Gatunki eurytopowe

-przykłady

Rozpendowska Karolina

TiR II rok

Gr.1

• Gatunki eurytopowe (eurybionty)

charakteryzują się szerokim
zakresem tolerancji i mogą żyć i
rozwijać się w środowisku o
zróżnicowanych warunkach, o dużych
wahaniach czynników zewnętrznych ,
często zasiedlając znaczne obszary
Ziemi

Gatunki Eurytopowe

• Przykłady

zwierząt:

• Karaczany
• Sowa płomykówka
• Wróbel domowy
• Czapla złotawa
• Rybołów
• Szczury
• Wilki
• Racicznica zmienna

• Przykłady roślin:
• Paproć orlica
• Trzcina pospolita
• Traganek
• Hygrofila

wielonasienna

• Krasnorosty

Karaczan

y

• Karaczany, hełmce

to rząd

owadów z przeobrażeniem

niezupełnym, liczący ponad

3500 gatunków.

• Prowadzą ukryty tryb życia

(kryptyczny), przeważnie

nocny, są wszystkożerne.

• W Polsce wykazano

występowanie 16 gatunków,

co stanowi ok. 0,4 %

wszystkich gatunków żyjących

współcześnie na Ziemi.

• Spośród 16 gatunków

krajowych jedynie pozostałe to

gatunki zawleczone,

najczęściej pochodzenia

tropikalnego.

• 7 występuje w środowiskach

naturalnych

Sowa płomykówka

• Średniej wielkości sowa z rodziny płomykówkowatych.

Spośród wszystkich sów najbardziej rozpowszechniony na

świecie gatunek. Zamieszkuje wszystkie kontynenty oprócz

Antarktyki. W Polsce nieliczny ptak lęgowy, osiadły.

• Płomykówki mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł słuchu

oraz zdolność widzenia w słabym oświetleniu, dzięki czemu

są doskonałymi myśliwymi. Potrafią dokładnie zlokalizować

ofiarę nawet w całkowitej ciemności – pomaga im w tym
asymetryczne usytuowanie uszu.

• Płomykówki żyją z reguły dość krótko – większość z nich

ginie w pierwszym roku życia. Wysoka śmiertelność jest

związana m.in. z trudnościami w zdobyciu pożywienia zimą,

kiedy ziemię pokrywa śnieg.

• Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną

gatunkową.

Przybliżony zasięg występowania gatunku.

Czapla

złotawa

• Duży ptak brodzący z

rodziny czaplowatych,

zamieszkujący w zależności

od podgatunku:

• Bubulcus ibis ibis - Afryka,

południowa Europa, Azja

Mniejsza i Bliski Wschód po

Morze Kaspijskie.

Introdukowana około 1910

roku w Ameryce Południowej

rozpoczęła ekspansję, około

1930 r. kolonizując w

szybkim tempie obszary o

ciepłym klimacie Ameryki

Południowej i Północnej.

• Bubulcus ibis seychellarum -

Seszele.

• Cechy gatunku 

– Upierzenie białe, z

żółtym czubem na
głowie, żółtą piersią i
częścią grzbietu. Nogi i
dziób czerwone.

Biotop 

Bagna, pola ryżowe,
łąki, sawanny i inne
środowiska. Jest
słabiej związana z
wodą niż inne
gatunki czapli.
Często towarzyszy
stadom dużych
ssaków.

Ochrona 

Gatunek chroniony.

Rybołów

• Rybołów (Pandion haliaetus) –

gatunek dużego, wędrownego

ptaka drapieżnego z rodziny

rybołowów (Pandionidae),

zamieszkujący w zależności od

podgatunku:

• P. haliaetus haliaetus – niemal

cała Europa, południowa i

środkowa Azja oraz północna

Afryka. Zimuje w Afryce i

południowej Azji. Przeloty III-V i

VIII-X.

• P. haliaetus carolinensis –

Ameryka Północna i Antyle.

Zimuje w Ameryce Południowej.

