PODZIAŁ

METOD
LECZNICZYCH

[W ZALEŻNOŚCI OD
WIEKU I RODZAJU WADY]

BWS

BWS

PLANOWANIE LECZENIA

CEL LECZENIA:
* regulacja zgryzu
* kompensacja wady
* przygotowanie pacjenta do
leczenia chirurgicznego,
protetycznego, itp.. (leczenie
ortodontyczne jest częścią leczenia
zespołowego)

Oczekiwania: pacjenta
lekarza

Leczenie

zespołowe:

BWS

* Z jakimi specjalistami będziemy
współpracować ?
* Kolejność działania poszczególnych
członków
zespołu.
* Miejsce ortodonty w zespole.

BWS

Informacje o pacjencie

1. pacjent rosnący – dorosły
2. czy i jak był już leczony ?
3. informacje „osobowe” (środowisko,
uczeń – pracujący, warunki materialne,
odległość miejsca zamieszkania od
praktyki – możliwości dojazdów, itp.. )
4. Przebyte choroby, urazy, wywiad
rodzinny,...

BWS

Współpraca z pacjentem

Przedstawienie pacjentowi:

planu i wymogów leczenia,

koniecznych zabiegów

(szczególnie ekstrakcji i/lub

zabiegów operacyjnych),

czasu trwania leczenia,

koniecznej retencji, kosztów

(leczenia i retencji),

możliwych powikłań,..

Akceptacja planu leczenia

przez pacjenta

Wspólna realizacja planu

leczenia

BWS

TERAPIA ORTODONTYCZNA:

PROFILAKTYKA

LECZENIE:
- wczesne
- późne

RETENCJA

* Wyniki analizy badań leczonych

niegdyś ortodontycznie pacjentów i
retrospektywna ich ocena przez ekspertów
wskazują, że sukces w leczeniu
ortodontycznym istotnie zależy od wyboru
najkorzystniejszego czasu leczenia.

* Istnieją wprawdzie ogólne reguły

dotyczące czasu rozpoczęcia leczenia
ortodontycznego, ale w niektórych
przypadkach konieczna jest specjalna wiedza
i doświadczenie, aby indywidualnie podjąć
właściwą decyzję.

BWS

Zasady określenia czasu rozpoczęcia leczenia
[za van der Lindenem ]:
-początek leczenia wybrać tak, aby czas
leczenia był możliwie krótki;
- należy ograniczyć do minimum potencjalne
szkody i powstające w wyniku leczenia
obciążenie pacjentów.

Cele te zostaną najlepiej zrealizowane,
jeśli spróbuje się optymalnie
wykorzystać rozwój zgryzu, wzrost
twarzy i adaptację tkanek szkieletu.

BWS

* Dorośli ze zdrowym przyzębiem mogą właściwie
zawsze rozpocząć leczenie ortodontyczne.

* U dzieci uwzględnia się wiele kryteriów wyboru
najkorzystniejszego czasu:
- wiek zębowy,
- wiek kostny,
- rodzaj anomalii,
- nasilenie anomalii,
-rozwój psychosomatyczny.

BWS

W niepotrzebnie wczesnym rozpoczynaniu
leczeniu wyrżniętych w stłoczeniu siekaczy za
pomocą aparatu (7-8 lat, przeważnie w
żuchwie) zostaje szybko „wyczerpana"
motywacja pacjentów, której może zabraknąć
w ważnych późniejszych fazach leczenia.

Często lepiej poczekać, a widoczną poprawę
stosunków miejscowych osiągnąć przez
uzasadnioną ekstrakcję zębów mlecznych.

Leczenie aparatem należy podjąć w
późniejszym czasie

BWS

•Przyjmuje się, że leczenie ortodontyczne u
dzieci powinno być prowadzane w fazie
późnego zgryzu mieszanego.

•W nasilonych
zaburzeniach
szkieletowych
leczenie należy
rozpocząć już w
stadium PP2, aby
działanie
terapeutyczne odbyło
się w czasie całej fazy
wzrostu
okołopokwitaniowego.

