PODZIAŁ METOD
PODZIAŁ METOD
STOSOWANYCH W
STOSOWANYCH W
EPIDEMIOLOGII
EPIDEMIOLOGII
Beata Kutek
Beata Kutek
Natalia Jamroż
Natalia Jamroż
METODY
METODY
METODA OPISOWA
METODA OPISOWA
METODA OBSERWACYJNA
METODA OBSERWACYJNA
METODA DŚWIADCZALNA
METODA DŚWIADCZALNA
(eksperymantalna) jako szczególny
(eksperymantalna) jako szczególny
przykład modelu prospektywnego
przykład modelu prospektywnego
Metody
Metody
prospektywne
prospektywne
retrospektywne
retrospektywne
opisujące badane
zjawisko w
przyszłości
opisujące
badane zjawisko
z przeszłości
METODA OPISOWA
-
opisuje proste zjawiska i proste
opisuje proste zjawiska i proste
zależności;
zależności;
-
pozwala na formułowanie hipotezy o
pozwala na formułowanie hipotezy o
związku przyczynowo-skutkowym na
związku przyczynowo-skutkowym na
podstawie zdobytej wiedzy
podstawie zdobytej wiedzy
Przykład: - kobiety częściej chorują na
Przykład: - kobiety częściej chorują na
zapalenie cewki moczowej niż
zapalenie cewki moczowej niż
mężczyźni
mężczyźni
METODA OPISOWA
METODA OPISOWA
W tej metodzie musimy uwzglednić
W tej metodzie musimy uwzglednić
cechy:
cechy:
-
osoby (na której badamy wpływ
osoby (na której badamy wpływ
danego zjawiska): płeć, wiek, zawód,
danego zjawiska): płeć, wiek, zawód,
wykształcenie, rasa, kultura
wykształcenie, rasa, kultura
-
miejsce (gdzie nastąpiło badane
miejsce (gdzie nastąpiło badane
zjawisko): kraj, region, miasto/wieś,
zjawisko): kraj, region, miasto/wieś,
położenie geograficzne, klimat
położenie geograficzne, klimat
-
czas (w którym wystąpiło badane
czas (w którym wystąpiło badane
zjawisko): pora roku, pora dnia
zjawisko): pora roku, pora dnia
METODA ANALITYCZNA
METODA ANALITYCZNA
-
pozwala na formułowanie hipotezy o związku
pozwala na formułowanie hipotezy o związku
przyczynowo-skutkowym
przyczynowo-skutkowym
-
jej weryfikacja następuje w wyniku porównania
jej weryfikacja następuje w wyniku porównania
-
tworzone 2 grupy: badana i kontrolna
tworzone 2 grupy: badana i kontrolna
-
badana – istnieje badane zjawisko
badana – istnieje badane zjawisko
-
kontrolna - bez badanego zjawiska
kontrolna - bez badanego zjawiska
-
osoby w obu grupach powinny być dobrane losowo
osoby w obu grupach powinny być dobrane losowo
-
porównujemy wyniki uzyskane w obu grupach oraz
porównujemy wyniki uzyskane w obu grupach oraz
oceniamy przy użyciu optymalnych testów
oceniamy przy użyciu optymalnych testów
statystycznych
statystycznych
-
formułujemy na podstawie wyników wnioski
formułujemy na podstawie wyników wnioski
METODA ANALITYCZNA
METODA ANALITYCZNA
Przykład:
- grupa badana – pacjenci
hospitalizowani z powodu
niestabilnej choroby niedokrwiennej
serca u których w wywiadzie
występuje cukrzyca
- grupa kontrolna – pacjenci
hospitalizowani z powodu
niestabilnej choroby niedokrwiennej
serca bez cukrzycy w wywiadzie
METODA ANALITYCZNA
- badany czynnik: cukrzyca
- na podstawie wyników badań
możemy określić retrospektywnie:
w której grupie choroba przebiegała
ciężej, oraz wysuwać wnioski: który
pacjent ma większe szanse na
przeżycie
METODA DOŚWIADCZALNA
METODA DOŚWIADCZALNA
- pozwala na formułowanie hipotezy o
związku przyczynowo-skutkowym
pomiędzy czynnikami
- jej weryfikacja następuje na drodze
eksperymentalnej
- polega na wprowadzeniu (ingerencji!) do
danej grupy jakiegoś czynnika (np. ryzyka)
METODA
METODA
EKSPERYMENTALNA
EKSPERYMENTALNA
-
tworzymy 2 grupy: badaną i kontrolną
tworzymy 2 grupy: badaną i kontrolną
-
do grupy badanej wprowadzamy
do grupy badanej wprowadzamy
czynnik eksperymentalny:
czynnik eksperymentalny:
Fizyczny (promieniowanie),
Fizyczny (promieniowanie),
Chemiczny (lek),
Chemiczny (lek),
Biologiczny (wirus, bakteria),
Biologiczny (wirus, bakteria),
Społeczny (sztuczny podział)
Społeczny (sztuczny podział)
-
obserwujemy...
obserwujemy...
-
formułujemy wnioski
formułujemy wnioski
METODA EKSPERYMENTALNA
METODA EKSPERYMENTALNA
Przykład:
Przykład:
- dobieramy do obu grup osoby zdrowe,
- dobieramy do obu grup osoby zdrowe,
przebadane przez komisję lekarską
przebadane przez komisję lekarską
-
grupa badana: podajemy statyny i
grupa badana: podajemy statyny i
kontrolujemy poziom cholesterolu
kontrolujemy poziom cholesterolu
przez dany okres czasu
przez dany okres czasu
-
grupa kontrolna: podajemy placebo i
grupa kontrolna: podajemy placebo i
kontrolujemy poziom cholesterolu
kontrolujemy poziom cholesterolu
METODA EKSPERYMANTALNA
METODA EKSPERYMANTALNA
-
obserwujemy przez dany okres
obserwujemy przez dany okres
czasu obie grupy
czasu obie grupy
-
komisja lekarska bada ponownie
komisja lekarska bada ponownie
pacjentów po zakończeniu
pacjentów po zakończeniu
eksperymentu
eksperymentu
-
na podstawie wyników badań
na podstawie wyników badań
wyciągamy wnioski odnośnie
wyciągamy wnioski odnośnie
leku
leku
DZIĘKUJEMY ZA
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!!!!!!!!!!!
UWAGĘ!!!!!!!!!!!