Katedra i Zakład Protetyki z Pracownią Zaburzeń Czynnościowych

Narządu Żucia AM w Lublinie

Ćwiczenie IV

Nadwichnięcia i
zwichnięcia żuchwy

Opracowanie dr n. med. Michał Iwanek

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy

Nadmierna ruchomość żuchwy występuje

pod postacią:

•

Nadwichnięcie

- następuje częściowa utrata

kontaktu głowy żuchwy z panewką. Żuchwa

samoistnie wraca do swojego prawidłowego

położenia

•

Zwichnięcie

- głowa żuchwy całkowicie

przekracza granice panewki ssż. Żuchwa nie

wraca samoistnie do swojego prawidłowego

położenia, wymaga repozycji głowy żuchwy

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Klasyfikacja:



Nadwichnięcia i zwichnięcia mogą dotyczyć jednej głowy

żuchwy- jednostronne lub obydwu głów- obustronne



Zwichnięcia mogą być ostre lub przewlekłe (nawykowe)



Głowa żuchwy najczęściej ulega przemieszczeniu

doprzedniemu (doprzednie) ale zdarzają się również

przemieszczenia głów do boku (boczne) lub ku tyłowi

(dotylne)

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Nadwichnięciu żuchwy może

towarzyszyć:

-

Nadmierne opuszczanie żuchwy (powyżej

50 mm). W tym przypadku mogą

występować trzaski końcowe.

-

Ograniczone opuszczanie żuchwy

(nadwichnięcie kompensacyjne)

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy

Nadwichnięcie kompensacyjne



Występuje w przypadku, kiedy w jednym stawie
jest ograniczona ruchomość żuchwy
spowodowana np. zablokowaniem krążka i
równocześnie towarzyszy mu znaczne zbaczanie
żuchwy w stronę chorą. Nadwichnięciu żuchwy
towarzyszy wówczas ból spowodowany
przeciążeniem przyczepu mięśnia skroniowego
oraz rozciągnięciem torebki stawowej

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Objawy doprzedniego zwichnięcia żuchwy:

-

Brak ruchomości głów żuchwy

-

Wyłączenie ruchu przywodzenia żuchwy

(zablokowanie żuchwy w rozwarciu)

-

Jednostronne zwichnięcie powodujące

przemieszczenie żuchwy w rozwarciu w zdrową

stronę

-

Bolesność mięśni i ssż po stronie zwichnięcia

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Czynniki predysponujące do powstania
nawykowych zwichnięć żuchwy:

1. Wieloletnie parafunkcje narządu żucia

powodujące wzmożoną funkcję mięśni
skrzydłowych bocznych. Prowadzą one do:

- rozciągnięcia torebki stawowej i więzadeł

krążka

- spłaszczenia guzka stawowego

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy

2. Utrata stref podparcia. Prowadzi to do:

-

przemieszczenia głów żuchwy i odruchowym

zaciskaniem zębów w ochronnym ekscentrycznym

położeniu żuchwy umożliwiającym odciążenie ssż

3. Zaburzenia zwarcia centrycznego i

ekscentrycznego

4. Urazy twarzy i okołoporodowe
5. Wrodzone wady żuchwy (szczególnie dotyczące

wyrostka kłykciowego), oraz guzka stawowego

6. Choroby tkanki łącznej- defekt syntezy kolagenu

w chorobie Ehlers-Danlos typu VIII

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy

7. Wiotkość więzadeł
8. Choroby układu nerwowego- np. wiąd rdzenia
9. Czynnik psychogenny
10. Spłaszczenie guzka stawowego
11. Osłabienie czynności mięśni przywodzących żuchwę

(żwaczy i skroniowych)

12. Zwiększona siła mięśni odwodzących żuchwę
13. Entezopatie mięśni skroniowych i skrzydłowych bocznych

Przyczyną bezpośrednią jest maksymalny gwałtowny

ruch żuchwy (np. ziewnięcie, szerokie otwarcie ust)

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Rozpoznawanie zwichnięć:

-

Wywiad

-

Badanie kliniczne

-

Diagnostyka radiologiczna

-

Różnicowanie ze złamaniem szyjki wyrostka

kłykciowego czy nagłym przemieszczeniem

krążka stawowego

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Leczenie zachowawcze polega na:

-

Nastawienie żuchwy: uspokojenie chorego, rozluźnienie

mięśni żwaczowych, repozycja głów żuchwy

-

Likwidacja parafunkcji narządu żucia

-

Usunięcie miejscowych przyczyn parafunkcji

zwarciowych (zaburzeń zwarcia)

-

Przywrócenie prawidłowego ułożenia głów żuchwy w

maksymalnym zaguzkowaniu zębów

-

Ewentualna repozycja krążka w nadwichnięciach

kompensacyjnych

-

Ćwiczenia opuszczania żuchwy wg. Gerrego

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy



Leczenie chirurgiczne:

1. Alkoholizacja mięśni przywodzących żuchwę
2. Przytwierdzenie krążka stawowego do mięśnia żwacza i

skrzydłowego bocznego co powoduje utrudnione

wysuwanie żuchwy

3. Usunięcie krążka stawowego
4. Wycięcie części nadmiernie rozciągniętej torebki

stawowej

5. Utworzenie kostnej bariery ograniczającej ruch

wysuwania głowy żuchwy do przodu przez powiększenie

guzka stawowego

Nadwichnięcia i zwichnięcia

żuchwy

6. Ograniczenie nadmiernej ruchomości głowy

żuchwy przez utworzenie dodatkowych połączeń
głowy żuchwy z otoczeniem

7. Zniesienie zaburzeń koordynacji mięśniowej

przez miotomie lub miotranspozycje (plastyka
mięśnia skroniowego, iniekcje środków
sklerotyzujących do tego mięśnia, skracanie
mięśni podnoszących żuchwę, eminektomia
(zniesienie guzka stawowego)