POWSTANIE
WARSZAWSKIE
1944
Przyczyny wybuchu
powstania
----------------------------------------------------------
Dowództwo Armii Krajowej, obserwując po 20
lipca sukcesy wojsk radzieckich i objawy
paniki wśród wycofujących się przez
Warszawę wojsk niemieckich, doszło do
przekonania, że obrona niemiecka nad
środkową Wisłą załamała się i stolica wkrótce
zostanie wyzwolona. Decyzję o wybuchu
powstania podjęła Komenda Główna AK za
zgodą Delegata Rządu RP na kraj ze względów
politycznych, w świetle doniesień o
rozbrajaniu oddziałów AK i aresztowanych
oficerów oraz żołnierzy na terenach zajętych
już przez Armię Czerwoną. Polacy chcieli objąć
władzę nad Warszawą przed wkroczeniem
Armii Czerwonej, gdyż wtedy Rosjanie
musieliby tę władzę zaakceptować bądź
złamać ją siłą "na oczach" całego świata.. Inną
przyczyną było to, że alianci obiecywali
uwzględnienie AK w dostawach broni dla
Rosjan. Początkowo Komenda Główna AK
wahała się przed podjęciem decyzji, jednak
przeważyła wiadomość iż Rosjanie zajęli
podwarszawskie miejscowości. Wtedy "Bór"
Komorowski po krótkiej naradzie z gen.
Okulickim i płk Chruścielem podjął decyzję o
rozpoczęciu powstania. 1 sierpnia do
Komorowskiego doszły wiadomości o tym, że
Niemcy zgromadzili w Warszawie duże siły i
rozpoczęli przeciwuderzenie. Niestety było za
późno na odwołanie powstania.
Stosunek wojsk
-----------------------------------------------------------
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Kedyw (Kierownictwo Dywersji
Komendy Głównej Armii
Krajowej) – wydzielony pion
organizacyjny Armii Krajowej.
- Okręg Warszawa AK -
jednostka terytorialno-
organizacyjana Armii Krajowej
obejmująca teren Warszawy i
powiatu warszawskiego.
Jednostki wojskowe okręgu
wzięły udział w powstaniu
warszawskim.
- Oddziały wojska
- Policja oraz oddziały SS
- Oddziały porządkowe
- Korpsgruppe von dem Bach
16 tys,- Niemcy
dysponowali bronią
pancerną, artylerią i
lotnictwem
50ys. – Niestety tylko 5
tys. Osób posiadało
odpowiednie wyposażenie
Dowódcy powstania
----------------------------------------------------------------------------------------------
- gen. Tadeusz Komorowski (pseudonim "Bór")
komendant główny AK
- gen. Tadeusz Pełczyński (pseudonim "Grzegorz")
zastępca komendanta głównego AK
- płk Antoni Chruściel (pseudonim "Monter")
komendant Okręgu Warszawskiego
- ppłk Edward Pfeiffer (pseudonim "Radwan")
komendant Obwodu I – Śródmieście
- płk Mieczysław Niedzielski (pseudonim
"Żywiciel") komendant Obwodu II – Żoliborz
- ppłk Jan Tarnowski (pseudonim "Waligóra")
komendant obwodu III – Wola
- ppłk Mieczysław Sokołowski (pseudonim
"Grzymała") komendant Obwodu IV – Ochota
- ppłk Aleksander Hrynkiewicz (pseudonim
"Przegonia") komendant Obwodu V - Mokotów
- ppłk Antoni Żurowski (pseudonim "Andrzej
Bober") komendant Obwodu VI - Praga
- mjr Kazimierz Krzyżak (pseudonim "Bronisław")
komendant Obwodu VII - powiat warszawski
- mjr Stanisław Babiarz (pseudonim "Wysocki")
komendant Obwodu VIII - Okęcie
- ppłk Jan Mazurkiewicz (pseudonim "Radosław")
komendant Kedywu
Wybuch powstania
-----------------------------------------------------------
1 sierpnia 1944 roku, w stolicy o 17.00 wybiła godzina "W" - rozpoczęło się
powstanie warszawskie. Choć powstanie miało rozpocząć się o godzinie 17.00,
w niektórych dzielnicach walki wybuchły już wcześniej, dlatego powstańcom nie
udało się całkowicie zaskoczyć Niemców. Początkowo Polacy osiągnęli znaczne
sukcesy - opanowali część dzielnic, jednak były one porozrzucane po mieście i
otoczone przez niemieckich żołnierzy. Nie udało się niestety zawładnąć
najważniejszymi pozycjami strategicznymi. Przeciwko żołnierzom niemieckim w
liczbie około 16 tys. stanęło około 50 tys. powstańców. Niestety, zaledwie 5 tys.
polskich żołnierzy było dobrze uzbrojonych, Niemcy natomiast dysponowali
bronią pancerną, artylerią i lotnictwem. To zaważyło na końcowym efekcie tego
patriotycznego zrywu, który miał się zakończyć po 63 dniach...