BW
S

Odosobnione przypadki bardzo wyraźnych odchyleń, w
których bez wczesnej terapeutycznej interwencji
nastąpiłoby czynnościowe pogorszenie warunków
zgryzowych:
- pacjenci z rozszczepem wargi, wyrostka zębodołowego
i podniebienia, pacjenci z zespołami wad rozwojowych,
- młodsze dzieci z doprzednimi wadami zgryzu, zgryzem
krzyżowym częściowym przednim i/lub bocznym oraz
pozostałe formy urazowego zgryzu powstałe wskutek
zmniejszonej liczby zębów,
- pacjenci z niesymetrycznym ustawieniem żuchwy i
jednostronnym zgryzem krzyżowym,
- pacjenci z zespołem Brodiego z obustronnym
zgryzem przewieszonym, spowodowanym przez skrajne
dysproporcje szerokości szczęki i żuchwy.

BWS

Przy wyborze najkorzystniejszego czasu
rozpoczynania leczenia najważniejsze są
rozważania stomatologiczno-ortodontyczne z
uwzględnieniem psychologii stosowanej, ale
uwzględniane są także czynniki
ekonomiczne.

Wraz ze wzrastającą świadomością kosztów
w medycynie, tego rodzaju rozważania będą
mieć w przyszłości coraz większe znaczenie,
podobnie jak to jest od dłuższego czasu w
USA.

Dotyczy to nie tylko leczenia w ramach
obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego,
lecz również leczenia prywatnie
ubezpieczonych pacjentów.

BWS

Przy wzrastającym nacisku na koszty i prawnie ustalonych
redukcjach honorarium rozważania ekonomiczne mają obecnie
znaczenie nie tylko przy wyposażaniu placówki w środki
medyczne, ale i w zakresie liczebności personelu.

Wydłużony czas leczenia, wynikający ze zbyt wczesnego jego
rozpoczęcia, stanowi w także „ czynnik niegospodarności".

Ten aspekt - co początkowo brzmi nielekarsko - musi być
mocniej niż dotychczas uwzględniany, ponieważ w działalności
medycznej czynnik czasu wpływa również na koszty, które w
zmieniających się warunkach polityki zdrowotnej mają coraz
większe znaczenie.

Pewna racjonalizacja organizacji praktyki, a także ściślejsza
kalkulacja czasu leczenia będzie dlatego - podobnie jak od
dawna w USA - coraz bardziej konieczna, także pod naciskiem
konkurencji.

BWS

Leczenie ortodontyczne:

Leczenie wczesne:
• wzrost szczęk we wszystkich

kierunkach
• uzębienie mleczne/wczesne mieszane
• wymiana uzębienia
Leczenie późne:
• wzrost resztkowy/brak wzrostu szczęk
• stała „wielkość” podłoża
• wszystkie zęby stałe wyrżnięte;

BWS

Leczenie interceptywne to krótkotrwałe i
intensywne leczenie ortodontyczne ze
zdefiniowanym celem leczenia (dotyczącym
także korekty częściowej) w czasie
ograniczonym do dwóch lat.

Przy oporności na leczenie nie należy
prowadzić dalszego, bezskutecznego leczenia
tylko środkami ortodontycznymi, lecz trzeba
tych pacjentów systematycznie
przygotowywać do niezbędnej późniejszej
korekty ortodontyczno-chirurgicznej.