• P. haliaetus ridgwayi – osiadły

podgatunek z Ameryki Środkowej i

Antyli

• P. haliaetus leucocephalus –

osiadły podgatunek z Australii i

Oceanii.

• W Polsce skrajnie nieliczny ptak

lęgowy na niżu, prawie wyłącznie

na dwóch obszarach: Pojezierza

Mazurskiego oraz Pomorza

Zachodniego i częściowo

Wielkopolski (całkowita

liczebność: 70-75 par).

• Cechy gatunku

Obie płci ubarwione jednakowo, ale

samice są nieco większe od

samców. Wierzch ciała brązowy,

brązowy pas biegnie również od

oka, bokiem szyi na grzbiet. Spód

czysto biały, na szyi i piersi szeroki

pas brązowych plamek. Gardło i

potylica brudnobiałe. Dziób i nogi

szaroniebieskie. Długie skrzydła.

Skrajny palec zwrotny.

• Wymiary średnie
• Długość ciała ok. 57 cm
• Rozpiętość skrzydeł ok. 165 cm
• Masa ok. 1,6 kg

• Ochrona

– Objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Wymaga ochrony czynnej. Wokół

gniazd rybołowów obowiązuje

strefa ochronna: przez cały rok w

promieniu do 200 m, a okresowo

(od 1.03 do 31.08) - w promieniu
do 500 m od gniazda.

Racicznica zmienna

• Gatunek słodkowodnego małża z rodziny racicznicowatych.

W Polsce pospolita w zalewach i jeziorach, obrasta gęsto
podwodne urządzenia techniczne, jest ważnym

biofiltratorem.

• Racicznica zmienna pochodzi ze strefy

Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego.
W XIX wieku trafiła do Europy poprzez
żeglugę rzeczną, a w latach 80. XX
wieku dotarła do Ameryki Północnej.
Obecnie znajduje się w fazie ekspansji
i kolonizuje wody słodkie w Europie,
Azji i Ameryce Północnej, powodując
jednocześnie ogromne straty
ekonomiczne.

• Poza strefą pochodzenia racicznica

zmienna jest uznawana za gatunek
inwazyjny o poważnych
konsekwencjach dla środowiska.
Powoduje wielkie szkody w
ekosystemie poprzez wypieranie i
eliminowanie lokalnych zagrożonych
gatunków, co oznacza zubożenie
naturalnej fauny. Niszczy także
infrastrukturę zbiorników wodnych,
statków, silników, turbin, itp. Zakłada
kolonie w rurach i wodociągach
stanowiąc zagrożenie dla
zaopatrzenia w wodę terenów
rolniczych, przemysłowych i
urbanizacyjnych.

Paproć

orlica

• Jest to kosmopolityczny gatunek paproci z

rodziny Dennstaedtiaceae. Występuje w strefie

klimatów umiarkowanych i subtropikalnych. W

Polsce gatunek pospolity z wyjątkiem wyższych

terenów górskich.

• Występuje w widnych i suchych borach

mieszanych i borach sosnowych, rzadziej na

terenach otwartych, na niżu i niższych

położeniach górskich. Preferuje glebę

piaszczystą.

• Roślina trująca. Zawiera trujący kwas

pteritanowy (orlikowogarbnikowy).

Trzcina

pospolita

•

Gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych.

•

Gatunek kosmopolityczny, szeroko
rozpowszechniony na całym świecie. Zasięg
naturalny jest trudny do określenia ze względu
na rozwleczenie tego gatunku w wielu miejscach
na świecie i jego łatwe zadamawianie się.

•

Jest typową rośliną bagienną i nadwodną, ale
jest gatunkiem o szerokim zakresie tolerancji
ekologicznej, potrafi rosnąć także na suchym
lądzie. Można ją spotkać nie tylko w zbiornikach
wodnych i nad ich brzegami, ale także na
torfowiskach, na podmokłych łąkach i w różnego
rodzaju zaroślach nadrzecznych.

