznych,

praktyczny – wykorzystanie umiejętności technicznych,

*podstawą jest wiedza nabyta w trakcie długotrwałego

*podstawą jest wiedza nabyta w trakcie długotrwałego

procesu kształcenia i doszkalania,

procesu kształcenia i doszkalania,

* członkowie grupy profesjonalnie muszą mieć

* członkowie grupy profesjonalnie muszą mieć

poczucie przynależności do wyodrębnionej grupy: silnej

poczucie przynależności do wyodrębnionej grupy: silnej

organizacji - korporacji zawodowej,

organizacji - korporacji zawodowej,

* członkowie korporacji mają wspólnie uznawane

* członkowie korporacji mają wspólnie uznawane

wartości, kodeks etyczny,

wartości, kodeks etyczny,

* silą motywującą członków profesji są altruizm i

* silą motywującą członków profesji są altruizm i

dążenie do maksymalizowania dobra społecznego,

dążenie do maksymalizowania dobra społecznego,

WIEDZA MEDYCZNA = TREŚĆ PRACY ZAWODOWEJ

WIEDZA MEDYCZNA = TREŚĆ PRACY ZAWODOWEJ

LEKARZY

LEKARZY

Koncepcja E. Freidsona

Koncepcja E. Freidsona

* Nauka instytucjonalna oparta na paradygmatach:

* Nauka instytucjonalna oparta na paradygmatach:

praca badawcza

praca badawcza

wyrastająca z wielu osiągnięć naukowych przeszłości, które dana

wyrastająca z wielu osiągnięć naukowych przeszłości, które dana

społeczność aktualnie akceptuje i traktuje jako fundament swojej

społeczność aktualnie akceptuje i traktuje jako fundament swojej

praktyki ( np. model etiologii choroby, rozwinięty na podstawie

praktyki ( np. model etiologii choroby, rozwinięty na podstawie

bakteryjnej teorii chorób).

bakteryjnej teorii chorób).

* Wiedza empiryczna o organizmie i technikach jego naprawy:

* Wiedza empiryczna o organizmie i technikach jego naprawy:

biologiczne, chemiczne, fizyczne i inne cechy charakterystyczne

biologiczne, chemiczne, fizyczne i inne cechy charakterystyczne

dla stanów patologicznych, oraz o technikach, przy pomocy

dla stanów patologicznych, oraz o technikach, przy pomocy

których stany te mogą być w swoim rozwoju zatrzymane, leczone,

których stany te mogą być w swoim rozwoju zatrzymane, leczone,

„reperowane”, „ulepszane”.

„reperowane”, „ulepszane”.

* Medyczna koncepcja choroby:

* Medyczna koncepcja choroby:

twierdzenia wyznaczone przez

twierdzenia wyznaczone przez

profesjonalne koncepcje patologii, prowadzą do nazwania lub

profesjonalne koncepcje patologii, prowadzą do nazwania lub

nienazwania pewnych stanów fizycznych lub psychicznych

nienazwania pewnych stanów fizycznych lub psychicznych

chorobą.

chorobą.

* Sztuka lekarska + praktyczne kliniczne doświadczenia:

* Sztuka lekarska + praktyczne kliniczne doświadczenia:

zawodowe zwyczaje nieskodyfikowane i empiryczne

zawodowe zwyczaje nieskodyfikowane i empiryczne

niesprawdzalne; prawa – które regulują i determinują

niesprawdzalne; prawa – które regulują i determinują

stosowanie wiedzy w praktyce.

stosowanie wiedzy w praktyce.