BWS

BWS

Okres niemowlęcy i
żłobkowy:

Eliminacja czynników szkodliwych –
profilaktyka ortodontyczna, leczenie
zębów;
Aparaty ortodontyczne (zdejmowane)

w nielicznych, wybranych przypadkach –

wady wrodzone (rozszczepy
podniebienia – płytki McNeila, itp..);

BWS

Okres przedszkolny:

Eliminacja czynników szkodliwych –

profilaktyka, leczenie próchnicy;
Szlifowanie zębów mlecznych;
Proste aparaty ortodontyczne

(profilaktyczno-lecznicze, np.:płytka

przedsionkowa, równia);
Utrzymywacze przestrzeni;
Aparaty zdejmowane i stałe grubołukowe

(w wybranych przypadkach);

BWS

Okres wczesny wymiany
uzębienia:

Eliminacja czynników szkodliwych –

profilaktyka, leczenie próchnicy;
Szlifowanie zębów mlecznych;
Równia;
Utrzymywacze przestrzeni;
Aparaty zdejmowane;
Aparaty stałe grubołukowe i

wybrane cienkołukowe (np.: łuk

„utility”);

BWS

Późny okres wymiany uzębienia:

Leczenie próchnicy, eliminacja
nawyków;
Zdejmowane aparaty ortodontyczne
(czynnościowe – w ograniczonym
zakresie i mechaniczne);
Aparaty stałe cienko- i grubołukowe;
Utrzymywacze przestrzeni;

BWS

Uzębienie stałe:

Zdejmowane aparaty

ortodontyczne –
mechaniczne (w
ograniczonym zakresie);

Aparaty stałe cienko- i

grubołukowe;

BWS

ETAPY PLANOWANIA
LECZENIA – RODZAJ WADY

Ustalenie, co trzeba

zrobić, aby osiągnąć

normę zgryzową

Dobranie środków –

odpowiedniej

metody leczenia w

zależności od: wieku

pacjenta, stopnia

zaawanso-wania

wady,

akceptowania/nie

akceptowania

ekstrakcji zębów,

możliwości finanso-

wych pacjenta,

możliwości dojazdu

pacjenta na wizyty

kontrolne, itp..

BWS

TYŁOZGRYZ

- wysunięcie wyrostka

zębodołowego
żuchwy

- wychylenie/przechy-

lenie siekaczy

- poszerzenie górnego/

dolnego łuku
zębowego

LECZENIE:

szlifowanie zębów

mlecznych
płytka przedsionkowa
„sztywne” aparaty

czynnościowe
aparaty elastyczne
płyta podwójna
płyta górna z

elementami

czynnościowymi
aparat Herbsta
aparaty stałe

cienkołukowe
aparaty stałe

grubołukowe

BWS

TYŁOŻUCHWIE

- wysunięcie

żuchwy/leczenie

operacyjne po

zakończeniu wzrostu

- wychylenie/przechy-

lenie siekaczy

- poszerzenie górnego/
dolnego łuku

zębowego

LECZENIE

:

szlifowanie zębów

mlecznych
płytka przedsionkowa
„sztywne” aparaty

czynnościowe
aparaty elastyczne
płyta podwójna
płyta górna z

elementami

czynnościowymi
aparat Herbsta
aparaty stałe

cienkołukowe
aparaty stałe

grubołukowe

Leczenie operacyjne

BWS

PRZODOZGRYZ

- cofnięcie dolnego

wyrostka
zębodołowego

- przechylenie/wychy-

lenie siekaczy

- poszerzenie górnego

łuku zębowego

- prawidłowe

ustawienie siekaczy
w łuku (likwidacja
stłoczeń)

LECZENIE:

szlifowanie zębów
mlecznych
równia akrylowa nie
cementowana/cemen-
towana
płyta górna
„sztywne” aparaty
czynnościowe
aparaty elastyczne
Hyrax
aparaty stałe
cienkołukowe
aparaty stałe
grubołukowe

BWS

PRZODOŻUCHWIE

- cofnięcie żuchwy/

leczenie operacyjne

po zakończeniu

wzrostu

- przechylenie/wychy-

lenie siekaczy

- poszerzenie górnego

łuku zębowego

- prawidłowe

ustawienie siekaczy

w łuku (likwidacja

stłoczeń)

LECZENIE

-DWUETAPOWE

uzębienie mleczne i

wczesne mieszane:

szlifowanie zębów

mlecznych
aparaty stałe

grubołukowe
płyta górna

po zakończeniu

wzrostu:

Hyrax
aparaty stałe

cienkołukowe
aparaty stałe

grubołukowe
leczenie operacyjne

BWS

ZGRYZ OTWARTY
CZĘŚCIOWY

- wydłużenie wyrostka

zębodołowego -
przechylenie
siekaczy

- poszerzenie górnego/
dolnego łuku

zębowego

LECZENIE
uzębienie mleczne i
wczesne mieszane:

reedukacja połykania

i oddychania

aparaty stałe
grubołukowe
płyta górna

uzębienie stałe

Hyrax
aparaty stałe
cienkołukowe
aparaty stałe
grubołukowe

BWS

ZGRYZ OTWARTY

CAŁKOWITY

- wydłużenie wyrostka

zębodołowego

/operacja po

zakończeniu wzrostu

- przechylenie

siekaczy

- poszerzenie górnego/
dolnego łuku

zębowego

LECZENIE

-DWUETAPOWE

uzębienie mleczne i

wczesne mieszane:

reedukacja połykania

i oddychania

aparaty stałe

grubołukowe
płyta górna

po zakończeniu

wzrostu:

Hyrax
aparaty stałe

cienkołukowe
aparaty stałe

grubołukowe
leczenie operacyjne

BWS

ZGRYZ GŁĘBOKI

CZĘŚCIOWY
- wychylenie i

skrócenie siekaczy
wraz z wyrostkiem
zębodołowym

- poszerzenie górnego/

dolnego łuku
zębowego

- wysunięcie dolnego

wyrostka
zębodołowego/żuch-
wy

LECZENIE:

szlifowanie zębów
mlecznych
„sztywne” aparaty
czynnościowe
aparaty elastyczne
płyta podwójna
płyta górna z
elementami
czynnościowymi
aparat Herbsta
aparaty stałe
cienkołukowe
aparaty stałe
grubołukowe

BWS

ZGRYZ GŁĘBOKI

CAŁKOWITY
- wydłużenie

trzonowców

- skrócenie siekaczy
- wysunięcie wyrostka

zębodołowego
żuchwy

/żuchwy
- unikanie ekstrakcji

zębów (pogłębienie
wady)

LECZENIE:

szlifowanie zębów
mlecznych
„sztywne” aparaty
czynnościowe
aparaty elastyczne
płyta podwójna
płyta górna z
elementami
czynnościowymi
aparat Herbsta
aparaty stałe
cienkołukowe
aparaty stałe
grubołukowe

BWS

ZGRYZ
PRZEWIESZONY

- przechylenie

zębów
bocznych/wysu-
nięcie żuchwy

- rozszerzenie

żuchwy

LECZENIE:

szlifowanie zębów
mlecznych
aparat
Ostrowskiego
„sztywne” aparaty
czynnościowe
płyta dolna
aparaty stałe
cienkołukowe
aparaty stałe
grubołukowe

BWS

ZGRYZ

KRZYŻOWY
- poszerzenie

szczęki

- eliminacja

odwrotnego

nagryzu

LECZENIE:

szlifowanie zębów

mlecznych
równia akrylowa

nie cementowana

/cementowana

aparaty stałe

grubołukowe
płyta górna
„sztywne” aparaty

czynnościowe
Hyrax
aparaty stałe

cienkołukowe

BWS

BOCZNE

PRZEMIESZCZENIE

ŻUCHWY
- poszerzenie szczęki
- ustawienie żuchwy w

linii pośrodkowej

twarzy/leczenie

operacyjne po

zakończeniu wzrostu

LECZENIE

-DWUETAPOWE

uzębienie mleczne i

wczesne mieszane:

szlifowanie zębów

mlecznych
aparaty stałe

grubołukowe
płyta górna

po zakończeniu

wzrostu:

Hyrax
aparaty stałe

cienkołukowe
aparaty stałe

grubołukowe
leczenie operacyjne

BWS

Dziękuję

za
uwagę!