Wprowadzenie do metod badań społecznych

Wprowadzenie do metod badań społecznych

WYKŁAD 5

DOBÓR PRÓBY

Definicja:

Próba jest to część populacji.

Próbę pobiera się w celu:

• minimalizacji kosztów badania

• oszczędności czasowych

• ponieważ zrobienie badania

wyczerpującego (np. spis powszechny)
jest praktycznie niemożliwe

Uściślenia terminologiczne:

• operat losowania – spis elementów

populacji

• próba założona i próba faktyczna

• parametry – wartości w populacji i

statystyki (odpowiadające im
wartości w próbie)

Podstawowe metody doboru próby:

• losowe (probabilistyczne)

• nielosowe (nieprobabilistyczne)

Definicja

Próba losowa – każda jednostka
obserwacji ma określone (znane, na
ogół

równe)

prawdopodobieństwo

znalezienia się w próbie

W ramach doboru losowego

wyróżniane są cztery metody:

• prosty dobór losowy

• dobór systematyczny

• dobór warstwowy

• dobór grupowy (clusterowy)

Próba dobierana metodą random route
również jest doborem losowym,

chociaż pogląd ten nie jest podzielany
przez wszystkich badaczy.

Podstawowym problemem w doborze

próby jest zapewnienie, aby wielkości

statystyk

(to,

co

jest

w

próbie)

odpowiadały

możliwie

dokładnie

wartościom parametrów (temu, co jest w

populacji).

W tym celu odwołujemy się do dwóch

kluczowych pojęć:

• prawa wielkich liczb

• definicji „błędy standardowego”

Prawo wielkich liczb mówi o tym, że dobierając próbę

metodą losową z populacji o jakimkolwiek rozkładzie,

uzyskujemy rozkład zbliżony do rozkładu „normalnego” – im

większa próba tym zbieżność do rozkładu normalnego jest

większa.
W praktyce daje to możliwość oszacowania przedziału, w

jakim wielkości statystyk ( np. średnia dochodów w próbie)

oscyluje wokół tego, co jest „naprawdę” (np. średnia

dochodów populacji).
Czyli uzyskujemy możliwość oszacowania wielkości „błędu”.

Podstawową jednostką „błędu” jest tzw. błąd standardowy.
Jest to średnia zmienność (wariancja) statystki wokół

wielkości parametru. Albo inaczej: jest to średnia różnica

między wielkością statystyki a wielkością parametru.

Prawidłowością empiryczną jest to, że w granicach jednego

błędu standardowego mieści się około 68% przypadków –

statystyk z próby.

Wnioskując na podstawie próby o tym, jak

jest w populacji:

• robimy

założenie,

że

wszystkie

rozpatrywane przez nas statystyki z próby

sytuują się, zgodnie z prawem wielkich

liczb, w hipotetycznym rozkładzie losowym,

który otrzymalibyśmy gdyby wylosować

próbę
(i powtórzyć badanie) n razy (1000, 100

tys., 1 mln)

• sytuują się mianowicie w granicach jednego

błędu standardowego w stosunku do

wartości parametrów, których oczywiście

nigdy nie jesteśmy w stanie ustalić

Problemy z realizacją

Im wyższy non-response tym większe
prawdopodobieństwo
błędu systematycznego, czyli że
dobór
nie jest doborem losowym.

1. Próba rezerwowa (różne warianty).

Mankamentem jest to, że
uzyskujemy w ten sposób próbę,
która może być nielosowa.

2. Wylosowanie z góry większej próby i

realizacja „do wyczerpania”.

Metody doboru nielosowego:

• próba kwotowa

• próba celowa

• próba okolicznościowa

Próba kwotowa

Definicja

Jest to próba warstwowa, w której do
poszczególnych warstw respondenci są
dobierani ( a nie losowani) przez
ankieterów.

Zalety:
• łatwość konstrukcji (trzeba mieć tylko

zagregowane rozkłady populacji)

• nie ma problemów z realizowalnością
• tania

Wady:
• może być równie dobra a nawet bardziej

reprezentatywna od próby losowej, ale

nigdy się tego nie dowiemy, bo nie można

obliczyć błędu standardowego

• trudności w przeprowadzeniu kontroli
• ankieterzy ułatwiają sobie pracę i próba

może być niereprezentacyjna