PROFESJA

SKŁADNIKI STAŁE

SKŁADNIKI ZMIENNE

* uznany zasób wiedzy i

umiejętności

*organizacja i polityka agencji

rządowych

* podział pracy kontrolowany przez

profesję

* organizacje zawodowe

* kontrola rynku pracy w oparciu o

system uwierzytelniający

* ideologia obowiązująca w danym

czasie i miejscu

* system szkolenia – kontrola

profesji

* treść, wiedza, umiejętności -

zmiana

ARTYBUTY PROFESJI:

ARTYBUTY PROFESJI:

* wykształcenie

* wykształcenie

* autonomia

* autonomia

* altruizm

* altruizm

*empatia

*empatia

* kontrola rynku pracy

* kontrola rynku pracy

* kształcenie ustawiczne

* kształcenie ustawiczne

* prestiż, autorytet

* prestiż, autorytet

* kodeks etyczny

* kodeks etyczny

* samokontrola

* samokontrola

* samoregulacja

* samoregulacja

*stowarzyszenia zawodowe

*stowarzyszenia zawodowe

*uwierzytelniające kompetencje

*uwierzytelniające kompetencje

* zorganizowany system kształcenia podyplomowego

* zorganizowany system kształcenia podyplomowego

Wymiar poznawczy:

Wymiar poznawczy:

wyspecjalizowana wiedza,

wyspecjalizowana wiedza,

umiejętności, formalna edukacja.

umiejętności, formalna edukacja.

Wymiar normatywny:

Wymiar normatywny:

kodeks etyczny, zgodność z

kodeks etyczny, zgodność z

normami uniwersalnymi, kontekst kulturowy norm.

normami uniwersalnymi, kontekst kulturowy norm.

Wymiar społeczny:

Wymiar społeczny:

kapitał zaufania społecznego,

kapitał zaufania społecznego,

prestiż, pozycja zawodowa.

prestiż, pozycja zawodowa.

IDEOLOGIA PROFESJONALNA- PROBLEM AUTONOMII:

IDEOLOGIA PROFESJONALNA- PROBLEM AUTONOMII:

Autonomia profesjonalistów realizowana jest w trzech

Autonomia profesjonalistów realizowana jest w trzech

aspektach:

aspektach:

1. Autonomia kliniczna =

1. Autonomia kliniczna =

uznanie prawa lekarza, czy grupy

uznanie prawa lekarza, czy grupy

współpracujących lekarzy, do samodzielnego decydowania w

współpracujących lekarzy, do samodzielnego decydowania w

sprawach diagnozowania i leczenia pacjenta ( użycie sprzętu, leków,

sprawach diagnozowania i leczenia pacjenta ( użycie sprzętu, leków,

samodzielna ocena osiąganych efektów).

samodzielna ocena osiąganych efektów).

2. Autonomia kolektywna =

2. Autonomia kolektywna =

dotyczy praw przyznanych zbiorowości do

dotyczy praw przyznanych zbiorowości do

kształtowania zasad organizowania systemu zdrowotnego

kształtowania zasad organizowania systemu zdrowotnego

( kliniczne i jakościowe standardy postępowania medycznego).

( kliniczne i jakościowe standardy postępowania medycznego).

3. Autonomia indywidualna =

3. Autonomia indywidualna =

decydowanie o organizacyjnych aspektach

decydowanie o organizacyjnych aspektach

pracy, zwłaszcza samodzielnego ustalania, gdzie i kiedy praca

pracy, zwłaszcza samodzielnego ustalania, gdzie i kiedy praca

powinna być wykonywana.

powinna być wykonywana.

Czynniki kryzysu na poziomie wiedzy profesjonalnej:

Czynniki kryzysu na poziomie wiedzy profesjonalnej:

Po stronie społeczeństwa:

Po stronie społeczeństwa:

* edukacja społeczeństwa: edukacja zdrowotna

* edukacja społeczeństwa: edukacja zdrowotna

* medialna wiedza medyczna

* medialna wiedza medyczna

* dystrybucja medykamentów: dostępność środków leczniczych

* dystrybucja medykamentów: dostępność środków leczniczych

* spadek zaufania do wiedzy medycznej

* spadek zaufania do wiedzy medycznej

* wzrost tendencji irracjonalnych: wiedza szamanów

* wzrost tendencji irracjonalnych: wiedza szamanów

Po stronie lekarzy:

Po stronie lekarzy:

* rozwarstwienie profesji / specjalizacje

* rozwarstwienie profesji / specjalizacje

* utrata autorytetu epistemologicznego

* utrata autorytetu epistemologicznego

* permanentne szkolenie i dokształcanie

* permanentne szkolenie i dokształcanie

* zmniejszenie asymetrii lekarz- pacjent: autonomia pacjenta

* zmniejszenie asymetrii lekarz- pacjent: autonomia pacjenta

* konieczność współpracy w procesie terapeutycznym

* konieczność współpracy w procesie terapeutycznym

* kryzys normatywny i brak prawnych rozstrzygnięć

* kryzys normatywny i brak prawnych rozstrzygnięć

Kryzys profesji związany z reformą systemu zdrowotnego:

Kryzys profesji związany z reformą systemu zdrowotnego:

* permanentna reforma systemu opieki zdrowotnej:

* permanentna reforma systemu opieki zdrowotnej:

- testowanie nowych pomysłów w polityce zdrowotnej na

- testowanie nowych pomysłów w polityce zdrowotnej na

pacjentach,

pacjentach,

- brak ciągłości reformy zdrowotnej,

- brak ciągłości reformy zdrowotnej,

- brak celów strategicznych polityki zdrowotnej,

- brak celów strategicznych polityki zdrowotnej,

- brak trwałego systemu normatywnego na jakim ma się

- brak trwałego systemu normatywnego na jakim ma się

opierać wykonywanie zawodu,

opierać wykonywanie zawodu,

* ekonomizacja medycyny:

* ekonomizacja medycyny:

- ekonomiczne metody zarządzania: ceny, koszty, kontrakty,

- ekonomiczne metody zarządzania: ceny, koszty, kontrakty,

zyski,

zyski,

- limitowanie nakładów: ograniczony dostęp do nowoczesnych

- limitowanie nakładów: ograniczony dostęp do nowoczesnych

technologii medycznych,

technologii medycznych,

- konsumeryzm: pacjent określa swoje potrzeby zdrowotne,

- konsumeryzm: pacjent określa swoje potrzeby zdrowotne,

możliwość wyboru usługodawcy,

możliwość wyboru usługodawcy,

- znaczenie marketingu i reklamy w usługach medycznych:

- znaczenie marketingu i reklamy w usługach medycznych:

sprzedaż usług, kreowanie popytu, terapie wymuszone,

sprzedaż usług, kreowanie popytu, terapie wymuszone,

* biurokratyzacja:

* biurokratyzacja:

- ujednolicone standardy postępowania medycznego,

- ujednolicone standardy postępowania medycznego,

- organizacyjne formy kontroli: hierarchia zawodowa,

- organizacyjne formy kontroli: hierarchia zawodowa,

akredytacja szpitali,

akredytacja szpitali,

- wzrost znaczenia statystyki i informacji medycznej,

- wzrost znaczenia statystyki i informacji medycznej,

- standaryzacja jakości usług: badania satysfakcji

- standaryzacja jakości usług: badania satysfakcji

pacjentów,

pacjentów,

- korupcja na różnych etapach systemu zdrowotnego.

- korupcja na różnych etapach systemu zdrowotnego.

KRYZYS ZAWODU LEKARZA

KRYZYS ZAWODU LEKARZA

Pracoholizm –

Pracoholizm –

workaholic

workaholic

–

–

Wayne Oates (1971) = praca staje się

Wayne Oates (1971) = praca staje się

niezbędnym elementem równowagi psychofizycznej jednostki.

niezbędnym elementem równowagi psychofizycznej jednostki.

