W oparciu o przykłady przedstaw gatunki literackie ksiąg mądrosciowych
Psalmy uwielbienia
Wychwalanie Boga za to, że istnieje, że działa, za Jego potęgę i dobroć jest naturalną postawą każdej wspólnoty wierzącej. Zaczynają się zaproszeniem do uwielbienia, skierowanym do wspólnoty lub do siebie samego, następnie psalmista rozwija motywy swojego uwielbienia, natomiast zakończenie przyjmuje formy dosyć zróżnicowane: dialog, refren, śpiew, muzyka instrumentalna, taniec, odpowiednie postawy ciała.
Hymny
Mają one za przedmiot Boga, z którym Izrael jest złączony przymierzem i od którego w swej historii doświadczył potęgi i dobroci. Palm 145 jest hymnem inwidualny: psalmista prezentuje się tutaj w pierwszej osobie i pragnie uwielbiać Pana we własnym imieniu. Bóg Izraela jest Bogiem wszechświata i całej ludzkości.
Wychwalanie królestwa Pana
Psalmy tego typu są nieliczne: 47, 93, 96-99. Charakteryzują się one aklamacją: Pan króluje! Lub innym wyrażeniem do niej podobnym.
Pieśni Syjonu
Ludy starożytnego Środkowego Wschodu wychwalały swoje święte miasta, jako nienaruszalne miejsca zamieszkania swych bogów, prototypy innego miasta – centrum świata, w którym pragnie mieszkać każdy wierzący.
Psalmy królewskie
U ludów Bliskiego wschodu król był osobą o szczególnym znaczeniu. Stał on na czele swego ludu, ale również utrzymywał uprzywilejowane relacje z bóstwem, które reprezentował wobec swego ludu. Dawid i Salomon rzeczywiście pełnili funkcje kapłańskie, ponieważ zgodnie z postanowieniem Pana król był osobą najbardziej odpowiednią do reprezentowania ludu przed Bogiem.
Kiedy przychodzi utrapienie?
Wszelki rodzaj utrapienia doświadczanego przez lud wybrany dodaje do jego uwielbienia śpiewanego Panu nowy wymiar: Ten lub ci, którzy cierpią, nie mogą przecież ukrywać przed swym Bogiem tego, co przeżywają.
Prośby i błagania
Tego typu psalmy składają się zazwyczaj z czterech elementów: skierowanej do Boga prośby o pomoc, opisu ciężkiej sytuacji, wypowiedzenia błagalnej prośby oraz wyrażenia pewności, co do Bożej interwencji. Obok prośby inwidualnych, bardzo licznych przede wszystkim w pierwszej księdze psalmów, znajdujemy również kilka próśb wspólnotowych. W nich cała wspólnota, dotknięta jakimś nieszczęściem, zanosi swe błagania do Boga.
Psalmy ufności
Niektóre z psalmów tego typu podkreślają zwłaszcza ufność złożoną w Panu. Choć łączy się je z psalmami błagalnymi, bo są one błaganiem o pomoc Pana, to jednak bardziej niż inne kładą nacisk na postawę ufności.
Dziękczynienia
Kiedy ktoś z wierzących lub cały lud po sytuacji próby i ucisku doznał wyzwolenia, to owe doświadczenie zbawcze, którego Bóg dokonał w jego życiu, pociągało go do złożenia dziękczynienia swemu Wybawcy. Dziękczynienia zbiorowe są raczej rzadkie. Przykładem jest Ps 118. Te kilka przykładów psalmów świadczy o tym, jak ściśle powiązane są ze sobą prośby i dziękczynienia: jedne i drugie są przeżywane w obliczu Boga.
Pouczenia
Konieczne jest budowanie własnego życia na solidnym fundamencie.
Faktem najbardziej jednak ewidentnym i to prawie w całym psałterzu jest związek psalmów z liturgią. Bóg wszedł rzeczywiście w życie swego ludu i dlatego lud ten nie przestanie nigdy wspominać Pana i tego, że Pan poprzez swoje cuda wydobywał go z różnych trudności.