•

Dobrze znosi falowanie wody i trwałe
podtopienie Może rosnąć nad brzegami zarówno
wód stojących, jak i wolno płynących, na różnych
typach podłoży. Jest bardzo żywotna i rozrasta
się bardzo szybko. Jest tak ekspansywna, że
zwykle tworzy jednogatunkowe, rozległe
agregacje. Rośnie także w wodach silnie
zanieczyszczonych ściekami komunalnymi.

Traganek

• Rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych

(motylkowatych).

• Zalicza się do niego ok. 1600 gatunków bylin i

krzewów, występujących w Europie, Azji,

Afryce i Ameryce.

• Rośliny z tego rodzaju cechują się pierzastymi

liściami i barwnymi kwiatami.

• Na terenie Polsce występuje ok. 10 gatunków,

z których najczęściej spotykany jest traganek

szerokolistny.

• Gatunki flory Polski

• traganek duński

• traganek długokwiatowy

• traganek jasny

• traganek piaskowy

• traganek pęcherzykowaty

• traganek szerokolistny

• traganek wytrzymały

• traganek zwisłokwiatowy

TRAGANEK SZEROKOLISTNY

Hygrophila polysperma (Hygrofila

wielonasienna)

• Jest ziemnowodną rośliną z regionu Indo-Malezji.

• Wodna forma ma długie łodygi do 50 cm z naprzeciwlegle ułożonymi

liśćmi, bardzo różnorodnymi w kształcie i kolorze. Liście rośliny

emersyjnej są węższe i ciemnozielone. Formują jasnozielone kępki, które

rosną w kierunku dobrze oświetlonej powierzchni. Hygrophila polysperma

będąc bardzo wytrzymałą i łatwo adoptującą się, nie ma szczególnych

wymagań co do podłoża. Piasek z dodatkiem odrobiny mułu i gliny,

pozostawiony w spokoju jest wystarczający na 2-3 lata dobrego wzrostu.

Dla wzrostu korzystne jest także wzbogacanie wody dwutlenkiem węgla,

nie toleruje więc roślin wymagających alkalicznej wody. Hygrophila

polysperma jest jedną z najłatwiejszych do rozmnożenia roślin - wszystkie

części rośliny są w stanie się ukorzenić i dać początek nowemu

egzemplarzowi. Nawet wolnopływające liście mogą ostatecznie

uformować nową roślinę.

Krasnorosty

• Typ (gromada) wyspecjalizowanych glonów

należących do królestwa roślin licząca ok. 5 tysięcy

gatunków wyraźnie odrębna od pozostałych

protistów. W aktualnych ujęciach jeden z trzech

kladów bazowych supergrupy Archaeplastida. Jak

sama nazwa krasnorostów wskazuje, prócz chlorofilu

(a i d) zawierają także inne barwniki, a mianowicie

czerwoną fikoerytrynę i niebieską fikocyjaninę.

• Materiałem zapasowym krasnorostów jest skrobia

krasnorostowa, florydozydy i substancje lipidowe.

Cechą charakterystyczną krasnorostów jest brak

stadium wiciowego, odróżniający je od większości

glonów (wici nie posiadają nawet plemniki).

• Zazwyczaj w gromadze krasnorostów wyróżnia się

trzy klasy:

• bangiowe
• krasnorosty właściwe
• cyjanidiowe

• Przedstawicielami krasnorostów są chrząstnica kędzierzawa

znana również jako mech irlandzki, rurecznica oraz widlik.

Chrząstnica kędzierzawa

Mech irlandzki

Bibliografia

:

• Z. Różańska "Ekologia środowiska morskiego" 1999 ART

Olsztyn

• Stanisław Zięba „Historia myśli ekologicznej”, Wydawnictwo

KUL, Lublin 2004. ISBN 83-7363-164-X

• Gosler Andrew: Atlas Ptaków Świata. MULTICO Oficyna

Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0

• Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe.

Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986.

ISBN 83-09-00771-X.