Pracoholizm to:

Pracoholizm to:

uzależnienie od pracy, zaburzenie o charakterze

uzależnienie od pracy, zaburzenie o charakterze

obsesyjno- kompulsywnym, które manifestuje się: narzucaniem

obsesyjno- kompulsywnym, które manifestuje się: narzucaniem

sobie wysokich wymagań, niezdolnością do kontrolowania i

sobie wysokich wymagań, niezdolnością do kontrolowania i

reagowania swoich zachowań związanych z pracą, nadmiernym

reagowania swoich zachowań związanych z pracą, nadmiernym

zaangażowaniem w pracę, co prowadzi do wyłączenia

zaangażowaniem w pracę, co prowadzi do wyłączenia

wszystkich innych aktywności życiowych.

wszystkich innych aktywności życiowych.

Osoba która poświęca pracy więcej niż 50 godzin tygodniowo bez

Osoba która poświęca pracy więcej niż 50 godzin tygodniowo bez

wyraźnego przymusu zewnętrznego.

wyraźnego przymusu zewnętrznego.

Typy pracoholików:

Typy pracoholików:

* Niezmordowany pracoholik:

* Niezmordowany pracoholik:

praca jest racją bytu, poświęca jej każdą

praca jest racją bytu, poświęca jej każdą

wolną chwilę, zaniedbując dom, zdrowie, rodzinę, wolny czas.

wolną chwilę, zaniedbując dom, zdrowie, rodzinę, wolny czas.

Nielubiany przez kolegów ______ ceniony przez zwierzchników.

Nielubiany przez kolegów ______ ceniony przez zwierzchników.

* Bulimiczny pracoholik:

* Bulimiczny pracoholik:

angażuje się w prace napadowo, jest

angażuje się w prace napadowo, jest

niesystematyczny, zadania wykonuje na ostatnią chwilę, cały czas myśli

niesystematyczny, zadania wykonuje na ostatnią chwilę, cały czas myśli

co ma do zrobienia. Pracuje bez wytchnienia, w dużym napięciu, czy

co ma do zrobienia. Pracuje bez wytchnienia, w dużym napięciu, czy

zdąży. Trudno się z nim pracuje.

zdąży. Trudno się z nim pracuje.

* Pracoholik z deficytem uwagi:

* Pracoholik z deficytem uwagi:

podejmuje się wielu zdań naraz i ma

podejmuje się wielu zdań naraz i ma

słomiany zapał, ma problemy z dłuższym utrzymaniem koncentracji na

słomiany zapał, ma problemy z dłuższym utrzymaniem koncentracji na

jednym zadaniu jest chaotyczny, niesolidny, wywołuje liczne konflikty w

jednym zadaniu jest chaotyczny, niesolidny, wywołuje liczne konflikty w

otoczeniu, postrzegany jako nieprzewidywalny, nieprofesjonalny.

otoczeniu, postrzegany jako nieprzewidywalny, nieprofesjonalny.

Smakosz pracy:

Smakosz pracy:

uprawia dłubaninę, nieustannie poprawia i udoskonala

uprawia dłubaninę, nieustannie poprawia i udoskonala

swoje zadanie, upaja się zadaniem, jest gotowy poświęcić mu każdą

swoje zadanie, upaja się zadaniem, jest gotowy poświęcić mu każdą

ilość czasu i najczęściej poświęca. Perfekcjonista, który pracuje według

ilość czasu i najczęściej poświęca. Perfekcjonista, który pracuje według

planu, systematycznie i dokładnie. Niestety swoje dzieło rzadko uważa

planu, systematycznie i dokładnie. Niestety swoje dzieło rzadko uważa

za skończone.

za skończone.

Klasyczna koncepcja kryzysu - G. Caplan

Klasyczna koncepcja kryzysu - G. Caplan

1. faza konfrontacji ze zdarzeniem krytycznym,

1. faza konfrontacji ze zdarzeniem krytycznym,

2. faza bezradności i obniżenia poczucia własnej wartości,

2. faza bezradności i obniżenia poczucia własnej wartości,

3. faza mobilizacji i odzyskania równowagi lub zaprzeczenia istniejącym

3. faza mobilizacji i odzyskania równowagi lub zaprzeczenia istniejącym

trudnościom.

trudnościom.