Obrona
-------------------------------------------------------------------
Od 4 sierpnia powstańcom zaczęło brakować amunicji, generał Tadeusz
Komorowski "Bór" nakazał przejście do aktywnej obrony, bez ataków.
Rozpoczęły się co prawda zrzuty broni i amunicji prowadzone przez aliantów,
ale duża ich część dostawała się w ręce nieprzyjaciela. Alianckie zrzuty były
poważnie utrudnione ponieważ Rosjanie nie udostępnili radzieckich lotnisk
polowych. W tym czasie wojska radzieckie odparte na przedpolu Pragi przez
Niemców wstrzymały na kilka tygodni wszelkie działania.Dodatkowo z innych
miast napływali kolejni niemieccy żołnierze, by wspólnie dokonać dzieła
zniszczenia. Już z początkiem powstania rozkaz Hitlera mówiła > Ujętych
powstańców należy zabijać , nie walcząca część ludności, kobiety i dzieci, ma
być również zabijana, całe miasto ma być zrównane z ziemią, to jest domy,
ulice, urządzenia w tym mieście i wszystko, co się w nim znajduje. 20
sierpnia powstańcy zdobyli budynek PAST-y (Polska Akcyjna Spółka
Telekomunikacyjna) przy ulicy Zielnej. Był to jeden z ważniejszych
niemieckich punktów strategicznych w stolicy, wraz z nim Polacy zyskali broń
i amunicję. Zbliżał się jednak
kres polskich triumfów w tym powstaniu.
Upadek Powstania
----------------------------------------------------------
Od początku września rozpoczął się
upadek kolejnych dzielnic miasta - 1
września legła kolumna Zygmunta, 2
września upadło Stare Miasto i
Sadyba, a 6 września Powiśle wraz z
elektrownią. W mieście brakowało
światła, wody i żywności. Obrońcy,
którzy pozostali przy życiu wycofywali
się kanałami, ale nawet tam czekały
na nich granaty, pułapki minowe,
płonąca benzyna. W tym czasie
alianci zdobyli jednorazową zgodę
Stalina na lądowanie samolotów na
polowych lotniskach radzieckich.
Zrzucili wówczas na Warszawę 1300
zasobników z uzbrojeniem, lekami i
żywnością, ale do Polaków dotarło
jedynie 228 z nich.
W połowie września do Warszawy
dotarły polskie oddziały wspierane
przez żołnierzy rosyjskich. Wyzwolono
Pragę i ruszono dalej, jednak bez
pomocy artylerii radzieckiej oddziały
te zostały szybko rozbite. W Ożarowie
rozpoczęły się pertraktacje z
przedstawicielami Komendy Głównej
Armii Krajowej nad warunkami
kapitulacji Warszawy, która została
podpisana 2 października o godzinie
21.00.
Skutki powstania
-----------------------------------------------------------
Polacy pokazali światu ze mimo braku broni, słabego wyszkolenia młodych
żołnierzy mogli walczyć z przeważającymi siłami wroga przez 2 miesiące. W
ciągu 63 dni walk zginęło 16 – 18 tys. powstańców, rannych zostało ok. 25
tys. Straty wśród ludności cywilnej wyniosły ponad 150 tys. osób, w
większości wymordowanych przez hitlerowców i faszystów. Ci, którzy
przeżyli musieli opuścić Warszawę, część mieszkańców stolicy Niemcy
skierowali do obozów koncentracyjnych, albo na roboty, żołnierze i
dowódcy poszli do obozów jenieckich. Niemcy w walkach z powstańcami
stracili ok. 26 tys. żołnierzy oraz ponad 200 czołgów i samochodów
pancernych. Doszczętnie zniszczono blisko połowę domów mieszkalnych w
lewobrzeżnej Warszawie. Zniszczeniu uległy bezcenne zbiory muzealne i
naukowe. Ważne jest także, że Stalin nie zamierzał pomóc walczącym
Polakom. Wojska radzieckie zza Wisły patrzyły jak ginie sąsiednia stolica.
63 dni chwały...
Dni, w których przyjaźń
zastępowała broń...
A kilka chwil szczęścia...
Całe życie...
A wszystko po to, by
pokazać światu..
Czym dla Polaka jest...
WOLNOŚĆ...
Wykonał : Paweł Królicki