4. faza porażki, demobilizacji i wycofania się z sytuacji.

4. faza porażki, demobilizacji i wycofania się z sytuacji.

Trauma w pracy:

Trauma w pracy:

nazywamy najczęściej skutki gwałtownie pojawiającego

nazywamy najczęściej skutki gwałtownie pojawiającego

się stresu w pracy jako następstwa zdarzeń kryzysowych, katastrof,

się stresu w pracy jako następstwa zdarzeń kryzysowych, katastrof,

awarii, stresujących wydarzeń krytycznych oraz społecznych zachowań

awarii, stresujących wydarzeń krytycznych oraz społecznych zachowań

zmierzających do psychicznej degradacji, poniżenia i zaszczucia

zmierzających do psychicznej degradacji, poniżenia i zaszczucia

pracownika przez jego otoczenie społeczne.

pracownika przez jego otoczenie społeczne.

Zdarzenia krytyczne związane z :

Zdarzenia krytyczne związane z :

* wynagradzaniem pracowników,

* wynagradzaniem pracowników,

* zdarzenia związane z przeciążeniem pracą,

* zdarzenia związane z przeciążeniem pracą,

* zdarzenia związane z niedociążeniem pracownika, sugerujące jego

* zdarzenia związane z niedociążeniem pracownika, sugerujące jego

zbędność.

zbędność.

Zespół wypalenia zawodowego

Zespół wypalenia zawodowego

( Herbert Freudenberger 1974)

( Herbert Freudenberger 1974)

Wypalenie się to przedłużona reakcja na przewlekłe emocjonalne

Wypalenie się to przedłużona reakcja na przewlekłe emocjonalne

i interpersonalne stresy występujące w pracy zawodowej.

i interpersonalne stresy występujące w pracy zawodowej.

Psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego,

Psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego,

depersonalizacji oraz obniżonego poczucia własnych dokonań

depersonalizacji oraz obniżonego poczucia własnych dokonań

osobistych, występujących w pracach związanych z kontaktami z

osobistych, występujących w pracach związanych z kontaktami z

innymi ludźmi w pewien określony sposób.

innymi ludźmi w pewien określony sposób.

Objawy:

Objawy:

* emocjonalne, poznawcze, fizyczne, behawioralne:

* emocjonalne, poznawcze, fizyczne, behawioralne:

wyczerpanie, dyskomfort psychiczny, dyskomfort fizyczny,

wyczerpanie, dyskomfort psychiczny, dyskomfort fizyczny,

poczucie zmniejszonej skuteczności, obniżona motywacja,

poczucie zmniejszonej skuteczności, obniżona motywacja,

dysfunkcje w zachowaniu.

dysfunkcje w zachowaniu.

Kim jestem w 2040 roku?

Kim jestem w 2040 roku?

Ile mam lat w 2040 roku? ……………………………………..

Ile mam lat w 2040 roku? ……………………………………..

Jak wyglądam?...............................................................

Jak wyglądam?...............................................................

Jaki jest mój stan rodziny? …………………………………….

Jaki jest mój stan rodziny? …………………………………….

Jaki jest mój stan zdrowia? ……………………………………

Jaki jest mój stan zdrowia? ……………………………………

Co mnie cieszy najbardziej? ……………………………………

Co mnie cieszy najbardziej? ……………………………………

Co mnie smuci najbardziej? …………………………………….

Co mnie smuci najbardziej? …………………………………….

Czym się zajmuję- rodzaj pracy ?.....................................

Czym się zajmuję- rodzaj pracy ?.....................................

Jaka jest moja sytuacja materialna? ……………………….

Jaka jest moja sytuacja materialna? ……………………….

Jaki cele udało mi się osiągnąć? ……………………………..

Jaki cele udało mi się osiągnąć? ……………………………..

Co uważam za swój sukces? ……………………………………

Co uważam za swój sukces? ……………………………………

Co uważam za swoją klęskę? …………………………………...

Co uważam za swoją klęskę? …………………………………...

Jakie są moje główne wartości? ……………………………….

Jakie są moje główne wartości? ……………………………….

Jaki są moje pilne potrzeby? …………………………………….

Jaki są moje pilne potrzeby? …………………………………….

Jaki są moje pragnienia, cele? …………………………………..

Jaki są moje pragnienia, cele? …………………………………..

Planowanie własnego rozwoju jest:

Planowanie własnego rozwoju jest:

- zadaniem porywającym, ale także wymagającym motywacji,

- zadaniem porywającym, ale także wymagającym motywacji,

energii, czasu,

energii, czasu,

- zadaniem opłacalnym, ponieważ masz szansę zastanowić się

- zadaniem opłacalnym, ponieważ masz szansę zastanowić się

głębiej nad sobą,

głębiej nad sobą,

- poznając siebie łatwiej zrozumiesz innych ludzi,

- poznając siebie łatwiej zrozumiesz innych ludzi,

- zastanowisz się nad tym czy jesteś osobowością sprawczą czy

- zastanowisz się nad tym czy jesteś osobowością sprawczą czy

zdaną na ludzi i „los”,

zdaną na ludzi i „los”,

- masz możliwość poprawy swojego wizerunku, budowania

- masz możliwość poprawy swojego wizerunku, budowania

przyszłości,

przyszłości,

- usprawnisz swoje funkcjonowanie w grupie i będziesz miał

- usprawnisz swoje funkcjonowanie w grupie i będziesz miał

bardziej satysfakcjonujące stosunki interpersonalne.

bardziej satysfakcjonujące stosunki interpersonalne.

Etapy budowy planu realizacji celu:

Etapy budowy planu realizacji celu:

1. Sformułuj cele, które zamierzasz osiągnąć do roku 2040.

1. Sformułuj cele, które zamierzasz osiągnąć do roku 2040.

2. Zbuduj hierarchię tych celów wg własnego systemu wartości.

2. Zbuduj hierarchię tych celów wg własnego systemu wartości.

3. Wybierz jeden cel, którego realizację zaplanujesz.

3. Wybierz jeden cel, którego realizację zaplanujesz.

4. Zastanów się, czy wybrany cel jest konkretny i realny.

4. Zastanów się, czy wybrany cel jest konkretny i realny.

5. Określ metody i terminy realizacji wybranego celu i wyznacz cele

5. Określ metody i terminy realizacji wybranego celu i wyznacz cele

pośrednie.

pośrednie.

6. Wyznacz sposoby oceny, czy cele pośrednie i cel główny zostały

6. Wyznacz sposoby oceny, czy cele pośrednie i cel główny zostały

zrealizowane.

zrealizowane.

7. Ponownie sformułuj cele, doprecyzuj cel główny i cele pośrednie.

7. Ponownie sformułuj cele, doprecyzuj cel główny i cele pośrednie.

8. Zaplanuj CO – Jak – KIEDY masz wykonać aby osiągnąć wyznaczone cele.

8. Zaplanuj CO – Jak – KIEDY masz wykonać aby osiągnąć wyznaczone cele.

9. Zastanów się CO i KTO będzie Ci sprzyjać, a CO i KTO będzie Ci utrudniać

9. Zastanów się CO i KTO będzie Ci sprzyjać, a CO i KTO będzie Ci utrudniać

realizację planu.

realizację planu.

10. Zweryfikuj wybrany cel główny i plan jego realizacji, jeśli trzeba zacznij

10. Zweryfikuj wybrany cel główny i plan jego realizacji, jeśli trzeba zacznij

budowę planu od nowa.

budowę planu od nowa.